Χριστοῦ τὴν Μεταμόρφωσιν προϋπαντῶμεν ἀεί!

Τί εἴμαστε καὶ μεῖς οἱ Ἱερεῖς ἂν ζοῦμε τὴν Ἱερωσύνη μας; Μεταμορφωμένοι! Τί ἦταν ἡ χειροτονία μας; Μεταμόρφωση!

Τί εἶναι τὰ ἐγκαίνια τοῦ Ναοῦ ποὺ μόνος ὁ Ἐπίσκοπος τελεῖ; Τὸ Βάπτισμα καὶ τὸ Χρῖσμα καὶ τὸ Ὄνομα ἑνὸς κτηρίου ποὺ τὸ μεταμορφώνει σὲ Ναό, σὲ φλεγόμενη Κιβωτό, στοὺς αἰῶνες!

Πότε ἐπιτρέπεται μόνον τὸ Χρῖσμα

Πατερικαί Διδαχαί

  «Ὁ πιστεύσας καὶ βαπτισθεὶς σωθήσεται, ὁ δὲ ἀπιστήσας κατακριθήσεται» (Μᾶρκ. ιστ΄, 16). (: Ἐκεῖνος, ποὺ θὰ πιστεύσῃ εἰς τὸ κήρυγµά σας καὶ θὰ βαπτισθῇ, θὰ σωθῇ, ἐκεῖνος ὅµως ποὺ θὰ ἀπιστήσῃ, θὰ κατακριθῇ).

  Δὲν μπορεῖ κανένας ἄνθρωπος νὰ σωθῆ, ἂν δὲν βαπτισθῆ.

• Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος διευκρινίζει γιὰ τὸ βάπτισμα:

Γιατί τελείται το Μυστήριο του Ιερού Ευχελαίου τη Μεγάλη Τετάρτη

Πρωτοπρ. Θεμιστοκλή Στ. Χριστοδούλου

Η Ορθόδοξος Ελλαδική Εκκλησία έχει ορίσει το ιερό Μυστήριο του Ευχελαίου να τελείται δημόσια για όλους τους χριστιανούς κάθε Μ. Τετάρτη της Μ. Εβδομάδος.

   Στη Ρωσία το Ευχέλαιον τελείται κατά τη Μ. Πέμπτη. Η συνήθεια αυτή της τελέσεως του Ευχελαίου θεμελιώνεται στην πίστη της Εκκλησίας ότι αυτό βοήθα στην ψυχική ανόρθωση των ασθενών ανθρώπων για τους όποιους τελείται το μυστήριο και όλων όσων συμπαρίστανται στην ασθένειά των, συγγενών και φίλων. Εξυπακούεται ότι της τελέσεως του ιερού μυστηρίου του Ευχέλαιου, προηγείται το μυστήριο της εξομολογήσεως, όταν αυτό είναι δυνατό. Αλλά και οι παρευρισκόμενοι, για να δεχθούν το μυστήριο του Ευχελαίου, πρέπει να εξομολογούνται, ώστε να αποβαίνει γι’ αυτούς μέσο θεϊκής ενισχύσεως στο έργο τους που είναι η μέριμνα και η φροντίδα των ασθενούντων.

Περί Εὐχελαίου

❈ Τό Εὐχέλαιο δέν εἶναι γιά τό καλό, πού λένε μερικοί:
- Κάνε μας παπά ἕνα Εὐχέλαιο γιά τό καλό… γιά νά ἁγιαστεῖ τό σπίτι.
Γιά νά ἁγιαστεῖ τό σπίτι ἔχουμε τήν ἀκολουθία τοῦ Ἁγιασμοῦ. Τό Εὐχέλαιο εἶναι γιά τούς ἀσθενεῖς καί μέσα στήν ἀκολουθία τοῦ Εὐχελαίου ἔχουμε εὐχές συγχωρητικές, εὐχές μετανοίας. Πού σημαίνει τί; Ὅτι αὐτός πού εἶναι ἄρρωστος καί γιά χάρη του κάνουμε τό Εὐχέλαιο, ὁπωσδήποτε ἔχει ἐξομολογηθεῖ καί τοῦ διαβάζουμε καί τίς συγχωρητικές εὐχές. Πάντοτε τό Εὐχέλαιο δηλαδή πρέπει νά συνδυάζεται μέ ἐξομολόγηση τοῦ ἀσθενοῦς καί πολύ καλύτερο καί ὅλων πού εἶναι μαζί του στό σπίτι, ὅλων τῶν οἰκείων του.
Ἱερομ. Σάββα Ἁγιορείτου

http://hristospanagia3

Το μυστήριο του Γάμου

Χ.Φ.Δ.

Ο γάμος ως μυστήριο είναι πράξη ιερή και αγία. Στηρίζεται στο φυσικό δεσμό, τον οποίο δημιουργεί η αμοιβαία συγκατάθεση εκείνων (άνδρα και γυναίκας), οι οποίοι έρχονται σε κοινωνία γάμου. Αυτός ο φυσικός δεσμός αποβαίνει ιερός και πνευματικός δεσμός, όταν αγιάζεται και εξυψώνεται στην αξία του μυστηρίου με την ιερολογία και τις ευχές της Εκκλησίας. Ο φυσικός δεσμός —η φυσική ένωση άνδρα και γυναίκας— και αυτός είναι εκ Θεού, για να αυξάνεται και πληθύνεται το ανθρώπινο γένος, όπως λέει και μία ευχή του γάμου, ότι “σον θέλημα, Θεέ μου, είναι η έννομος συζυγία και η εξ αυτής παιδοποιΐα”. Αλλά αυτό κατανόησε ευθύς εξ αρχής και ο πρώτος άνθρωπος, ο Αδάμ, όταν είδε την πρώτη γυναίκα, την Εύα, η οποία μάλιστα ήταν αναπλασμένη από τον ίδιο το Θεό από την πλευρά του Αδάμ. Τότε φωτιζόμενος από το Πνεύμα του Θεού ο Αδάμ είπε· “Τοῦτο νῦν (η γυναίκα δηλαδή είναι) ὀστοῦν ἐκ τῶν ὀστέων μου καὶ σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός μου· αὕτη κληθήσεται γυνή, ὅτι ἐκ τοῦ ἀνδρὸς αὐτῆς ἐλήφθη αὕτη· ἕνεκεν τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν” (Γενέσ. β’ 23, 24). Και βέβαια πρώτος ο Θεός ένωσε το πρώτο ανδρόγυνο και ο Θεός ιερούργησε τρόπον τινά το γάμο τους μέσα στον Παράδεισο με την ευχή που έδωσε και στους δύο, τον άνδρα και τη γυναίκα· “αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν καὶ κατακυριεύσατε αὐτῆς” (Γενέσ. α’ 28).

Τα στεφάνια της αγνότητας

Χ.Φ.Δ.

Καθώς οι μελλόνυμφοι προσέρχονται στο ναό του Θεού για το μυστήριο του γάμου τους, δύο λευκά στεφάνια του περιμένουν εκεί. Δεν είναι χωρίς νόημα τα στεφάνια αυτά. Είναι τα στεφάνια που προορίζονται για τους νικητές του αγώνα της αγνότητας. Η αγία μας Εκκλησία τους ενώνει επίσημα εκείνη την ώρα, στεφανώνοντας συγχρόνως τα παιδιά Της, που ως τότε αγωνίστηκαν και κράτησαν ψυχή και σώμα καθαρά από την αμαρτία. Το στεφάνι τους είναι βραβείο της αγνότητάς τους.

Τό μυστήριο τῆς ἐξομολογήσεως σήμερα

Πατήρ Στέφανος  Ἀναγνωστόπουλος

Ἀπό τήν πεῖρα μου ἔχω διαπιστώσει, ὅτι πολλοί ἀπό τούς ἐξομολογούμενους προσέρχονται μέ πνεῦμα ψυχαναλύσεων καί ὄχι γιά νά λάβουν τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ καί τήν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν. Γι’ αὐτό, ἀπαιτοῦν διάλογο, διάθεση πολλοῦ χρόνου γιά συζήτηση, μέ λεπτομέρειες, πού παίρνουν πολλές φορές τή μορφή κουτσομπολιοῦ, κατακρίσεως καί -τό κυριότερο- ἀποδίδουν εὐθύνῃ στούς ἄλλους.
Στήν ψυχανάλυση μπορεῖς νά ἀποδώσεις στούς ἄλλους εὐθύνῃ, γιατί τό αἰσθάνεται ὡς ἀνάγκη ἡ ψυχή σου. Στήν ἱερή ἐξομολόγηση, ὅμως, τήν εὐθύνῃ θά τήν πάρεις ἐσύ γιά νά ξαλαφρώσεις. Σημασία δέν ἔχει κάτω ἀπό ποιές συνθῆκες ἔγινε ἡ πτώση. Σημασία ἔχει ἡ ἀναγνώριση τοῦ λάθους. Μπορεῖ ὅλες οἱ συνθῆκες νά ἦταν ἀρνητικές, ἀλλά ὅταν ἀναγνωρίσεις ὅτι φταῖς, τότε ἀπαλλάσσεσαι ἀπό τό βάρος τῆς ἔνοχής, διαφορετικά τό παίρνεις μαζί σου.

Ο σωματικός γάμος, εικόνα τού μυστικού γάμου

Ορθόδοξη οικογένεια

π. Συμεών Κραγιόπουλος (†)

Γάμος

Όταν λέω ότι ο γάμος είναι μυστήριο δεν εννοώ απλώς ότι τον ευλογεί η Εκκλησία, τον ευλογεί ο Θεός, αλλά εννοώ τη μυστική συνάντηση, το μυστικό δόσιμο, που αποκλείεται να υπάρχει αλλού στον κόσμο μεταξύ δύο ανθρώπων παρά μόνο στον γάμο. Υπάρχει βέβαια μεταξύ ψυχής και Θεού, και μάλιστα σε πολύ μεγάλο βαθμό. Και όταν ο Θεός θέλει να πει στους ανθρώπους πόσο τους αγαπά και πόσο θέλει να τον αγαπούν, παίρνει ως παράδειγμα αυτή την πραγματικότητα του γάμου.

Ο νους αποκτά τη χάρη με τα άγια μυστήρια και τις άγιες αρετές

  Ο νους αποκτά τη χάρη με τα άγια μυστήρια και τις άγιες αρετές. Έτσι η προσευχή με την αγία της δύναμη χαριτώνει το νου και ο νους που έλαβε την ποιότητα της προσευχής γεννά και κατευθύνει κάθε λογισμό του στους θείους δρόμους, για να μη συντριβεί ποτέ σε ζοφερά αδιέξοδα. 

  Το ίδιο και η αγάπη με την αγία της δύναμη χαριτώνει το νου και ο άνθρωπος ευαγγελίζεται και πραγματώνει τη χριστοειδή αγάπη σ’ όλους τους ανθρώπους και όλα τα πλάσματα και όλη την κτίση.

Με τον αγώνα σου αποδεικνύεις ότι πιστεύεις

Μαρτυρία και διδαχή - Γέροντες

Γέροντας Γρηγόριος Παπασωτηρίου (†)

Αυτός, ο οποίος θα πιστέψει ή θα θελήσει να πιστέψει και να προχωρήσει στην πίστη, αυτό, το οποίο θα προσέξει πολύ, είναι η καθημερινή του ζωή, η ηθική και η πνευματική τελείωσή του. Και αυτός, ο οποίος πιστεύει πραγματικά, αγωνίζεται.

Τὸ ἅγιο Εὐχέλαιο

Τοῦ Ἱερομονάχου Γρηγορίου, Γέροντος τοῦ Κουτλουμουσιανοῦ Κελλίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, Ἅγιον Ὅρος

Ἡ θεία σύσταση τοῦ Μυστηρίου αὐτοῦ ἀναφέρεται ἀπὸ τὸν Ἀδελφόθεο Ἰάκωβο: «Ἐὰν κάποιος ἀπὸ σᾶς εἶναι ἄρρωστος, ἂς προσκαλέσει τοὺς πρεσβυτέρους τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἂς προσευχηθοῦν γι’ αὐτόν, ἀφοῦ τὸν ἀλείψουν μὲ ἔλαιο στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου. Καὶ ἡ προσευχὴ ποὺ γίνεται μὲ πίστη, θὰ θεραπεύσει τὸν ἀσθενῆ. Ὁ Κύριος θὰ τὸν σηκώσει ἀπὸ τὸ κρεβάτι τῆς ἀρρώστιας, καὶ ἂν ἔχει κάνει ἁμαρτίες θὰ τοῦ συγχωρηθοῦν».

ΟΣΤΙΣ ΘΕΛΕΙ ΟΠΙΣΩ ΜΟΥ ΕΛΘΕΙΝ, ΑΠΑΡΝΗΣΑΣΘΩ ΕΑΥΤΏ ΚΑΙ ΑΡΑΤΩ ΤΩ ΣΤΑΥΡΩ ΑΥΤΟΎ ΚΑΙ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΤΩ ΜΟΙ.

Περιφέρεται στην ατμόσφαιρα συχνά ένα επιχείρημα. Η Εκκλησία που θέλει να φέρει κόσμο Κοντά της γιατί δεν κάνει τίποτα; Ή δεν κάνει αυτό κι εκείνο και το άλλο;

Η Εκκλησία δεν είναι μαγαζάκι. Δεν ψάχνει πελάτες. Ούτε εργαζόμενους. Η Εκκλησία καλεί αιώνια τον άνθρωπο (άνευ φυλής και έθνους) και τον προετοιμάζει συνεχώς να ταξιδεύει στο θαλασσοταραγμένο ταξίδι της Ζωής Της. Δεν βγάζει ανθρώπους στο δρόμο να πουλάνε ή να φωνάζουν τη πραμάτεια της, όπως κάποιοι άλλοι (ονόματα δεν λέμε, υπολήψεις δεν θίγουμε, ναι για τους Ιαχωβαδες λέμε).

Ἡ ἐξομολογησις

 Κυριακὴ Τελώνου & Φαρισαίου

Του Μητροπολίτου Φλωρίνης π. Αυγουστίνου Καντιώτου

Ἡ ἱερὰ ἐξομολόγησις, ἀγαπητοί μου, δὲν εἶνε μία διάταξις ἀνθρώπινη. Δὲν εἶνε κά­τι ποὺ τὸ φτειάξαμε ἐμεῖς οἱ παπᾶδες γιὰ νὰ κυ­ριαρχήσουμε ἐπάνω στὶς ψυχές, γιὰ νὰ μάθουμε τὰ μυστικὰ τῶν ἀνθρώπων καὶ νὰ γίνου­με τρόπον τινὰ ἡ μυστικὴ ἀστυνομία τῶν ψυ­χῶν, ὅπως μᾶς κατηγοροῦν οἱ ἄθεοι. Δὲν ἔ­χου­με ἀνάγκη νὰ μάθουμε τὰ μυστικὰ τῶν ἀν­θρώπων. Ὅποιος γνωρίζει τὰ μυστικὰ τῆς καρ­διᾶς του, γνωρίζει τὰ μυστικὰ ὅλου τοῦ κόσμου· δι­ότι ὅ,τι ἔχει ἡ καρδιὰ ἑνὸς ἀνθρώπου, ἔχει ὁ­λόκληρη ἡ ἀνθρωπότητα, ὅπως μία σταγόνα τοῦ ὠκεανοῦ περιέχει ἐν μικρογραφίᾳ ὅ,τι πε­ριέχει ὁ ἀπέραντος ὠκεανός. Δὲν θεσπίσθηκε λοιπὸν γι᾿ αὐτὸ ἡ ἐξομολόγησις. Κι ἂν σημει­ώθηκαν παρεκτροπὲς γύρω ἀπὸ αὐτήν, αὐ­τὲς σημειώθηκαν στὸν παπισμὸ καὶ ὄχι στὴν Ὀρθοδοξία, ποὺ διακρίνεται πάντοτε γιὰ τὸν σεβασμὸ τῆς ἀνθρωπίνης προσωπικότητος. Στὴν Ἐκκλησία μας ὁ πνευματικὸς ἀπὸ θείους καὶ ἀνθρώπινους νόμους εἶνε ἐντεταλμένος νὰ θάψῃ στὰ βάθη τῆς ψυχῆς του τὰ μυστικὰ τῶν ἀνθρωπίνων ψυχῶν.

Ξεχειλισμένες κοῦπες

 

Ψυχοφελή

Ἀρχιμ. Βαρνάβα Λαμπρόπουλου

Ξεχειλισμένες κοῦπες

   Ἕνας πολυάσχολος ἄνθρωπος τοῦ καιροῦ μας, ἀποφάσισε κάποτε νά ἐπισκεφθῆ ἕναν ἅγιο ἐρημίτη. Ἤθελε νά ἠρεμήσει λίγο ἀπό τό ἄγχος πού τόν βασάνιζε. Καί νά ζητήσει τίς συμβουλές τοῦ γέροντα.

Τόν συνάντησε σέ μιά φτωχική καλύβα.

– Εὐλογεῖτε, εἶπε χαιρετώντας τόν ἐρημίτη. Ξέρετε, ἔκανα πολύ δρόμο γιά νά ἔλθω ἐδῶ…

Περί της τελειώσεως που δίνει στην εν Χριστώ ζωή, το Μέγα Μυστήριο της Ιερής Κοινωνίας

Πατερικά

Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας

   Μετά τὸ μύρο προχωροῦμε πρὸς τὴν ἁγία Τράπεζα, σ᾿ αὐτή τήν τελείωση τῆς ζωῆς, ὅπου, ὅταν φθάσουμε, δὲν θὰ χρειάζεται πλέον τίποτε ἄλλο γιὰ τὴν ἐπιζητουμένη εὐδαιμονία. ᾿Απὸ ἐκεῖ πραγματικὰ δὲν θὰ παραλαμβάνουμε πλέον θάνατο καὶ τάφο, καὶ μέθεξη καλύτερης ζωῆς, ἀλλὰ τὸν ἴδιο τὸν ᾿Αναστάντα, οὔτε τὰ δῶρα τοῦ Πνεύματος, ὅσα ἐπιτρέπεται νὰ λάβουμε, ἀλλὰ τὸν ἴδιο τὸν Εὐεργέτη, τὸν ἴδιο τὸ Ναό, στὸν ὁποῖο στηρίζεται ὅλος ὁ κύκλος τῶν χαρίτων.

ΓΑΜΟΣ-ΒΑΠΤΙΣΗ: Η νεοεισαχθείσα "ετέρα παράδοσις" στην Ορθόδοξη Εκκλησία!

Η νέα «Εκκλησία» των Οικουμενιστών, παρανομεί συνεχώς και αμετανόητα!

ΓΑΜΟΣ-ΒΑΠΤΙΣΗ: Η νεοεισαχθείσα "ετέρα παράδοσις" στην Ορθόδοξη Εκκλησία! 

Διαβάσαμε το άρθρο του πατρός Δανιήλ  Αεράκη, «Ξεθεμέλιωμα του γάμου», στο οποίο επισημαίνει τα τραγικά φαινόμενα περί του  «γάμου» γενικώς, αλλά και περί του μυστηρίου του γάμου από τους βαφτισμένους στην κολυμβήθρα της Αγίας μας Εκκλησίας Έλληνες Ορθoδόξους Χριστιανούς.

Πράγματι, με όλα αυτά που συμβαίνουν, είναι σαν να έβαλε σκοπό του ο Έλληνας Χριστιανός Ορθόδοξος να ξεβαφτιστεί, να πετάξει από πάνω του τη Χάρη που πήρε από το μυστήριο. Είναι σαν να ακούγεται ισχυρή η κραυγή, που αναφέρει ο πατήρ Δανιήλ, από το στόμα του Νεοέλληνα μετά αγανακτήσεως, κατά του Θεού:

Μετάνοια χωρίς ὅρους καί ὅρια

Μετάνοια χωρίς ὅρους καί ὅρια

Ἡ Ἐκκλησία μας, ἀδελφοί μου, τήν ἁγία αὐτή περίοδο πού διανύουμε, μέ ὅλα αὐτά πού ψάλλουμε καί ἀναγινώσκουμε στίς ἀκολουθίες, μᾶς καλεῖ συνεχῶς σέ μετάνοια. Ἀκόμη περισσότερο μᾶς καλεῖ σέ μετάνοια μέ τόν Μέγα Κανόνα, πού ἔγραψε ὁ ἅγιος Ἀνδρέας ἐπίσκοπος Κρήτης, καί τόν ὁποῖο ψάλαμε χθές τό ἀπόγευμα.

Συζήτηση μέ ἀφορμή τήν ἄποψη τοῦ Ρουμάνου πατρός Κλεόπα γιά τόν κανόνα τοῦ ἐξομολογουμένου

{Πνευματικός καί ἐξομολογούμενος}

Θά ἀσχοληθοῦμε σήμερα μέ ἕνα σημείωμα πού μοῦ ἔδωσαν. Ἀναφέρεται σέ κάτι πού εἶπε ὁ π. Κλεόπας, τόν ὁποῖο συναντήσαμε στή Ρουμανία τό καλοκαίρι. Γράφει τό σημείωμα: Αὐτό πού πρότεινε ὁ π. Κλεόπας, νά γίνει δηλαδή ἀπό κοινοῦ συνεννόηση καί συμφωνία μεταξύ πνευματικοῦ καί ἐξομολογουμένου γιά τήρηση κάποιου συγκεκριμένου κανόνα, πρακτικά μπορεῖ νά ἐφαρμοσθεῖ στήν περίπτωση κάποιου πού χρόνια βλέπει ἕναν πνευματικό, ἀλλά ἴσως ποτέ δέν ἐξομολογήθηκε καθολικά καί ἀληθινά; Ἤ μήπως αὐτό ἔχει ἰσχύ καί ἐφαρμογή μόνο γιά ψυχές πού γιά πρώτη φορά πᾶνε νά συναντήσουν ἕναν πνευματικό; Μπορεῖτε νά μιλήσετε λίγο πιό συγκεκριμένα γι᾿ αὐτό;

Γιατί εἶναι ἀπαραίτητο τό «δεύτερο βάπτισμα»

{Ὁ σκοπός γιά τόν ὁποῖο ἔπλασε ὁ Θεός τόν ἄνθρωπο}

Ἐπειδή εἶναι πολλοί –ὄχι μόνο πολλοί ἀπό σᾶς, ἀλλά καί ἄλλοι– ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἐξομολογοῦνται, ἀλλά πιθανόν νά μήν ἐξομολογοῦνται σωστά καί νά μήν ἔρχεται στήν ψυχή τους τό ἀποτέλεσμα πού πρέπει νά ἔλθει, μολονότι εἶναι ἐνδεχόμενο νά ἐξομολογεῖται κανείς συχνά, θά προσπαθήσουμε νά τό δοῦμε τό θέμα αὐτό, ὅσο γίνεται, ἀπό πιό κοντά καί πιό καλά.

«Προεξομολογησάμενοι τάς ἁμαρτίας αὐτῶν»

Εἴπαμε πολλές φορές ὅτι ἔτσι ὅπως λειτουργοῦμε γενικότερα σήμερα στήν Ἐκκλησία –ἐννοῶ ἐδῶ ἔτσι ὅπως κάνουμε τά διάφορα καθήκοντά μας– μένουν κάποια κενά, καί ὅσο ἐξαρτᾶται ἀπό τόν καθένα μας, νά γεμίζουμε αὐτά τά κενά, γιατί ὅλοι θά δώσουμε λόγο στόν Θεό. Πιό συγκεκριμένα, ἔχουμε πεῖ κι ἄλλη φορά, καταρχήν ὅλοι οἱ χριστιανοί, ἄν θέλουν νά εἶναι χριστιανοί, νά ἐξομολογοῦνται, δέν γίνεται ἀλλιῶς. Μόνο κανένας χωρικός, κανένας αὐτοῦ τοῦ τύπου ἄνθρωπος δέν πλένει τό σῶμα του, δέν τό καθαρίζει, ἴσως καί ποτέ. Ἀλλά ὅλοι οἱ ἄλλοι, πού κάπως θέλουν νά ζοῦν στοιχειωδῶς μαζί μέ τούς ἄλλους ἀνθρώπους, πρέπει νά εἶναι καθαροί, καί πλένονται συχνά. Προκειμένου γιά τό σῶμα. Γιά τήν ψυχή; Πῶς τό κάνουμε αὐτό καί ἀφήνουμε ἀκάθαρτη τήν ψυχή; Οὔτε τακτοποιεῖται κανείς ἁπλῶς μέ τό νά λέει “ὅλοι εἴμαστε ἁμαρτωλοί” ἤ “εἶμαι ἁμαρτωλός”. Χρειάζεται συγκεκριμένα π.χ. γιά τό σῶμα νά πάει νά πλυθεῖ κανείς, δέν γίνεται ἀλλιῶς. Λερώθηκαν τά ἐνδύματα, βρώμισαν; Κατά συγκεκριμένο τρόπο πρέπει κανείς νά πάει νά τά πλύνει· ὄχι ἁπλῶς νά τά μουσκέψει οὔτε ἁπλῶς νά λέει ὅτι χρειάζομαι καθαρά ἐνδύματα.