Γιὰ νὰ πετύχει στὴ ζωή του ἕνας νέος, καλοί μου φίλοι, καὶ νὰ δεῖ τὰ ὁράματα, τοὺς στόχους καὶ τοὺς σκοπούς του νὰ γίνονται πράξη, ἕνας εἶναι ὁ τρόπος. Οἱ ἀρετές. Σ’ αὐτὲς περιλαμβάνεται καὶ μία ἀρετὴ ποὺ δὲν τὴν φανταζόμαστε. Εἶναι ἡ συνέπεια! Ἡ ὁποία ἔχει καὶ τὴν ἔννοια τῆς σταθερότητας. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν ἔχει καμμία διαφορὰ ἀπὸ τὰ θεμέλια τῆς οἰκοδομῆς ποὺ θέλουμε νὰ κτίσουμε, ξέρετε. Δηλαδή; Ἀλλ’ ἂς πάρουμε τὰ πράγματα μὲ τὴ σειρά τους …
* * *
Ὅταν λέμε συνέπεια ἐννοοῦμε τὴ σταθερὴ καὶ τὴν χωρὶς ἀντιφάσεις συμπεριφορά. Τὴ συμφωνία μεταξὺ σκέψεων καὶ πράξεων. Τὴν πιστὴ τήρηση λόγων καὶ ἔργων, ἀπόψεων καὶ ζωῆς. Εἶναι ὁ σεβασμὸς στὶς ἀρχές μας. Ἀλλὰ καὶ ὁ σεβασμὸς στὸν ἴδιο μας τὸν ἑαυτό, ὅπως καὶ ὁ σεβασμός μας στοὺς ἄλλους. Καὶ γιὰ ὅλα αὐτὰ ἡ συνέπεια εἶναι ἡ ἁρμονία τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς. Καὶ ἡ ἀποκάλυψή της ἀκόμη!
• Δέστε τί ἀπολαμβάνει ἕνας τέτοιος ἄνθρωπος, δηλαδὴ ὁ συνεπής:
• Εἶναι πάντοτε σταθερός, εἰλικρινής, λογικὸς καὶ ρεαλιστής.
• Ἔχει σαφῶς πρόγραμμα, πειθαρχία καὶ τάξη στὴ ζωή του.
• Ὑπόσχεται μόνον ὅ,τι μπορεῖ νὰ ὑλοποιήσει καὶ αὐτὰ στὰ ὁποῖα μπορεῖ νὰ ἀνταποκριθεῖ, δημιουργώντας ἔτσι σιγουριὰ καὶ ἀσφάλεια στοὺς ἄλλους.
• Ἀντιμετωπίζει μὲ ὑπευθυνότητα ὅλα τὰ ζητήματα.
• Λέγει πάντοτε τὴν ἀλήθεια καὶ ἀποκτᾶ ἔτσι ὅλα της τὰ ἀγαθά.
• Ζεῖ μακριὰ ἀπ’ τὸ ψέμα καὶ τὴν ὑποκρισία καὶ τὰ ἐπακόλουθά τους.
• Δὲν πέφτει ποτὲ σὲ ἀντιφάσεις, οὔτε καὶ καταφεύγει στὶς γνωστὲς δικαιολογίες.
• Ποτὲ δὲν ἔχει ἄγχος, ἀκόμη καὶ μήπως ἀποκαλυφθεῖ.
• Ἐνεργεῖ πάντοτε μὲ περίσκεψη καὶ ποτὲ εὐκαιριακὰ καὶ ἐπιπόλαια
• Εἶναι πάντοτε ἄνθρωπος ἐμπιστοσύνης καὶ γιὰ τοῦτο ὁ πολύτιμος καὶ ἀνεκτίμητος φίλος καὶ συνεργάτης ὅλων.
• Τελειώνει στὴν ὥρα του ὅ,τι ἀναλαμβάνει καὶ γι’ αὐτὸ ἔχει πάντοτε ψυχικὴ ἠρεμία ποὺ τὴν μεταδίδει.
• Διακρίνεται γιὰ τὸν αὐτοέλεγχο, τὴν αὐτογνωσία καὶ τὴν αὐτοκυριαρχία του
• Ζεῖ τὴν κοινωνικὴ ἀποδοχὴ
• Μπορεῖ καὶ ὑπομένει ὅλα τὰ βάσανα, τοὺς πειρασμοὺς καὶ τὶς δοκιμασίες τῆς ζωῆς, πρᾶγμα τὸ ὁποῖο τὸν καθιστᾶ ἀκόμη πιὸ δυνατό. Ναί!
Εἶναι ἑπόμενο ὁ συνεπὴς νὰ καταξιώνεται στὴ ζωή του καὶ νὰ ὁδηγεῖται στὰ ἀνώτερα καὶ τὰ μεγάλα. Καὶ στὴν ἁγιότητα ἀκόμη!
Ἐξομολογεῖται ὁ Μέγας Βασίλειος σὲ μία ἐπιστολή του (πρὸς Εὐστάθιο Σεβαστῆνο) ὅσον ἀφορᾶ τὴ σταθερότητα τῆς Πίστης του (ὑπόψη ὅτι ὑπάρχει καὶ αὐτὴ ἡ συνέπεια!):
«Μπορεῖ ὅλες οἱ ἄλλες ἐνέργειές μας νὰ εἶναι ἀξιοθρήνητες, ἀλλὰ ὡς πρὸς τὸ συγκεκριμένο αὐτὸ σημεῖο τολμῶ νὰ καυχῶμαι ἐν Κυρίῳ ὅτι δὲν εἶχα ποτὲ πεπλανημένες τὶς περὶ Θεοῦ ἀπόψεις οὔτε εἶχα παλαιότερα διάφορα φρονήματα καὶ τὰ μετέβαλα ἀργότερα. Ἀντίθετα κράτησα μέσα μου, αὐξημένη τώρα, τὴν περὶ Θεοῦ ἔννοια, ὅπως τὴν παρέλαβα ἀπὸ τὴ μακαρίτισσα μητέρα μου καὶ τὴ γιαγιά μου Μακρίνα. Δὲν ἄλλαξα λοιπὸν ἀπὸ μία γνώμη σὲ ἄλλη μὲ τὴν ὡρίμανση τῆς σκέψεώς μου, ἀλλὰ τελειοποίησα τὶς ἀρχὲς πού μοῦ παραδόθηκαν ἀπ’ αὐτές».
Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἀποκαλεῖ τὸν Χριστὸ «πέτρα», λέγοντας συγκεκριμένα «ἡ δὲ πέτρα ἦν ὁ Χριστὸς» (Α΄ Κορ.10, 4). Κάτι τὸ ὁποῖο σημαίνει, κατὰ τὴν ἑρμηνεία ποὺ δίνει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, αὐτὴν ἀκριβῶς τὴ σταθερότητα καὶ μάλιστα στὴ ζωὴ τῆς ἀρετῆς. Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Χριστὸς μᾶς θέλει νὰ εἴμαστε συνεπεῖς ἀπέναντί Του, ἀμετάβλητοι στὸ φρόνημα καὶ ἀνένδοτοι στὴν ἁμαρτία. Δηλαδὴ νὰ γίνουμε κι ἐμεῖς «πέτρα», ὅπως εἶναι Ἐκεῖνος, ποὺ σημαίνει νὰ ἀποκτήσουμε τὸν ἄτρεπτο καὶ ἀμετάβλητο χαρακτήρα Του.
Ἀκριβῶς αὐτὸ ἔκαναν ὅλοι οἱ μάρτυρες, οἱ ὁμολογητὲς καὶ οἱ ἅγιοι ποὺ γνωρίζουμε. Ἔγιναν «πέτρα»!
Αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ «πέτρα» εἶναι ἐκείνη ποὺ δὲν παρασύρεται οὔτε καὶ ἀπὸ τοὺς πιὸ δυνατοὺς χειμάρρους, ἀπεναντίας εἶναι τὸ μεγαλύτερο ἐμπόδιο ποὺ συναντοῦν στὸ δρόμο τους, ἐκείνη ποὺ τοὺς διασπᾶ, τοὺς ἀποδυναμώνει καὶ τοὺς διαλύει.
Ἐννοεῖται, βέβαια, ὅτι ἔχουμε τὶς σωστὲς ἀπόψεις γιὰ τὰ θέματα, διαφορετικὰ θὰ εἴμαστε οἱ ἰσχυρογνώμονες τῆς πλάνης. Καὶ τί ὄλεθρος δὲν εἶναι αὐτός!
* * *
Τί νὰ πεῖ κανεὶς γιὰ τοὺς ἀσταθεῖς καὶ ἀσυνεπεῖς; Εἶναι πραγματικὰ νὰ τοὺς λυπᾶται κανείς! Καὶ νὰ γιατί …
• Δὲν μποροῦν νὰ πετύχουν κάτι σημαντικὸ στὴ ζωή τους, παρὰ μόνον εὐκαιριακά!
• Βρίσκονται σὲ διαρκῆ ἀναταραχὴ ποὺ τοὺς προκαλεῖ ἄγχος, ἀνασφάλεια καὶ ψυχικὴ ἀναστάτωση, ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι εἶναι διαρκῶς ἐκτεθειμένοι στοὺς ἀνθρώπους μὲ τοὺς ὁποίους συνεργάζονται!
• Ζοῦν συνέχεια μὲ τὸ ψέμα καὶ τὶς δικαιολογίες, ποὺ πάντοτε τοὺς ταπεινώνουν καὶ τοὺς ἐκθέτουν, κάποτε δὲ ἀνεπανόρθωτα!
• Δὲν προκαλοῦν καμμιὰ ἐμπιστοσύνη σὲ κανένα, οὔτε καὶ σ’ αὐτὰ τὰ μέλη τῆς οἰκογένειάς τους καὶ στοὺς φίλους τους!
• Δὲν διαθέτουν πρόγραμμα καὶ τάξη στὴ ζωή τους καὶ δὲν ἔχουν αὐτοέλεγχο καὶ αὐτοπειθαρχία!
• Βρίσκονται σὲ συνεχῆ ἀκαταστασία, ταραχή, σύγχυση, ἐνοχὲς κι ἐν τέλει σὲ ἀπομόνωση, κάποτε δὲ καὶ σὲ ἀπόγνωση!
Ἀκόμη καὶ πανεπιστημιακὲς ἔρευνες ποὺ ἔχουν γίνει γι’ αὐτοὺς ποὺ συστηματικὰ καθυστεροῦν στὰ ραντεβού τους ἔδειξαν ὅτι ἀποκλείστηκαν ἀπ’ τὶς ἑπόμενες ἐπαγγελματικὲς συνεδριάσεις μὲ ὅ,τι αὐτὸ συνεπάγεται καὶ πὼς πρόκειται γιὰ ἐγωκεντρικὰ ἄτομα, θέλοντας νὰ δείξουν στοὺς ἄλλους ὅτι τάχα εἶναι κάποιοι σημαντικοί, πέραν τοῦ ὅτι τὸ κάνουν αὐτό, γιὰ νὰ προκαλέσουν καὶ τὴν προσοχή τους!!
Οἱ ἴδιες ἔρευνες ἔδειξαν ἀκόμη καὶ τοῦτο: Ὅτι ἡ σταθερότητα καὶ ἡ συνέπεια ἀποκαλύπτουν σὲ μεγάλο βαθμὸ τὸν ἀνθρώπινο χαρακτήρα.
Εἶναι πολὺ σημαντικὸ αὐτὸ ποὺ ἀναφέρει γι’ αὐτοὺς ὁ Μ. Βασίλειος: «Σ’ ἐκείνους ποὺ ἡ διάνοια εἶναι εὔκολη στὶς μεταβολὲς δὲν εἶναι καθόλου ἀφύσικο καὶ ὁ βίος νὰ εἶναι ἄτακτος». Τοὺς παρομοιάζει δὲ μὲ τὰ σύννεφα, τὰ ὁποῖα κινοῦνται ἀνάλογα μὲ τὶς μεταβολὲς τῶν ἀνέμων. Τί φοβερό!
Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος τονίζει: «Θεωρῶ κενοὺς κι ἀνόητους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι ἄγονται καὶ φέρονται καὶ μεταπηδοῦν μ’ εὐκολία ἀπ’ τὸ ἕνα πρὸς τὸ ἄλλο».
* * *
Βέβαια τὸ θέμα ποὺ ἐξετάζουμε ἔχει νὰ κάνει καὶ μὲ τὴν χαλαρὴ στὰ ἤθη καὶ τὶς ἀρχὲς ἐποχή μας. Ὁ ὑλικὸς εὐδαιμονισμός, ἡ ἐπιτυχία μὲ κάθε τρόπο καὶ τὸ σκοπὸ (ποὺ φθάνει νὰ «ἁγιάζει» ὅλα τὰ μέσα!!!), ὁ καριερισμός, ὁ ἀτομισμός, ὁ ἀθέμιτος ἀνταγωνισμός, ἡ ἐπιδίωξη τοῦ εὔκολου πλουτισμοῦ κ.λπ. ὑπαγορεύουν ἄλλα πράγματα. Δηλαδὴ τὴν ἀσυνέπεια καὶ τὴν ἔλλειψη σταθερότητας σὲ κάτι.
Ἡ κατάσταση αὐτὴ ἀποκαλύπτει ὄχι μόνο τὴν ἔλλειψη τῶν ἀξιῶν ἀπ’ τὴ ζωή μας, ἀλλὰ καὶ τὴν ἔλλειψη ἀναστολῶν. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν ὑπάρχει κανένα πρόβλημα στὸ νὰ ἀθετοῦμε τὶς ὑποσχέσεις μας, τὸ ἄλλα νὰ λέμε καὶ ἄλλα νὰ κάνουμε, νὰ ψευδόμαστε, νὰ ἐκμεταλλευόμαστε ὁ ἕνας τὸν ἄλλο κ.λπ.
Εἶναι δὲ γνωστὰ αὐτὰ ἀπὸ τοὺς πολιτικούς. Ὅπως καὶ ἀπ’ τὸ ποδόσφαιρο. Ἐκεῖ ποὺ ὑποτίθεται ὅτι ὁ «μέγας παίκτης» ἀγωνίζεται γιὰ τὴν «ὁμαδάρα», μέχρι νὰ τοῦ γίνει ἡ καλύτερη οἰκονομικὴ πρόταση ἀπὸ κάποια ἄλλη! Εἶναι αὐτὸ ποὺ λέμε «ποδοσφαιροποίηση τῆς ζωῆς»!
Ἡ κατάσταση αὐτὴ κάνει τοὺς ὑγιῶς σκεπτομένους ἀνθρώπους, αὐτοὺς ποὺ ἔχουν ἀρχὲς καὶ ἀξίες, νὰ φαντάζουν ὡς … ἠλίθιοι! Καὶ ὅτι τάχα ἡ ἀσυνέπεια εἶναι ἐκείνη ποὺ σὲ πηγαίνει μπροστά, ἄρα ὅτι εἶναι καὶ προοδευτικὴ κίνηση ἀκόμη!!!
* * *
Ὡστόσο κόντρα σὲ ὅλο αὐτὸ τὸ ρεῦμα, τὸ τόσο ἐντυπωσιακὸ καὶ ἐπιβλητικὸ ἂν θέλετε, ἀλλὰ πάντοτε φευγαλέο καὶ μάταιο, ἐκεῖνο ποὺ μένει εἶναι ἡ ἀρετή, ἡ ὁποία πάντοτε σώζει, πάντοτε καταλάμπει καὶ πάντοτε μᾶς καταλαμπρύνει.
Ἔλεγε ὁ Μένανδρος: «Βέβαιος ἴσθι», δηλαδὴ νὰ εἶσαι σταθερός. Ὁ δὲ Περίανδρας τόνιζε τοῦτο: «Ὅ ἂν ὁμολογήσεις, διατήρει». Δηλαδὴ ὅποια συμφωνία κάνεις νὰ τὴν τηρεῖς. Γιατί, ὅπως ἀναφέρει ὁ Σαίξπηρ, «ἐὰν ὁ ἄνθρωπος ἦταν σταθερός, θὰ ἦταν τέλειος». Μάλιστα κατὰ τὸν Ἴψεν «ὁ σταθερὸς ἄνθρωπος μοιάζει μὲ ἀναμένει λαμπάδα τὴν ὁποία, ὅπως κι ἂν τὴν γυρίσουμε, ἡ φλόγα της θὰ στραφεῖ πρὸς τὰ πάνω».
* * *
Ὅπως καὶ νὰ τὸ κάνουμε «ἡ συνέπεια – ὅπως γράφει καὶ ὁ ἐθνομάρτυρας Ρήγας Φεραῖος – εἶναι πρᾶγμα ἐπαινετό, αὐτὴ ἔχει τὰ πρωτεῖα πολλῶν ἄλλων ἀρετῶν». Ἐξάλλου μόνον ὅποιος κρατάει σταθερὰ τὰ μάτια του στὸν μακρινὸ ὁρίζοντα, δηλαδὴ στὶς ἀρετές, καὶ στὴν «πέτρα», ποὺ εἶναι ὁ Χριστός, βρίσκει τὸ δρόμο του καὶ πορεύεται σωστὰ στὴ ζωή του.
Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος
