Περί εἰρήνης καί ἐλευθερίας τῆς καρδίας.

 «Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»

Ὑπό Ρουμάνου Γέροντος Κλεόπα Ἠλίε.

«Συμφιλιώσου μέ τόν έαυτό σου καί θά συμφιλιωθεῖ μαζί σου ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ» (Ἅγιος Ἰσαάκ ὁ Σῦρος).

Άδελφοί καί Πατέρες,

Πολλοί άνθρωποι αγωνίζονται μέ επίμονες προσπά­θειες νά σπουδάσουν τούς διαφόρους κλάδους επιστήμης τοῦ παρόντος αιώνος. Μερικοί έσπούδασαν φιλοσοφία, ι­στορία, γεωγραφία, άλλοι μαθηματικά, φυσική, χημεία, άστρονομία καί άλλους επιστημονικούς κλάδους, πού εί­ναι ἀναγκαῖοι στό άνθρώπινο γένος γιά τήν ώφέλεια όλων μας. Άλλά πολύ ολίγοι είναι οί άνθρωποι εκεῖνοι πού σ' αύτόν τόν κόσμο έπέτυχαν νά συμφιλιωθούν μέ τήν καρ­διά τους καί νά ζήσουν τήν ειρήνη στήν ψυχή τους. Αύτοί άπόκτησαν στήν ζωή τους τήν πνευματική φιλοσοφία μέ πολλούς κόπους καί μακροχρόνια ύπομονή. Αγάπησαν μέ μία άπειρη άγάπη καί μέ όλη τήν καρδιά τους τόν Θεό, άρνήθηκαν τόν έαυτό τους, έμίσησαν όλα τά κοσμικά πράγματα καί άνεχώρησαν στίς έρήμους γιά νά ήσυχάσουν καί νά είναι πάντοτε ένωμένοι μέ αύτόν διά τής νηστείας, τής άδιαλείπτου προσευχής καί τών ίερών στοχασμών. Άκόμη καί μέσα στόν κόσμο μερικοί έσπούδασαν αύτή τήν πνευματική φιλοσοφία, άλλά μέ όλιγώτερους κόπους, φροντίδες καί προσοχή, έχοντας μόνο μπροστά στά μάτια τής ψυχής τους τόν φόβο τοῦ Θεοῦ πού είναι ἡ σχολή τής σοφίας κατά τόν άγιο Ισαάκ τόν Σύρο.

Συνεχίζοντας τόν λόγο μας, οί θειες Γραφές μάς λέ­γουν ότι «πειρατήριον έστίν ό βίος άνθρώπου έπί τής γής» (Ίώβ 7,1). Σ' ολόκληρη τήν ζωή τους αύτοί οι άνθρωποι αγωνίσθηκαν νά επαγρυπνούν μέ τόν νού γιά κάθε πειρα­σμό καί νά φυλάγουν μέ πολλή προσοχή τήν καρδιά τους, ώστε νά είναι πάντοτε ειρηνική καί άθόλωτη. Αύτοί οί πνευματικοί άγωνιστές, όταν άντελαμβάνοντο κάποια ταραχή μέσα τους άπό οποιαδήποτε αιτία, άγωνίζοντο μέ τήν προσευχή, τήν νηστεία καί τούς ιερούς στοχασμούς γιά νά ήσυχάσουν καί ειρηνεύσουν τήν καρδιά τους μή άφήνοντας νά παρεκκλίνη τής εύθείας όδού καί νά ξεση κωθή κάποια ταραχή έναντίον της.

Ή καρδιά τού άνθρώπου είναι όπως ό άξονας τού ώρολογιού, ό όποιος όταν χαλάση, τότε όλα τά έξαρτήματά του είναι άκίνητα. Ετσι καί ή καρδιά τοϋ άνθρώπου, έπειδή είναι τό λεπτότερο όργανο καί έχει στενό σύνδε­σμο μέ όλα τά μέλη καί έσωτερικά όργανα τού άνθρώ­που, έάν ήθελε ταραχθή καί έπαναστατήσει, τότε όλος ό άνθρωπος έσωτερικά θέλει νά ταράζεται καί άσθενεί λό­γω κάποιας ανωμαλίας της. Καί πάλι ό νοῦς τοῦ άνθρώ­που όμοιάζει μέ τό πηδάλιο τοῦ πλοίου. Οπως τό πλοίο χωρίς πηδάλιο παρεκκλίνη τής πορείας του, έτσι καί ό νοῦς τοῦ άνθρώπου, πού έχει μεγάλο σύνδεσμο μέ τήν καρδιά, όταν ταραχθή, μαζί του ταράζεται καί όλος ό έ­σω καί έξω άνθρωπος καί δέν ξέρει τί κάνει. Γι' αύτό, οί πεπειραμένοι σ' αύτό τόν άόρατο πόλεμο τοῦ νοῦ καί τής καρδιάς προσπαθούν μέ κάθε τρόπο νά διατηρήσουν τήν ειρήνη τής καρδιάς τους, όσες φορές αισθάνονται ότι κιν δυνεύη νά χαθή.

Οί Θεῖοι Πατέρες τής Εκκλησίας μάς διδάσκουν ότι μόνο τότε μπορούμε νά προσευχώμεθα σωστά όταν μά­θουμε νά δουλεύουμε στήν ήσυχία καί μέ άτάραχη τήν καρδιά μας. Αύτοί μάς συμβουλεύουν ότι, όποιοδήποτε έργο πού θά κάνουμε, νά τό κάνουμε μέ ειρήνη καί ήσυ­χία χωρίς βιασύνη καί όλη μας ή προσπάθεια στήν ζωή αύτή νά είναι, πώς θά είρηνεύη ή καρδιά. Καί άποκτοϋμε αύτή τήν ειρήνη, έάν κάνουμε δλα τά έργα μας μέ ήσυχία καί πραότητα, όπως μάς διδάσκη ή Άγία Γραφή: «Μα­κάριοι οί πραεΐς ότι αύτοί κληρονομήσουσι τήν γήν» (Ματθ. 5,5), ένώ ό άγιος Ισαάκ ό Σύρος λέγει: «Υιέ μου, μέ πραότητα νά τελειώνης τά έργα σου».

Ό άγιος Νικόδημος ό Αγιορείτης ὁ μεγάλος αὐτός διδάσκαλος τής ήσυχίας καί προσευχής, λέγει τά έξής γιά τήν άναγκαιότητα τής ψυχικής μας ειρήνης: Πρώτα άπό όλα νά έχης, άδελφέ, ειρήνη καί συστολή στίς πέντε αισθήσεις σου. Νά μή βλέπης, νά μή ἀκοῦς, νά μή έγγίζης μέ τά χέρια σου καί άμέσως ταράζεσαι άλλά ειρήνεψε καί κράτησε καλή τάξι στόν έαυτό σου. Οταν συνηθίσης νά φυλάγης αύτή τήν ειρήνη άπό τά εξωτερικά σκάνδαλα εύ­κολα καί χωρίς πολύ άγώνα θά ήσυχάζης καί θά είρηνεύης έσωτερικά, διότι κατά τούς Αγίους Πατέρες ό ε­σωτερικός άνθρωπος καταρτίζεται μέ τήν βοήθεια τοῦ ἐξωτερικοῦ» (Άπό τό βιβλίο του, ό Αόρατος Πόλεμος).

Πρέπει νά προσπαθούμε νά ειρηνεύουμε μέ όλους τούς ανθρώπους, όσο είναι δυνατόν σέ εμάς, κατά τόν λόγο τοῦ Αποστόλου Παύλου, ό όποιος λέγει: «Εί δυνα­τόν, τό έξ ύμών, μετά πάντων άνθρώπων είρηνεύοντες» (Ρωμ. 12,18). Έάν φυλάξουμε τήν συνείδησί μας, ώστε νά μή μάς έλέγχη σέ κάτι, άλλά νά είναι ειρηνική μέ τόν Θεό καί ιδιαίτερα νά μή μάς κατηγορή ότι παραμελήσαμε κά­ποια έντολή τοῦ Θεοῦ, αύτή ή φυλακή τής συνειδήσεως μας θά γεννήση σέ εμάς τήν ειρήνη τής καρδιάς, όπως λέ­γη καί τό Πνεύμα τοῦ Θεοῦ διά τοϋ ψαλμωδού: «Ειρήνη πολλή τοις άγαπώσι τόν νόμον σου, καί ούκ έστιν αύτοις σκάνδαλον» (Ψαλμ. 118,165). Σέ στιγμές μεγάλης ταρα­χής πού μάς συμβαίνουν άπό εξωτερικά ή έσωτερικά αί­τια τό καλλίτερο μέσο γιά νά είρηνεύση ή καρδιά μας εί­ναι νά τρέξουμε στήν προσευχή καί στήν άνάγνωσι τών ιερών συγγραμμάτων, διότι αύτά τά δύο όπλα έχουν τήν δύναμι νά συγκεντρώνουν τόν νοῦ καί νά ειρηνεύουν τήν καρδιά μας (Αγιος Ισαάκ ό Σϋρος, Λόγος 34ος).

Ή θύρα άπό τήν όποία μπορεί κανείς νά άποκατα στήση τήν ειρήνη στήν καρδιά του είναι οι ταπεινοί στο­χασμοί, πού είναι τό ανώτερο καί ύψηλότερο μέσο γιά τήν άπόκτησι τών άρετών. Καί αύτό τό ταπεινό φρόνημα άποκτά κανείς μέ τά κοπιώδη έργα τής υπακοής, μέ τήν προσευχή, μέ τήν υπομονή σέ κάθε είδος πειρασμού καί στενοχώριας πού μάς συμβαίνουν έχοντας καί τήν έλπίδα μας στό έλεος καί τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Ή ταπείνωσις, ή ειρήνη καί ή πραότης τής καρδιάς είναι τόσο σφικτά δε­μένες μεταξύ τους, ώστε, έκεί όπου είναι ή μία, οπωσδή­ποτε θά είναι καί οί άλλες, δεδομένου ότι αύτός πού είναι πράος στήν καρδιά είναι καί ταπεινός καί τό άντίθετο ό ταπεινός στήν καρδιά οπωσδήποτε είναι καί πράος. Γι' αύτό καί ό Κύριος λέγει στούς μαθητές Του: «Μάθετε άπ' έμοῦ ότι πράος ειμί καί ταπεινός τή καρδία καί εύρήσετε άνάπαυσιν ταΐς ψυχαίς ύμών» (Ματθ. 11,29).

Ό άγιος Γρηγόριος Θεσσαλονίκης λέγει: «Αληθινή ελευθερία τής καρδιάς είναι νά μή είναι κάποιου ό νοῦς ἤ ἡ καρδιά ή ή θέλησίς του δεμένη μέ κάποιο έργο. Όπότε, έάν θέλης νά δώσης τήν ψυχή σου ελεύθερη στόν Θεό, έλευθέρωσέ την άπό τόν έαυτό της καί άπό ό,τι είναι δεμέ­νη καί θά ιδής νά γίνωνται θαύματα σ' αύτήν. Τήν έπισκιάζει ιδιαίτερα ἡ θεία ειρήνη πού είναι περιεκτική πολ­λών άλλων χαρισμάτων». Ένώ γιά τήν άπόκτησι τής καρδιακής ειρήνης πού είναι καρπός τής ήσυχαστικής ζωής, λέγει τά έξής: «"Ω θαυμαστή έρημος πού είσαι ό μυστικός πλούτος τοϋ Μεγαλοδυνάμου Θεού! Μόνο Αύ­τός τήν ακούει καί μιλά στήν ψυχή σου μυστικά. "Ω μο­ναξιά καί ήσυχία πού φέρνεις τόν παράδεισο! Μόνο στούς κατοικοῦντας εκεί, δίνει ό Θεός ιδιαίτερη εύλογία νά Τόν βλέπουν καί νά συνομιλούν μαζί Του».

Καί ό θείος Πατήρ Πέτρος ό Δαμασκηνός άναφερό μένος στό γεγονός ότι ή καρδιακή ειρήνη παρέχεται στούς άγαπώντας τόν Θεό, λέγει τά έξής: «"Οταν είπε ό Κύριος στούς αποστόλους Του: «Εἰρήνην τήν έμήν δίδωμι ὑμῖν», πρόσθεσε «ού καθώς ό κόσμος δίδωσιν» (Ίωάν. 14,27) ή όχι άπλά όπως οί άνθρωποι έκείνης τής χώρας πού, όταν άσπάζοντο μεταξύ των έλεγαν: «Ειρήνη ύμΐν» καί όπως είπε ή Σωμανΐτις «ειρήνη» (Δ' βασ. 4,23) ή όπως είπε ό Έλισσαιος στόν Γιεζή: «Καί έρεῖς' ει ειρήνη σοι;» (Δ' Βασ. 4,26) δηλαδή ειρήνη στόν άνδρα σου, ειρήνη στό παιδί σου. Ό Κύριος λέγει έδώ γιά τήν ειρήνη τοῦ Θεοῦ τήν πάντα νοῦν ύπερέχουσα (Φιλ. 4,7) καί τήν όποία χαρί­ζει σ' αύτούς πού Τόν άγαποϋν μέ όλη τήν ψυχή τους κά­νοντας ύπομονή στίς διάφορες έπιθέσεις τοϋ κακού. Γι' αύτό είπε ό Κύριος πάλι: «Ταύτα λελάληκα ύμῖν ίνα έν έμοί ειρήνην έχητε» (Ίωαν. 16,33), καί πρόσθεσε: «Έν τώ κόσμω θλῖψιν έξετε' άλλά θαρσεΐτε, έγώ νενίκηκα τόν κόσμον» (αυτόθι). Αύτά σημαίνουν ότι καί έάν κάποιος έ­χη πολλές στενοχώριες καί επιθέσεις άπό τόν διάβολο καί άπό τούς άνθρώπους, όταν θά έχη τήν ειρήνη τοῦ Χρι­στού θά τά λογαριάζη όλα ώς μηδέν. Καί πάλι εἶπε: «Ει­ρηνεύετε έν άλλήλοις» (Μάρκ. 9,50). "Ολα αύτά τούς τά προεῖπε ό Κύριος, έπειδή επρόκειτο νά δοκιμασθούν καί νά δεχθούν θλίψεις γι' Αύτόν. Μετά άπ' αύτές τίς υψηλές έννοιες καθένας άπό εμάς τούς πιστούς πού ύποφέρουμε δοκιμασίες καί σκάνδαλα λόγῳ τών παθών μας, έάν άποκτήσουμε τήν ειρήνη τοῦ Θεοῦ στήν καρδιά μας καί πρός τόν πλησίον, θά νικούμε όλους τούς πειρασμούς.

Αύτά είναι ό κόσμος τόν όποιο διέταξε ό Εύαγγελιστής Ιωάννης νά μισούμε" «Μή άγαπάτε τόν κόσμον μη­δέ τά έν τω κόσμω. Έάν τις άγαπά τόν κόσμον, ούκ έστιν ή άγάπη τοῦ Πατρός έν αύτώ» (Α' Ίωάν. 2,15). Δηλ. όχι άπλώς τά έργα, άλλά τά κοσμικά έργα νά μισούμε. Ένώ ή ψυχή έχει ειρήνη μέ τόν Θεό, όταν έχη ειρήνη μέ τόν ίδιο τόν έαυτό της καί κάνη πιστά τό θέλημά Του. Επιτελεί δέ τό θέλημά Του, όταν έχη ειρήνη μέ όλους τούς ανθρώ­πους έστω καί έάν ύποφέρη άπ' αύτούς. "Οταν έχη ειρή­νη, έχει καί τήν ύπομονή καί δέν συγχύζεται καθόλου, άλ­λά όλα τά άνέχεται, σ' όλους κάνει τό καλό, όλους τούς άγαπά γιά τήν άγάπη τοῦ Θεοῦ καί τό κοινόν τής άνθρωπίνης φύσεως. Γιά τούς κακοποιούς καί ληστές κλαίει διότι τούς θεωρεί πλέον ώς χαμένους, όπως έκανε ό Κύριος καί οί μαθητές Του. Ένώ γιά τούς πιστούς προσεύχε­ται καί έργάζεται τό άγαθό γι' αύτούς. Μ' αύτόν τόν τρό­πο λαμβάνει τήν ειρήνη τών λογισμών, άξιώνεται άποκαλύψεως θείων μυστηρίων καί τής καθαράς πρός τόν Θεό προσευχής.

Αύτός πού θέλει νά φυλάξη τήν ειρήνη στήν καρδιά του, έχει άνάγκη άπό τέσσερα πνευματικά έργα καί είδικώτερα τά έξής:

Πρέπει πρώτα άπ' ολα νά προσπαθή νά κάνη περισσότερο άπό όλα τό θέλημα τοΰ άδελφοῦ του καί ποτέ τό δικό του.

"Οσο περνάει ό καιρός νά έχη πάντοτε λιγώτερα καί όχι περισσότερα πράγματα γιά τόν έαυτό του.

Νά επιζητά πάντοτε τήν εύτελέστερη θέσι καί νά άπέχη άπ' όλους.

Νά έπιθυμή πάντοτε νά προσεύχεται μέ τήν Χάρι τοῦ Θεού καί νά τελειοποιή πνευματικά τόν εαυτό του. Αύτός πού θά κάνη αύτά τά έργα βαδίζει στήν οδό τής ει­ρήνης, τής ψυχικής άναπαύσεως καί θά φθάση στήν άλη­θινή έλευθερία.

Σέ κάθε έργο μας πρέπει νά προσέχουμε πώς τό έκτελοῦμε καί τί λέμε" ή σκέψις μας νά είναι πάντοτε προσηλωμένη στό πώς θά εύαρεστήσουμε τόν Θεό καί νά μή έπιθυμοῦμε κανένα πράγμα περισσότερο άπό τόν Θεό. Νά μή κρίνουμε βιαστικά τά έργα καί τά λόγια τών άλ­λων καί σέ δουλειές πού δέν μάς τίς έμπιστεύονται νά μή άνακατευώμεθα. Έάν εφαρμόζουμε αύτά, ή καρδιά μας σπάνια καί γιά λίγη ώρα θά ταράζεται. Έάν όμως ζητάμε νά μή έχουμε κανένα σωματικό πόνο καί καμμία ψυχική δοκιμασία, τότε νά γνωρίζουμε ότι ζητάμε ένα πράγμα τό όποιον δέν ύπάρχει σ' αύτόν τόν κόσμο καί πού εύρισκε ται μόνο στήν Βασιλεία τής αιωνίου άναπαύσεως. "Ετσι λοιπόν, νά μή πιστεύουμε ότι εύρήκαμε τήν άληθινή ειρή­νη τής καρδιάς μας, όταν δέν μάς συμβαίνη άπό πουθενά κανένας πειρασμός. Νά μή πιστεύουμε ότι είμεθα σ' όλα έν τάξει, όταν δέν έχουμε κανένα νοητό έχθρό ή νά πι­στεύουμε ότι έφθάσαμε σέ τελεία μακαριότητα, όταν όλα γίνωνται κατά τήν έπιθυμία τής καρδιάς μας. Καί όταν βλέπουμε ότι ή ψυχή μας είναι γεμάτη άπό μία γλυκειά εύλάβεια νά μή δεχώμεθα καμμία μεγάλη ιδέα γιά τόν έυατό μας οὔτε νά φανταζώμεθα ότι είμεθα δοχεία εκλε­κτά τοῦ Θεοῦ, διότι δέν γνωρίζεται άπ' αύτά ό πραγματι­κά ένάρετος, οϋτε παραμένει μέ τέτοιες σκέψεις καί ή ά­ληθινή ειρήνη τής καρδιάς μας. Διότι ή άληθινή καί τε­λεία ειρήνη τής καρδιάς μας είναι νά άφήσουμε ὁλόκληρη τήν καρδιά μας στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί νά μή ζητάμε τίποτε γιά τόν έαυτό μας, οὔτε μικρό οὔτε μεγάλο. Καί νά άντικρύζουμε μέ τό ίδιο μέτρο καί τό ίδιο μάτι τόσο τήν ευτυχία όσο καί τήν δυστυχία καί νά εύχαριστοῦμε μέ όλη μας τήν καρδιά τόν Θεό γιά όλα τά άγαθά καί τά κακά έξ ίσου. Άλλά δέν είναι άρκετό αύτό, πρέπει άκόμη νά είμε­θα άνδρείοι καί μακρόθυμοι προετοιμάζοντας τήν καρδιά μας, σέ περίοδο συμφοράς, γιά τήν άντιμετώπισι άλλων δυσκολωτέρων πειρασμών βάζοντας σέ κίνδυνο άκόμη καί τήν ζωή μας, προκειμένου νά υποφέρουμε γιά τό κα­λό τών άλλων. Άλλά, παράλληλα νά έχουμε ύπ' όψιν μας τήν δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ καί νά δοξάζουμε τήν άγαθωσύνη Του γιά όλα τά δημιουργήματά Του. "Οταν κά­νουμε έτσι θά βαδίζουμε τήν οδό τής ειρήνης καί θά μπο­ρούμε μέ έμπιστοσύνη νά ελπίζουμε ότι θά σταθούμε ενώ­πιον Του μέ ιλαρό πρόσωπο. "Οταν τελικά μπορέσουμε καί αρνηθούμε πλήρως τόν έαυτό μας, τότε θά άπολαύσουμε τήν καρδιακή ειρήνη στόν μεγαλύτερο βαθμό πού μπορεί ό άνθρωπος νά γνωρίση σ' αύτή τήν πρόσκαιρη καί έφήμερη ζωή. Λοιπόν, έάν άγαποῦμε τόν Θεό σέ και­ρό θλίψεως, πικρίας καί πόνου τόσο όσο τόν άγαποῦμε καί σέ καιρό χαράς καί παρηγοριάς, τότε θά κατανοοῦμε ότι Αύτός είναι ή ειρήνη μας, (Έφεσ. 2,14) καί σ' αύτή τήν ειρήνη θά άναπαυθοῦμε καί θά κοιμηθούμε (Ψαλ. 4,9).

Πλήρης παράδοσις στό θέλημα τοῦ Θεοῦ είναι ή μο­ναδική ὁδός γιά τήν ειρήνη καί ελευθερία τής καρδιάς μας, όπως θά μάς έλεγε ό ίδιος ό Σωτήρ: «Παιδί μου, ά­φησε τόν έαυτό σου σέ μένα καί θά μέ βρής μέσα σου. Μή κρατάς τίποτε δικό σου, οὔτε άκόμη τό θέλημά σου καί θά στολισθής μέ όλες τίς άρετές. Αύτό πού άμέσως θά προσφέρης μέ πόθο σέ Μένα θά τό βρής νά πλημμυρίζη τήν καρδιά σου». Στήν έρώτησι κάποιου: «Κύριε, πόσες φορές καί σέ τί πράγμα ν' άρνηθώ τόν έαυτό μου», ό Σω­τήρ θά τοϋ άπαντήση: «Σ' ολόκληρη τήν ζωή σου καί σέ κάθε στιγμή καί στά μικρά καί στά μεγάλα πράγματα. Μή κάνης διακρίσεις, άλλά παραιτήσου άπό όλα καί άφησέ τα στό θέλημά Μου. Μέ άλλα λόγια, πώς θά μπορέ σης εσύ νά είσαι μαζί Μου καί Έγώ μαζί σου, έάν δέν άρνηθής όλο τόν εσωτερικό σου κόσμο καί τήν θέλησί σου; "Οσο γρηγορώτερα έπιτελέσης αύτό τό έργο τής άρνή σεως τοϋ έαυτοῦ σου τόσο καλλίτερα θά άπολαύσης τήν ειρήνη Μου καί περισσότερο θά Μέ εύαρεστήσης καί γε­νικά τό κέρδος γιά τήν ψυχή σου θά είναι πολύ μεγάλο. Μερικοί άρνούνται τόν έαυτό τους, άλλά όχι σέ όλα, κά­νοντας έτσι διακρίσεις καί έχοντας σέ πολλά ενδοια­σμούς. Δέν έχουν πλήρη έμπιστοσύνη στόν Θεό καί θέ­λουν μόνοι τους νά έπιμελοΰνται τήν ζωή τους. "Αλλοι στήν άρχή προσφέρονται ολοκληρωτικά, άλλά άργότερα κυριεύονται άπό τούς πειρασμούς, έπιστρέφουν στόν έαυ τό τους καί δέν προοδεύουν στίς άρετές. Καί μερικοί άλ­λοι δέν θά φθάσουν ποτέ στήν άληθινή ελευθερία, τήν ει­ρήνη τής καρδιάς τους καί τήν γλυκειά συνάντησι μέ Μέ­να, έάν δέν παραδοθούν καί έλθουν έξ ολοκλήρου σέ Μέ­να προσφέροντας τήν κάθε ήμέρα ώς μία θυσία, χωρίς τήν όποία δέν θά συμμετάσχουν στήν Βασιλεία Μου.

Συχνά σοῦ έλεγα καί τώρα σοῦ ξαναλέγω. Άρνήσου τόν έαυτό σου, παραδώσου στό θέλημά Μου καί πολύ θά χαίρεσαι γιά τήν μεγάλη ειρήνη τής καρδιάς σου. Δώσε τα όλα γιά όλα, μή κάνης έπιλογές, μή κρατάς τίποτε γιά τόν έαυτό σου καί πρόσφερέ τα σέ Μένα μέ τήν καρδιά σου καί θά Μέ έχης μέσα σ' αύτήν. Τότε ή καρδιά σου θά έλευθερωθή καί καμμία δύναμις τού σκότους δέν θά τήν βλάπτη. Νά λαχταρήσης παντός είδους άσκήσεις, προν σευχές καί πνευματικές άναβάσεις προκειμένου νά παραιτηθής άπό τό θέλημά σου, διότι γυμνός πρέπει νά Μέ άκολουθήσης γιά νά πεθάνης καί νά άναστηθής μαζί Μου στούς αιώνες. Τότε όλοι οι μάταιοι λογισμοί, όλες οι άγω νίες καί ταραχές καί όλες οι άνώφελες φροντίδες θά σβή­σουν ώς καπνός. Τότε θά έξαφανισθή ό άδικαιολόγητος φόβος καί ἡ άχαλίνωτη έμπαθής άγάπη θά νεκρωθή».

Αγαπητοί μου Πατέρες καί άδελφοί, σ' αύτό τόν σύντομο καί άσήμαντο λόγο μου συγκέντρωσα μερικές διδασκαλίες άπό τήν Άγία Γραφή καί τούς Αγίους Πα­τέρας περί ειρήνης τοῦ κόσμου καί άληθινής έλευθερίας τής καρδιάς μας. Εἴθε ή χάρις καί τό έλεος τοϋ Κυρίου μας Ιησού Χριστού μέ τίς πρεσβείες τής Παναγίας Του Μητρός καί όλων τών Άγιων Του νά είναι καί σέ μένα τόν άμαρτωλό καί στήν άγιωσύνη σας πάντοτε· καί νά μή ξεχνάμε αύτές τίς θείες διδασκαλίες καί προπαντός νά άγωνιζώμεθα νά φθάσουμε σ' αύτά τά μέτρα κατά τήν παρούσα σύντομη καί άμαρτωλή ζωή μας.

Μετάφρασις ἀπό τά ρουμανικά π. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης.

Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου