ΑΓΙΟΥ IΩANNOY ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
«Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών έστιν η βασιλεία των ουρανών».
Τι σημαίνει, «Οι πτωχοί τω πνεύματι»;
Εκείνοι που διακρίνονται δια την ταπεινοφροσύνην των και την υποταγήν των εις τον Θεόν. Διότι η λέξις «πνεύμα» σημαίνει εις την φράσιν αυτήν τον λογισμόν και την βούλησιν. Επειδή δηλαδή υπάρχουν πολλοί που δεν είναι ενσυνειδήτως ταπεινοί, αλλά τους αναγκάζει η κατάστασις να είναι ταπεινοί, τους παρέλειψεν αυτούς (διότι η ταπεινοφροσύνη των δεν είναι αξιέπαινη) και μακαρίζει πρώτα εκείνους που είναι ενσυνειδήτως ταπεινόφρονες και υπακούουν εις τας εντολάς του Θεού.
Αλλά διατί δεν είπε οι ταπεινοί, αλλά είπε «Οι πτωχοί»;
Διότι το δεύτερον είναι εντονώτερον από το πρώτον. Εδώ δηλαδή εννοεί εκείνους που σέβονται και φοβούνται του Θεού τις εντολές, εκείνους που θεωρεί ο Θεός ευσεβείς και δια τους οποίους είπε μέσω του Ησαΐου: «Επί τίνα επιβλέψω, αλλ’ η επί τον πράον και ησύχιον και τρέμοντά μου τους λόγους;».
Υπάρχουν ασφαλώς πολλοί βαθμοί ταπεινοφροσύνης. Ένας έχει την ταπεινοφροσύνην εις μέτριον βαθμόν, άλλος εις πάρα πολύ μεγάλον. Αυτήν την ταπεινοφροσύνην επαινεί με όσα λέγει και ο ευλογημένος από τον Θεόν προφήτης και δια τούτο δεν απαιτεί απλήν ταπείνωσιν του ψυχικού μας κόσμου, αλλά απόλυτον υποταγήν του εις το θέλημα του Θεού: «Θυσία τω Θεώ, πνεύμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην και ταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουδενώσει». Και οι τρεις παίδες πρόσφεραν εις τον Θεόν, αντί πλούσιας θυσίας, αυτού του είδους την ψυχικήν ταπείνωσιν και είπαν «Αλλ’ εν ψυχή συντετριμμένη και πνεύματι ταπεινώσεως προσδεχθείημεν».
Αυτού του είδους την ταπείνωσιν μακαρίζει και ο Χριστός εδώ. Επειδή δηλαδή τα χειρότερα και τα ολεθριώτερα δια τον άνθρωπον κακά έχουν την αρχήν των εις την αλαζονείαν.
IΩANNOY ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΕΡΓΑ -9- ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ Α’ (ΟΜΙΛΙΑΙ Α’-Κ)-ΕΙΣΑΓΩΓΗ,ΚΕΙΜΕΝΟΝ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ, ΣΧΟΛΙΑ -Υπό ΙΓΝΑΤΙΟΥ ΣΑΚΑΑΗ, Φιλολόγου και ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΣΙΚΗ, Φιλολόγου – ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1978 – ΟΜΙΛΙΑ IE’ σελ. 465-467 – ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ: Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ
