ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΔ΄ ΛΟΥΚΑ
24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2021
Ἀπόστολος: Α΄ Τιμ. α΄ 15-17
Εὐαγγέλιον: Λουκ. ιη΄ 35-43
Ἦχος: πλ. δ΄.-Ἑωθινόν: ΙΑ΄
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ
«Χριστὸς Ἰησοῦς ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ἁμαρτωλοὺς
σῶσαι, ὧν πρῶτός εἰμι ἐγώ» (Α΄ Τιμ. α΄ 15).
Τὸ γνώρισμα τοῦ… Ἁγίου!
Ποιός, ἀλήθεια, εἶναι ὁ Ἅγιος; Κατ’ ἐπανάληψιν ἀκούομεν τὴν συγκεκριμένην αὐτὴ λέξιν, ἀλλ’ ὅμως, ἴσως δὲν γνωρίζομεν… περὶ τίνος πρόκειται! Πολλοὶ θεωροῦν, ὅτι ὁ Ἅγιος εἶναι ὁ… ἀναμάρτητος καὶ ἀμέτοχος τῆς ἁμαρτίας, ἐνῶ ἄλλοι πιστεύουν ὅτι Ἅγιος εἶναι ἐκεῖνος ποὺ προσεύχεται, ποὺ ἐκκλησιάζεται, ποὺ νηστεύει, ποὺ ἐλεεῖ καὶ ἀγαπᾷ τὸν συνάνθρωπό του, καί… γενικῶς ζῇ κατὰ τρόπον εὐάρεστον εἰς τὸν Θεόν! Ὑπάρχει, δὲ τέλος, καὶ ἡ μερίδα τῶν… ἐκτιμώντων, ὅτι Ἅγιος εἶναι ὁ… καλὸς ἄνθρωπος – ὅπως, βεβαίως, ἐκτιμοῦν οἱ τοιοῦτοι τόν… καλόν!
Καὶ ὅμως, χωρὶς περιστροφάς, θὰ εἴπωμεν καὶ θὰ τονίσωμεν, ὅτι Ἅγιος εἶναι ὁ… πρῶτος καὶ χειρότερος ἁμαρτωλός! Διὰ νὰ προλάβωμεν δέ, τὴν οἵανδήποτε παρεξήγησιν, προσθέτομεν εἰς τὴν ἀνωτέρω διαπίστωσιν, …ἐκεῖνος ποὺ θεωρεῖ τὸν ἑαυτόν του, πρῶτον καὶ χειρότερον ἁμαρτωλόν! Ἐκεῖνος ποὺ πιστεύει τήν… ἐνοχὴν καὶ τὴν ἁμαρτωλότητά του, καὶ δέχεται τὴν προσβολὴν καὶ τὴν ἀποστροφὴν τῶν ἄλλων…! Δηλαδή, κατὰ τὸ Εὐαγγέλιον, Ἅγιος εἶναι ὁ τελώνης ἐκεῖνος τῆς γνωστῆς παραβολῆς «τοῦ τελώνου καὶ τοῦ Φαρισαίου», τὸν ὁποῖον… ἐδικαίωσεν ὁ Κύριος, ἀλλὰ καὶ ἐκεῖνος ὁ κακοῦργος καὶ ληστής, ποὺ συνεσταυρώθη μετὰ τοῦ Κυρίου καὶ ἀφοῦ ὡμολόγησε καὶ τὴν Θεότητα τοῦ Χριστοῦ ἀλλὰ καὶ τήν… ἰδικήν του ἐνοχήν, ἠξιώθη τοῦ Παραδείσου, κατὰ τὴν Θείαν βεβαίωσιν!
Αὐτὸ ἦταν τὸ κοινὸ χαρακτηριστικὸ γνώρισμα ὅλων τῶν Ἁγίων˙ νὰ βλέπουν καὶ νὰ θεωροῦν ὡς τὸν χειρότερον ἁμαρτωλόν… τὸν ἴδιον τὸν ἑαυτόν τους καὶ νὰ μετανοοῦν συνεχῶς διὰ τὰ ἁμαρτίας των! Οὐδεὶς ἐκ τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, ἐθεώρησε τὸν ἑαυτόν του ὡς… κάτι περισσότερον τοῦ… μηδενός, ἀντιθέτως δέ, μελετῶντες τοὺς βίους των, διαπιστοῦμεν αὐτὸν τόν… «κοινὸν παρονομαστὴν» εἰς ὅλους! Τὴν ἀπαξίωσιν, μὲ τὴν ὁποίαν ἔβλεπον τὴν ἀξίαν, μὲ τὴν ὁποίαν τοὺς περιέβαλεν ὁ κόσμος!
Ὁ πρῶτος ἁμαρτωλός
Μὲ αὐτὰς τὰς δύο λέξεις, χαρακτηρίζει σήμερον εἰς τὴν ἀποστολικὴν περικοπήν, ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος, τὸν ἴδιον τὸν ἑαυτόν του, καὶ μάλιστα εἰς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι τὸν θεωροῦν Πνευματικὸν ἡγέτην καί… Ἅγιον ἄνθρωπον καὶ διδάσκαλον τῆς Θείας διδασκαλίας…! Ἔχων ὑπ’ ὄψιν του, ὄχι μόνον τὸ βεβαρημένον παρελθόν του, ἀλλὰ καὶ τὰς καθημερινὰς ἁμαρτίας του, θεωρεῖ ὅτι ἔχει ὑπερβεῖ τούς… πάντας εἰς τὴν ἁμαρτωλότητα! Ἔστω καὶ ἂν ὁ Κύριος διὰ τοῦ Βαπτίσματος τὸν ἀπήλλαξεν ἀπὸ τὸ ἁμαρτωλὸν παρελθόν του, ἔστω καὶ ἂν ἠξιώθη νὰ διδαχθῇ τὰς Οὐρανίους ἀληθείας διὰ ἀποκαλύψεως ὑπὸ τοῦ ἰδίου τοῦ Κυρίου – ὅπως ὁ ἴδιος διαβεβαιώνει ἐκεῖ εἰς τοὺς Γαλάτας Α΄ 12 – ἔστω καὶ ἂν ἠξιώθη νὰ φθάσῃ εἰς τὸν Παράδεισον, ἐνῶ ἀκόμη εὑρίσκετο εἰς τὸν κόσμον τοῦτον, – «ἁρπαγέντα τὸν τοιοῦτον ἕως τρίτου οὐρανοῦ… εἴτε ἐν σώματι εἴτε ἐκτὸς τοῦ σώματος οὐκ οἶδα, ὁ Θεὸς οἶδεν· ὅτι ἡρπάγη εἰς τὸν παράδεισον καὶ ἤκουσεν ἄρρητα ρήματα, ἃ οὐκ ἐξὸν ἀνθρώπῳ λαλῆσαι» (Β΄ Κορ. ΙΒ΄ 2-4) – ἔστω καὶ ἂν τὸν ἠξίωσεν ὁ Κύριος, κατ’ ἐπανάληψιν νὰ θαυματουργῇ,… ἡ ἰδέα περὶ τοῦ ἑαυτοῦ του ἦτο ἡ, ἐν προκειμένῳ, ἐπιγραφομένη˙ «Χριστὸς Ἰησοῦς ἦλθεν εἰς τὸν κόσμον ἁμαρτωλοὺς σῶσαι, ὧν πρῶτός εἰμι ἐγώ» (Α΄ Τιμ. Α΄ 15)!
Μά, τί ἁμαρτίες θὰ μποροῦσε νὰ ἔχῃ ἕνας… Ἀπόστολος Παῦλος; Εἶναι τὸ ἐρώτημα ποὺ αὐτομάτως γεννᾶται εἰς τὸν λογισμὸν τοῦ κάθε λογικοῦ Χριστιανοῦ. Καὶ ὅμως… ἐὰν ἀναλογισθῶμεν τὸν «γενικὸν κανόνα», ὁ ὁποῖος ἰσχύει διὰ κάθε ἄνθρωπον, θὰ παραδεχθῷμεν ὅτι ὄντως καὶ ὁ Θεῖος Παῦλος ἦτο ἕνας… ἁμαρτωλός! Βεβαίως, δὲν ἔχει τὰς ἁμαρτίας τῶν πολλῶν ἁμαρτωλῶν ἀνθρώπων˙ ὅμως, ὁ ἴδιος αἰσθάνεται, πολὺ βεβαρημένος ἀκόμα καὶ δι’ ἐκεῖνα διὰ τὰ ὁποῖα… οἱ ἄλλοι δὲν ἔχουν τὴν παραμικρὰν ἐνόχλησιν! Ἡ εὐαίσθητος συνείδησίς του, τὸν ἐλέγχει ἀκόμη καὶ διὰ τὸν παραμικρὸν λογισμὸν καὶ τὴν ἐλαχίστην περιττὴν «κουβέντα», ποὺ διὰ τὸν πολὺν κόσμον εἶναι… αὐτονόητος ἢ καὶ ἀπαραίτητος! Αὐτὴ ἡ αὐστηρὰ αὐτοκριτική, διογκώνει τὰ ἁμαρτήματά του καὶ τὸν ὑποχρεώνει νὰ βλέπῃ τὸν ἑαυτόν του ὡς ἐλεεινότερον ὅλων τῶν ἀνθρώπων!
Τὴν τοιαύτην αὐτοκριτικήν, τὴν βλέπομεν εἰς ὅλους τοὺς Ἁγίους τοῦ Θεοῦ, καὶ διαπιστοῦμεν ὅτι… ἀναλόγως τῆς πνευματικῆς μας καταστάσεως, βλέπομεν – ἢ δὲν βλέπομεν – ὅλα ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα μᾶς ἀπομακρύνουν ἀπὸ τὸν Θεόν! Συνήθως, ἡμεῖς οἱ ἁπλοὶ καὶ ἁμαρτωλοὶ ἄνθρωποι, ἀρεσκόμεθα νὰ βλέπωμεν τὰ ἐλάχιστα ἢ καὶ ἀνύπαρκτα, καλά μας «ἔργα», τὰ ὁποῖα – εἰρήσθω ἐν παρόδῳ – μᾶς δίδονται ἀπὸ τὴν εὐσπλαγχνίαν καὶ τὸ ἔλεος τοῦ Κυρίου, καί… παρηγορούμεθα! Οἱ Ἅγιοι, ὅμως, ἔβλεπον καὶ βλέπουν, τήν… παραμικρὰν ἁμαρτίαν των, ὡς ἀπαράδεκτον καὶ ἀδικαιολόγητον ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ! Ἔβλεπον ὅτι καὶ ἡ ἐλαχίστη ἁμαρτία των τοὺς ἀπέκοπτε καὶ τοὺς ἀπεμάκρυνεν ἀπὸ τὸ Θεῖον Ἔλεος! Διὰ τοῦτο καὶ βλέπομεν – μελετῶντες τοὺς βίους τῶν ἁγίων μας – ὅτι… οὐδέποτε ἔβλεπον ὅ,τιδήποτε καλὸν εἰς τὸν ἑαυτόν τους, καὶ κάθε ἀρετήν των ἀλλὰ καὶ κάθε… πνευματικήν των πρόοδον, τὴν ἐθεώρουν… δῶρον Θεοῦ!
Ἡμεῖς… ποῖοι εἴμεθα;
Ἂν θὰ ἦτο δυνατόν, νὰ καλέσωμεν ὅλους τοὺς ἀνθρώπους, νὰ καταθέσουν τὴν γνώμην των περὶ τοῦ ἑαυτοῦ των, …ἕνα τεράστιον ποσοστὸν ἐγγίζον τὸ ἀπόλυτον 100% θὰ ὡμίλει διὰ τὸν ἑαυτόν των μὲ τὰ κολακευτικώτερα λόγια! Ἐλάχιστοι θὰ ἦσαν ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι ἐμφορούμενοι ἀπὸ πνεῦμα εἰλικρινείας καὶ ταπεινώσεως, θὰ κατεδίκαζον ἑαυτούς, …καὶ ἀκόμη ὀλιγώτεροι θὰ ἔβλεπον τούς… πάντας ἀνωτέρους των ὡς πρὸς τὴν πνευματικὴν ἀξίαν καὶ ἀρετήν! Καὶ οὗτοι εἶναι οἱ… ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ!
Εἰς συναντήσεις καὶ συζητήσεις καὶ αὐτοκριτικὰς καὶ περιαυτολογίας, δυσφοροῦμεν καὶ δυσανασχετοῦμεν ἀκούοντες τούς… πολλούς, νὰ ἀναβιβάζουν ἑαυτοὺς εἰς δυσθεώρητα ὕψη ἀρετῆς, καὶ νὰ καταβιβάζουν ἀντιστοίχως τοὺς λοιπούς, τοὐλάχιστον… κάτω τῶν ποδῶν των! Τί κι’ ἂν δὲν διαθέτουν ἴχνος πνευματικότητος, τί κι’ ἂν ζοῦν τὴν πλέον κοσμικὴν καὶ ἁμαρτωλὸν ζωήν, τί κι’ ἂν δὲν γνωρίζουν τί θὰ ’πῇ… μυστηριακὴ ζωὴ ἢ νηστεία ἢ προσευχὴ ἢ ἐκκλησιασμὸς ἢ ἠθικὴ ζωή, …θεωροῦν ὅτι οἱ… ἄλλοι εἶναι ἀσυγκρίτως κατώτεροί των! Πολὺ φοβοῦμαι δέ, ὅτι μεταξὺ τούτων, προέχουσαν θέσιν κατέχομεν καὶ ἡμεῖς οἱ θεωροῦντες ἑαυτούς, …ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας!
Ὁ Θεῖος Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς δίδει τὸ τέλειον παράδειγμα τῆς εἰλικρινοῦς αὐτοκριτικῆς καὶ ταπεινώσεως! Ἀκολουθῶν μὲ ἀκρίβειαν τὸν Θεῖον Λόγον, «εἴ τις θέλει πρῶτος εἶναι, ἔσται πάντων ἔσχατος καὶ πάντων διάκονος» (Μᾶρκ. Θ΄ 35), μᾶς καθοδηγεῖ εἰς τὴν Βασιλείαν τοῦ Κυρίου. Διότι ἐκεῖ θὰ φθάσωμεν, μόνον ὡς… ταπεινοὶ ἁμαρτωλοί, καὶ ὄχι ὡς… ὑπερήφανοι «ἅγιοι»!
