Μέ πρόσχημα τήν ὀργάνωση καί τό “νοικοκύρεμα”, προωθεῖται μέ ὅλα τά μέσα ὁ ἔλεγχος τῆς διατροφῆς μας καί βάλλονται οἱ μικροί παραγωγοί! (Ο.Τ.)
Με πρόστιμα από 100 έως και 5.000 ευρώ κινδυνεύουν χιλιάδες ιδιοκτήτες ελαιόδεντρων σε όλη τη χώρα, ακόμη κι αν δεν μαζεύουν ελιές ή δεν παράγουν λάδι. Η νέα ρύθμιση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, που τίθεται σε εφαρμογή με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 77979/2025, προβλέπει την ψηφιοποίηση του Ελαιοκομικού Μητρώου και την επιβολή διοικητικών κυρώσεων σε περίπτωση παράλειψης ή ανακριβούς δήλωσης.
Μέχρι τον Μάρτιο του 2026, όσοι διαθέτουν χωράφι με 21 ελαιόδεντρα και άνω οφείλουν να εγγραφούν και να υποβάλουν δήλωση στην πλατφόρμα του Ελαιοκομικού Μητρώου. Από εκεί και έπειτα, κάθε παραγωγός θα πρέπει να επικαιροποιεί ετησίως τα στοιχεία του και να υποβάλλει ψηφιακά δήλωση συγκομιδής ελιάς και ελαιολάδου από την 1η Οκτωβρίου έως τις 31 Μαΐου της επόμενης χρονιάς, ακόμη και στην περίπτωση που δεν έχει πραγματοποιήσει παραγωγή. Σε διαφορετική περίπτωση, θα επιβάλλονται πρόστιμα που ξεκινούν από 100 ευρώ και φτάνουν έως 5.000 ευρώ, ανάλογα με το μέγεθος της εκμετάλλευσης.
Επιπλέον, οι παραγωγοί υποχρεούνται να δηλώνουν στην εφορία οποιοδήποτε αγροτικό εισόδημα, ενώ οι συνταξιούχοι που αποκτούν έσοδα από ελαιόλαδο πρέπει να το δηλώνουν και στον ΕΦΚΑ.
Το μεγάλο ερώτημα αφορά τους μικροϊδιοκτήτες που διαθέτουν λίγα ελαιόδεντρα, χωρίς να είναι κατ’ επάγγελμα αγρότες. Σύμφωνα με την ΚΥΑ, οι υποχρεώσεις αφορούν όσους κατέχουν 21 ή περισσότερα δέντρα, με αποτέλεσμα τα 20 δέντρα να αποτελούν το όριο για την υποχρεωτικότητα. Αυτό σημαίνει ότι όσοι έχουν διάσπαρτα ελαιόδεντρα ή μικρές εκτάσεις για οικογενειακή χρήση δεν υποχρεούνται σε δήλωση, αν και συνιστάται να επιβεβαιώσουν την εξαίρεσή τους από τις αρμόδιες αρχές.
Η υποχρέωση υποβολής δηλώσεων απορρέει από την ευρωπαϊκή νομοθεσία και τον Νόμο 5035/2023 (άρθρο 49), με στόχο τη διασφάλιση της ποιότητας και της ιχνηλασιμότητας του ελληνικού ελαιολάδου. Σύμφωνα με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, η υποχρεωτική εφαρμογή μετατίθεται για την επόμενη ελαιοκομική περίοδο, με έναρξη από την 1η Οκτωβρίου 2026.
Η δήλωση θα πραγματοποιείται ψηφιακά μέσω της πλατφόρμας του gov.gr, με τη χρήση των προσωπικών κωδικών Taxisnet. Στο Ελαιοκομικό Μητρώο θα καταχωρίζονται όλα τα στοιχεία των αγροτεμαχίων, ώστε να αποτυπώνεται ανά πάσα στιγμή η ιδιοκτησιακή και καλλιεργητική τους κατάσταση. Κατά την παράδοση ελαιοκάρπου στα ελαιοτριβεία ή στις μονάδες επεξεργασίας, θα πρέπει να αναγράφονται το ονοματεπώνυμο και το ΑΦΜ του παραγωγού, η ποικιλία της ελιάς, ο δεκατριψήφιος κωδικός του ελαιοτεμαχίου και η ποσότητα ελαιοκάρπου που αντιστοιχεί σε κάθε αγροτεμάχιο.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες θα πραγματοποιούν ετήσιους ελέγχους σε τουλάχιστον 5% των δηλώσεων, βάσει ανάλυσης κινδύνου. Σε περίπτωση παραβάσεων, προβλέπονται αυστηρές κυρώσεις. Για ανακριβή δήλωση αριθμού ελαιοδέντρων, το πρόστιμο ανέρχεται σε 60 ευρώ ανά δέντρο, ενώ για ανακριβή δήλωση ποσοτήτων ελαιοκάρπου προβλέπεται πρόστιμο 60 ευρώ ανά 100 κιλά για ελαιοποίηση και 150 ευρώ ανά 100 κιλά για επιτραπέζια ελιά.
Αν δεν υποβληθεί δήλωση εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, επιβάλλονται χρηματικά πρόστιμα ανάλογα με το μέγεθος της εκμετάλλευσης:
Από 21 έως 50 δέντρα, 100 ευρώ.
Από 51 έως 100 δέντρα, 500 ευρώ.
Από 101 έως 500 δέντρα, 1.000 ευρώ.
Από 501 έως 1.000 δέντρα, 3.000 ευρώ.
Πάνω από 1.001 δέντρα, 5.000 ευρώ.
Σε περίπτωση επανάληψης της παράβασης, τα πρόστιμα αυξάνονται κατά 50%. Προφανή σφάλματα μπορούν να διορθωθούν με αίτηση του παραγωγού στην αρμόδια ΔΑΟΚ, συνοδευόμενη από τα απαραίτητα δικαιολογητικά.
Η νέα ψηφιακή διαδικασία σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή για την ελαιοκομική παραγωγή στη χώρα. Επιδιώκει να βάλει τάξη στην αλυσίδα παραγωγής και εμπορίας ελαιολάδου, να ενισχύσει τη διαφάνεια και να διασφαλίσει την ποιότητα του ελληνικού προϊόντος, αλλά παράλληλα επιβάλλει αυξημένες υποχρεώσεις ακόμη και σε όσους έχουν λίγα ελαιόδεντρα «για το λάδι του σπιτιού».
