Οι άγιοι Νεομάρτυρες ομολόγησαν και μαρτύρησαν με ταπείνωση για τη σωτηρία τους. Και η σωτηρία τους έγινε σωτηρία πολλών, και σωτηρία της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού. Αυτός είναι ένας αιώνιος πνευματικός νόμος. Οποίος σώζει την ψυχή του, σώζει εκτός από την ψυχή του και άλλες ψυχές, και όπου σώζονται ψυχές, σώζονται οι κοινωνίες, οι πόλεις, τα έθνη.
Λίγοι ίσως από τους ταπεινούς Νεομάρτυρες είχαν συνειδητοποιήσει τι μεγάλη σημασία για την Εκκλησία και το έθνος είχε το μαρτύριό τους και η ομολογία τους.
Αν εμείς σήμερα είμαστε ορθόδοξοι Χριστιανοί, αυτό οφείλεται σε όλους τους αγίους Μάρτυρες και ομολoγητές της αγίας μας πίστεως. Οφείλεται και στους αγίους Νεομάρτυρες, χωρίς τους οποίους η αλήθεια της Ορθοδοξίας δεν θα έφθανε μέχρι εμάς.
Ο βαρβαρικός Μωαμεθανισμός και ολοκληρωτισμός, αντιστάσεως μη ούσης, θα είχε εξαφανίσει ή τουλάχιστον σημαντικά περιορίσει την ευγενή, ουράνια και θεϊκή μας πίστη.
Οι άγιοι Νεομάρτυρες καλούν και εμάς τους σημερινούς Ορθοδόξους να μιμηθούμε την ομολογία τους, να γίνουμε συνεχιστές και διάδοχοί τους.
Σήμερα δεν κινδυνεύει η Ορθοδοξία στη χώρα μας, τουλάχιστο προς το παρόν, από τον Μωαμεθανισμό.
Κινδυνεύει όμως από άλλους εχθρούς, που είναι επίσης επικίνδυνοι, γιατί δεν έρχονται ως εχθροί μας, αλλά ως φίλοι και ευεργέτες μας, ως υπέρμαχοι των δικαιωμάτων μας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειάς μας.
Πρώτος τέτοιος εχθρός είναι ο ευδαιμονισμός που καλλιεργεί τη σαρκολατρεία, τη φιλαυτία, τον εγωισμό, τη ματαιοδοξία, τον αισθησιασμό, την ηδονοθηρία, την οκνηρία, την ακηδία, τη λήθη του Θεού και της αιώνιας ζωής, την απιστία.
Ο ευδαιμονισμός κάνει τους ανθρώπους αδιάφορους για την πίστη και πνευματικά νεκρούς.
Πώς να ξεφύγει ο σύγχρονος άνθρωπος, και μάλιστα ο νέος, από τον ομαδικό και γενικό ευδαιμονιστικό κλοιό που όλα τα δηλητηριάζει και όλα τα περισφίγγει! Αυτή τη θανάσιμη αρρώστια μεταδίδουν τα κανάλια της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου, τα βίντεο, οι ντισκοτέκ και τόσα άλλα μέσα που με σύγχρονους τρόπους αιχμαλωτίζουν και ναρκώνουν τις ψυχές και τα σώματα των παιδιών μας κυρίως.
Ομολογητής του Χριστού θα λογισθεί όποιος Χριστιανός, και μάλιστα νέος, μένοντας πιστός στο ορθόδοξο ήθος αντισταθεί στον κατακλυσμό του ευδαιμονισμού διατηρώντας την πνευματική του ελευθερία και εγρήγορση. Το ασκητικό ήθος της Ορθοδοξίας αποτελεί το καλύτερο αντίδοτο στον ευδαιμονισμό.
Άλλος ύπουλος εχθρός είναι οι υλιστικές και αθεϊστικές ιδεολογίες. Οι ιδεολογίες αυτές έχουν συνδεθεί σήμερα με πολιτικά σχήματα που πείθουν τους οπαδούς τους ότι η πρόοδος προϋποθέτει τον αθεϊσμό, ότι η Εκκλησία είναι εμπόδιο στην απελευθέρωση του ανθρώπου. Καλλιεργούν έτσι ένα αντιχριστιανικό και αντιεκκλησιαστικό πνεύμα.
Προωθούνται ακόμη και προβάλλονται μονόπλευρα θεσμοί ξένοι προς το ορθόδοξο ήθος και την ορθόδοξη ζωή, όπως είναι ο πολιτικός γάμος, η νομιμοποίηση των αμβλώσεων και άλλοι, με τον σκοπό να αντικατασταθεί ο ελληνορθόδοξος ανθρωπισμός από τον άθεο ουμανισμό.
Διαστρεβλώνεται η Ιστορία με τερατώδεις παραποιήσεις, όπως π.χ. ότι ο άγιος ιερομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε’ υπήρξε προδότης, ότι τα «κρυφά σχολεία» είναι μύθος, ότι η εθνεγερσία του 1821 είναι ταξικός και όχι εθνικός αγώνας.
Ο αθεϊσμός γίνεται σήμερα στη χώρα μας κατεστημένο, στο οποίο δεν είναι εύκολο κανείς να αντισταθεί χωρίς να αψηφήσει τις συνέπειες που θα υποστεί.
Τέτοια συνέπεια είναι η ειρωνεία και η περιφρόνηση για όσους πιστεύουν στον Χριστό και ενεργούν ως συνειδητά μέλη της Εκκλησίας.
Κατόρθωσε ο διάβολος να παρουσιάσει την Εκκλησία ως κάτι το αναχρονιστικό που δεν είναι για τους σύγχρονους ανθρώπους. Ένας νέος που θα τολμήσει σήμερα στο σχολείο ή στον στρατό να φανεί ότι κάνει τον σταυρό του ή ότι εκκλησιάζεται, θα ακούσει πολλά ειρωνικά σχόλια. Γι’ αυτό, ενώ πολλοί νέοι πιστεύουν, δεν τολμούν να εκδηλώσουν την πίστη τους.
Σ’ αυτόν τον έμμεσο διωγμό της πίστεως θα αναδειχθούν οι σύγχρονοι ομολογητές και μάρτυρες του Χριστού.
Οι εκπαιδευτικοί και μαθητές που στα σχολεία δεν θα φοβηθούν την πίεση των αθεϊστών αλλά θα αγωνιστούν, έστω και αν είναι μειοψηφία, να μην επικρατήσει ο αθεϊσμός, θα λογισθούν ομολογητές του Χριστού.
Οι γυναίκες που δεν θα υιοθετήσουν την προκλητική μόδα που εξευτελίζει τη γυναίκα και έτσι θα έρθουν σε αντίθεση με το περιβάλλον που ζουν, θα λογισθούν ως ομολογήτριες του Χριστού.
Οι νέοι και οι νέες που παρά τις προκλήσεις και πιέσεις που δέχονται, αγωνίζονται για την αγνότητά τους σ’ ένα περιβάλλον που έχει θεοποιήσει τη σάρκα, θα λογισθούν ως ομολογητές του Χριστού.
Οι πολύτεκνοι από υπακοή στον Θεό γονείς θα λογισθούν ως ομολογητές του Χριστού.
Η έγκυος γυναίκα που υπακούοντας στο θέλημα του Θεού θα αρνηθεί να κάνει έκτρωση, όταν και οι στενοί συγγενείς της ακόμα την πιέζουν, θα λογισθεί ως ομολογήτρια του Χριστού.
Οι νέοι που θα ενδυθούν το ιερό σχήμα του κληρικού και του μοναχού φέροντες στη γενεά μας τον ονειδισμό του Χριστού, θα λογισθούν ως ομολογητές του Χριστού.
Τέλος κάθε χριστιανός που όταν του δοθεί ευκαιρία από αγάπη προς τον Χριστό με ταπείνωση θα Τον ομολογήσει, θα λογισθεί ως ομολογητής.
Την ομολογία αύτη χρωστούμε να κάνουμε όχι μόνο από αγάπη προς τον Χριστό, τον Θεό και Σωτήρα μας, αλλά και από αγάπη προς τους αδελφούς μας που απομακρυνόμενοι από τον Ζωοδότη Χριστό χάνονται και, όταν κάποτε ξυπνήσουν από τις αυταπάτες των διαφόρων ουμανιστικών ονείρων, διαπιστώνουν το τραγικό χάος μέσα στο οποίο βρίσκονται.
Όποιος λοιπόν με την ομολογία του στον Χριστό σήμερα, που θα γίνεται με αγάπη, με συνέπεια στη ζωή του, με μετάνοια, με προσευχή, με διάκριση και με ταπείνωση, βοηθήσει τον συγκεχυμένο, χαμένο, κουρασμένο συνάνθρωπό του να βρει τον ξεχασμένο ουράνιο Πατέρα του, θα τον βοηθήσει στον πνευματικό του επαναπατρισμό και στην ψυχική του ειρήνευση, που τόσο έχει ανάγκη.
Οι ευχές των αγίων Πατέρων, Μαρτύρων και Ομολογητών της πίστεώς μας ας βοηθήσουν και εμάς τους σημερινούς αδύνατους χριστιανούς να ομολογούμε ορθοδόξως με έργο και λόγο Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα, Τριάδα ομοιούσιον και αχώριστον.
Από το περιοδικό “Ο ΟΣΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ”, Έκδ. Ι. Μ. Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, τ. 11 (1986), άρθρο: «Η ομολογία των αγίων νέων Μαρτύρων», σελ. 48 (αποσπάσματα).