(«ΕΣΤΙΑ» Γραπτό κήρυγμα τοῦ ἱεροκήρυκα τῆς Κατοχῆς π. Αὐγουστίνου Καντιώτου,
Μητροπολίτου Φλωρίνης στήν Κοζάνη, τόν Φεβρουάριο τοῦ 1945, ἀριθμ. φυλ. 8, μερος 61, σελ. 161-164)
Εἶναι ἀληθές, ὅτι εἰς ἄλλα ἔθνη, ὅπως εἰς τήν Ἰταλίαν, Γαλλίαν, Βέλγιον, Σουηδίαν, Φιλανδίαν, ἡ εἰς τά ἔθνη αὐτά δρῶσα «ἐκκλησία» ἐδημιούργησεν ἀξιοθαύμαστον κοινωνικήν δρᾶσιν. Συνεκέντρωσε γύρῳ,γύρω της πλῆθος ἰδεολόγων χριστιανῶν μαχητῶν, πού θέλουν νά μεταρρυθμίσουν τήν κοινωνίαν μέ βάσιν τό Εὐαγγέλιον, ἀπό δέ τήν κοινωνικήν αὐτήν κίνησιν ἐξεπήδησαν κόμματα, ὅπως οἱ χριστιανοί σοσιαλισταί, οἱ χριστιανοί δημοκράται, οἱ χριστιανοί ἐργάται κ.λ.π., οἱ ὁποῖοι σήμερον ἔχουν καί ἀντιπροσώπους εἰς τάς κυβερνήσεις τῶν χωρῶν. Καί ἔτσι ἀπό τά στόματα βουλευτῶν καί ὑπουργῶν ὄχι μόνον ἀκούεται μεγαλοφώνως ἡ χριστιανική ἰδεολογία, ἀλλά καί ὑποστηρίζεται, εἰς τρόπον ὥστε πλεῖστοι νόμοι τῶν χωρῶν τούτων νά ἀποπνέουν τό ἄρωμα τῆς ἠθικῆς τοῦ Εὐαγγελίου.
Ταῦτα εἰς ἄλλας χώρας. Θά
ἠδύνατο δέ καί εἰς τήν πατρίδα μας νά δημιουργηθεῖ παρόμοια κίνησις, εἰς
τήν ὁποίαν ὄχι μόνον δικαίωμα, ἀλλά καί καθῆκον θά εἶχον νά
πρωτοστατήσουν Χριστιανοί πολῖται ἐξ ὅλων τῶν ἐπαγγελμάτων, πού ποθοῦν
νά ἰδοῦν ροδίζουσαν τήν αὐγήν ἑνός Χριστιανικοῦ πολιτισμοῦ. Ἀλλά καί εἰς
τήν περίπτωσιν αὐτήν ἡ Διοικοῦσα Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος δέον ν’ ἀποφύγη
πᾶσαν ἀνάμειξιν εἰς τήν πολιτικήν ζωήν τῆς χώρας δια τρεῖς λόγους:
Πρῶτον, διότι κατά το μέχρι σήμερον ἰσχῦον Σύνταγμα τῆς πατρίδος μας
ἀπαγορεύεται εἰς τούς κληρικούς τό «ἐκλέγειν καί ἐκλέγεσθαι». Δεύτερον,
διότι ὁ τρόπος καθ’ ὅν διεξάγονται ἐν Ἑλλάδι οἱ πολιτικοί ἀγῶνες θά
καταρρίψει τό κῦρος τῶν κληρικῶν καί θά παρουσιάσει τήν Ἐκκλησίαν ὡς
λαμβάνουσαν μεροληπτικήν στάσιν ἀπέναντι ὁρισμένου κόμματος. Τρίτον, ἡ
ψυχή τοῦ ἔθνους συνήθισε νά βλέπη τόν κληρικόν ἱστάμενον ἔξω ἀπό κάθε
εἴδους κομματικήν ἐκδήλωσιν καί μόνον κάτω ἀπό Πανελλήνια καί
Χριστιανικά συνθήματα ἐργαζόμενον.
Κατά τούς ἐπικειμένους, λοιπόν, πολιτικούς ἀγῶνας τῆς χώρας μας
ἡμεῖς οἱ κληρικοί θά παραμείνωμεν μακράν, μή ἀνήκοντες δέ εἰς κανένα
κόμμα καί μή συνταυτίζοντες τήν τύχην τῆς Ἐκκλησίας μέ ὁποιονδήποτε
πολιτικόν ἀρχηγόν, ἀλλά καί σκοπιᾶς χριστιανικῆς ἐπισκοποῦντες καί
κρίνοτες τά ἐγκόσμια, θά ἔχωμεν τό θάρρος νά ἀπευθυνώμεθα πρός ὅλους καί
νά λέγωμεν:
«Δημοκράται, Βασιλόφρονες, Λαοκράται, Σοσιαλισταί, Κομουνισταί
καί εἰ,εἶ τινες ἄλλοι. Ἀκούσατέ μας. Οἱ ἀγῶνες σας οἱ πολιτικοί πρέπει
νά διεξάγωνται μέ ἠθικάς βάσεις. Ψεύδη, συκοφαντίαι, ἀπειλαί,
τρομοκρατίαι, πολιτικαί δολοφονίαι εἶνε ὅπλα βδεληρά, τά ὁποῖα
καταδικάζει ἡ χριστιανική ἠθική. Ὑπεράνω τοῦ κομματικοῦ συμφέροντος ἄς
ἵσταται τό συμφέρον τῆς πατρίδος. Ἄς ἀποθάνει εἰς τά στήθη ὅλων τό
κομματικόν πάθος, ἡ ἐκδίκησις κατά τῶν ἀντιπάλων. Ἄς διεξάγωνται οἱ
ἀγῶνες μέ μόνον τά ὅπλα τῆς εἰρηνικῆς διαφωτίσεως. Ἄς παλαίουν ὅλαι αἱ
ἰδέαι εἰς τόν πολιτικόν στίβον, καί ὅποια εἶνε ἰσχυροτέρα θά νικήσει,
ἔστω καί ἐάν ὅλη ἡ ὠμή βία εἶνε κατ’ αὐτῆς. Ἄς ἔχουν ὅλοι οἱ πολιτικοί
ἄνδρες τῆς χώρας ὡς πρότυπον τοῦ πολιτεύεσθαι τόν Περικλῆ τῆς
ἀρχαιότητος, τόν δημιουργόν τοῦ ἀθανάτου ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ, ὅστις
ἀναλαμβάνων τήν χλαμύδα ἔλεγε καθ’ ἑκάστην πρός τόν ἑαυτόν του «Πρόσεχε,
Περίκλεις! Ἐλευθέρων μέλεις ἄρχειν καί Ἑλλήνων καί Ἀθηναίων». Τοιαύτας
δέ πολιτικάς ἀρχάς ἔχων, οὐδέποτε ἐγκλημάτισε κατά τῶν πολιτικῶς
ἀντίθετα φρονούντων. Ὅταν δέ μετά τινα πολιτικήν του ὁμιλίαν ἀντίθετός
του τόν ἠκολούθησε μέχρι τῆς οἰκίας του ὑβρίζων καί ἀπειλῶν αὐτόν, ὁ
Περικλῆς ὄχι μόνον δέν ἀπήντησε δι’ ὕβρεων καί ἀπειλῶν, ἀλλά ἐπειδή ἦτο
νύκτα διέταξε ἕναν ὑπηρέτην του, νά ἀνάψει δᾶδα καί νά συνοδεύσει
ἐκεῖνον εἰς τήν οἰκίαν του.
Εἰς αὐτό τό ὕψος τῆς πολιτικῆς ἀρετῆς πρέπει νά ἐξυψωθοῦν οἱ ἐν
Ἑλλάδι πολιτικοί ἀγῶνες. Ἄλλως, ἐάν ἐξακολουθήσητε νά κρατῆτε τήν
πολιτικήν μακράν τῆς ἠθικῆς καί νά ἐφαρμόζετε τήν μακιαβέλειον ἠθικήν
καί νά υἱοθετῆτε τό ἀντιχριστιανικόν δόγμα «ὁ σκοπός ἁγιάζει τά μέσα»,
τότε ἡ Ἑλλάς ἀπό τοιαῦτα κόμματα ἔχη νά περιμένη μόνον συντρίμματα, αἱ
δέ ἑκάστοτε ἐμφανίσεις της κρατική ἐξουσίας θά ἔχουν μέν ὡραῖα ὀνόματα,
ἀλλά κατά βάθος θά εἶνε φαυλοκρατία. Πρέπει νά γίνωμεν ἄνθρωποι, δια νά
καλλιτερεύσωμεν τήν ζωήν. Πρέπει νά ἐξυγιάνωμεν τήν ρίζαν, τήν ψυχήν, νά
ἐλευθερώσωμεν αὐτή ἀπό τά πάθη, τά ὁποῖα ἀποτελοῦν τήν δηλητηριώδη
πηγήν τῆς ποικίλης κοινωνικῆς ἀθλιότητος. Μόνο, ἐάν γίνουμε ἄνθρωποι,
μόνον ἐάν διοικήσουν ὄχι κίβδηλοι ἀλλά πραγματικοί χριστιανοί, τότε, ὄχι
ἁπλῶς κόμμα, ἀλλά τελεία θά τεθεῖ εἰς τά δεινά τῆς κοινωνίας». Τότε θά
ἔχωμεν τήν ἰδεώδη πολιτεία τοῦ Πλάτωνος, τήν βασιλείαν τοῦ Χριστοῦ ἐπί
τῆς γῆς, τήν Χριστοκρατίαν.
Αὐτά εἶναι τά ἰδεώδη τῆς Ἐκκλησίας καί πρός αὐτά θά καλεῖ τούς
πάντας. Ἴσως πολλοί γελάσουν, ἴσως εἰρωνευθοῦν, ἴσως μερικοί μισήσουν.
Ἀλλ’ ἡ Ἐκκλησία δέν θά παύσει νά κηρύττει τάς δυό θεμελιώδης κοινωνικάς
ἀρχάς τοῦ Χριστοῦ· δικαιοσύνην καί ἀγάπην. «Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν
ἀκουέτω!».
ΤΙ ΘΕΛΕΙ Ο ΧΡΙΣΤΟΣ
Σήμερον ὀλίγας λέξεις θά διαβάση τό κοινόν,
νά ἰδῆ πώς ὠφελεῖται ὁ πιστεύων εἰς Χριστόν.
Ὅποιος θέλει γιά νά γίνη ἀληθής Χριστιανός,
πρέπει πάντοτε νά κάμη ὅ,τι θέλει ὁ Χριστός.
Θέλει ὅλοι ἀγαπημένοι νά’μεθα σάν ἀδελφοί,
ν’ ἀγαπῶμεν τόν πλησίον μέ ἀγάπη ἀληθῆ.
Θέλει νά μή πολεμοῦμε μεταξύ μας Χριστιανοί,
νά μή νιώθουμε ὡς ζωήν μας τοῦ πλησίον τήν θανή.
Θέλει ὅλοι ἀδελφωμένοι στή σημαία Του νά ζοῦν,
ἐάν τόν Θεόν πατέρα θέλουνε γιά νά ἰδοῦν.
Θέλει οἱ πόλεμοι νά παύσουν, κι ὅπλα καί σιδηρικά
νά γένουνε ἐργαλεῖα, πρό παντώς γεωργικά.
Θέλει γιά νά βασιλεύση ἐπί τῆς γῆς εἰρήνη – ἀμήν -,
καί νά γίνη ὁ κόσμος ὅλος «μία ποίμνη εἰς Ποιμήν».
Ὁ ΧΡΙΣΤΟΣ, σύνθημά μας, ὅ,τι θέλει ὁ ΧΡΙΣΤΟΣ.
Ἔτσι θά ὀρθοποδήση κάθε τίμιος λαός.
Ὁ ΧΡΙΣΤΟΣ εἶνε ἡ εἰρήνη κ’ ἡ ἀγάπη δι’ ἡμᾶς.
Πόλεμος κι ἀχνίζον αἷμα εἶνε πάντα ὁ σατανᾶς.
+ παπα – Παπασχάλης Πρωθιερεύς
(Ἀνεδημοσιεύθη εἰς «Σπίθα» φ. 577/Σεπτέμβριος 2000, σέλ.1)
«ΕΣΤΙΑ», φυλ. 8
(«Μιά ΖΩΝΤΑΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, ὁ π. Αὐγουστῖνος Καντιώτης στήν Κοζάνη» Νό1,
μέρος β΄, σελ. 161-164, Κοζάνη 2003, Ἀνδρονίκης Π. Καπλάνογλου)
