Κάθε λογισμός και κάθε αίσθηση οδηγούν σταδιακά την ψυχή είτε προς
τον παράδεισο είτε προς την κόλαση. Αν ὁ λογισμός είναι έλλογος, τότε
συνδέει τον άνθρωπο με τον Θεό Λόγο, με τον ύψιστο Λογισμό, με την
Παναξία, πράγμα πού είναι ήδη ό παράδεισος. Εάν πάλι είναι άλογος ὁ
λογισμός ἤ και παράλογος, τότε συνδέει αναπόφευκτα τον άνθρωπο με τον
Παράλογο, τον Ανόητο, με τον διάβολο, πράγμα πού είναι ήδη ἡ κόλαση.
Όσα ισχύουν για τον λογισμό ισχύουν και για τις αισθήσεις. Όλα αρχίζουν
εδώ, από την γη: και ο παράδεισος μα και η κόλαση του ανθρώπου.