«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
Παράλληλα θά πρέπει οἱ γονεῖς νά φροντίζουν ὄχι μόνον διά τήν ὑλικήν φροντίδα τῶν παιδιῶν τους, ἀλλά, κατά τό μέτρον τῶν δυνατοτήτων τους, καί διά τήν θρησκευτικήν τους ἀγωγή. Συγκεκριμένα, πρέπει οἱ γονεῖς νά ζοῦν μέ τόν Χριστόν καί ὄχι μόνον νά πιστεύουν ἤ νά ἀκούουν περί τοῦ Χριστοῦ. Καί αὐτή ἡ προσπάθεια, θά πρέπει νά τούς ἀπασχολεῖ καθημερινά. Πῶς νά ἀγαπήσουν τόν Χριστόν περισσότερον. Πῶς νά τόν εὐαρεστήσουν καί πῶς νά μεταφέρουν αὐτήν τήν ἀγάπην τους καί πρός τά παιδιά τους.
Οἱ γονεῖς, πού «μυρίζουν», λιβάνι, ὅπως λέγει ὁ λαός μας, θά ἀσκοῦν, χωρίς καμμίαν ἀμφιβολίαν θετικήν ἐπίδρασιν στήν ζωή καί τήν ψυχή τῶν παιδιῶν τους. Μέ τά προσεκτικά λόγια τους, μέ τίς στοργικές τους συμβουλές, τίς διακριτικές καί σχετικά αὐστηρές παρατηρήσεις τους θά ἠμποροῦν νά χειραγωγοῦν τά παιδιά τους καί νά τούς ἐμπνέουν ἀγάπην καί σεβασμόν.
Τά μικρά παιδιά, αἰσθάνονται πλήρη ἀσφάλεια κοντά στόν γονέα τους, ὁ ὁποῖος εἶναι για τό παιδί του ἕνας μικρός θεός. Εἶναι ὁ ταχύς καί τιμιώτατος χορηγός τῆς ἀγάπης, πού δέν θά ἀρνηθῆ διά τό παιδί του, νά προσφέρει τά πάντα, ἀκόμη καί τήν ζωή του!
Ἔχοντας τό παιδί ἀπό τήν μικρή του ἡλικία αὐτή τήν θαλπωρή τῶν γονέων του καί τήν ἐμπιστοσύνη, μεγαλώνει χωρίς ψυχικά τραύματα. Διατηρεῖ στήν καρδιά του, τίς ὡραῖες παιδικές του ἀναμνήσεις καί μέ αὐτές μπαίνει στήν ἐφηβική ἡλικία.
Εἶναι γεγονός ὅτι στήν νέα του ἡλικία, θά δεχθῆ πολλές ἀρνητικές ἐπιδράσεις ἀπό τόν περιβάλλον του. Ἴσως τραυματισθῆ σοβαρά καί πληγωθῆ ὁ ἐσωτερικός του κόσμος εἴτε μέ τήν παρουσία ἀσέμνων παραστάσεων εἴτε ἀκόμη καί μέ τήν σύναψι παρανόμων σχέσεων μέ τό ἕτερον φῦλον. Ὅλα αὐτά εἶναι πιθανά, ἀλλά δέν πρέπει νά μᾶς ἀπελπίζουν. Τό παιδί πού μπῆκε στήν ἐφηβία, μέ ἄφθονα καί ποικίλα τά γνωρίσματα τῆς ὀρθοδόξου χριστιανικῆς ζωῆς καί παραδόσεως, δέν θά ἀπεμπολήσει εὔκολα ὅλα αὐτά, τά ὁποῖα τό ἐχαρίτωσαν καί τοῦ διετήρησαν τήν εἰρήνη στήν καρδιά του.
Θά δοκιμασθῆ στήν νεότητά του ἐνίοτε καί σέ βαθμό καί ἀπελπισίας του, ἀλλά καί πάλιν οἱ γονεῖς ἄς προστρέχουν μέ ἐμπιστοσύνη στήν πατρική φροντίδα τοῦ Δημιουγοῦ καί νά τόν παρακαλοῦν γονυκλιτῶς νά ἀποστέλλει τήν Χάρι του στά κάθε παιδί.
Τά παιδιά εἶναι ἕτοιμα, ὄχι μόνον νά ἀκούσουν, ἀλλά σάν τό σφουγγάρι, νά ἀποροφήσουν, ὅ,τι καλό ἤ κακό μήνυμα ἀκούσουν ἀπό τούς γονεῖς τους. Γι᾿ αὐτό ἠμποροῦμε, χωρίς ἀμφιβολία, νά ὑποστηρίζουμε ὅτι οἱ γονεῖς διαπλάττουν τόν χαρακτῆρα, τήν συμπεριφορά καί τό ἦθος τῶν παιδιῶν τους. Ἐάν εἶναι οἱ γονεῖς θεοφοβούμενοι, ἐκέρδισαν για πάντα τά παιδιά τους, διότι μέ τήν ἐν Χριστῶ ζωή τους, θά τά ὁδηγήσουν στόν Χριστό. Ἔτσι, τά παιδιά θά μεγαλώνουν ὄχι μόνον φυσιολογικά, μέσα σέ ἕνα κλῖμα ἀγάπης, εἰρήνης καί χριστιανικῆς ἐλπίδος, ἀλλά καί θά οἰκοδομοῦν τό μέλλον τους, ἐπάνω στά θεμέλια, τά ὁποῖα ἐκοπίασαν νά τά οἰκοδομήσουν οἱ γονεῖς τους, μέσα στις ἀγνές καρδιές τους.
Μεγάλη προσοχή ἐπιβάλλεται στούς γονεῖς νά μή σκανδαλίζουν τά παιδιά τους. Ἠμποροῦν νά τούς ὁμιλοῦν, ἐνίοτε καί αὐστηρά καί σπάνια νά τά χειροδικοῦν, ἀρκεῖ ἡ συμπεριφορά τους νά μή φθάνει στά ὄρια τῆς ὀργῆς καί τῆς νευρώδους ταραχῆς τους.
Ἐπίσης, σέ σπάνιες περιπτώσεις, ὅταν οἱ γονεῖς πληγώνουν τό παιδί τους μέ σκληρά λόγια, ὀφείλουν ὄχι μόνον νά ἀγκαλιάζουν τό παιδί τους, ἀλλά καί νά τοῦ ζητοῦν καί συγγνώμη. Πρέπει καί οἱ γονεῖς νά ζοῦν μέ ταπείνωσι. Νά αἰσθάνονται κι αὐτοί τά λάθη τους. Νά ζητοῦν συγγνώμη, ὁσάκις κάποιος σκανδαλίζεται ἐξ αἰτίας τους. Καί, ὅταν τό παιδί τους, λόγῳ κι αὐτό τοῦ ἐγωϊσμοῦ του, δέν ἠμπορεῖ νά εἰρηνεύσει, πρέπει οἱ γονεῖς μαζί μέ τήν στοργική τους ἀγάπη νά τοῦ λέγουν καί τήν γλυκειά αὐτή ἔκφρασι: «Ἔχεις δίκαιο, παιδί μου. Ζητῶ συγγνώμη. Σέ ἐλύπησα. Ἄνθρωπος εἶμαι κι ἐγώ. Ἀλλά νά ξέρεις ὅτι ἀπό ἀγάπη σέ ἐμάλωσα καί λίγο στά πόδια σέ ἐκτύπησα». Τότε ἀμέσως τό παιδί εἰρηνεύει, διότι τό ἐπεσκίασε ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ μέ τήν ταπεινοφροσύνη τοῦ γονέα, ὁ ὁποῖος εἶχε τήν δύναμι νά ὁμολογήσει τό σφάλμα του, νά ζητήσει συγγνώμη καί νά ἐπαναφέρει πάλι μέσα στό σπίτι του τήν χαρά καί τήν εἰρήνη στά παιδιά του.
Δέν θά πρέπει ἐπίσης οἱ γονεῖς νά εἶναι φορτικοί στις ἀπαιτήσεις τους, ἀπέναντι στά παιδιά τους. Νά μή τούς ἐπιβάλλουν φορτία δυσβάστακτα, ὅπως για παράδειγμα ἡ μητέρα νά ἐπιβάλλει στήν κορούλα της τό μαγείρευμα τοῦ φαγητοῦ ἤ τήν καθαριότητα ὁλοκλήρου τοῦ σπιτιοῦ ἤ τό πλύσιμο τῶν ρούχων. Διότι ὄχι μόνον θά κουρασθῆ γρήγορα, ἀλλά καί διότι κατά τήν ἐκτέλεσι μιᾶς τέτοιας ἐντολῆς ἐλλοχεύουν καί πολλοί πειρασμοί καί κίνδυνοι. Εἶναι δυνατόν νά πέση κάτω ἀπό τήν καρέκλα ἡ παιδούλα, ὅταν προσπαθεῖ νά βάλει μία κουρτίνα ἤ νά πλύνει τό παράθυρο. Ἀκόμη εἶναι ἐπικίνδυνο νά κτυπηθῆ ἀπό τό ἠλεκτρικό ρεῦμα, εἴτε ἀπό βραχυκύκλωμα εἴτε ἐάν πέσει νερό σέ ἀνοικτή ἠλεκτρική γραμμή.
Πάντοτε τά παιδιά ἀπαιτοῦν μία ἰδιαίτερη μεταχείρησι καί συμπεριφορά. Ἔχουν μία εὐαισθησία σέ ὡρισμένα πράγματα. Τότε οἱ γονεῖς τους, πού ὑποτίθεται γνωρίζουν τίς ἀδυναμίες τους, δέν τά πιέζουν νά κάνουν κάτι παρά τήν θέλησί τους. Δέν ἀσκοῦν βία, καί μάλιστα μέ ξυλοκόπημα διά νά τούς «σπάσουν», ὅπως λέγουν μερικοί τόν ἐγωϊσμό τοῦ παιδιοῦ τους. Ἐάν τό παιδί, για τόν α ἤ β λόγον δέν ἠμπορεῖ νά φάγη τό φαγητό του, δέν θά τό «ξυλοφορτώσουμε», για νά μή πεταχτῆ τό φαγητό. Ἐδῶ στήν περίπτωσι τῶν παιδιῶν ἔχουμε νά κάνουμε μέ ἀθάνατες ψυχές. Μέ ἀγνά καί ἀθῶα πλάσματα, για τά ὁποῖα-καί γι᾿ αὐτά- θυσιάσθηκε ὁ Ἴδιος ὁ Θεός μας, ὁ Ἰησοῦς Χριστός. Μαζί λοιπόν μέ τήν ἀγάπη μας, δείχνουμε ἀπέναντί τους καί τόν σεβασμό μας, ἐνῶ κρύπτουμε τόν θαυμασμό μας για ὅσα χρυσᾶ καί φωτεινά λόγια εἶναι δυνατόν νά μᾶς εἰποῦν μέ τήν φώτισι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.
Θά πρέπει οἱ γονεῖς νά εἶναι πολύ προσεκτικοί στήν ἐμφάνισι τοῦ ἐγωϊσμοῦ τῶν παιδιῶν τους, ἀπό τήν πρώτη σχολική κιόλας ἡλικία. Ὅταν τό παιδί τους, για κάποια ἐπιτυχία στό σχολεῖο, καυχᾶται καί θεωρεῖ τόν ἑαυτό του αὐθεντία, τότε οἱ γονεῖς νά τοῦ ἐμπνέουν μέσα του τήν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ μας περί ταπεινώσεως, Νά τοῦ λέγουν πῶς νά σκέπτεται σέ τέτοιες περιπτώσεις. Ἰδού τί μποροῦν νά τοῦ λέγουν: «Παιδί μου, ἐάν ἐπῆρες ἄριστα στό τάδε μαθημά σου, ἄλλος σέ ἐβοήθησε. Κι αὐτός εἶναι ὁ Ἀγγελός σου, πού στέκεται ἀπό τά δεξιά σου ἀοράτως καί σέ προστατεύει. Ἀκόμη σέ φωτίζει στό σχολεῖο σου καί σέ ἀγαπᾶ, ἐπειδή καί ἐσύ τόν ἀγαπᾶς». Ἀκόμη νά τοῦ λέγουν: «Παιδί μου, καί ἄλλα παιδιά εἶναι καλοί μαθητές καί καλά παιδιά. Εἶναι κι αὐτά παιδιά τοῦ Θεοῦ καί πρέπει νά τά ἀγαπᾶς, διότι καί αὐτά σέ ἀγαποῦν.
Ὅλα τά παιδάκια ἔχετε ἕνα Ἕναν Μεγάλο Πατέρα, τόν Ἰησοῦ Χριστό, ὁ Ὁποῖος, ὅταν ἦλθε στήν γῆ μας, περισσότερο ἀπό ὅλο τόν κόσμο ἀγάπησε τά μικρά παιδιά. Γι᾿ αὐτό καί τά ἔπαιρνε στήν ἀγκαλιά του. Ἀκόμη καί τούς μεγάλους τούς ἐσυμβούλευε λέγοντάς τους ὅτι: «Ἄν δέν γίνετε σάν τά μικρά παιδιά, δέν θά μπῆτε στήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν».
Πολλοί γονεῖς, ἕνεκα ἐλλείψεως πνευματικῆς διακρίσεως, μέ τά λόγια τους «φουσκώνουν» ἀκόμη περισσότερον τόν ἐγωϊσμό τῶν παιδιῶν τους, δῆθεν για νά τά χαροποιήσουν περισσότερο. Ἀλλά δέν ἔχουν καταλάβει ὅτι σταδιακῶς ὁδηγοῦν μ᾿ αὐτά τά λόγια τους τά παιδιά τους στό βάραθρο τῆς καταραμένης ὑπερηφανείας. Καί, ὅταν τά παιδιά, ἀπό τήν τόσο μικρή ἡλικία, τρέφονται καί μεγαλώνουν μέ ἕνα τέτοιο αὐταρχισμό, στήν μεγαλύτερη ὑλικία τους θά ἀποκτήσουν ἑωσφορικό ἐγωϊσμό καί ἀτίθαση συμπεριφορά. Θά γίνουν τύραννοι πρῶτα πρός τούς γονεῖς τους, οἱ ὁποῖοι καί θά τούς ὑποθάλπουν ὅλα τά θελήματά τους.
Πόσοι γονεῖς εἶναι δυστυχισμένοι ἀπό τήν ἀλλοπρόσαλλη συμπεριφορά τῶν παιδιῶν τους, τήν ὁποίαν οἱ ἴδιοι διέπλασαν. Γνωρίζω γονεῖς πού μοῦ ζητοῦν νά προσευχηθῶ για τά παιδιά τους, διότι τούς ὑβρίζουν καί ἐνίοτε τούς κτυποῦν. Μοῦ ἔλεγε πρό ἡμερῶν μία ἡλικιωμένη κυρία, τῶν 70 ἐτῶν, ὅτι ὁ γυιός της ἔχει «κακά νεῦρα», καί τήν κτυπᾶ. Ταυτόχρονα τῆς λέγει: «Πρόσεχε νά μή λέγεις στόν κόσμο ὅτι σέ κτυπῶ, διότι θά γίνω ἀγριώτερος μαζί σου». Ὅταν αὐτό τό παιδί ἦταν μικρότερο, αὐτή ἡ μητέρα του ἦταν ὁ καθημερινός διοικητής του. Τοῦ συμπεριφερόταν τόσο δυναστικά, ὥστε για κάθε ἀταξία τοῦ παιδιοῦ, ἐκείνη εἴτε τό ὕβριζε καί μάλιστα μέ χυδαῖα λόγια, εἴτε τόν ξυλοκοποῦσε. Ἴσως μέ ἐρωτήσετε πῶς τά ξέρω αὐτά; Καί σᾶς ἀπαντῶ: «Ἄκουσα κασσέτα τήν ὁποίαν ἔγραψε τό παιδί, ὅταν ἡ μητέρα του εὑρισκόταν κάθε φορά σέ τέτοια ἐξαλλωσύνη καί δέν ἤξερε τί ἔλεγε καί τί ἔκανε.
Γονεῖς πού δέν ἔχουν Θεό στήν ζωή τους καί στήν καρδιά τους, θά εἶναι καλλίτερο νά μή γεννοῦν παιδιά. Ἀφοῦ δέν ἔχουν τίποτε τό χριστιανικό καί τό αἰώνιο νά τούς προσφέρουν, πῶς ἐπιθυμοῦν νά γίνουν διδάσκαλοι καί χειραγωγοί των παιδιῶν τους. Σέ ποιά πορεία, τέλος πάντων, θά ἐπιδιώξουν νά τά ὁδηγήσουν; Μόνον στήν κοσμική τους πορεία μέ μία καριέρα λίαν ἐπιτυχημένη για νά κάνουν μόνο μία κοσμική, αὐδαιμονική καί ἁμαρτωλή ζωή;
Εἶπε ἡ μητέρα στόν γυιό της, ὅταν ἐκεῖνος ἐτελείωσε τό Λύκειο: «Τώρα πού τελείωσες Κώστα μου, τό σχολεῖο σου, κύτταξε νά βρῆς τό κορίτσι σου νά διασκεδάσης τήν ζωή σου». Μέ τίς εὐλογίες τῶν ἀσεβῶν καί ἀθέων γονέων τά παιδιά τους γίνονται οἱ αὐριανοί κάτοικοι τῶν φυλακῶν, οἱ ἀλύτρωτοι ναρκομανεῖς, οἱ αἰώνιοι καπνιστές, οἱ ἐκμαυλισμένοι νέοι μας, πού φθείρονται σωματικῶς καί ψυχικῶς ἀπό τήν νεαρά ἀκόμη ἡλικία τους.
Καί ὅταν οἱ γονεῖς γίνονται σταδιακῶς οἱ καταστροφεῖς τοῦ μέλλοντος τῶν παιδιῶν τους, τότε βλέποντες τό χάος στό ὁποῖον ἔριξαν τά παιδιά τους, τρέχουν στις ἐκκλησίες καί ζητοῦν συμβουλές ἀπό τούς ἱερεῖς. Δίνουν γιά μνημόνευσι τά ὀνόματά τους. Ζυμώνουν τώρα πρόσφορα οἱ ξαφνικά εὐσεβεῖς μητέρες καί τρέχουν στόν παππᾶ για κάποια βοήθεια. Καί ὁ καϋμένος ὁ παππᾶς, δέν θά τοῦ ἦταν καθόλου εὔκολο, νά πάρη ἕνα στυλιαρόξυλο νά κυνηγήσει αὐτές τίς φόνισσες μητέρες!
Μον. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου
