«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
192. Εἶναι γνωστό ὅτι γιά νά ἐξέλθη ἕνας λογισμός ἀπό τό μυαλό κάποιου, πρέπει νά τόν σκεπάση πολλές φορές μέ τόν ἀντίθετο καλό λογισμό, γιά νά λυτρωθῆ ἀπό τήν δουλεία τοῦ ξένου λογισμοῦ. Αὐτή εἶναι ἡ πιό μακρά ὁδός: ἀπό τά αὐτιά στήν καρδιά.
193. Οἱ ἀνεξομολόγητοι ἐμπαθεῖς λογισμοί ἤ ἁπλᾶ, ὅσοι λέγονται στούς ἄλλους, ἔχουν τήν ἰδιότητα νά ἐνισχύωνται καί νά γίνωνται σχοινιά, ὅπως λέγουν οἱ πατέρες, καί τραβοῦν τόν νοῦ στήν συγκατάθεσι καί στό ἔργο, πρᾶγμα τό ὁποῖον εἶναι ἁμαρτία.
194. Ἁμαρτία εἶναι: Ἠθική συντριβή τῆς ψυχῆς ἐξ αἰτίας ἑνός κακοῦ λογισμοῦ. Γι᾿ αὐτό ὅλοι οἱ λογισμοί χρειάζεται νά ἐξομολογοῦνται πρίν γιγαντωθοῦν μέσα στήν ψυχή κιαί νικήσουν τόν νοῦ. Ὅταν λέγωνται χάνουν τήν δύναμι νά βασανίζουν τήν ψυχή καί νά κυριαρχοῦν στόν νοῦ.
195. Καί οἱ ἀγαθοί λογισμοί πρέπει νά ἐλέγχωνται μέ μία ἄλλη συνείδησι, πιό διαυγῆ. Ὁ ἔλεγχος ὅλων τῶν λογισμῶν εἶναι νόμος στήν καλογερική ζωή. Μή ἐρωτᾶς τί εἶναι καλό καί τί δέν εἶναι, διότι μόνος σου δέν ἠμπορεῖς νά διαφυλαχθῆς ἀπό τίς σαΐτες τῆς κενοδοξίας.
196. Οἱ λογισμοί ὅσο «τρελλοί» καί νά εἶναι, ἀκόμη δέν ἀποτελοῦν ἦττα καί ἁμαρτία, μέχρις ὅτου εἰσέλθουν καί βασανίζουν τόν νοῦ. Ἡ ἁμαρτία ἀρχίζει μέ τήν ἐμφάνισι τοῦ ἔργου καί μάλιστα τοῦ ἰδωτικοῦ-προσωπικοῦ ἔργου.
197. Ὅλα τά πάθη ἤ τά ἀντίθετα μέ τήν φύσι μας ἔργα ἐμφανίζονται πρῶτα-πρῶτα στόν νοῦ, στό λεπτότερο μέρος τῆς ἀοράτου νοερᾶς μας οὐσίας. Ἐδῶ ἔρχονται μέ τήν μορφή ἤ τήν σκέψι τοῦ κόσμου καί στέκονται σάν ἕνα δόλωμα. Ἐάν ὁ νοῦς εἶναι ἄπειρος καί ἀνάγωγος στήν ἀντιμετώπισι τοῦ ξένου λογισμοῦ, σάν ἕνας ἀθῶος ἀμνός, βλέπει τόν λύκο καί πηγαίνει κοντά του, νομίζοντας ὅτι εἶναι πρόβατο. Ἐάν ὁ λύκος εἶναι καί πονηρός, ἐνδύεται τό δέρμα προβάτου καί ὁ δυστυχής ἀμνός μή ἔχοντας μυρουδιά προβάτου γύρω του, τρέχει παντοῦ χοροπηδώντας, ὁπότε καί ἁρπάζεται ἀπό τόν λύκο καί μεταφέρεται στήν φωλιά του γιά νόστιμη τροφή.
198. Ἡ πρώτη συνάντησις νοῦ καί διαβόλου γίνεται μέ ἕνα ἁπλό δόλωμα, τό ὁποῖον πετᾶ ὁ διάβολος στό μάτι τοῦ νοῦ. Ἐάν ὁ νοῦς δέν ἀντιλαμβάνεται ἀμέσως τό δόλωμα, ὁ ἐχθρός στέκεται μαζί του, τοῦ φανερώνεται πιό λαμπερά, γιά νά τόν κάνη νά τόν ἀγαπήση. Αὐτή εἶναι ἡ δεύτερη ἔφοδος τοῦ πολέμου. Ἐάν στήν φάσι αὐτή κατώρθωσε νά κλέψη τόν νοῦ μέ τό δόλωμα καί νά τόν κάνη νά συνομιλῆ μαζί του, τότε ἔχουμε τήν συμπλοκή στόν πόλεμο.
Ὁ νοῦς ὅμως ἐγείρεται, διότι αἰχμαλωτίσθηκε ἀπό ξένο λογισμό καί εὑρίσκεται μέσα του κάποιος ἄλλος καί ὄχι ἡ κατάστασις πού εἶχε ἀπό τήν φύσι του. Ὅταν ἀντιληφθῆ ὁ ἴδιος ὁ νοῦς τήν φρικτή φάσι πού εὑρίσκεται, τότε ἔχουμε τήν μάχη τοῦ λογισμοῦ σέ μία ἀποφασιστική στιγμή. Φαίνεται ὅτι ὁ νοῦς σύρεται μακριά ἀπό τό δόλωμα καί, θά ἠμπορέση πάλι νά ἐπιστρέψη στόν ἑαυτό του; Ἐδῶ ἡ μάχη καί οἱ στιγμές εἶναι κρίσιμες καί τίς περισσότερες φορές ὁλόκληρη ἡ ζωή τοῦ ἀνθρώπου ἤ τό πλεῖστον τῶν ἀνθρώπων ἐπικρέμανται ἀπ᾿ αὐτόν τόν ἀόρατο πόλεμο. Ἐάν καθυστερήσουμε νά πολεμήσουμε, μπορεῖ ξαφνικά νά κυριευθῆ ὁ νοῦς μας ἀπό τήν ἐπιθυμία, διά τῆς ὁποίας μᾶς συλλαμβάνει ἐξ ὁλοκλήρου ὁ νοητός ἐχθρός. Στήν συνέχεια ὁ στρατιώτης τοῦ Χριστοῦ, θά πρέπει νά δώση τήν μάχη γρήγορα καί σύμφωνα μέ τόν νόμο τοῦ Θεοῦ.
199. Ἀκόμη κι ἀπό τήν Παλαιά Διαθήκη εἶναι γνωστός ὁ πόλεμος τῶν λογισμῶν γιά τόν ὁποῖον γράφει ὁ Δαβίδ: «Θυγάτηρ Βαβυλῶνος ἡ ταλαίπωρος, μακάριος ὅς ἀνταποδώσει σοι τό ἀνταπόδομά σου, ὅ ἀνταπέδωκας ἡμῖν· μακάριος ὅς κρατήσει καί ἐδαφιεῖ τά νήπιά σου πρός τήν πέτρα» (Ψαλμ.136,8). Οἱ παντός εἴδους κακοί λογισμοί , οἱ φαντασίες, τά δελεάσματα εἶναι τά νήπια τῆς Βαβυλῶνος ἤ οἱ μικροί δαίμονες, ὅπως τούς ὀνομάζει ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής. Ἐνῶ πέτρα εἶναι ὁ Χριστός ἤ ἡ πίστις σ᾿ Αὐτόν, πού εἶναι τό θεμέλιο τοῦ φρουρίου τῆς ψυχῆς, ὁ ἀκρογωνιαῖος λίθος, τόν ὁποῖον οἱ κτίστες (οἱ ἐπίσημοι ἑβραῖοι) ἐκείνου τοῦ καιροῦ δέν τόν ἐγνώρισαν (Ματ.22,42). Μέ τήν πέτρα αὐτή πρέπει νά κτυπήσουμε τά βαβυλωνιακά νήπια...Γι᾿ αὐτό ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος λέγει ὅτι δέν ὑπάρχει πιό ἰσχυρό ὅπλο στόν οὐρανό καί στήν γῆ, ἀπό τό Ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ! Ὁ οὐρανός εἶναι ὁ νοῦς καί ἡ γῆ εἶναι ἡ καρδιά στήν ὁποία πρέπει νά ἐπαναλαμβάνεται ἀκατάπαυστα τό πανάγιο ὄνομα: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλό», στρέφοντας τό ὅπλο αὐτό πάντοτε ἐναντίον τοῦ νοητοῦ ἐχθροῦ.
200. Οἱ φαντασίες τῶν λογισμῶν νά μήν ἀπελπίζουν τούς ἀρχαρίους στόν ἀγῶνα αὐτόν. Ὅλη ἡ προσπάθειά τους θά εἶναι νά μή δέχωνται καί συνομιλοῦν μέ τούς λογισμούς. Ἐάν δέν ἔχουν λογισμούς, ἄς μή πιστεύουν ὅτι σταμάτησαν νά τούς κτυποῦν οἱ ἄνεμοι· ὅμως μέ τήν θεία βοήθεια ἔρχονται καί περίοδοι εἰρηνικές.
201. Μακάριος εἶναι αὐτός πού πολεμεῖ ἀδιάκοπα μέ τούς λογισμούς του, τραυματίζοντάς τους ἐπάνω στόν ἀκρογωνιαῖο Λίθο τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεώς του, πού εἶναι ὁ Χριστός.
ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΥ ΜΠΟΚΑ ΡΟΥΜΑΝΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ (+1910-1989) «ΜΕΓΑΣ ΚΑΘΟΔΗΓΟΣ ΨΥΧΩΝ», ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΣΟΦΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΛΟΓΩΝ ΣΕ 500 ΚΕΦΑΛΑΙΑ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Μον. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης.
