1. Ἡ ἐκλογή.
Ὅποιος ἐκλέγει τὸν ἀρχηγὸ, αὐτὸς ἔχει τὴν ἐξουσία ἐκεὶ ποὺ εἶναι ἀρχηγὸς ὁ ἐκλεχθείς. Ὅποιοι δὲν ἐκλέγουν οἱ ἴδιοι τὸν ἀρχηγό τους δὲν εἶναι «αὐτοκυρίαρχοι καὶ αὐτεξούσιοι». Αὐτὰ ἀναφέρει στὸ Τυπικὸν τῆς Μεγίστης Λαύρας ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Ἀθωνίτης καὶ ἔβαλε τὸν φίλο του τὸν Βασιλέα τὸν Νικηφόρο Φωκᾶ νὰ τὰ θεσπίσῃ, ὥστε ἡ μονὴ νὰ «μὴν περιέλθη δολίως εἰς τὴν ἐξουσίαν κάποιου ἄλλου, μήτε πατριάρχου, μήτε ἐκκλησιαστικοῦ ἀξιωματούχου, μήτε κάποιου ἄλλου προσώπου ἱσχυροῦ, μήτε ἐπίσης νὰ ἐκλέγεται ὁ ἡγούμενος ὑπὸ τούτων, ἀλλ᾿ ἀντιθέτως νὰ εἶναι αὐτοκυρίαρχος καὶ αὐτεξουσία, ὅπως εἴπαμε. Διότι ἐάν εἶχε ἐπιτραπεῖ αὐτὸ, τὸ νὰ ἐκλέγεται δηλαδὴ ὁ καθηγούμενος ἐκ μέρους κάποιου ξένου προσώπου, τότε ἡ Λαύρα θὰ ἐγίνετο ὑποτελὴς καὶ ὑπεξουσία ἐκείνου» (Νικοδήμου Μπιλάλη: Ὅσιος Ἀθανάσιος Ἀθωνίτης τομ.Β΄ ἐκδ. Παρουσία, Ἀθήνα 2000,, σελ 113.)[1]
Στὴν Κρήτη Ἀρχιεπίσκοπο, οὐσιαστικῶς, ἐκλέγει ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (ὅπως, πλέον, καὶ στὴν Μεγίστη Λαῦρα ἡγούμενο... ἀφοὺ οἱ μοναχοί της ξέχασαν τὶς ὑποθῆκες τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου, ἀπὸ ὅσα μαθαίνω).
Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης ξεκίνησε τὴν τελευταῖα ἱστορικὴ της περίοδο τὸ 1900 ὡς αὐτόνομη ἐκκλησία γιὰ νὰ διολισθήσῃ (μὲ τὶς μεθοδεύσεις τοῦ Πατριαρχείου, τὴν συμβολὴ τῆς πολιτείας καὶ πιθανῶς τὴν ὅποια ἀφέλεια, ἀδιαφορία, ἀδυναμία ἤ καὶ ἐνδοτικότητα τῶν Ἰεραρχῶν της), σὲ μιὰ πολυεπίπεδη ἐξάρτησι ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο, ποὺ πλέον ἔχει ὁδηγήσει στὴν πλήρη ὑποδούλωσί της. [2] Εὔκολα μπορεῖ νὰ τὰ διαπιστώσῃ ὅλα αὐτὰ ὅποιος ἐνδιαφέρεται.
Μὲ ποιὰ ἀντικειμενικὰ κριτήρια ἐξελέγη ὁ νέος ἀρχιεπίσκοπος; Οἱ ἐπίσκοποι δὲν εἶναι πλέον οὔτε λαοπρόβλητοι, οὔτε θεοπρόβλητοι. Λειτουργεῖ ἕνας ἄλλος μηχανισμὸς, μὲ ἄλλα κριτήρια, ποὺ ἔχει συμβάλλει ἀποφασιστικὰ στὸ νὰ ὁδηγηθοῦν τὰ ἐκκλησιαστικὰ πράγματα ἐδὼ ποὺ ἔφτασαν. [3] Συνήθως προηγοῦνται τὰ χαρτιὰ, τὰ πτυχία καὶ οἱ ἐπιστημονικὲς περγαμηνὲς καὶ κάποιο κοινωνικὸ ἔργο καὶ παρουσία. Ἔστω καὶ μὲ τέτοια κριτήρια, πῶς ἔγινε ἡ ἐκλογὴ τοῦ νέου ἀρχιεπισκόπου; Κατ᾿ ἀρχὴν στὸ τριπρόσωπο. Δὲν ἀμφισβητῶ, ἐρωτῶ. Καὶ τὸ ἐρώτημα ἀπευθύνεται στοὺς ἐπισκόπους ποὺ ψηφίσαν γιὰ τὸ τριπρόσωπο, ἀλλὰ δὲν γνωρίζω ἄν θὰ αἰσθανθοῦν τὴν ἀνάγκη ἔναντι τοῦ ποιμνίου νὰ ἀπαντήσουν σὲ αὐτό, ὅπως καὶ σὲ ὁποιοδήποτε ἄλλο ἐρώτημα. Πῶς ἐξατμίστηκε ἡ ὑποψηφιότης τοῦ Ἀρκαλοχωρίου Ἀνδρέα ὁ ὁποῖος στὰ χαρτιὰ ὑπερέχει ἐμφανέστατα τῶν ὑπολοίπων ὡς καθηγητὴς Πανεπιστημίου; Δὲν ἦτο ἄξιος οὔτε νὰ μπῇ στὸ τριπρόσωπο; Μήπως δὲν ἤθελε; Μὰ, ὅλοι γνωρίζουμε ὅτι ἐθεωρεῖτο κύριος διεκδικητὴς μαζὶ μὲ τὸν Κισσάμου Ἀμφιλόχιο καὶ ἦτο ἐμφανὲς αὐτό. Δὲν μὲ ἰκανοποιοῦν αὐτὰ ποὺ διαρρέουν οἱ «κύκλοι», οὔτε καὶ μπορῶ νὰ τὰ γράψω.
Μετὰ τὸ τριπρόσωπο. Ἡ ἐκλογὴ γίνεται ἀπὸ τὴν Σύνοδο, δηλαδὴ ἀπὸ τὸν Πατριάρχη, μιὰ ποὺ ἡ Σύνοδος διορίζεται ἀπὸ τὸν ἴδιο. Μὲ ποιὰ κριτήρια ἐπελέγη ὁ νῦν ἀρχιεπίσκοπος; Σὲ τί ὑπερέχει π.χ. τοῦ Κισσάμου Ἀμφιλοχίου; Ἄς μάθουμε ἔστω καὶ ἕνα (1) ἀντικειμενικὸ κριτήριο. Αὐτὰ ποὺ ἄκουσα γιὰ βέτο τῶν Ἡρακλειωτῶν, ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ ἐκλεγῇ τρίτος στὴν σειρὰ ἀρχιεπίσκοπος μὴ Ἠρακλειώτης (ὁ μακαριστὸς Τιμόθεος ἤτο Χανιώτης καὶ ὁ σεβ. Εἰρηναῖος εἶναι Ρεθύμνιος) καὶ ὅτι οὶ βουλευτὲς Ἠρακλείου ζήτησαν ἀπὸ τὸ πρωθυπουργὸ καὶ αὐτὸς ἀπὸ τὸν Πατριάρχη κ.τ.λ. καλύτερα νὰ μὴν λέγονται. Εἶναι κατάντια καὶ ξεπεσμός. Τὸ ὅτι ἡ ψηφοφορία ἔφερε ἰσοψηφία μεταξύ τοῦ Κισσάμου καὶ τοῦ Ρεθύμνης (5 ψήφους ἕκαστος) εἶναι ἀπὸ τὰ ἀπρόσμενα γιὰ τὸν τρόπο λειτουργίας τῆς Συνόδου αὐτῆς. Βέβαια τὸ «κακὸ» διορθώθηκε μὲ τὴν ἀνάθεσι ψήφου ἀπὸ τὸν Πατριάρχη σὲ δύο ἄλλους ἐπισκόπους, στὴν θέσι τῶν δύο ποὺ ἔλειπαν (σύμψηφο), οἱ ὁποῖοι ἐψήφισαν αὐτὸ γιὰ τὸ ὁποῖο ἐκλήθησαν. Ἔτσι προέκυψε τὸ 7-5. (Τόσο δημοκρατικὰ καὶ κυρίως «ἁγιοπνευματικὰ», ὅπως εἶπε ὁ νέος ἀρχιεπίσκοπος στὸν ἐνθρονιστήριο λόγο του). Ὅπως ἀντιλαμβάνεται ὁ ἔχων νοημοσύνη κώνωπος οἱ δύο διορισθέντες δὲν εἶχαν περιθώρια ἐλιγμοῦ, ἄν ὑπῆρχε τέτοια πρόθεσις. Ἡ παραίτησις τοῦ Ἀμφιλοχίου Ἀνδιανουπόλεως διαθρυλεῖται ὅτι προέκυψε διότι δὲν συνεμορφώθῃ εἰς τὰς ὑποδείξεις. Ἀνεξαρτήτως ἄν ὄντως συμβαίνουν τέτοια πράγματα, ἡ ἀπορία γιὰ τὰ κριτήρια μὲ τὰ ὁποία ἐξελέγη ὑπάρχει καὶ περιμένει ἀπάντησι. Τὰ 3.100.000 εὐρὰ ποὺ ἔδωσε ἡ Περιφέρεια στὴν Μητρόπολι Κισσάμου καὶ Σελίνου γιὰ ἀνακαίνησι τῆς ὀρθοδόξου Ἀκαδημίας,[4] μπορεί καὶ νὰ εἶναι ἀντίτιμο σιωπῆς, ἀλλὰ τὸ ἐρώτημα δὲν εἶναι τέτοιου ἐπιπέδου. Ἀφορᾶ τὴν οὐσιαστικὴ λειτουργία τῆς ἐκκλησίας, δηλαδὴ τὴν πίστι μας.
Γιατί ἡ ἐκλογὴ ἀρχιεπισκόπου νὰ μὴν γίνεται ἀπὸ τοῦς Κρῆτες ἐπισκόπους; Δὲν εἶναι ἰκανοὶ νὰ ἐκλέξουν τὸν καλύτερο; Γιατὶ τὸ Πατριαρχεῖο νὰ ἔχει καὶ αὐτὸ τὸ βάσανο, μέσα στὰ τόσα ἄλλα ποὺ ἔχει; Ἄν κάθε ἄνθρωπος εἶναι ἐλεύθερος νὰ ἐπιλέγῃ ὅ,τι θέλει, καὶ νὰ εἶναι ὑπεύθυνος τῆς ἐλευθέρας ἐπιλογῆς του, πῶς μιὰ ἐκκλησία καὶ οἱ ἐπίσκοποί της δὲν μποροῦν νὰ ἔχουν τὴν εὐθύνη τῆς ἐλευθερίας τους;
Γιατὶ ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος γιὰ ἕνα μοναστήρι ἔδειχνε τέτοια μέριμνα νὰ μὴν πέσει στὰ χέρια «ξένων», εἴτε πατριαρχῶν, εἴτε ἀρχόντων; Τὸ ἐξηγεῖ ὁ ἅγιος. Ὅποιος ἐκλέγει κάνει κουμάντο, ἔχει τὴν ἐξουσία. Καὶ ὅποιος ἔχει τὴν ἐξουσία κάνει ὅ,τι θέλει. Καὶ ἡ Μεγίστη Λαῦρα στὸ κλίμα τοῦ πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως ἀνήκει. Βλέπετε ὅμως τὴν μέριμνα τοῦ ἁγίου. Γιατὶ ὑπάρχουν οἱ ἄνθρωποι καὶ τὰ πάθη τους καὶ οἱ φιλοδοξίες τους, σὲ ὅποια θέσι καὶ ἄν βρίσκονται...
«Μὰ τὸ καταστατικὸ προβλέπει...», θὰ ποῦν κάποιοι. Τὰ καταστατικὰ, ὅπως καὶ ὅλα τὰ ἄλλα ἐκκλησιαστικὰ πράγματα, γίνονται καὶ ἀλλάζουν ἀπὸ ἀνθρώπους συμφώνως μὲ τὰ δεδομένα καὶ τοὺς συσχετισμοὺς τοῦ καιροῦ. Ἔτσι δὲν ἔγινε καὶ ἡ Κωνσταντινούπολις Πατριαρχεῖο τὸν 4ο αἰῶνα; Μέχρι τότε τί ἦταν; Σὲ σχέσι μὲ τὴν ἀποστολικὴ ἐκκλησία τῆς Κρήτης τί ἦταν; Ποιά προϋπῆρχε; Πῶς τώρα εἶναι «Μητέρα ἐκκλησία» καὶ ἡ ἐκκλησία τῆς Κρήτης ὑπάκουη καὶ ταπεινή «θυγατέρα»; Ἡ ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως «γέννησε» τὴν ἐκκλησία τῆς Κρήτης ἤ ὁ ἴδιος ὁ Ἀπόστολος Παῦλος; Τί φανερώνει ἡ πρὸς Τίτον ἐπιστολή του καὶ τὸ πέρασμα του ἀπὸ τὴν Κρήτη; Πῶς οἱ Κρῆτες ἐπίσκοποι ἐνῷ θεωροῦν πρῶτον ἐπίσκοπο Κρήτης τὸν Τίτο θεωροῦν «πατέρα» τους τὸν ἐπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως;
Τέτοια ἐρωτήματα δὲν ξέρω ἄν ἔχουν νόημα μέσα στὴν ἐξαθλίωσι ποὺ βιώνουμε, ἀλλὰ πολλὲς φορὲς σκέφτομαι ὅτι βιώνουμε αὐτὴ τὴν ἐξαθλίωσι γιατὶ ποτὲ δὲν θέτουμε τὰ καίρια ἐρωτήματα, ἀλλὰ δεχόμαστε τὶς στημένες ἀπαντήσεις στὰ λάθος ἐρωτήματα ποὺ μᾶς ὑποβάλλουν αὐτοὶ ποὺ θέλουν νὰ μᾶς χειραγωγήσουν.
(Πρώτα ὁ Θεὸς, θὰ συνεχίσουμε).
Γεώργιος Κ. Τζανάκης. Ἀκρωτήρι Χανίων 10 Φεβρουαρίου 2022
Υ.Γ. Γιὰ τὰ λάθος ἐρωτήματα καὶ τὶς συνέπειές τους: Ἀπὸ τὰ διαβόλια ἔχουν πεθάνει στὴν Εὐρώπη ἐπισήμως 22.159 ἄνθρωποι καὶ 120 παιδιά. [5] Ἀντὶ νὰ τεθῇ τὸ ἐρώτημα: «Τί σόϊ διαβόλια εἶναι αὐτὰ τὰ ὁποία σκοτώνουν ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ποτέ δὲν θὰ πέθαιναν ἀπὸ τὴν νόσο ἀπὸ τὴν ὁποῖα ὑποτίθεται ὅτι τοὺς προστατεύουν;» σοῦ λένε: «Ναί, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν νόσο πέθαναν τόσοι. Ἄν δὲν ὑπῆρχαν τὰ δια-βόλια, δὲν θὰ ἦταν περισσότεροι;» Αὐτὴ ἡ ἐρώτησι βραχυκυκλώνει καὶ ἀποπροσανατολίζει ἀπὸ μόνη της. Δίδεται καὶ μία αὐθαίρετη ἀπάντησι «Θὰ ἦταν περισότεροι» καὶ τελειώσαμε. Ἐρωτήσεις τοῦ τύπου: «Γιατὶ δὲν χορηγοῦνται μονοκλωνικά ἀντισώματα, ποὺ ἀποδεδειγμένα θεραπεύουν ἤ ἄλλα ἀποτελεσματικὰ φάρμακα» πετάγονται στὰ σκουπίδια ἤ σοῦ λένε «δὲν εἶναι ἀποδεδειγμένο». Γιὰ τὰ δια-βόλια ὑπάρχει τίποτα ἀποδεδειγμένο ὅσον ἀφορᾶ τὴν θεραπευτική τους δράσι; Δὲν εἶναι πειραματικά; Ὅσον ἀφορᾶ ὅμως τὴν θανατηφόρο δράσι τους εἶναι ἀποδεδειγμένη. Ὁπότε;)
Παραπομπές:
[1]«Δι᾿ οὐδὲν ἔτερον συμβεβουλεύκαμεν ἐκδεδόσθαι παρὰ τοῦ τρισμάκαρος βασιλέως ἤ διὰ τὸ μή τὴν Λαύραν ὑπό τινος ἑτέρου προσώπου ἐξουσίᾳ ὑποπεσεῖν, μήτε πατριάρχου μήτε σακελλίου μήτε τινος ἄλλου προσώπου παραδυναστεύοντος, μήτε ἡγούμενον προχειρίζεσθαι, ἀλλὰ εἶναι αὐτὴν αὐτοδέσποτον καὶ αὐτεξούσιον, ὡς ἔφαμεν· εἰ γαρ ἀφείθη τοῦτο, τὸ παρά τινος ξένου προσώπου προχειρίζεσθαι καθηγουμένον, ὑπὸ τὴν ἐκείνου ἄν ἐτέλεσεν ἐξουσίαν ἡ Λαύρα» (Νικοδήμου Μπιλάλη: Ὅσιος Ἀθανάσιος Ἀθωνίτης τομ.Β΄ ἐκδ. Παρουσία , Ἀθήνα 2000,, σελ 112.)
[2]«Ειδικότερα, η θεμελιωμένη στη Σύμβαση και τον Καταστατικό Χάρτη του 1900 εκκλησιαστική αυτονομία, με τον Ν. 4149/1961 περιστέλλεται πλέον σημαντικά προς όφελος ενός νομοκανονικού καθεστώτος αμεσότερης και πολυεπίπεδης εξαρτήσεως από το Πατριαρχείο, πλησιέστερου προς εκείνο το οποίο ίσχυε προ του έτους 1900». (Κωνσταντίνος Γ. Παπαγεωργίου Δικηγόρος – Δ.Ν.: ΔΙΚΑΙΪΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ. . σελ. 18/269 Ψηφιακή μορφή)
[3] Βρίθει ἡ Πατερικὴ γραμματεία ἀπὸ σχετικὲς ἀναφορὲς καὶ ἀποδείξεις.
[5] https://tasthyras.wordpress.com/2022/02/07/120-%cf%80%ce%b1%ce%b9%ce%b4%ce%b9%ce%ac-%ce%bd%ce%b5%ce%ba%cf%81%ce%ac-%ce%b1%cf%80%cf%8c-%cf%84%ce%b1-%ce%b5%ce%bc%ce%b2%cf%8c%ce%bb%ce%b9%ce%b1-%ce%b1%ce%bd%ce%ac%ce%bc%ce%b5%cf%83%ce%b1/
«Πᾶνος»
