Питанов В.Ю.
ΦΕΝΓΚ ΣΟΥΙ:
ΕΠΙΣΤΗΜΗ, ΘΡΗΣΚΕΙΑ Ή ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΑ;
Τον τελευταίο καιρό πολλοί από τους συμπολίτες μας έχουν αναπτύξει ένα νέο ενδιαφέρον, που ονομάζεται φενγκ σούι. Η βιβλιογραφία για το φενγκ σούι είναι άφθονη στα βιβλιοπωλεία. Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλοί ιστότοποι αφιερωμένοι σε αυτό. Γενικά, μπορούμε να πούμε ότι το φενγκ σούι είναι σήμερα στη μόδα. Αλλά πόσο βαθιά κατανοούν οι ενασχολούμενοι τη φύση του φενγκ σούι; Πόσοι μπορούν να απαντήσουν με σαφήνεια στην ερώτηση: τι είναι αυτό – επιστήμη, θρησκευτική διδασκαλία ή άλλη μια δεισιδαιμονία; Ποιες είναι οι ρίζες του φενγκ σούι; Σε αυτές και άλλες ερωτήσεις θα προσπαθήσει να απαντήσει το άρθρο. Για όσους δεν ενδιαφέρονται για το τι πιστεύουν και που ακολουθούν απλώς τις τάσεις, το άρθρο πιθανότατα δεν θα είναι ενδιαφέρον. Απευθύνεται σε όσους παίρνουν σοβαρά τη πνευματική τους ζωή και θεωρούν τον εαυτό τους χριστιανό, και κυρίως σε χριστιανούς που σκέφτονται αν θα εισάγουν ή όχι το φενγκ σούι στη ζωή τους.
Τι είναι λοιπόν το φενγκ σούι; Η λέξη φενγκ σούι στα κινεζικά σημαίνει «άνεμος-νερό». Η διδασκαλία εμφανίστηκε στην Κίνα τον 9ο αιώνα. Είναι ενδιαφέρον ότι η Λίλιαν Του, δημοφιλής γκουρού του σύγχρονου φενγκ σούι, που το τοποθετεί στον 9ο αιώνα, γράφει σε άλλο έργο της: «Οι Κινέζοι ασκούν το φενγκ σούι χιλιετίες». Από πού προέρχονται αυτές οι «χιλιετίες», δεν εξηγεί. Όπως σημειώνει ο συγγραφέας, στα έργα της Λίλιαν Του συναντώνται συχνά αρκετά αντιφατικές δηλώσεις, με πολλές από τις οποίες θα ασχοληθούμε παρακάτω λεπτομερώς.
Σύγχρονοι οπαδοί του φενγκ σούι ισχυρίζονται ότι υπάρχουν πολλές σχολές του, ενώ «το αληθινό φενγκ σούι βασίζεται στις ίδιες έννοιες». Οι διαφορές στις σχολές αφορούν μόνο την πρακτική. Προσπαθώντας να ορίσει το φενγκ σούι, η Λίλιαν Του γράφει: «Το φενγκ σούι είναι ένα αρχαίο κινεζικό σύνολο πρακτικών μεθόδων για ζωή σε αρμονία με το περιβάλλον, δηλαδή με τη δομή και τις ταλαντώσεις της ενέργειας γύρω μας»· «Το φενγκ σούι είναι η τέχνη της σωστής χρήσης της κοσμικής αναπνοής, ή τσι, της δύναμης που κυκλοφορεί σε όλο το περιβάλλον μας»· «Το φενγκ σούι δεν είναι μόνο η επιστήμη της ενέργειας «άνεμος και νερό», αλλά και η τέχνη της χρήσης, προσέλκυσης και παραγωγής αυτής της ενέργειας».
Από όλα τα παραπάνω μπορούμε να συνάγουμε τον εξής ορισμό: το φενγκ σούι είναι θεωρία και πρακτική μέσω των οποίων ο άνθρωπος προσελκύει και παράγει κάποια ενέργεια τσι και με τη βοήθειά της αρμονίζει το περιβάλλον του. Για ποιο σκοπό; Η απάντηση είναι: «…ο κύκλος της τύχης και της ατυχίας μπορεί να αλλάξει σημαντικά αν γνωρίσετε τα μυστικά της γήινης ενέργειας και τους τρόπους διαχείρισής της». Με τύχη, η Λίλιαν Του εννοεί χρήματα, υγεία, δύναμη και γενικά ευημερία. Γράφει: «…η αύξηση των εσόδων είναι μια από τις ανθρώπινες επιθυμίες, που ικανοποιείται πιο εύκολα με το φενγκ σούι»· «Αν δεν προορίζεστε να γίνετε μεγάλος επιχειρηματίας, το φενγκ σούι θα σας βοηθήσει να πλουτίσετε, αλλά δεν θα σας κάνει πλούσιο σε παραμυθένιο επίπεδο. Όλα εξαρτώνται από την ουράνια τύχη σας».
Δεδομένου ότι το φενγκ σούι βασίζεται στη διδασκαλία για την ενέργεια τσι, ας τη γνωρίσουμε λεπτομερέστερα. Το τσι είναι μια «δονητική» ενέργεια που υπάρχει παντού και δίνει στον άνθρωπο «δύναμη και ψυχή». Η Λίλιαν Του γράφει: «Το τσι του ανθρώπου είναι το πνεύμα που καθοδηγεί τη δραστηριότητά του. Η υπερβολή ή έλλειψη τσι στο σώμα καθορίζει την υγεία και τη ζωτικότητα του ανθρώπου… σε διαφορετικούς ανθρώπους το τσι διαφέρει σε ποιότητα και ποσότητα… το τσι του σώματος πρέπει να είναι σε αρμονία με το τσι του περιβάλλοντός του». Σε άλλο βιβλίο προσθέτει: «Ακριβώς το τσι προσελκύει αφθονία, πλούτο, ευημερία, υγεία, αναγνώριση, δημοτικότητα και ευτυχία».
Από πού προέρχεται η διδασκαλία για το τσι; Από τον ταοϊσμό. Και αφού είναι έτσι, αξίζει να γνωρίσουμε την ταοϊστική έννοια του τσι.
Ο ταοϊσμός είναι η εθνική θρησκεία της Κίνας. Οι ρίζες του βρίσκονται στην πρακτική της στοχαστικής παρατήρησης και του διαλογισμού, που χρησιμοποιούνταν για την επίτευξη αταραξίας, ηρεμίας και αθανασίας. Δεν υπάρχει λόγος να εξετάσουμε εκτενώς τον ταοϊσμό, καθώς υπάρχουν αξιόλογες εργασίες για όσους ενδιαφέρονται. Για τους σκοπούς μας, αρκεί να γνωρίσουμε την κλασική διδασκαλία για το τσι.
Ο ταοϊσμός είναι πανθεϊστικός. Το τσι είναι η ενέργεια που διαπερνά το σύμπαν. Κλασικό παράδειγμα για τη φύση του τσι δίνει ο αρχαίος κινεζικός σκεπτικιστής Βαν Τσουν (1ος αιώνας μ.Χ.), που ισχυριζόταν ότι η ύλη και το πνεύμα είναι διαφορετικές καταστάσεις του τσι, όπως ο ατμός και ο πάγος είναι διαφορετικές καταστάσεις του νερού. Η ύλη είναι «παγωμένο» πνεύμα και το πνεύμα είναι «λιωμένη» ύλη, δηλαδή στο ταοϊσμό ύλη και πνεύμα είναι ουσιαστικά το ίδιο, υπήρχαν πάντοτε και δεν γνώριζαν τον Δημιουργό.
Ο άνθρωπος ζει μέσα στο τσι. Το τσι τον περιβάλλει από όλες τις πλευρές. Οι ταόι επιδιώκουν να ενωθούν με το τσι και μέσω αυτού να αποκτήσουν αθανασία. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο ταοϊσμός δεν διδάσκει τον έλεγχο της φύσης, αλλά μάλλον την παράδοση στον ρυθμό της. Σκοπός δεν είναι να αλλάξει κανείς τον κόσμο, αλλά να ενωθεί μαζί του. Πώς γνώρισαν οι ταόι το τσι; Μέσα από διαλογισμούς και μυστικιστικές εμπνεύσεις.
Τι είναι το φενγκ σούι για τους οπαδούς του: θρησκεία ή επιστήμη; Η Λίλιαν Του απαντά σε αυτή την ερώτηση ως εξής: «Θεωρούμε το φενγκ σούι εφαρμοσμένη επιστήμη, καθώς οι νόμοι του διαμορφώθηκαν βάσει εμπειρικών δεδομένων που συλλέχθηκαν επί αιώνες». Δηλαδή, οι οπαδοί του φενγκ σούι το κατατάσσουν στην επιστήμη. Όσον αφορά τη θρησκευτικότητα του φενγκ σούι, η απάντηση είναι: «Το φενγκ σούι δεν είναι θρησκεία»· «…στην ίδια την πρακτική δεν υπάρχει τίποτα πνευματικό ή μυστικιστικό. Δεν απαιτούνται συμβιβασμοί με θρησκευτικές πεποιθήσεις ή ιδεολογικές αρχές, καθώς για την πρακτική δεν χρειάζονται προσευχές, θυσίες ή πίστη». Η Λίλιαν Του δεν θεωρεί την ενασχόλησή της μαγεία: «…το φενγκ σούι δεν είναι μαγεία. Ούτε πνευματική πρακτική που απαιτεί μεγάλη πίστη στην ισχύ του φενγκ σούι ή πεποίθηση για την αποτελεσματικότητά του».
Δυστυχώς, ο συγγραφέας πρέπει να σημειώσει ότι η δήλωση της Λίλιαν Του ότι δεν απαιτείται πίστη στο φενγκ σούι είναι ψευδής. Η ίδια γράφει: «Όσο δεν υπάρχει ανάγκη να πιστέψετε στο φενγκ σούι, όσο φωλιάζουν μέσα σας αμφιβολίες, γεμίζετε τον χώρο γύρω σας με αρνητικές ενέργειες»· «Αν θέλετε να χρησιμοποιήσετε το φενγκ σούι για να βελτιώσετε τη ζωή σας, προσπαθήστε να μην αφήνετε πολύ χώρο στην αμφιβολία. Αφού οι απαραίτητες γνώσεις «τοποθετηθούν στη θέση τους», θα σας φανεί περίεργο πώς δεν δώσατε σημασία σε όλα αυτά που αναφέρονται στη θεωρία του φενγκ σούι»· «Η μέθοδος του φενγκ σούι θα λειτουργήσει καλύτερα αν διατηρείτε μέσα σας ήρεμη στάση απέναντί της». Οι παραπάνω παραπομπές μάλλον διαψεύδουν, παρά επιβεβαιώνουν, τη δήλωση της Λίλιαν Του ότι η πίστη στο φενγκ σούι δεν είναι απαραίτητη.
Ας εξετάσουμε τώρα πόσο επιστημονικό είναι το φενγκ σούι. Η Λίλιαν Του γράφει: «Πρέπει να ομολογήσω ότι δεν είμαι σε θέση να εξηγήσω με ακρίβεια πώς λειτουργεί το φενγκ σούι». Αποκαλύπτοντας τη σχέση της σύγχρονης επιστήμης με το φενγκ σούι, συνεχίζει: «Η θεωρία πίσω από τις συστάσεις του φενγκ σούι μπορεί να φαίνεται παράξενη στους εκπροσώπους της δυτικής επιστημονικής σχολής. Για παράδειγμα, οι πολλές αναφορές στις γινικές και γιανικές όψεις της ενέργειας. Υποτίθεται επίσης η αποδοχή της θεμελιώδους υπόθεσης ότι όλο το σύμπαν και όλα όσα υπάρχουν σε αυτό δημιουργήθηκαν από τα Πέντε Στοιχεία – Γη, Νερό, Ξύλο, Μέταλλο και Φωτιά – τα οποία βρίσκονται σε σχέσεις αμοιβαίας καταστροφής και γέννησης».
Αν το φενγκ σούι πληροί τα πρότυπα της ακαδημαϊκής επιστήμης, γιατί το απορρίπτουν οι επιστήμονες, όπως η ίδια η Λίλιαν Του παραδέχεται; Και αν το απορρίπτουν, γιατί η Λίλιαν Του παραπλανά τους αναγνώστες της δηλώνοντας ότι το φενγκ σούι είναι επιστημονικό; Τι είδους επιστήμη είναι αυτή που αρνούνται οι επιστήμονες; Αξίζει να σημειωθεί ότι η επιστήμη βασίζεται σε μια παραδείγμα, από την οποία προκύπτει η επιστημονική εικόνα του κόσμου. Το φενγκ σούι βασίζεται στη θρησκευτική διδασκαλία του ταοϊσμού, που, όσο γνωρίζει ο συγγραφέας, δεν έχει καταστεί ακόμη βάση της επιστημονικής εικόνας του κόσμου.
Είναι ενδιαφέρον ότι στο προοίμιο ενός βιβλίου της Λίλιαν Του, ένας θαυμαστής της γράφει: «Το φενγκ σούι είναι ένα σύνθετο θέμα που απαιτεί βαθιά γνώση των κινεζικών μεταφυσικών επιστημών». Όμως οι κινεζικές μεταφυσικές επιστήμες δεν έχουν καμία σχέση με την ακαδημαϊκή επιστήμη. Στο τέλος του προοιμίου αναφέρεται: «Το φενγκ σούι ασχολείται επίσης με την έκφραση δυναμικών δυνάμεων και ενεργειών που η επιστήμη ακόμη πρόκειται να ανακαλύψει – σε κλίμακα από τη γη έως το σύμπαν». Αν η επιστήμη ακόμη «πρόκειται» να ανακαλύψει αυτές τις δυνάμεις, ίσως δεν αξίζει να παρουσιάζεται ως τεκμηριωμένο γεγονός και να κατατάσσεται το φενγκ σούι ως επιστημονικό πεδίο. Ίσως είναι πιο ειλικρινές να λεχθεί ότι η θεωρητική βάση του φενγκ σούι στηρίζεται στον κινεζικό μυστικισμό, όπως εκφράζεται στον ταοϊσμό.
Ο συγγραφέας έχει ήδη αναφέρει παραπάνω τη διαβεβαίωση της Λίλιαν Του προς τους αναγνώστες της ότι το φενγκ σούι δεν έχει καμία θρησκευτικότητα και ότι οποιοσδήποτε μπορεί να το ασκήσει χωρίς να κάνει συμβιβασμούς με την πίστη του. Πρέπει να σημειωθεί ότι και αυτή η δήλωση δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η θεωρητική βάση του φενγκ σούι στηρίζεται στη θρησκευτική διδασκαλία του ταοϊσμού. Και είναι δυνατόν κάποιος να πιστεύει ταυτόχρονα στον ταοϊσμό και, για παράδειγμα, να είναι χριστιανός; Όχι. Αρκεί να συγκρίνουμε τις θρησκευτικές τους διδασκαλίες. Ο χριστιανισμός είναι μονοθεϊστικός, ο ταοϊσμός πανθεϊστικός. Ο χριστιανισμός διδάσκει για τον Προσωπικό Θεό – Δημιουργό, ενώ στον ταοϊσμό Θεός δεν υπάρχει. Για τον ταόιστή, το Σύμπαν είναι Θεός και ο Θεός είναι το Σύμπαν. Η ιδέα της δημιουργίας του κόσμου από το τίποτα, που είναι χαρακτηριστική του χριστιανισμού, επίσης απορρίπτεται στον ταοϊσμό. Στον ταοϊσμό δεν υπάρχει η έννοια της αθάνατης ψυχής που υπάρχει στον χριστιανισμό. Ο ταοιστής αντιλαμβάνεται τον κόσμο ως μια συνεχή διαδικασία μετατροπής μορφών και τρόπων της ενέργειας τσι σε άλλες μορφές. Αυτή η διαδικασία είναι αιώνια και απρόσωπη. Γενικά, ο ταοϊσμός και ο χριστιανισμός διαφέρουν τόσο πολύ, που μόνο κάποιος που δεν τους γνωρίζει μπορεί να μιλήσει για συμβατότητα αυτών των δύο κοσμοθεωριών.
Επιπλέον, όπως γράφει η Λίλιαν Του: «…η καλύτερη προσέγγιση στην εφαρμογή του φενγκ σούι είναι η ανάπτυξη αληθινής ευλάβειας προς τις ενέργειες της Γης και προς τη Μητέρα Γη». Ο χριστιανός όμως δεν πρέπει να ευλαβείται παρά μόνο τον Θεό και να προστατεύει τη γη. Υποψίες προκαλούν και οι κύριοι στόχοι του φενγκ σούι, οι οποίοι, σύμφωνα με τη χριστιανική διδασκαλία, μπορούν να χαρακτηριστούν απλά ως φιλαργυρία. Ο χριστιανισμός δεν είναι αντίθετος στην υλική ευημερία, αλλά δεν την καθιστά σκοπό του. Ο χριστιανός αναζητά πρώτα τη Βασιλεία των Ουρανών (Ματθ. 6:33) και μετά την επίγεια ευημερία, μόνο εφόσον αυτή δεν εμποδίζει τον κύριο σκοπό. Στην Αγία Γραφή αναφέρεται ρητά: «…τι ωφελεί τον άνθρωπο αν κερδίσει όλο τον κόσμο αλλά ζημιώσει την ψυχή του; ή τι λύτρο θα δώσει ο άνθρωπος για την ψυχή του;» (Ματθ. 16:26). Η ιδέα της πλήρους συγκέντρωσης στην επίτευξη πλούτου, την οποία προωθεί η Λίλιαν Του, είναι εντελώς ξένη προς τον χριστιανισμό. Για παράδειγμα, η συμβουλή που δίνει στους μαθητές της είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι θα τη δώσει ένας χριστιανός: «Για να δημιουργήσετε επιτυχώς αφθονία, πρέπει να τη θέλετε με πάθος. Πρέπει να πλημμυρίσετε από αυτή την επιθυμία, εστιάζοντας πλήρως σε αυτήν. … Όσο πιο καθαρά φαντάζεστε τον τύπο της τύχης που επιδιώκετε, τόσο πιο έντονες και αποτελεσματικές θα είναι οι ενέργειες που θα δημιουργήσετε».
Και πώς πρέπει να αντιδράσει ο χριστιανός στην επόμενη σύσταση της Λίλιαν Του: «Συνήθισε να βλέπεις τον κόσμο γύρω σου με τα μάτια του φενγκ σούι. Ανάπτυξε την ευαισθησία σου στις ισχυρές, αν και αόρατες, ενέργειες γύρω σου»· «…πρέπει να προσπαθήσετε να νιώσετε την προσωπική σας τσι, που ανήκει μόνο σε εσάς. Μόνο τότε θα μπορέσετε να συγχρονιστείτε με το ενεργειακό σας πεδίο και την κοσμική αναπνοή μέσα σας». Αυτή είναι μια καλή σύσταση για σχολή εξωσυναισθητικών, αλλά εντελώς ακατάλληλη για τον χριστιανισμό.
Στο φενγκ σούι χρησιμοποιούνται επίσης διαλογιστικές πρακτικές, που είναι επίσης πλήρως ασύμβατες με τον χριστιανισμό. Παρόλο που η Λίλιαν Του τις κριτικάρει, αναγνωρίζει ότι τις χρησιμοποιούν οι δάσκαλοι φενγκ σούι: «Έμπειροι ασκούμενοι του φενγκ σούι γνωρίζουν μυστικές μεθόδους που τους επιτρέπουν να αποκτήσουν μεγαλύτερη ποσότητα προσωπικής τσι, την οποία χρησιμοποιούν για να εισέλθουν σε κατάσταση διαλογισμού για ειδικές συμβουλές φενγκ σούι. Οι μέθοδοι διαφέρουν ανά δάσκαλο και, από ό,τι είδα προσωπικά, είναι πιο κοντά στον σαμανισμό παρά στις τεχνικές φενγκ σούι».
Η Λίλιαν Του πιθανόν δεν γνωρίζει ότι ο σαμανισμός είναι ο πρόγονος του ταοϊσμού, στη θεωρητική βάση του οποίου βασίζεται το ίδιο το φενγκ σούι, και επομένως οι δάσκαλοι φενγκ σούι που ασκούν σαμανισμό δεν αποτελούν ανωμαλία, αλλά κανόνα. Το φενγκ σούι είναι μαγικό, όπως ακριβώς και ο ταοϊσμός, και παρόλο που η Λίλιαν Του αρνείται να το κατατάξει ως μαγεία, γράφει: «Το φενγκ σούι μοιάζει πράγματι με μαγεία: συχνά φαίνεται ότι ενεργοποιείται κάποια μυστηριακή δύναμη». Και αν ληφθεί υπόψη ότι η ίδια παραδέχεται ότι δεν γνωρίζει πώς λειτουργεί το φενγκ σούι, ποια βάση έχει να αποκλείσει την πιθανότητα ύπαρξης πραγματικής «μυστηριακής δύναμης»;
Το φενγκ σούι υιοθετεί επίσης τη διδασκαλία της κάρμα, πλήρως ασύμβατη με τον χριστιανισμό. Και πώς θα αρέσει στους αναγνώστες η ιδέα του «υπερβατικού φενγκ σούι»; Η Λίλιαν Του γράφει γι’ αυτό: «…το υπερβατικό φενγκ σούι… βασίζεται σε ειδικές τεχνικές οραματισμού και επανάληψης μάντρας». Η ίδια χρησιμοποιεί στις πρακτικές της μάντρας από τον βουδισμό, αλλά δεν αντιτίθεται στο να χρησιμοποιούν οι αναγνώστες χριστιανικές προσευχές για «κάθαρση». Και σε τι βοηθάει το «υπερβατικό φενγκ σούι»; Όπως γράφει η Λίλιαν Του: «Άνθρωποι που πάσχουν από ανίατες ασθένειες όπως το AIDS, ο καρκίνος και άλλες απειλητικές για τη ζωή ασθένειες, μπορούν να φανταστούν αυτά τα προβλήματα υγείας ως ισχυρά μπλοκαρίσματα στο σύστημά τους. Σχεδιάστε τα στο μυαλό σας ως εμπόδια που πρέπει να αφαιρεθούν… φανταστείτε πνευματικά ότι τα μπλοκαρίσματα μέσα σας διαλύονται». Δηλαδή, αν είστε άρρωστοι με AIDS ή καρκίνο, δεν υπάρχει πρόβλημα, φανταστείτε πνευματικά ότι η ασθένειά σας είναι απλώς «εμπόδιο» μέσα στο σώμα σας και πηγαίνετε ήρεμα στο νεκροταφείο. Εκεί έχετε όλες τις πιθανότητες να καταλήξετε, αν εμπιστευτείτε το φενγκ σούι και αγνοήσετε την ιατρική.
Στην αρχή του άρθρου αναφέρθηκε η δήλωση της Λίλιαν Του ότι ένας από τους κύριους στόχους των ασκούμενων είναι η επίτευξη υλικής ευημερίας. Προστίθεται όμως: «Όλα εξαρτώνται από την ουράνια τύχη σας». Και αν η «ουράνια τύχη» είναι αντίθετη; Προκύπτει ενδιαφέρουσα λογική: αν πετυχαίνετε πλούτο, τότε εφαρμόζετε σωστά το φενγκ σούι, και αν όχι; Όπως γράφει η Λίλιαν Του: «Μου φαίνεται ότι ο καλύτερος τρόπος να αναγνωρίσετε τους πραγματικούς ειδικούς του φενγκ σούι είναι να μελετήσετε τη βιογραφία τους. Όταν κάποιος σας προσφέρει τις υπηρεσίες του ως δάσκαλος φενγκ σούι, δείτε αν το φενγκ σούι βοήθησε τον ίδιο να επιτύχει αυτά που υπόσχεται να κάνει για εσάς. Αν αυτός ο άνθρωπος δεν κέρδισε εμφανώς τίποτα από το καλό φενγκ σούι, πρέπει να ψάξετε για άλλον. Με τη σωστή χρήση, το φενγκ σούι πάντα λειτουργεί (δική μας επισήμανση – Β.Π.)». Η λογική που χρησιμοποιεί η Λίλιαν Του είναι καθαρά σεκταριστική. Το σύστημα έχει πάντα δίκιο. Αν το σύστημα δεν λειτουργεί, φταίει ο άνθρωπος. Δηλαδή, αν ο οπαδός του φενγκ σούι ξοδέψει πολλά χρήματα και χρόνο για να αποκτήσει βιβλία, ακολουθήσει σχολαστικά τις οδηγίες και δεν έχει κανένα αποτέλεσμα, φταίει ο ίδιος. Το σύστημα έχει πάντα δίκιο! Με αυτή την προσέγγιση μπορεί κανείς να αποδείξει την ορθότητα οποιουδήποτε συστήματος.
Ας παραθέσουμε μερικές συμβουλές που μπορεί να βρει κανείς σε βιβλία για το φενγκ σούι. Για παράδειγμα, οι αναγνώστες μπορούν να μάθουν ότι «…ο τάφος του παππού Μάο Τσε Τουνγκ βρισκόταν «στην παλάμη της ουράνιας θεάς της Σελήνης», δηλαδή η θέση του τάφου ήταν τόσο ευνοϊκή που έφερε τεράστια τύχη στον εγγονό, στην προκειμένη περίπτωση – στον μεγάλο ηγέτη Μάο». Τόσο απλό: ένας καλά τοποθετημένος τάφος οδήγησε τον άνθρωπο στην κορυφή της εξουσίας. Ή, άλλο παράδειγμα: η Λίλιαν Του γράφει ότι εισήχθη σε σχολή επιχειρήσεων και χρειαζόταν χρήματα για να πληρώσει τα δίδακτρα. Για να τα αποκτήσει: «Μετακίνησα το κρεβάτι μου για να ευθυγραμμίσω τη θέση κατά τη διάρκεια του ύπνου, ώστε να λάβω ευνοϊκή τσι και τύχη από την καλύτερη κατεύθυνση. Η μέθοδος δεν με απογοήτευσε και κατάφερα να λάβω υποτροφία του ΟΗΕ για να παρακολουθήσω τη σχολή επιχειρήσεων». Είναι ενδιαφέρον, δεν είχε υποβληθεί αίτηση για την υποτροφία; Ο συγγραφέας, για παράδειγμα, έμεινε για καιρό χωρίς χρήματα, προσπάθησε να εργαστεί, μετακίνησε το κρεβάτι και – ω, «θαύμα» – τα χρήματα εμφανίστηκαν. Ερώτηση προς τους αναγνώστες: σε αυτό το «θαύμα» φταίει η δουλειά ή το κρεβάτι;
Τι μπορεί να ειπωθεί, κλείνοντας το άρθρο; Ας συνοψίσουμε όσα μάθαμε για το φενγκ σούι.
Πολλές δηλώσεις της γκουρού του φενγκ σούι, Λίλιαν Του, αντιφάσκουν η μία με την άλλη. Το φενγκ σούι δεν έχει καμία σχέση με την επιστήμη. Οι βάσεις του στηρίζονται στη θρησκευτική διδασκαλία του ταοϊσμού. Παράλληλα, ενώ οι ταοϊστές επιδιώκουν να εναρμονιστούν με την τσι, οι σύγχρονοι ασκούμενοι του φενγκ σούι σαφώς προσπαθούν να την χειραγωγήσουν. Το σύγχρονο φενγκ σούι αποτελεί ουσιαστικά μια παρωδία της ταοϊστικής διδασκαλίας. Με τον χριστιανισμό είναι ασύμβατο. Αν δε ληφθεί υπόψη ότι στο φενγκ σούι δίνονται συμβουλές για τη θεραπεία του AIDS και του καρκίνου, τότε μπορεί να είναι και θανάσιμα επικίνδυνο, αν κάποιος που πιστεύει στις οδηγίες των δασκάλων του φενγκ σούι αγνοήσει την ιατρική και «θεραπευτεί» μόνο με μεθόδους φενγκ σούι. Κατά την άποψη του συγγραφέα, το σύγχρονο φενγκ σούι είναι τυπική δεισιδαιμονία. Σε όσους το ασκούν μπορούν να απευθυνθούν τα λόγια της Αγίας Γραφής: «Αποστρέφεσαι δε και την ανάρμοστην και γυναικείαν μυθολογίαν, αλλά ασκείσαι εν τη ευσεβείᾳ…» (1 Τιμ. 4:7). Το αν θα επιτρέψουν ή όχι στο φενγκ σούι να εισχωρήσει στη ζωή τους, ας το αποφασίσουν οι ίδιοι οι αναγνώστες.
Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΔΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ: http://apologet.orthodox.ru/apologetika/oglavlenie/vostok.htm
