«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»
(Παράλογη ἀγάπη τοῦ ἑαυτοῦ μας)
226. Ὁ ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής ὀνομάζει τήν φιλαυτία τό πρῶτο τέκνο τοῦ διαβόλου. Αὐτή εἶναι τό ἄλλο μέρος τοῦ δευτέρου ἐμποδίου, τό ὁποῖο ἐρεθίζει ἐμᾶς τούς ἰδίους ὁ διάβολος: Ἀγάπη τοῦ ἑαυτοῦ μας σημαίνει ἀρχή ὑπερηφανείας. Ἐναντίον της μᾶς συνέστησε ὁ Σωτήρ νά εἴμεθα ἀποφασιστικοί γιά αὐταπάρνησι, λέγοντάς μας: «Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω στόν σταυρόν αὐτοῦ καθ᾿ ἡμέραν καί ἀκολουθήτω μοι»(Λουκ.9,23). Ὅμως τήν ἄρνησι αὐτή μπορεῖ νά τήν κάνη μόνο αὐτός πού ὕψωσε τόν νοῦ του ὑψηλότερα ἀπό τήν ἀπάτη τῶν κενῶν πραγμάτων τοῦ κόσμου τούτου καί ἀπομακρύνθηκε ἀπ᾿ ὅλη τήν κοσμική ἀγάπη καί κατεύθυνε μέ ὅλη τήν δύναμί του τήν ἀγάπη του πρός τόν Θεό. Ἤ, μέ ἄλλα λόγια: Αὐτόν τόν ὁποῖον ἐβοήθησε ὁ Θεός ν᾿ ἀπαλλαγῆ ἀπό τούς δεσμούς μέ τίς ἀγάπες τοῦ κόσμου, θά τόν βοηθήση ν᾿ ἀπαλλαγῆ καί ἀπό τούς ἐσωτερικούς δεσμούς τῆς ἀγάπης πρός τόν ἑαυτό του.
227. Ἡ φιλαυτία μας εἶναι γεμάτη ἀπό ἀλαζονεία, καί μόνο, ὅταν ἀνάψη ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, μπορεῖ νά τήν διώξη καί νά τήν κάνη στάκτη, μέ τήν ταπείνωσι ἡ ὁποία τήν καίει σάν φωτιά.
228. Ἐμεῖς δέν ξέρουμε καλά σέ ποιούς κινδύνους μᾶς εἰσαγάγει ἡ φιλαυτία, ἀλλά ἠμποροῦμε νά συμπεράνουμε ἀπό τήν συμπεριφορά τῆς φροντίδος τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος μέ τήν ἄπειρη ἀγάπη τους πρός τούς ἀνθρώπους, βοηθεῖ τήν σωτηρία μας, ἀνεχόμενος τά παθήματά μας, τίς στενοχώριες καί πικρίες πού κτυποῦν συχνά στό κεφάλι μας, μέ σκοπό νά ἀηδιάσουμε ἐμεῖς τόν ἴδιο τόν ἑαυτό μας καί νά μειωθῆ μέσα μας ἡ ἐπιθυμία γιά τίς κοσμικές γεύσεις, διότι ἀλλιῶς δέν ἠμποροῦμε νά θανατώσουμε τόν παλαιό ἑαυτό μας γιά νά ἐμφανισθοῦμε καινούργιοι μπροστά στόν Θεό (Γαλ.2,19). Γι᾿ αὐτό ὅλοι οἱ Πατέρες ἀπέφευγαν τήν δόξα καί τόν ἔπαινο καί ἀγαποῦσαν τόν ὀνειδισμό καί ὅλες τίς ἀτιμίες καί περιφρονήσεις γιά νά φονεύσουν τό παιδί τοῦ διαβόλου (φιλαυτία) καί νά λάβουν ψυχικό ὄφελος ἀπό τόν Θεό.
229. Αὐτοί οἱ ὁποῖοι μέ τήν χάρι τοῦ Θεοῦ λυτρώνονται ἀπό τούς δεσμούς τῆς ἐσωτερικῆς φιλαυτίας τους, λέγουν καί ὁμολογοῦν ὅτι αὐτοί οἱ ἴδιοι εἶναι ξένοι καί ταξιδιῶτες αὐτῆς τῆς ζωῆς (Ἑβρ.11,3). Γι᾿ αὐτό καί στενάζουμε μέσα σ᾿ αὐτό τό σῶμα γιατί ἐπιθυμοῦμε νά ἐνδυθοῦμε ἐπάνω μας σάν ἕνα ἔνδυμα τήν κατοικία μας πού θά μᾶς δοθῆ ἀπό τόν οὐρανό» (Πρβλ.Β΄Κορ.5,2)
230. «Τό παιδί τοῦ διαβόλου», ἡ φιλαυτία μας, ὅταν γίνη ἄνδρας (ἀναπτυχθῆ σταδιακά μέσα μας) βοηθεῖται ἀπό τόν πατέρα του, τόν διάβολο μέ διάφορα ἀπατηλά ὁράματα, τά ὁποῖα «κατακρεουργοῦν» τόν νοῦ τοῦ δυστυχισμένου ἀνθρώπου, σέ τέτοιο βαθμό πού ἡ ἁμαρτία φαίνεται θεία ἀρετή μπροστά του. Μάλιστα ἀκόμη θανατώνοντας αὐτούς πού δέν πιστεύουν σ᾿ αὐτόν, νομίζουν ὅτι προσφέρουν θυσία στόν «Θεό» (Εἶναι ὁ θεός πού τόν ἐξηπάτησε, ὁ διάβολος) (Ἀριθμοί 25,7-13).
231. Μέ τήν ἀνοχή τοῦ Θεοῦ, ὁ σατανᾶς τούς πικραίνει καί τούς μαζεύει ὅλους αὐτούς ὀπίσω καί τούς σπρώχνει νά βαδίζουν στόν κόσμο αὐτό μέσα στήν ὁδό τῶν ἀπολαύσεων. Καί αὐτούς τούς πιάνει ἔτσι εὔκολα, διότι δέν ἀπηρνήθησαν τελείως τήν φιλαυτία τους καί τήν κάθε ἀκαθαρσία αὐτῆς τῆς ζωῆς, μετά ἀπό τόσα καί τόσα κηρύγματα τῆς Ἐκκλησίας. Τό πάθος αὐτό κάνει τόν ἄνθρωπο νά πέφτη, νά τραυματίζεται ἀπό τίς σαΐτες τῆς κενοδοξίας καί φιλοδοξίας καί νά ἐγείρεται μέ τόν νοῦ του ἐξαπατημένο καί ἀπομακρυσμένο ἀπό τήν διάκρισι τῆς ταπεινώσεως.
232. Στήν ἐπίγεια αὐτή ζωή ἐργάζεται ἡ Χάρις σ᾿ αὐτούς πού ἐπιθυμοῦν νά προοδεύσουν καί ἁγιασθοῦν στήν ἀγάπη, ἐνῶ στόν ἀποχωρισμό τους ἀπό τό σῶμα, παραμένουν στήν Βασιλεία τῆς Χάριτος, ἡ ὁποία τούς τελειοποιεῖ στήν ἀγάπη. Ἐνῶ ἀντιθέτως, στήν κατάστασι τοῦ ἄδου τῆς συνειδήσεως, στήν βασιλεία χωρίς τήν θεία Χάρι, ἐργάζονται οἱ δαίμονες ἐπάνω στίς ψυχές πού τίς βασανίζουν καί προοδεύουν σ᾿ αὐτές τό μῖσος. Τό μῖσος αὐτό, τό ὁποῖο δέν ἠμπορεῖ νά κάνη τίποτε, καί εἶναι ταραχή τῆς ἐξωργισμένης ἀδυναμίας τοῦ διαβόλου, τό μῖσος τῶν δαιμόνων, μέ τό ὁποῖο βασανίζουν τίς ψυχές καί βλέπουν ὅτι δέν κατορθώνουν τίποτε, τό μῖσος αὐτό πού καίει, τό καταχθόνιο αὐτό μῖσος εἶναι ἄσβεστο πῦρ, πού δέν φωτίζει τίποτε. Οἱ ψυχές ἐκεῖνες πού πικράθηκαν ἀπό τίς ἐπιθυμίες τοῦ κόσμου, ἀπό τήν κενοδοξία καί ἀπό τήν ἀλαζονεία τοῦ βίου (Α΄Ἰωάν.2,16), ἐξαπατήθηκαν ἀπό τήν φιλαυτία, ἡ ὁποία τούς ἐσυμβούλευε σ᾿ ὅλες τίς ἐπιθυμίες. Καί τώρα εἶναι πνιγμένες στό μῖσος, τό ὁποῖο τούς κατακαίει καί δυναμώνει χειρότερα σάν μία μεγαλη βασιλεία τοῦ κακοῦ. Σ᾿ αὐτή τήν καταχθόνια βασιλεία τούς ὡδήγησε ἡ φιλαυτία, τό πρῶτο παιδί τοῦ διαβόλου καί ὁ πατήρ κάθε ἀπάτης καί πικρίας.
ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΡΣΕΝΙΟΥ ΜΠΟΚΑ ΡΟΥΜΑΝΟΥ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΥ (+1910-1989) «ΜΕΓΑΣ ΚΑΘΟΔΗΓΟΣ ΨΥΧΩΝ», ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΣΟΦΩΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΛΟΓΩΝ ΣΕ 500 ΚΕΦΑΛΑΙΑ, ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ Μον. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης.
