Σάββατο 11 Οκτωβρίου 2025

ΦΑΚΕΛΟΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ Μὲ τὴ δρᾶσι τοῦ ἱεροκήρυκα π. Αὐγουστίνου Καντιώτου τὰ χρόνια τῆς Κατοχῆς (1942-46) στὴ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (46)

ΚΙΛΚΙΣ

γ´) Θυμᾶμαι κάποια μέρα στὸ Κιλκίς, ἀφηγεῖται ὁ ἴδιος ὁ π. Αὐγουστῖνος, τὰ χρόνια ἐκείνα τῆς κατοχῆς, κάναμε ἕναν ἀγῶνα σκληρό. Ἦταν καὶ κάτι Πόντιοι, ποὺ ἐνθουσιάστηκαν ἀπὸ τὸ κήρυγμα. Ἐδῶ λένε εἴμεθα, μαζὶ θὰ δώσουμε τὴ μάχη. Λέω, ἐν τάξει, ἀφοῦ ἔχετε τοιαύτην διάθεσιν, θὰ παρουσιαστῆτε μετὰ τρεῖς ἡμέρες ἐκεῖ κάτω στὴν πλατεῖα· ἀφοῦ ἀπὸ ἐδῶ ἀπὸ τὴν ἐκκλησία μᾶς διώχνουν, ἐκεῖ θὰ μιλήσουμε. Ἔ, ἐν τάξι, μοῦ λένε.
Περάσανε αὐτὲς οἱ δυὸ-τρεῖς ἡμέρες καὶ ἤμουν ἕτοιμος νὰ ὁμιλήσω ὅπως στὴν Κοζάνη. Πάω στὴν πλατεῖα... καὶ ἐρημιά! Μυστήριο πρᾶγμα! λέω. Κανείς δὲν εἶνε στὴν πλατεῖα· μόνο μιὰ γυναίκα ἄνοιξε τὸ παράθυρο καὶ μοῦ ἔκανε νόημα μὲ τὰ χέρια νὰ φύγω. Τί εἶχε συμβῆ; Εἶχαν κρεμάσει οἱ Γερμανοὶ σὰν σταφύλια στὰ δέντρα καμμιὰ δεκαριὰ ἀνθρώπους τὴν προηγούμενη ἡμέρα, καὶ ἔπιασε ὅλους φόβος καὶ τρόμος. Καὶ διέδωσαν, ὅτι ἐντὸς ὀλίγου θὰ πιάσουν οἱ Γερμανοὶ καὶ τὸν Καντιώτη μὲ τοὺς ὀπαδούς του, καὶ ἐπῆλθε φόβος καὶ τρόμος, καὶ ἔμεινα μόνος - μονώτατος. Ἕνα παράδειγμα εἶνε αὐτὸ τοῦ τί θὰ συμβῇ. Δὲν δίνω ἐμπιστοσύνη στοὺς ἀνθρώπους. Ἔχω πείσει τὸν ἑαυτό μου, εἴτε μετ᾿ ἄλλων εἴτε μόνος θὰ ὑπερασπίσω τὰ ὅσια καὶ ἱερά.
Εὐχάριστο εἶνε ν᾿ ἀγωνίζεσαι μετ᾿ ἄλλων, σοῦ δίνει χαρὰ καὶ ἀγαλλίασι. «Ἰδὼν ὁ Παῦλος τοὺς ἀδελφοὺς πῆρε θάρρος»· ὁ Παῦλος, ποὺ πῆγε στὴ Ρώμη, ὅταν εἶδε τοὺς χριστιανούς, πῆρε θάρρος. Ἕνας Παῦλος πῆρε θάρρος βλέποντας τοὺς χριστιανούς! Νὰ δίνῃς τὴ μάχη μὲ ἄλλους εἶνε ὡραῖο πρᾶγμα, σὲ συλλαλητήριο στὴ Θεσσαλονίκη, στὴν Πάτρα, στὴν Ἀθήνα· ἂν καὶ τώρα ὑποθερμαίνεται καὶ χαλαροῦται τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ λαοῦ, λόγῳ τῆς ἀδρανείας τῶν ἰθυνόντων.
Λοιπόν ἔτσι ἔχω πείσει τὸν ἑαυτό μου· εἴτε μετ᾿ ἄλλων εἴτε καὶ μόνος νὰ μείνω, θ᾿ ἀγωνιστῶ...».
Ὁ ἱεροκήρυκας π. Αὐγουστῖνος, τὶς δύσκολες αὐτὲς στιγμὲς ποὺ διέρχεται ἡ πατρίδα, βρίσκεται δίπλα στὸ Μακεδονικὸ λαό. Τὸν ἐνισχύει, τὸν ἐμψυχώνει, τὸν παρηγορεῖ, ἀψηφώντας τὴ δική του ζωή. Ἀντιθέτως ὁ δεσπότης τῆς Ξάνθης Ἰωακείμ, ποὺ ἐγκατέλειψε τὴν Μητρόπολί του μὲ γυναικεῖα ἐνδύματα, ὅταν μπῆκαν οἱ Βούλγαροι, καὶ τοῦ ἀνέθεσαν νὰ ποιμάνῃ τὴν χηρεύουσα Μητρόπολι τοῦ Κιλκίς, μένει μονίμως στὴν Ἀθήνα, καὶ ἀπὸ ἐκεῖ κινεῖ τὰ νήματα γιὰ νὰ ἐκδιώξῃ ἀπὸ τὸ Κιλκὶς τὸν ἡρωικὸ κήρυκα Αὐγουστῖνο. Ὁ λαὸς τοῦ Κιλκὶς διαμαρτύρεται. Θέλει τὸν ἐπίσκοπό του στὴ Μητρόπολι. Θέλει καὶ τὸν ἱεροκήρυκα Αὐγουστῖνο κοντά του. Στὴ συνείδησί τους, αὐτὸς εἶνε ἄξιος γιὰ νὰ τοὺς ποιμάνῃ. Δὲν βρίσκει ἀνταπόκρισι, γι' αὐτὸ ξεσηκώνεται. Μὲ τηλεγράφημά τους ὅλα τὰ σωματεῖα τοῦ Κιλκὶς ζητοῦν τὴν ἀπομάκρυνσι τοῦ Ἰωακεὶμ καὶ τὴν ἀντικατάστασί του μὲ ἄξιον ἐπίσκοπο.
Διαμαρτυρία τῶν Σωματείων τοῦ Κιλκὶς
ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑ
Ἀποδέκται τέσσερις:
Γραφεῖον Πρωθυπουργοῦ
Ὑπουργεῖον Θρησκευμάτων καὶ Παιδείας
Ἱερὰν Σύνοδον - Ἀθήνας
Ὑπουργὸν Γενικὸν Διοικητήν, Θεσ/νίκην
Σύμπας λαὸς Κιλκὶς ζητεῖ πρῶτον ἄμεσον ἀντικατάστασιν Μητροπολίτου Ἰωακείμ, ἀγνοήσαντος σημερινὴν ἀνάγκην εὑρεθῇ ἐν μέσῳ ποιμνίου αὐτοῦ, προτιμήσαντος παρὰ ἐπανειλημμένας ἐκκλήσεις μας καὶ συστάσεις Κυβερνήσεως εὐζωΐαν πρωτευούσης, στόπ.
Λαὸς περιφερείας δικαίως ἀπεκρυστάλλωσε κακὴν περὶ Μητροπολίτου ἀντίληψιν, ἐνισχυθεῖσαν ὑπὸ πληροφοριῶν ἐνταῦθα προσφύγων τέως κατοίκων Ξάνθης οὓς ἐπίσης ἐγκατέλειψεν ἐπειγόντως σῶσαι ἑαυτόν, στόπ.
Θεωρεῖ τοῦτον ἀναρμόδιον καὶ ἀκατάλληλον ποδηγετήσῃ λαὸν Κιλκὶς παρούσας στιγμάς, στόπ.
Ἀπόφασίς μας ἀνέκκλητος. Περίπτωσις μὴ εἰσακούσεως θὰ δημιουργήσῃ σάλον μεταξὺ ἐκκλησίας καὶ λαοῦ, στόπ.
Ἀντικαταταστάτης δέον νὰ ᾖ ἀντάξιος τῶν περιστάσεων.
Δεύτερον ἀντικατάστασιν ἀρχιερατικοῦ Ἐπιτρόπου Παπαγιαννάκη, ἀδιαφοροῦντος διὰ θρησκευτικὰ ζητήματα τοῦ τόπου μας, στερουμένου παντελῶς πρωτοβουλίας.
Τρίτον ἀνάκλησιν διαταγῆς Μητροπολίτου Ἰωακεὶμ περὶ ἀμέσου ἀπομακρύνσεως ἐκ τῆς πόλεως Κιλκὶς Ἀρχιμανδρίτου Αὐγουστίνου Καντιώτου, καταλλήλου εἰς τὰς σημερινὰς συνθήκας νὰ διατηρήσῃ καὶ ἐξυψώσῃ θρησκευτικὸν φρόνημα λαοῦ, στόπ.
Λαὸς Κιλκὶς εἰς περίπτωσιν διαφορετικὴν θὰ εὑρεθῇ εἰς τὴν ἀνάγκην νὰ κρατήσῃ τοῦτον δι' ἴδιον λογαριασμόν, τελοῦντος ἄλλωστε αἰχμαλώτου ἀγάπης ὁλοκλήρου λαοῦ, προβάντος σήμερον πρωτοφανεῖς ἐκδηλώσεις διὰ τὴν παραμονήν του εἰς Κιλκίς, στόπ. Ἀναμένομεν ἀπάντησιν.―

1) Σύνδεσμος Δήμων καὶ Κοινοτήτων, 2) Δικηγορικὸς Σύλλογος, 3) Ἰατρικὸς Συλλογος, 4) Σύνδεσμος ἀναπήρων πολέμου, 5) Σύνδεσμος τραυματιῶν, 6) Σύνδεσμος πολυτέκνων, 7) Σύνδεσμος θυμάτων πολέμου, 8) Προμηθευτικὸς Συνεταιρισμὸς Δημοσίων Ὑπαλλήλων καὶ λοιπῶν Ὀργ. Νομοῦ Κιλκίς, 9) Διοίκησις Ἀξιωματικῶν Κιλκίς, 10) Στρατιωτικὸν Τμῆμα Νομαρχίας Κιλκίς, 11) Φιλόπτωχος Ἀδελφότης, 12) Σύνδεσμος Κουρείων, 13) Σύνδεσμος ἀρτοποιῶν, 14) Σύνδεσμος παντοπωλῶν, 15) Σύνδεσμος καρροποιῶν.
Ὁ Νομάρχης Κιλκισίου μὲ ἔγγραφό του τότε, στὶς 30/10/ 1943, πρὸς τὴν Γενικὴν Ἐπιθεώρησιν Νομαρχιῶν Γενικῆς Διοικήσεως Μακεδονίας - Θεσσαλονίκης, παίρνει οὐδέτερη θέσι καὶ γράφει·
«...Τὸ συναρπαστικὸν καὶ χειμαρρῶδες κήρυγμά του ᾐχμαλώτισεν ἀπὸ τῶν πρώτων ἡμερῶν τὸ κοινὸν τῆς πόλεως, αἱ δὲ ἐκκλησίαι ὅσον ὡμίλει ἦσαν πάντοτε κατάμεστοι πλήθους.
Ἄτομα ἀπὸ ἐτῶν μὴ ἐκκλησιαζόμενα διὰ πάσης φύσεως λόγους, χαρακτῆρος, πεποιθήσεων, ἰδιοσυγκρασίας κλπ., ἐθεῶντο παρακολουθοῦντα συστηματικῶς καὶ μετὰ προσηλώσεως τὴν λειτουργίαν καὶ κυρίως τὸ κήρυγμα...».

Τελειώνοντας ὁ νομάρχης Κιλκισίου γράφει·
«...Οὕτω ἰδόντες καὶ ἀκούσαντες αὐτὸν καὶ ἐκ τοῦ σύνεγγυς παρακολουθοῦντες δημιουργηθεῖσαν κατάστασιν θεωροῦμεν σκόπιμον, ἵνα ἐκθέσωμεν ἀντικειμενικώτατα ταῦτα πάντα ὑμῖν, οὐδαμῶς οὐδεμιᾶς τῶν δημιουργηθεισῶν παρατάξεων συμμεριζόμενοι τὴν γνώμην, καὶ νὰ τονίσωμεν ὅτι, τὸ τοῦ ἐν λόγῳ Ἱεροκήρυκος προσὸν τῆς ταχείας καὶ εὐκόλου μὲ τὶς ψυχὲς τῶν ἀκροατῶν του ἐπαφῆς, ἀποτελεῖ κεφάλαιον, ὅπερ δὲν ἔπρεπε νὰ μείνῃ ἀνεκμετάλλευτον, καὶ δὴ κατὰ τὰς σημερινὰς συνθήκας, καὶ εἰς περιφερείας μάλιστα αἵτινες ὡς ἡ ἰδική μας ἐχούσας ἀνάγκην ἐργασίας τοιαύτης...»
Ὁ νομάρχης Κιλκισίου Θ. Θωμαΐδης, κοινοποιεῖ τὸ παραπάνω ἔγραφο καὶ στοὺς παρακάτω·
1. Γραφεῖον Πρωθυπουργοῦ Υ.Π.Α.
2. Ἱερὰν Σύνοδον
3. Γ. Δ. Μακεδονίας Υ.Π.Α.
4. Ἱερὰν Μητρόπολιν Θεσσαλονίκης Υ.Π.Α.
5. Ἱερὰν Μητρόπολιν Κιλκισίου
Ὁ Νομάρχης στὸ παραπάνω ἔγγραφό του ἐπιβεβαιώνει τὴν ἀπουσία τοῦ Μητροπολίτου ἀπὸ τὴν ἕδρα του·
«..δεδομένου μάλιστα ὅτι ταῦτα πάντα συνέβαινον καὶ ἄνευ τῆς κανονικῆς ἀδείας τοῦ Μητροπολίτου Πολυαννῆς - παραμένοντος δυστυχῶς εἰσέτι ἐν Ἀθήναις...»