ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΗΝΑ
«...οὔτως ὁ θησαυρίζων ἑαυτῷ, καί μή εἰς Θεόν πλουτῶν».
Ὑπάρχουν θησαυροί ἐπίγειοι πού ἀρέσκεται καί ἐμπιστεύεται ὁ φίλαυτος ἄνθρωπος· καί θησαυροί ἐν οὐρανοῖς αἰώνιοι, ὅπου ὁ ἔχων σπλάχνα οἰκτιρμῶν πιστός, ἀποθηκεύει εἰς τήν τράπεζα τοῦ Θεοῦ, μέ ὑπομονή καί ἀγαθή προαίρεση. Καί οἱ δύο ἔχουν ψυχήν, κατά Χάριν ἀθάνατον.
Ὁ ἕνας τήν καταρράσσει σφετερίζοντας τίς δωρεές τοῦ Θεοῦ καί μέ ἀλαζονεία ὁδηγεῖ τήν ψυχή του εἰς αἰώνιον κόλασιν, πιστεύοντας πλανεμένα ὅτι αὐτή δῆθεν εὐφραίνεται καί τρέφεται μέ ἐπίγεια ὑλικά ἀγαθά. Ἄθεος ὑπάρχων ἐν τῷ κόσμῳ σκέφτεται σαρκικά, κοσμικά, μόνον τόν ἑαυτό του καί ἔτσι τόν καθιστᾶ ἐνώπιον τοῦ δωρεοδότου Θεοῦ αὐτοκατάκριτον· χάνει τά πάντα καί αὐτήν ταύτην τήν ψυχήν του.
Ἐν τούτοις, ὁ Χριστός σήμερα φανερώνει τόν ἀληθινό πνευματικό πλοῦτο στούς ἀνθρώπους καί καταγγέλει τήν πλάνη. Ὑπάρχουν ἔτσι πιστοί ὀρθόδοξοι χριστιανοί, πού μέ ἀγαθή προαίρεση μπολιάζονται μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ καί ὁδηγοῦνται πρός τήν θέωση· ἀνάλογα δέ μέ τήν ἐσωτερική διάθεση τῆς ψυχῆς, ὁ ἔσω τῆς καρδίας ἄνθρωπος ἀλλοιώνεται, μαζί καί αὐτή ἡ φύση τῶν πραγμάτων.
Ὅταν δηλαδή, λειτουργοῦν κατά φύσιν τά νοερά αἰσθητήρια τῆς ψυχῆς καί ὁ νοῦς βαδίζει χωρίς πλάνη, τότε κάθε ὑλικό δημιούργημα δέν βλάπτει τήν ψυχή. Κι αὐτό γιατί, ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, ὁ Χριστιανός μέ γνώση Θεοῦ καί σοφία γνωρίζει ἐμπειρικά ὅτι τήν ψυχή τήν τέρπει ἡ προσευχή, τήν ἐξαγνίζει ἡ μετάνοια, τήν ἀνυψώνει ἡ ταπείνωση καί τήν εἰσάγει στήν Βασιλεία τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ἀγάπη.
Ἄν ὅμως οἱ δυνάμεις τῆς ψυχῆς κινοῦνται παρά φύσιν, τότε κι αὐτή , τά πράγματα τά βλέπει παρά φύσιν· καί ἐξαιτίας τῆς ἐμπαθεστάτης ἔξεώς της, αὐτά δυστυχῶς τήν κατεβάζουν στόν βυθό τῆς ἀπωλείας. Ἰδού ἀδελφοί ἡ πλάνη: «Ψυχή, ἔχεις πολλά κείμενα εἰς ἔτη πολλά· φάγε, πίε, εὐφραίνου». Τέλεια πτώση δηλαδή καί ἀπόλυτη ἐγκατάλειψη τοῦ Θεοῦ, ὡς ἀπάντηση στήν ἀνόητη σαρκική καί ἐπίμονη τραχύτητα καί ἀλαζονεία· θυγατέρες τῆς κούφιας ὑπερηφανείας.
Εἶδες ἀδελφέ μου, ἀνόητη σοφία καί ψεύτικο φῶς· γνώμη σαρκική πού νομοθετεῖ ἀντίθετα στό ἀληθινό φῶς καί στήν θείαν γνῶσιν καί προαίρεσιν; Φρονοῦμε ὅτι ἀπό τήν παραβολή τοῦ ἄφρονος πλουσίου, διδασκόμεθα σήμερα, πώς ἐκείνοι πού ἐπιθυμοῦν κτηνῶδες βίωμα ἐπιζητῶντας τήν δική τους καλοπέραση, τιμή καί δόξα ἐκ μέρους τῶν ἀνθρώπων καί ὅλα τά κάνουν γιά χάρη της, πετυχαίνουν μάλλον ἀδοξία καί ἀπόρριψη ἀπό τόν Θεό καί τούς Ἀγγέλους· ὁδηγοῦνται δέ οἰκτρά εἰς τόν Ἅδη διότι, λέγει: «ὁ Κύριος διεσκόρπισε τά ὁστά τῶν ἀνθρωπαρέσκων· αὐτοί καταντροπιάστηκαν, διότι τούς ἐξουθένωσε ὁ Θεός»[1].
Τί κοινό λοιπόν μπορεῖ νά ὑπάρχει, ἁγία γερόντισσα, ἀνάμεσα στόν ὀρθόδοξο πιστό πού δοξάζεται ἀπό τόν Θεόν καί στόν ἄφρονα πλούσιο πού ζητᾶ τήν χλιδή καί τήν δόξα τῶν ἀνθρώπων; Οὐδέν. Διότι ἀφροσύνη μᾶλλον στό κενό γράμμα τῆς δῆθεν καλοπέρασης ἀνοήτων, πού εἶναι γεννητικό αὐτό τό φρόνημα τοῦ φθόνου, φθόνου πού ἐν δυνάμει εἶναι φόνος ἀλλά καί αἰτία ἀπρέπειας καί πρόξενος σκληροκαρδίας. Γι’ αὐτό, ἀλοίμονον στήν πλάνην αὐτή πού οὔτε ἄνθρώπους ἐντρέπεται, οὔτε Θεό φοβᾶται· τό τέλος εἶναι αὐτό πού ἀκούσαμε σήμερα: «εἶπεν δέ αὐτῷ ὁ Θεός· ἄφρων, ταύτῃ τῇ νυκτί τήν ψυχή σου ἀπαιτοῦσι ἀπό σοῦ· ἄ δέ ἑτοίμασας τίνι ἔσται;»
Φρονοῦμε, ἐν τούτοις, χριστιανοί μου ὅτι χρειάζεται νά λαμβάνει κανείς ὑπ’ ὅψιν τά αἴσχη πού ἐκ φύσεως προκαλοῦνται ἀπ’ αὐτό τό πάθος· ἔτσι θά ἀποφεύγει ὁ πιστός μέ ὅλη τή δύναμη τῆς ψυχῆς τήν κενοδοξία καί τήν ἀνόητη τρυφή καί τόν τῦφον πού ἡ βούληση παντελῶς δέν χρειάζεται. Ὁ κάθε ἄνθρωπος ἔχει δημιουργηθεῖ καί ἔχει ἀποσταλεῖ σ’ αὐτόν τόν κόσμον, μέ ἐντολή ἀνοικτή: νά ἀναδειχθεῖ εἰς «ἄνδρα τέλειον».
Σ’ αὐτήν τήν πορεία της ἡ ψυχή ἐμποδίζεται ἀπό κάθε ἁμαρτία, κάθε κακό καί ἀνοησία, ὅπως ἀκούσαμε σήμερα στό Εὐαγγέλιο, ἐνῶ βρίσκει ἀρωγό της κάθε Εὐαγγελική ἀρετή, κάθε ὀρθόδοξο ἀγαθό. Γι’ αὐτό καί κατά τήν διάρκεια αὐτῆς τῆς πνευματικῆς πορείας, χρειάζεται «πάσαν σοφίαν», γιά νά καθοδηγηθεῖ μέ συνετό καί ἐνορατικό ὀρθόδοξο φρόνημα πρός τήν θεία τελειότητα. Αὐτό εἶναι μία δύσκολη καί πολύπλοκη διαδικασία· «δίνεις αἷμα για νά λάβεις πνεῦμα».
Θεωροῦμε εἶναι ἕνας ἄθλος στόν ὁποῖον συμμετέχει ὅλος ὁ ἄνθρωπος ψυχῇ τε καί σώματι, καθώς καί ὅλες οἱ Εὐαγγελικές ἀρετές. Ὁ ἄνθρωπος δέν γίνεται τέλειος, οὔτε ξαφνικά, οὔτε εὔκολα. Ἡ τελειότης κατορθώνεται μέ τήν σταδιακή ἐν Χριστῷ προκοπή, συνεργείᾳ καλῆς προαίρεσης καί τῆς Χάριτος. Οἱ χαρισματικές δυνάμεις γιά τήν τελείωση-θέωση, χορηγοῦνται στόν ἄνθρωπο κατά τό μέτρο τοῦ ζήλου του καί αὐτός τελειοῦται, ἐνώνοντας τίς δυνάμεις πού τοῦ δόθηκαν ἀπό τόν Θεόν, μέ τίς φυσικές του δυνάμεις· ἤτοι τήν ψυχή, τήν καρδιά, τόν νοῦ, τή συνείδηση, τήν βούληση.
Μέ τήν συνεργεία τῆς θείας Χάριτος καί τῆς ἐλεύθερης βουλήσεως τοῦ ἀνθρώπου, πραγματώνεται σταδιακά ἡ τελείωσις τοῦ χριστιανοῦ μέ τελικό στόχο τό «εἰς ἄνδρα τέλειον».
Ὁ Χριστός ἔδωσε σήμερα στόν ἄνθρωπο αὐτόν(ἄφρονα πλούσιο), πολλαπλούς καρπούς καί γεννήματα καθώς καί ὑλικά ἀγαθά, μέ σκοπό νά τοῦ θεραπεύσει τήν ἀνόητη προσκόλληση σ’ αὐτά.
Ἐν τούτοις, ὁ ἄφρων δέν σήκωσε ψηλά τούς ὀφθαλμούς νά εὐχαριστήσει καί νά ἐλεήσει· ἀντίθετα ἀπεδείχθη «χοντροκομμένος», ἀχάριστος μέχρι ἀηδίας, μέ ἀποτέλεσμα νά καταστραφεῖ ὁλοσχερῶς ψυχῇ τε καί σώματι. Τό λοιπόν, «στῶμεν καλῶς» ἀδελφοί, «στῶμεν μετά φόβου».
