“Τί σοί ἐστι, θάλασσα, ὅτι ἔφυγες;
καί σύ, Ἰορδάνη, ὅτι ἐστράφης εἰς τά ὀπίσω;”
Ψαλ. 113,5
Αν θα επιχειρούσαμε μία ταχύβουλη, αλλά συνάμα και εμπερίεκτη ιχνογράφηση της πολυσήμαντης εορτής των Θεοφανείων, θα καταλήγαμε στο πόρισμα, ότι πρόκειται για την θεϊκή παρέμβαση, μέσω της οποίας, επετεύχθη η αλλαγή των εκβολών του ανθρώπινου Ιορδάνη από την “νεκρά θάλασσα”, προς την αφθαρσία.
Όμως για να καταστούμε πιο ευκρινείς, ας δανεισθούμε τις σκέψεις του ιερού Χρυσοστόμου πάνω στο θέμα το οποίο εξετάζουμε. Γράφει ο ιερός πατήρ: Ο Ιορδάνης αναβλύζει από δύο πηγές, από τις οποίες η μεν μία λέγεται Ιόρ, η δε άλλη Δάν. Καθώς ρέουν αυτές οι πηγές, κάποια στιγμή ενώνονται και δημιουργείται ο Ιορδάνης ποταμός, ο οποίος χύνεται μέσα στη Νεκρά θάλασσα. Ο ποταμός αυτός είναι τύπος του ανθρωπίνου γένους. Οι δύο πηγές του εικονίζουν τον Αδάμ και την Εύα, τους δύο προπάτορες από τους οποίους ανέβλυσε και γεννήθηκε σαν άλλος Ιορδάνης, όλο το ανθρώπινο γένος. Αυτό το γένος προς τα πού πήγαινε; Στη νέκρωση και στον θάνατο, όπως και ο Ιορδάνης χύνεται στη νεκρά θάλασσα. Σπλαχνίσθηκε όμως ο Υιός του Θεού την αθλιότητα του ανθρωπίνου γένους και κατήλθε στη γη γενόμενος άνθρωπος και αφού έπαθε και πέθανε, με τον θάνατό του κατήργησε τον θάνατο. Κάπως έτσι όμως χάρισε σ' όλους τους ανθρώπους την ζωή, στρέφοντάς τους προς τα πίσω και τους έκανε να μη τρέχουν στη νέκρωση και το θάνατο, αλλά στη ζωή και στην αιωνιότητα”.
Αυτό ακριβώς ενήργησε ο Χριστός με το βάπτισμά του στον Ιορδάνη. Τον ανάγκασε να στραφεί προς τα πίσω. Γιατί; Είδε ο ποταμός τον δημιουργό του και τον δημιουργό των πάντων “με μορφή δούλου” (Φιλ. 2,7) και μη γνωρίζοντας το μυστικό σχέδιο της σωτηρίας, έφυγε από τρόμο. “Το ΄βαλε στα πόδια”. Όμως ο Χριστός πέρασε το σοβαρό μήνυμα που μεταφέρει ο Παύλος‧ “Όσοι βαπτισθήκαμε στον Χριστό, βαπτισθήκαμε στον θάνατό του” (Ρωμ. 6,3).
Γιατί βάπτισμα ισοδυναμεί με την πρώτη μύηση, την πρώτη δοκιμασία. Αν δε διεισδύσουμε βαθύτερα, χειριζόμενοι και την στρατιωτική ορολογία, το βάπτισμα κατ' ουσίαν είναι ένα “βάπτισμα πυρός”. Γιατί μέσω αυτού ερχόμαστε στην πρώτη επαφή με τον εχθρό Διάβολο‧ με το πυρ της μάχης. Μιας μάχης αιματηρής, “μέχρις ἐσχάτων”, καθότι έχουμε καταστεί σύμμαχοι του Θεού, αποτασσόμενοι τον έτερο. Μιας μάχης όμως, όπως διευκρινίζει ο Παύλος (Εφεσ.6,11), που δεν έχει να κάνει με σάρκα και αίμα, αλλά με τις αρχές, τις εξουσίες, τους κοσμοκράτορες του σκοτεινού τούτου κόσμου και με τα πονηρά πνεύματα στους ουρανούς.
Κάποια στιγμή λοιπόν έρχεται ο Χριστός στον Ιορδάνη για να βαπτισθεί. Πότε; Ο Ματθαίος λέγει “τότε” (3,13), δηλαδή όταν ο Πρόδρομος κήρυττε και βάπτιζε. Ο Μάρκος αναφέρει “ἐν ἐκεῖναις ταῖς ἡμέραις” (1,9), δηλαδή όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, ο προκαθορισμένος χρόνος από τον Θεό Πατέρα. Στον Λουκά όμως ο χρονικός προσδιορισμός της προσέγγισης του Χριστού, δηλώνεται με έναν άλλο τρόπο. “ἐν τῶ βαπτισθῆναι ἅπαντα τόν λαόν καί Ἰησοῦ βαπτισθέντος” (3,21). Δηλαδή, περίμενε ο Χριστός να βαπτισθούν πρώτα όλοι οι άλλοι και τελευταίος απ' όλους βαπτίζεται και αυτός. Με αυτό τον τρόπο ταπεινώνει τον εαυτό του και αποφεύγει κάθε διαφήμιση γι' αυτόν. Με αυτό τον τρόπο εμφανίζεται μπροστά στον Ιωάννη σαν ένας από τους τελευταίους και σαν ο τελευταίος από τους τελευταίους. Αν ειδικά λάβει κανείς υπ' όψιν του, ότι από τον Ιωάννη βαπτίζονταν αμαρτωλοί, θαυμάζει κανείς που ο Χριστός πηγαίνει μαζί με αυτούς. Ο αναμάρτητος, αδελφωμένος με τους αμαρτωλούς ανθρώπους.
Αλλά και κάτι άλλο, πολύ σημαντικό, καταγράφει ο Λουκάς. Καθώς βαπτιζόταν ο Χριστός, “προσευχόταν”! Προσευχή! Μέσο σύνδεσης με την πηγή‧ τον Πατέρα! Τι πετυχαίνει δε με την προσευχή; “καί ἰδού ἀνεώχθησαν αὐτῶ οἱ οὐρανοί” (Ματ. 3,16). Ανοίγουν οι ουρανοί και αναγκάζεται ο Θεός να αποκαλυφθεί. Την ημέρα της βάπτισης του Χριστού στον Ιορδάνη, γίνονται και τα αποκαλυπτήριά του. Ο μέχρι τότε υιός του τέκτονος (Ματ. 13,55), αποδεικνύεται ότι είναι ο αγαπητός υιός του Θεού.
Κι όμως ο Ιωάννης προειδοποιούσε με τον τρόπο του, από νωρίτερα. Έλεγε σε αυτούς που πλησίαζαν κοντά του και ειδικά στην “Γενιά ἀπό ὀχιές” (Ματ. 3,7). Τι με κοιτάζετε εξεταστικά; “Ἐγώ δέν εἶμαι ὁ Χριστός” (Ιω. 1,20). Είμαι υπηρέτης και όχι Θεός. Εγώ είμαι τιποτένιος και ελάχιστος “ὅμως μέ ἀκολουθεῖ κάποιος πού εἶναι προηγούμενος” (Ιω. 1,30) Είναι ο Υιός του Θεού...
Οπότε κάποια στιγμή έρχεται ο Χριστός, φτωχός και απέριττος για να βαπτισθεί και ο Ιωάννης φωνάζει‧ “μέσος δέ ὑμῶν ἕστηκεν ὅν ὑμεῖς οὐκ οἴδατε” (Ιωα. 1,26). Μεταξύ σας στέκεται ένας που σεις δεν τον γνωρίζετε.
Αλλά εκείνη την ημέρα έγινε τελικά γνωστός ο Χριστός σ' όλους. Την ώρα που βαπτίσθηκε και όχι όταν γεννήθηκε. Όταν γεννήθηκε, μόνο οι Μάγοι και οι Ποιμένες τον ανεγνώρισαν. Ήλθε λοιπόν εκείνη την ημέρα ο Χριστός και βαπτιζόμενος, αγίασε και όλα τα ύδατα και όλη την κτίση. Προπάντων ανάγκασε τους ουρανούς να ξεσφραγίσουν, που στέκονταν κλειστοί λόγω της παρακοής των πρωτοπλάστων και έτσι άνοιξε και ο δρόμος προς την ουράνια χώρα.
Ίσως τώρα μπορούμε να αντιληφθούμε επακριβώς, τον λόγο της απαγόρευσης από πλευράς πολιτείας, της επιτέλεσης του μυστηρίου του Αγιασμού των υδάτων τα παρελθόντα έτη “λόγω κορωνοϊού”... Αποσκοπούσε να παραμείνει ο λαός πνευματικά απροστάτευτος και ο Χριστός να οδεύσει εκ νέου εις νέα φυγή, για να προχωρήσει ανενόχλητο το πρωτοφανές ξεθεμελίωμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά και της Ορθόδοξης Ελλάδος. Ειδικά ενθυμούμαι την χρονιά που “επέτρεψαν” τελικά να εορτασθούν τα Φώτα, ύστερα από την καθολική απαγόρευση της πρότερης, μόλις τελείωσε η θ. Λειτουργία και άρχισε ο αγιασμός των υδάτων, εκεί που εκκλησιάζομαι, “μπούκαραν” επιθετικά και ανάγωγα μέσα στο ναό οι μισθοφόροι του καίσαρα και ανάγκασαν τον γηραιό ιερέα να διακόψει τις ευχές “ἆρον -ἆρον”, λήγοντας ο αγιασμός χωρίς, “Δι' εὐχῶν...” Αυτές τις εντολές είχαν τα πειθήνια όργανα των κοσμοκρατόρων και τις εφήρμοσαν χωρίς την τροχοπέδη υποτυπώδους ίχνους πνευματικής ευαισθησίας.
Αλλά, επειδή τα Θεοφάνεια αγιάζεται η φύση και εκδιώκονται οι δαίμονες απ' αυτήν, τρομοκρατημένοι οι πρότεροι ανάγκασαν τους επί γης λακέδες τους, να ανακόψουν τον εν λόγω αγιασμό, για να μη ξαναβρεθούν στον γκρεμό μαζί με τους χοίρους των Γαδαρηνών. Αυτό επέταξαν και αυτό έγινε κατ' εντολή των ετέρων, των κοσμοκρατόρων του σκοτεινού κόσμου, οι οποίοι φλέγονται από το πάθος να απομείνει ο Χριστός μόνος, χωρίς οπαδούς και συμμάχους, ώστε να κυβερνήσει ανενόχλητος ο Αντίχριστος. Ποθούν οι ίδιοι, η κοινωνία να παραμείνει συγκύπτουσα, μη δυναμένη ανακύψαι εις το παντελές. Μη δυναμένη να αντικρύσει τους ουρανούς και δη ανεωγμένους. Και αυτό έγινε! Άδειοι οι ναοί, γεμάτα όμως τα νοσοκομεία και λοιπά ψυχιατρεία της επίσης άρρωστης πολιτείας. Ο φόβος, η ανασφάλεια και ο πανικός, κουμαντάρουν τα πάντα. Όμως όταν υπάρχει φόβος, βουλιάζουμε, και αν δεν έχουμε όπως ο Πέτρος το θάρρος να φωνάξουμε “Κύριε σώσε με” (Ματ. 14,30), τότε πνιγόμαστε...
Αυτό συμβαίνει στα χρόνια μας και από συγκύπτοντες, πέσαμε τελικά μπρούμυτα μέσα στη λάσπη της αμαρτίας. Μέσα στην πνευματική ανυπαρξία και την ψυχική αφάνεια. Μάταια ο Θεός φωνάζει: “Ἀδάμ ποῦ εἶ;” Εκείνος ο Αδάμ τότε, τουλάχιστον, φοβήθηκε και εκρύβη. Ο σύγχρονος, αναίσθητος πλέον, κείτεται καταχωνιασμένος στα κατώτατα της ανομίας και της ηθικής παραλυσίας, μη δυνάμενος να στραφεί εις τα οπίσω.
Ίσως αν σεισθεί εκ νέου “το όρος Σινά”, να διεγερθεί του ύπνου η ναρκωμένη κοινωνία και να αντικρύσει τα Θεοφάνεια από άλλη πλευρά. Αυτή όμως θα εμπεριέχει πόνο...
