“Είμαι μόνη”, γράφεις, “και αισθάνομαι πλήξη”. Είναι φυσικό αυτό το αίσθημα. Νομίζω, ωστόσο, μετά τις αποφάσεις που πήρες και τα όσα συνακόλουθα σε συμβούλεψα να κάνεις, δεν θα έπρεπε να αισθάνεσαι έτσι. Ακόμα και μόνη, δεν θα ένιωθες μοναξιά, αν βίωνες την παρουσία του Κυρίου, που είναι κοντά σου, όπως άλλωστε και ο φύλακας άγγελός σου˙ είναι κοντά σου όχι νοερά, αλλά πραγματικά. Η επίγνωση, λοιπόν, της παρουσίας του Θεού δεν θα άφηνε το αίσθημα της μοναξιάς ούτε την πλήξη, που το ακολουθεί, να κυριαρχήσουν στην καρδιά σου.
Πιστεύω, πάντως, ότι πρόκειται για μια κατάσταση προσωρινή, από την οποία σύντομα θ’ απαλλαγείς.
Σε κάθε περίπτωση, όταν είσαι μόνη, προσπάθησε να θυμάσαι ότι ο Κύριος και ο φύλακας άγγελός σου είναι μαζί σου. Επίσης, μην αμελείς να επωφελείσαι από κάθε περιστασιακή μόνωση, έστω και στιγμιαία, συνομιλώντας απερίσπαστα και ευφρόσυνα με τον Πλάστη σου. Τέτοια μόνωση είναι γλυκιά. Ελπίζω να γεύεσαι κάπου-κάπου τη γλυκύτητά της, κι έτσι να την επιζητείς σαν παράδεισο επίγειο.
Πρόσφατα, καθώς ξεφύλλιζα ένα βιβλίο, βρήκα τις συμβουλές ενός γονιού, του κόμητος Σπεράνσκι, στην κόρη του. Ανάμεσα στ’ άλλα, τη συμβουλεύει πως ν’ αποφεύγει την πλήξη. Ο καθένας, λέει, έχει κάμποσες καθημερινές ασχολίες, που είναι αναγκαίες και αναπόφευκτες. Υπάρχουν άνθρωποι, πάντως, των οποίων οι ασχολίες αυτές είναι απλές. Έτσι, δεν τους παίρνουν πολύ χρόνο. Πως θ’ αποφύγουν, λοιπόν, την πλήξη, αν δεν γεμίσουν με κάτι το χρόνο που τους περισσεύει;
Να το μυστικό: Μη μένεις άπρακτη και αργόσχολη μήτε για μια στιγμή. Γέμιζε όλο σου τον χρόνο με καλά και ωφέλιμα έργα, έτσι που, μόλις τελειώνεις το ένα, ν’ αρχίζεις κάποιο άλλο. Και με τι λογής έργα μπορείς ν’ ασχολείσαι; 1) Με τις καλές τέχνες: μουσική, ζωγραφική κ.λπ. 2 ) Με κάποιο εργόχειρο, όπως λ.χ. το πλέξιμο ή το ράψιμο. 3) Με τη σοβαρή μελέτη, δηλαδή την προσεκτική ανάγνωση αξιόλογων βιβλίων.
Με τέτοια έργα αν ασχολείσαι, δεν θα ξαναδοκιμάσεις πλήξη. Ξέρω κάποιον άνθρωπο που ζει μόνος. Όταν τον ρωτάει κανείς αν πλήττει, αποκρίνεται: «Δεν έχω καιρό να πλήξω, γιατί είναι τόσα πολλά εκείνα που πρέπει να κάνω! Κάθε πρωί, μόλις ξυπνήσω, καταπιάνομαι με δουλειές. Και ποτέ δεν καταφέρνω να τις τελειώσω, ως το βράδυ!».
Απ’ όσα ανέφερα πιο πάνω, η μελέτη είναι η καλύτερη θεραπεία για την πλήξη. Ο κόμης Σπεράνσκι, βέβαια, αναφέρεται στη μελέτη των επιστημών, συνιστώντας την αποφυγή των ελαφρών αναγνωσμάτων. Έτσι κι αλλιώς, απ’ ό,τι φαίνεται, εσένα δεν σου αρέσουν τα αναγνώσματα αυτά. Προτιμάς τα σοβαρά, εγκυκλοπαιδικά, μορφωτικά και επιστημονικά. Καλά και χρήσιμα είναι αυτά. Πιο πολύ, ωστόσο, να μελετάς βιβλία πνευματικά και ψυχωφελή. Οι ανθρώπινες επιστήμες απαρχαιώνονται και αναθεωρούνται με το πέρασμα του χρόνου. Η θεία επιστήμη, της πνευματικής ζωής, όμως, μένει πάντα νέα, αξεπέραστη, αληθινή. Όσο πιο πολλά μαθαίνεις απ’ αυτή την επιστήμη, τόσο περισσότερο θ’ ανακαλύπτεις πράγματα άγνωστα, τόσο περισσότερο θα γνωρίζεις τον παντοτινά καινούριο κόσμο του Θεού.
Μελέτα, λοιπόν, όπως επιθυμείς άλλωστε, πνευματικά βιβλία και απόκτησε τη θεία σοφία. Ο Κύριος να σ’ ευλογεί!