Η «ΘΕΤΙΚΗ ΟΜΟΛΟΓΙΑ»

 

Νέα Εποχή - Αποκρυφισμός -Πεντηκοστιανοί & "χαρισματικοί"

ΠΩΣ ΤΟ ΔΟΓΜΑ «ΜΟΝΟ Η ΓΡΑΦΗ»

ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΤΟΝ ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΑΓΕΙΑ

Η «ΘΕΤΙΚΗ ΟΜΟΛΟΓΙΑ»

Εισαγωγικό από entaksis: Η θετική ομολογία, γνωστή και ως διδασκαλία της «πίστης του λόγου», είναι μια διδασκαλία που υποστηρίζει ότι τα λόγια του πιστού, όταν εκφέρονται με πίστη ή «πνευματική δύναμη», μπορούν να επηρεάσουν όχι μόνο τον πνευματικό αλλά και τον φυσικό κόσμο. Δάσκαλοι του κινήματος αυτού, όπως οι Τσάρλς Κάπς, Kenneth Copeland και Kenneth Hagin, διδάσκουν ότι ο άνθρωπος, μέσω των λόγων του και της πίστης του, μπορεί να δημιουργεί πραγματικότητα, να ελέγχει τις συνθήκες της ζωής του και ακόμη να έχει θεϊκή δύναμη. Κάποιες εκδοχές φτάνουν στο σημείο να θεωρούν τον πιστό «μικρό θεό» ή «ενσάρκωση του Θεού», ενώ άλλες συνδέουν τα λόγια με δονήσεις και μυστικές δυνάμεις, παραπέμποντας σε αποκρυφιστικές πρακτικές και την αστρική μαγεία. Αυτή η διδασκαλία, όπως επισημαίνεται και στο άρθρο, είναι ουσιαστικά μια χριστιανοποιημένη εκδοχή της Νεοεποχίτικης «θεωρίας της θετικής σκέψης» και του «νόμου της έλξης». Στο βιβλίο The Secret (Το Μυστικό), η Ρόντα Μπερν υποστηρίζει ακριβώς την ίδια ιδέα: ότι η σκέψη και ο λόγος μας έλκουν ό,τι σκεφτόμαστε. Η μόνη διαφορά είναι η θρησκευτική ορολογία, όπου αντί για «σύμπαν», μιλούν για τον «Θεό» και αντί για «εστίαση της ενέργειας», μιλούν για «πίστη». Η δε ομοιότητα της θετικής ομολογίας με τις θεοσοφιστικές «σκεπτομορφές»* είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Αυτή η διδασκαλία έχει, εκτός από τους αυτονόητους πνευματικούς κινδύνους, και τραγικές συνέπειες στη ζωή εφ’ όσον παρουσιάζει την αρνητική ομολογία ως ένδειξη έλλειψης πίστης. Γι’ αυτό οι υποστηρικτές της προτιμούν να αρνούνται την πραγματικότητα παρά να μιλούν με βάση τα γεγονότα. Κάποιοι έχουν φτάσει στο σημείο να αρνούνται την αρρώστια τους μέχρι τον θάνατό τους, επειδή διδάσκονται ότι η άρνηση του ιατρικού πορίσματος και η ομολογία ότι είναι υγιείς αποτελεί τη θεραπεία. Έτσι γίνεται κατανοητό πόσο επικίνδυνη μπορεί να είναι αυτή η διδασκαλία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία, διατυπώνει καθαρά ότι η δύναμη των λόγων δεν είναι αυτοτελής ούτε μπορεί να εκτρέψει τη θεία πρόνοια. Ο Λόγος του Θεού, που είναι «ζωντανός και δυνατός» (Εβραίους 4:12), φέρνει τη σωτηρία και την αλλαγή στη ζωή του ανθρώπου μόνο μέσα από την πίστη και την υπακοή στον Χριστό, και όχι μέσω αυτοανακηρυσσόμενων «πνευματικών δυνάμεων» ή τελετουργικών λόγων. Ο άνθρωπος δεν δημιουργεί ούτε ελέγχει τη ζωή με λόγια, αλλά καλείται να ακούει τον ζωντανό Λόγο του Θεού και να ζει σύμφωνα με τη θεία Χάρη. Η αποδοχή της θετικής ομολογίας συνιστά αλλοίωση της ορθόδοξης διδασκαλίας και ενέχει πνευματικό κίνδυνο, καθώς μετατρέπει τον άνθρωπο από ταπεινό δημιούργημα και δέκτη της Χάρης σε αυτοανακηρυσσόμενο φορέα θεϊκής δύναμης. Το κείμενο που ακολουθεί παρουσιάζει τις βασικές θέσεις των δασκάλων της θετικής ομολογίας και ταυτόχρονα αναδεικνύει τα πνευματικά προβλήματα που αυτές εγείρουν για τον πιστό.

   

    Η Θετική Ομολογία είναι η πίστη ότι αν ένας πιστός εκφέρει «πνευματικά» ή «γεμάτα πίστη» λόγια, μπορεί να αποκτήσει ό,τι λέει. Δυστυχώς, αυτή η επίδραση έχει εισβάλει στην Εκκλησία (σημ. ο συγγραφέας είναι προτεστάντης) και συνεχίζει να προκαλεί αναστάτωση και σύγχυση.

Πολλοί δάσκαλοι του κινήματος της «πίστης του λόγου» πιστεύουν ότι τα λόγια έχουν τόσο μεγάλη δύναμη, ώστε μπορούν να επηρεάσουν τον φυσικό και πνευματικό κόσμο. Για παράδειγμα:

Στο βιβλίο Η Γλώσσα, μια Δημιουργική Δύναμη (1976), ο εκπρόσωπος της θετικής ομολογίας, Τσάρλς Κάπς, διδάσκει ότι υπάρχουν ισχυρά «πνευματικά» λόγια. Τέτοια λόγια, που είναι στην ουσία απλά καθημερινά λόγια, υπό ορισμένες συνθήκες μπορούν να γίνουν οχήματα δημιουργικής ή υπερφυσικής δύναμης.

Όταν εκφέρονται «λόγια γεμάτα πίστη» (ως λόγια δύναμης), μπορούν να αλλάξουν τον φυσικό και τον πνευματικό κόσμο. Ο Κάπς λέει: «Βλέπετε, δεν αρκεί απλώς να τα λες. Τα λόγια πρέπει να προέρχονται από τον εσωτερικό άνθρωπο, όπου η πνευματική δύναμη απελευθερώνεται μέσω των λέξεων».

Συνεχίζει λέγοντας ότι «τα πνευματικά λόγια μπορούν να ελέγξουν τόσο τον πνευματικό κόσμο όσο και τον φυσικό κόσμο. Επειδή τα ίδια τα λόγια έχουν δύναμη, θα λειτουργούν είτε για τον Θεό είτε για τον άνθρωπο με τον ίδιο τρόπο». Προσθέτει: «Το πνεύμα του ανθρώπου δεν είναι αυτού του κόσμου, αλλά του πνευματικού κόσμου. Η δημιουργική ικανότητα του ανθρώπου πηγάζει από το πνεύμα του. Εκφέρει πνευματικά λόγια που δρουν στον κόσμο του πνεύματος. Αυτά θα κυριαρχήσουν επίσης στον φυσικό κόσμο. Εισπνέει πνευματική ζωή στον Λόγο του Θεού και αυτός γίνεται ζωντανή ουσία, που εργάζεται για τον ίδιο όπως εργάστηκε για τον Θεό στην αρχή. Αυτά τα πνευματικά λόγια κυριαρχούν στον φυσικό κόσμο» (σ. 117-118).

Με αυτά, ο Κάπς υπονοεί ότι, αφού ο Θεός «με την πίστη Του» (χρησιμοποιώντας λόγια) δημιούργησε αυτόν τον φυσικό κόσμο, ο πιστός, χρησιμοποιώντας πίστη, μπορεί να κάνει το ίδιο. Δηλαδή, ο πιστός μπορεί να «μιλήσει» τα πράγματα στην ύπαρξη. Ωστόσο, ο Λόγος του Θεού είναι ήδη «ζωντανός και δυνατός» (Εβραίους 4:12) και αναφέρεται ως «Λόγος της Ζωής» (Φιλιππησίους 2:16). Δεν χρειάζεται να ενεργοποιηθεί μέσω λόγων πίστης σαν να ήταν ανενεργός ή νεκρός! Αντίθετα, ακούγοντας τον «ζωντανό» Λόγο, ο άνθρωπος οδηγείται στη σωτηρία μέσω πίστης στον Χριστό (Ρωμαίους 10:17).

Πολλοί δάσκαλοι της ευημερίας πιστεύουν ότι ο πνευματικός κόσμος ελέγχει και διαμορφώνει συνεχώς τον φυσικό κόσμο. Έτσι, αν κάποιος μάθει να ελέγχει τον πνευματικό κόσμο, μπορεί να μάθει να ελέγχει και τον φυσικό κόσμο. Αυτή η διδασκαλία γίνεται θεμέλιο για την εξασφάλιση της ατομικής ευημερίας.

Γι’ αυτό, στο βιβλίο Απελευθερώνοντας την Ικανότητα του Θεού, ο Κάπς δηλώνει: «Μπορείς να έχεις ό,τι λες! (διότι) η ισχυρή δύναμη του πνευματικού κόσμου που δημιουργεί τις περιστάσεις γύρω μας ελέγχεται από τα λόγια του στόματος. Αυτή η δύναμη προέρχεται από μέσα μας· η ομολογία του στόματός μας θα σε κάνει να την κατέχεις» (σ. 98-99, παρένθεση δική μου). Γι’ αυτό διδάσκει: «Πειθαρχήστε το λεξιλόγιό σας» και «σήμερα η λέξη σου είναι Θεός πάνω στις περιστάσεις σου» (σ. 101-104).

Ο Κάπς διδάσκει επίσης ότι η δύναμη μέσα σε έναν Χριστιανό, μέσα στο πνεύμα του, λειτουργεί σύμφωνα με άκαμπτους νόμους. Λέει: «Οι αρχές της πίστης βασίζονται σε πνευματικούς νόμους. Λειτουργούν για όποιον θα εφαρμόσει αυτούς τους νόμους» (Η Γλώσσα, σ. 103).

Ο D.R. McConnell, στο βιβλίο του Ένα Διαφορετικό Ευαγγέλιο, εντοπίζει άμεσα την προέλευση των πνευματικών νόμων που διδάσκονται στη θετική ομολογία στη μεταφυσική του E.W. Kenyon, ενός άντρα από πριν 50-60 χρόνια, η θεολογία του οποίου ήταν αντίστοιχη της πεντηκοστιανής Χριστιανικής Επιστήμης (Ένα Διαφορετικό Ευαγγέλιο, σσ. 3-56).

Ο McConnell καταγράφει τον (σημ. ψευτοχαρισματικό) Kenneth Copeland στο Οι Νόμοι της Ευημερίας (σ. 98, 101) να λέει: «Μπορείς να έχεις ό,τι λες! Στην πραγματικότητα, ό,τι λες είναι ακριβώς ό,τι παίρνεις τώρα. Αν ζεις στη φτώχεια και την έλλειψη, άλλαξε αυτά που λες. Θα αλλάξει και αυτό που έχεις. Πειθαρχήστε το λεξιλόγιό σας. Ο Θεός θα είναι υποχρεωμένος να καλύψει τις ανάγκες σας λόγω του Λόγου Του. Αν σταθείτε σταθερά σε αυτό, οι ανάγκες σας θα καλυφθούν» (ό.π., σ. 173).

Ο McConnell προσθέτει ότι ο συμμαθητής του E.W. Kenyon στο New Thought, Ralph Waldo Trine, απέδιδε την ομολογία της ευημερίας σε «εσωτερική δύναμη». Λέει: «Ο Trine πίστευε ότι η σκέψη είναι δύναμη, και έχει μυστική δύναμη άγνωστης έκτασης όταν χρησιμοποιείται σωστά και καθοδηγείται με σοφία» (ό.π., σ. 174).

Η χρήση μυστικών δυνάμεων, φυσικά, είναι πρακτική που οι δάσκαλοι της Πίστης του Λόγου θα απέρριπταν δημόσια. Αυτό δεν σημαίνει ότι όσοι προσφέρουν αυτές τις διδασκαλίες είναι αποκρυφιστές. Πρόκειται για δασκάλους που ίσως ποτέ δεν έχουν σκεφτεί τις συνέπειες των πρακτικών που προτείνουν. Μπορεί να μην αντιλαμβάνονται τις ομοιότητες μεταξύ ορισμένων πτυχών της θετικής ομολογίας και αποκρυφιστικών πρακτικών. Παρ’ όλα αυτά, οι ομοιότητες υπάρχουν, και αυτές οι πρακτικές δεν είναι ούτε Βιβλικές ούτε Χριστιανικές.

Στο τεύχος του News and Views του John Ankerberg, Ιούνιος 1988, σ. 1, αναφέρεται ότι αυτά τα λόγια χρησιμοποιούνται σε θρησκευτικές τελετές για να επηρεάσουν τόσο τον πνευματικό όσο και τον υλικό κόσμο. Η αναφορά παραθέτει τον αποκρυφιστή μάγο David Conway να συζητά για τη δύναμη των μαγικών λέξεων να επηρεάζουν αυτούς τους κόσμους.

Αδιάσπαστα συνδεδεμένη με τις μαγικές εικασίες γύρω από τα λόγια είναι η θεωρία των δονήσεων, που υποθέτει ότι ορισμένοι ήχοι έχουν ισχυρή ακουστική επίδραση τόσο στον πνευματικό όσο και στον αστρικό κόσμο. Όπως ο πνευματικός κόσμος και το αστρικό επίπεδο μπορούν υπό ορισμένες συνθήκες να επηρεαστούν από τον ήχο, έτσι και η λεκτική μαγεία θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι αντλεί τη δύναμή της όχι μόνο από την ιδέα που περιέχεται σε ορισμένες λέξεις, αλλά και από τις ιδιαίτερες δονήσεις που αυτές δημιουργούν όταν εκφέρονται (Magic: an Occult Primer, σσ. 74-75).

Οι αποκρυφιστές, φυσικά, έχουν από παλιά ισχυριστεί ότι η αληθινή εσωτερική φύση του ανθρώπου είναι ισχυρή και ικανή να ασκήσει θεϊκή δύναμη. Γι’ αυτό ο Νεοεποχίτης Benjamin Creme λέει, για παράδειγμα: «Δεν προσεύχεται κανείς στον εαυτό του, προσεύχεται στον Θεό μέσα του. Το ζητούμενο είναι να μάθει κανείς να επικαλείται αυτή την ενέργεια που είναι η ενέργεια του Θεού. Η προσευχή και η λατρεία όπως τις γνωρίζουμε σήμερα θα εκλείψουν σταδιακά και οι άνθρωποι θα εκπαιδευτούν να επικαλούνται τη (εσωτερική) δύναμη της θεότητας» (The Reappearance of Christ and the Masters of Wisdom, σσ. 135-136, παρένθεση δική μου).

Ο λόγος που οι υποστηρικτές της θετικής ομολογίας δίνουν τόση έμφαση στον εσωτερικό άνθρωπο και στη θεϊκή του δύναμη είναι ότι θεωρούν τον πιστό θεό. Ο Kenneth Copeland λέει: «Δεν έχεις έναν θεό μέσα σου, είσαι ένας» (ταινία κηρύγματος The Force of Love). Και ο Kenneth Hagin λέει: «Ο πιστός είναι εξίσου ενσάρκωση του Θεού όσο ο Ιησούς Χριστός» (Hagin, Word of Faith, σ. 14).

Για τον υποστηρικτή της θετικής ομολογίας, χωρία όπως τα Παροιμίες 18:21, «Θάνατος και Ζωή είναι στη δύναμη της γλώσσας», και Ιάκωβος 3:8-10 (τὴν δὲ γλῶσσαν οὐδεὶς δύναται ἀνθρώπων δαμάσαι· ἀκατάσχετον κακόν, μεστὴ ἰοῦ θανατηφόρου  ἐν αὐτῇ εὐλογοῦμεν τὸν Θεὸν καὶ πατέρα, καὶ ἐν αὐτῇ καταρώμεθα τοὺς ἀνθρώπους τοὺς καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ γεγονότας ἐκ τοῦ αὐτοῦ στόματος ἐξέρχεται εὐλογία καὶ κατάρα. οὐ χρή, ἀδελφοί μου, ταῦτα οὕτω γίνεσθαι)  θεωρούνται απόδειξη αυτής της διδασκαλίας, επειδή πιστεύουν ότι ως «μικροί θεοί» έχουν την ίδια δύναμη με τον Θεό μέσω των δικών τους λόγων.

Δεν προκαλεί έκπληξη λοιπόν που ο Τσάρλς Κάπς λέει: «Η ομολογία του στόματός σου, ακόμη κι αν έχεις προσευχηθεί σωστά, θα καθορίσει αν θα λάβεις ή όχι. Μπορείς να απελευθερώσεις την ικανότητα του Θεού μέσω των λέξεων του στόματός σου» (Releasing the Ability of God, 1978, σσ. 93, 96).

Για τους Χριστιανούς τα λόγια και η πίστη είναι σημαντικά, αλλά υπάρχει όριο σε ό,τι μπορούν να κάνουν τα λόγια. Μπορεί να βοηθήσουν ή να βλάψουν έναν κοντινό φίλο ή έναν εντελώς άγνωστο με ό,τι λέει κάποιος, αλλά να αντιμετωπίζεις τα λόγια σαν όπλο τύπου «Star Wars» με το οποίο μπορείς να αλλάξεις ή να χειραγωγήσεις την πραγματικότητα δεν είναι Βιβλικό, αλλά αποκρυφιστικό. Αν μπορούσε κανείς να αλλάξει την πραγματικότητα με τη δύναμη των εκφωνημένων λόγων, τότε θα έθετε τον άνθρωπο στο ίδιο επίπεδο με τον Θεό. Αυτό ακριβώς ισχυρίζονται οι δάσκαλοι της «θετικής ομολογίας» ή του κινήματος της «πίστης του λόγου». Ο ίδιος ο Θεός μας λέει ότι Εκείνος μίλησε τη δημιουργία στην ύπαρξη (Γένεση 1). Δεν έχει δώσει αυτή τη δύναμη σε κανέναν άλλον!

 

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ:  Positive Confession | Watchman Fellowship, Inc.

 

*    σημ.:    Ο όρος «σκεπτομορφή» δημιουργήθηκε από τη θεοσοφική σχολή του 19ου αιώνα, κυρίως από την Άννι Μπεζάντ και τον Τσαρλς Λεντμπήτερ, που προσπάθησαν να περιγράψουν εσωτερικά φαινόμενα με ψευδοεπιστημονικούς όρους. Κατά τη δική τους διδασκαλία, μια σκεπτομορφή είναι μια «ενεργειακή μορφή» η οποία παράγεται από τη δύναμη της ανθρώπινης σκέψης και του συναισθήματος και έχει υποτιθέμενη αυτόνομη ύπαρξη στο αστρικό ή αιθερικό επίπεδο. Δηλαδή, κάθε δυνατή σκέψη ή έντονη επιθυμία δημιουργεί ένα είδος «μορφής» που μπορεί να επηρεάζει το περιβάλλον ή ακόμη και άλλους ανθρώπους. Η έννοια αυτή πέρασε αργότερα στη Νέα Εποχή, στις αποκρυφιστικές σχολές και σε διάφορες παραθρησκευτικές ομάδες.