Γράφει ὁ Δημήτριος Νικ. Δασκαλάκης, Δικηγόρος Ἀθηνῶν
Πρὶν ἀπὸ λίγες ἡμέρες δημοσιεύθηκαν μετὰ ἀπὸ μεγάλο χρονικὸ διάστημα «βασανιστικῆς» ἀναμονῆς τὸ περιβόητο Προεδρικὸ Διάταγμα ποὺ καθορίζει τὴ διαδικασία ἠλεκτρονικῶν ἐκδόσεων καὶ τὴ χορήγηση τοῦ προσωπικοῦ ἀριθμοῦ τοῦ πολίτη. Τὸ «ἠλεκτρονικὸ φροῦτο» τοῦ προσωπικοῦ ἀριθμοῦ δὲν ἔπεσε ὡς κεραυνὸς ἐν αἰθρίᾳ στὴν ἑλληνικὴ κοινωνία, ἀλλὰ εἶχε προηγηθεῖ ἡ κατάλληλη ψυχολογικὴ προετοιμασία ἀπὸ τὸν πρώην ὑπουργὸ Ἐπικρατείας καὶ Ψηφιακῆς Διακυβέρνησης (καὶ νῦν ὑπουργὸ Ἐθνικῆς Οἰκονομίας καὶ Οἰκονομικῶν) κ. Κυριάκο Πιερρακάκη, ὁ ὁποῖος εἶχε σπεύσει νὰ μυήσει τοὺς Ἕλληνες πολίτες στὰ «ἀπόκρυφα μυστήρια» τοῦ νέου θαυμαστοῦ ψηφιακοῦ εἰκονικοῦ κόσμου.
Ὁ περιζήτητος ὑπουργὸς πρὶν ἀπὸ τρία χρόνια, εἶχε παραχωρήσει συνέντευξη στὸ ραδιόφωνο τοῦ ΣΚΑΪ 100,3 καὶ στὴ δημοσιογράφο Ἄρη Πορτοσάλτε, προαναγγέλλοντας τὴν ψηφιακὴ ἐφαρμογὴ τοῦ Ἑνιαίου Ἀριθμοῦ τοῦ Πολίτη, σημειώνοντας μὲ ἔμφαση ὅτι θὰ ἀντικαταστήσει τὸν Α.Φ.Μ., τὸν Α.Μ.Κ.Α. καὶ τὸν ἀριθμὸ τῆς ἀστυνομικῆς ταυτότητας.
Ἐπίσης, εἶχε διευκρινίσει ὅτι ὁ πολίτης θὰ εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ γνωρίζει ἕνα μοναδικο δωδεκαψήφιο ἀριθμό, ποὺ θὰ ἀποτελεῖται ἀπὸ τὸν ΑΦΜ καὶ τρία ψηφία μπροστὰ ἀπὸ τὸν ΑΦΜ καὶ αὐτὸς ὁ ἀριθμὸς ποὺ θὰ ἐγγραφεῖ στὶς νέες ταυτότητες. Μάλιστα, ὁ κ. Πιερρακάκης εἶχε δηλώσει μὲ βεβαιότητα, μὴν ἀφήνοντας κανένα περιθώριο παρερμηνείας γιὰ τὴν ἐπερχόμενη ὁλοκληρωτικὴ ψηφιοποίηση κάθε ἀνθρώπινης δραστηριότητας, ὅτι «ἡ πιὸ οὐσιαστικὴ ταυτότητα εἶναι ἡ ταυτότητα ποὺ ἔχουμε γιὰ τὶς ψηφιακὲς ὑπηρεσίες, ὅλα γίνονται ψηφιακὰ πλέον».
Ε.ΚΑ.Μ.
Βέβαια, ἡ πρώτη πράξη κρατικῆς ἐπιβολῆς ἑνὸς μοναδικοῦ προσωπικοῦ ἀριθμοῦ γιὰ κάθε πολίτη, ἀνατρέχει στὸ μακρινό 1986, ὅποτε ἡ Ἑλληνικὴ Πολιτεία ἐπιχείρησε νὰ ἐπιβάλει ἕνα νέο ἐθνικὸ σύστημα ἠλεκτρονικῆς/ψηφιακῆς ταυτοποίησης, προσπαθώντας καὶ τότε νὰ ἀποσπάσει τὴν πολυπόθητη συναίνεση τῶν πολιτῶν μὲ τὸ ἴδιο δόλωμα, ποὺ ἐπαναφέρει καὶ σήμερα, δηλαδὴ τὴν ἀποφυγὴ τῆς ταλαιπωρίας τῶν πολιτῶν στὶς συναλλαγές τους μὲ τὸ δημόσιο καὶ τὸν ἰδιωτικὸ τομέα1.
Ἡ παρακολούθηση τῶν πολιτῶν μέσα ἀπὸ ἕνα κεντρικὸ σύστημα ἐκδηλώθηκε γιὰ πρώτη φορά, ἔστω καὶ σὲ ἐμβρυακὴ μορφή, μὲ τὴν ψήφιση τοῦ Ν. 1599/1986 (ΦΕΚΑ΄75/11.6.1986) ποὺ ὅριζε τὶς προϋποθέσεις γιὰ τὴν ἔκδοση δελτίου ταυτότητας, καθιερώνοντας τὸν Ἑνιαῖο Κωδικὸ Ἀριθμὸ Μητρώου (Ε.Κ.Α.Μ.) γιὰ κάθε Ἕλληνα πολίτη ποὺ σχηματίστηκε ἀπὸ δεκαδικὰ (13) ψηφία. (Καταργήθηκε ἀργότερα μὲ τὸ ἄρθρο 6 τοῦ Ν. 1988/1991).
Ἡ νομοθετικὴ εἰσαγωγὴ τοῦ Ε.Κ.Α.Μ. καταγράφεται ὡς ἡ πρώτη σοβαρὴ ἀπόπειρα συστηματικῆς ἀριθμοποίησης τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, καθὼς ἐπιχειρεῖται ἡ συμπερίληψη σὲ ἕνα ἑνιαῖο κωδικὸ ἀριθμὸ ὅλων τῶν ἐπιμέρους κωδικῶν ἀριθμῶν (ὅπως εἶναι ὁ ἀριθμὸς ἀστυνομικῆς ταυτότητας, διαβατηρίου, ἐκλογικοῦ βιβλιαρίου, ἀσφαλιστικοῦ καὶ φορολογικοῦ μητρώου κ.λπ.) ποὺ ταυτοποιοῦν τὸν πολίτη στὶς συναλλαγές του μὲ τὶς δημόσιες ὑπηρεσίες.
Ἐν συνεχείᾳ μὲ τὸν ν. 3979/2011 (ΦΕΚ Α΄ 138/16-06-2011) θεσπίστηκε τὸ νομοθετικὸ πλαίσιο τῆς ἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησης, ἐνῶ τὸ ἄρθρο 32 καθόριζε τὴ διαδικασία ἐπιβεβαίωσης τῆς ταυτότητας τοῦ πολίτη, ποὺ ἐπιθυμοῦσε νὰ κάνει χρήση τῶν ὑπηρεσιῶν ἠλεκτρονικῆς διακυβέρνησης. Τέλος, μὲ τὸν 4727/2020 (ΦΕΚ 184/Α/23.09.2020) εἰσάγεται στὴν ἔννομη τάξη ὁ «Κώδικας Ψηφιακῆς Διακυβέρνησης», μὲ σκοπὸ νὰ συγκροτηθεῖ ἡ θεσμικὴ καὶ νομοθετικὴ βάση, γιὰ τὴν ὁποία θὰ ἑδραιωθεῖ τὸ Ψηφιακὸ Κράτος.
Ἐν ἔτει 2025, τὴ σκυτάλη τῆς ἐνημέρωσης τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ παραλαμβάνει ὁ νῦν ὑπουργὸς Ψηφιακῆς Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου, ὁ ὁποῖος περιφέρεται σὰν «τὴν ἄδικη κατάρα» στὶς τηλεοράσεις, παπαγαλίζοντας τὸ «ποιηματάκι του» ὅτι ὁ ἀριθμὸς τῶν ἀτόμων συνιστᾶ τὴ μεγαλύτερη «διοικητικὴ μεταρρύθμιση» ἀπὸ καταβολῆς τοῦ Νεοελληνικοῦ Κράτους, ποὺ φιλοδοξεῖ νὰ ἐκμηδενίσει τὸ ἄγος τῆς γραφειοκρατίας, ἐνῶ θὰ συμβάλει στὴν ἐκκαθάριση τῶν μητρώων τῆς δημόσιας διοίκησης, ἀνακουφίζοντας τοὺς πολίτες ἀπὸ κάθε ἄσκοπη μετακίνηση καὶ ταλαιπωρία.
Οἱ ἀπαίσιοι κυβερνητικοὶ προπαγανδιστές, «φορώντας» τὸ γλυκό τους χαμόγελο ἐπιδιώκουν νὰ παρασύρουν μαζικὰ τοὺς Ἕλληνες πολίτες στὴν παγίδα τῆς ἀριθμοποίησης, μέσῳ ἑνὸς κατάλληλα δομημένου, παραπειστικοῦ, ἐπικοινωνιακοῦ ἀφηγήματος.
Τὸ ἀφήγημα τῆς νεοταξίτικης ἐξουσίας θὰ ὑποβαθμίσει τὴ σημασία τοῦ κινδύνου τῆς ψηφιακῆς ἐπιτήρησης καὶ θὰ ἐμφανίσει ὡς ἀσήμαντη «παράπλευρη ἀπώλεια» στὸν «πόλεμο κατὰ τῆς γραφειοκρατίας» ἢ ὡς «παραξενιὰ τῶν ψεκασμένων», καὶ πάντως ὄχι ὡς τρομακτικὴ ἀπειλὴ τῆς ἀνθρώπινης ἐλευθερίας. Οἱ «ἔξυπνοι» προπαγανδιστὲς τῆς ψηφιοποίησης ποὺ κομπορρημονοῦν, λέγοντας ὅτι «οἱ συναλλαγές μας ἤδη συντελοῦνται ἠλεκτρονικά, καὶ ἑπομένως δὲν ἔχουμε τίποτα νὰ φοβηθοῦμε». Συγχρόνως, μὲ περισπούδαστο ὕφος θὰ διαλαλοῦν τὰ τοῦ ψηφιακοῦ μετασχηματισμοῦ, ὑποστηρίζοντας ὅτι «κερδίζουμε σὲ ταχύτητα, ἀσφάλεια καὶ ποιότητα ἀπὸ τὴν ἁπλούστευση τῶν γραφειοκρατικῶν διαδικασιῶν, τὴν ἀποφυγὴ τῆς ταλαιπωρίας στὶς δημόσιες ὑπηρεσίες καὶ τὴν πάταξη τῆς διαφθορᾶς».
Δηλαδὴ μὲ ἄλλα λόγια, ἡ Παμπόνηρη Ἐξουσία, χαμογελώντας τρυφερὰ στὸν βρεφοποιημένο πολίτη τοῦ 21ου αἰώνα θὰ τοῦ προσφέρει ὡς ἀντάλλαγμα γιὰ τὴ συναίνεσή του στὸ ἠλεκτρονικό του φακέλωμα τὴν προσωπικὴ διευκόλυνση καὶ τὴν ἐξοικονόμηση χρόνου «γιὰ νὰ ἀσχοληθεῖ μὲ τὴν οἰκογένειά του», ἐνῶ ἐκείνη τὴν ἴδια στιγμὴ θὰ διεισδύει ἀνενόχλητη στὰ ἄδυτα τῆς προσωπικῆς του ζωῆς, ἀντλώντας καὶ καταγράφοντας στοιχεῖα, δεδομένα καὶ πληροφορίες, ποὺ διαρκῶς ἐμπλουτίζονται μὲ σκοπὸ τὴν ἀρτιότερη ἐπεξεργασία καὶ διαμόρφωση τοῦ ἀτομικοῦ του προφίλ.
ΤΟ ΝΕΟΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΝ
Στὴν πραγματικότητα, δηλαδή, τὸ κράτος ἐπιδιώκει μὲ τὴν θεσμοθέτηση τοῦ προσωπικοῦ ἀριθμοῦ, νὰ δημιουργήσει τὴ βαθύτερη ἐπιδίωξή του, ποὺ συνίσταται στὴν ἀπόκτηση τοῦ ἐλέγχου τῆς ζωῆς τῶν ἀνθρώπων καὶ στὴ χειραγώγησή τους μέσῳ μίας συλλογῆς συγκεντρωτικοῦ συστήματος, καταχώρησης, ἀποθήκευσης καὶ ἐπεξεργασίας τῶν προσωπικῶν τους δεδομένων.
Ὁ Ὑπουργὸς Ψηφιακῆς Διακυβέρνησης, μιλώντας στὸ συνέδριο Masters of Digital τοῦ ὀργανισμοῦ «DIGITAL EUROPE» μὲ θέμα «Europe 2030: A Digital Powerhouse», ποὺ πραγματοποιήθηκε στὶς Βρυξέλλες, ὑπέγραψε τὴν ἀνάγκη «νὰ ἀνοίξουμε τὰ δεδομένα μας», συμπληρώνοντας ὅτι «πρέπει νὰ δημιουργήσουμε ἕνα οἰκοσύστημα γιὰ ὅλες αὐτὲς οἱ νέες ἑταιρεῖες ποὺ χρειάζονται δεδομένα», προσθέτοντας μὲ νόημα ὅτι «τὰ Δεδομένα εἶναι τὸ νέο πετρέλαιο»2.
Ἀπὸ τὴν πιὸ πάνω ἀπροσδόκητα εἰλικρινῆ δήλωση τοῦ κ. Ὑπουργοῦ ἐγείρεται μεῖζον ζήτημα προστασίας καὶ ἀσφάλειας τῶν προσωπικῶν δεδομένων ποὺ διακινοῦνται σὲ τεράστιες ποσότητες στὶς ἠλεκτρονικὲς πλατφόρμες τοῦ Ψηφιακοῦ Δημοσίου, καθὼς κρίνεται πολὺ πιθανό τρίτα μὴ ἐξουσιοδοτημένα πρόσωπα, ὅπως π.χ. νέες ἑταιρεῖες, οἱ ἑταιρεῖες ἀνταγωνίζονται μεταξύ τους στὴν ἐξόρυξη τοῦ «νέου πετρελαίου», δηλαδὴ στὴν ἀναζήτηση καὶ στὴ λήψη δεδομένων, εἴτε νὰ οἰκειοποιηθοῦν παράνομα στοιχεῖα καὶ πληροφορίες, εἴτε νὰ ἀποκτήσουν ἔναντι ἀνταλλάγματος ἀθέμιτη πρόσβαση στὶς βάσεις ψηφιακῶν τομέων καὶ δεδομένων τῶν πολιτῶν.
Ἐξάλλου, δὲν ἔχει ἀκόμη κοπάσει ὁ κοινωνικὸς θόρυβος ἀπὸ τὴ δημοσιοποίηση τοῦ σκανδάλου τῆς τηλεκπαίδευσης, ποὺ συντάραξε τὴν ἐκπαιδευτικὴ κοινότητα καὶ ἀφοροῦσε τὴν παράνομη συλλογή, ἐκμετάλλευση καὶ διαβίβαση προσωπικῶν δεδομένων 1,2 ἑκατομμυρίων ἐκπαιδευτικῶν καὶ μαθητῶν ἀπὸ τὴν συμβεβλημένη μὲ τὸ Ἑλληνικὸ Δημόσιο ἑταιρεία Cisco3.
Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι, κατὰ τὴ διάρκεια τῆς πανδημίας, ὅταν ἐπιβλήθηκε μὲ ἀόριστα καὶ ἀβέβαια κριτήρια ἡ «σύγχρονη» ἐξ ἀποστάσεως ἐκπαίδευσης, διαπιστώθηκαν οὐκ ὀλίγες παραβιάσεις τῆς ἐθνικῆς καὶ κοινοτικῆς νομοθεσίας, ποὺ συνδέονται μὲ τὴν ἀσφάλεια καὶ τὴν προστασία τῶν προσωπικῶν δεδομένων μαθητῶν, γονέων καὶ ἐκπαιδευτικῶν4. Μάλιστα, σύμφωνα μὲ τὴν ὁριστικὴ ἀπόφαση τῆς Ἀρχῆς Προστασίας Δεδομένων Προσωπικοῦ Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ)5, καταλογίζονται στὴν ἡγεσία τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας σημαντικὲς καὶ πολλαπλὲς παραβάσεις τοῦ Γενικοῦ Κανονισμοῦ Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ), ποὺ ἀφήνουν ἔκθετα προσωπικὰ τὴν τότε ὑπουργό, κ.κ. Κεραμέως.
Γιὰ τὴν ἴδια ὑπόθεση, στὸ δημοσίευμα τῆς «Κυριακάτικης Δημοκρατίας» τῆς 31-3-2024 (σελ. 13) μὲ τὸν εἰδικὸ τίτλο «Προειδοποιητικὲς βολὲς ἀπὸ Ἀσημακοπούλου σὲ Κεραμέως, Κυριάκο» ἀναφέρονται ἐπὶ λέξει τὰ ἀκόλουθα:
«Ἡ Ἀρχὴ Προστασίας Προσωπικῶν Δεδομένων διαπίστωσε ὅτι τὰ προσωπικὰ δεδομένα [ἐννοεῖται μαθητῶν καὶ ἐκπαιδευτικῶν], ἀφοῦ παρανόμως συλλέχθηκαν, διαβιβάστηκαν στὶς Η.Π.Α. καὶ ἀποτέλεσαν ἀντικείμενο ἐμπορικῆς ἐκμετάλλευσης, κατὰ παράβαση ἐθνικῶν καὶ κοινοτικῶν νόμων».
Ἐπίσης, ὁ κ. Παπαστεργίου ἀπὸ τὸ βῆμα τοῦ κεντρικοῦ συνεδρίου «Digital World Summit Greece 2025», τὸ ὁποῖο διεξήχθη πρὶν ἀπὸ λίγες ἡμέρες στὴν Τεχνόπολη τοῦ Δήμου Ἀθηναίων, τόνισε γιὰ μία ἀκόμη φορὰ τὴν ἀξία τῆς διακίνησης ἀνωνυμοποιημένων δεδομένων στὸ πλαίσιο ὑλοποίησης τοῦ «στρατηγικοῦ ὁράματος» Τεχνητὴ Νοημοσύνη6. Στὸ Ὑπουργεῖο Ψηφιακῆς Διακυβέρνησης ἐξετάζονται τρόποι ἐπίσημης τροφοδότησης τῶν νεοφυῶν ἐπιχειρήσεων, πανεπιστημιακῶν ἱδρυμάτων καὶ ἐρευνητικῶν κέντρων μὲ ἕνα ἀνεξάντλητο ὄγκο προσωπικῶν δεδομένων τῶν πολιτῶν.
ΑΡΙΘΜΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΣΚΛΑΒΙΑ
Ὀφείλουμε νὰ ἐπισημάνουμε στοὺς πολίτες ὅτι, μὲ τὴν καθιέρωση ἑνὸς ἑνιαίου κωδικοῦ ἀριθμοῦ, δηλαδὴ τοὺς ἀριθμοὺς τοῦ προσωπικοῦ, ἐπιτυγχάνεται ἡ ἑνοποίηση καὶ ἡ διαλειτουργικότητα ὅλων τῶν κρατικῶν μητρώων (φορολογικό, ἀσφαλιστικό, μητρῶο ἀστυνομίας, κ.λπ.) καὶ ἡ ἠλεκτρονικὴ διασύνδεση μεταξὺ τῶν πληροφοριακῶν συστημάτων τοῦ Δημοσίου καὶ τῶν προσωπικῶν δεδομένων τῶν πολιτῶν.
Ἐπίσης, κάθε κακόβουλη ἀρχὴ ἢ ὑπηρεσία ἀποκτᾶ τὴν τεχνικὴ δυνατότητα νὰ ἐλέγχει καὶ νὰ παρακολουθεῖ τὴ ροή τῶν πάσης φύσεως προσωπικῶν, ἐπαγγελματικῶν, οἰκονομικῶν, τραπεζικῶν, ἰατρικῶν καὶ καταναλωτικῶν πληροφοριῶν καὶ δεδομένων τῶν πολιτῶν. Ἔτσι ὅμως, διαμορφώνεται μία ἐφιαλτικὴ συνθήκη ἀφόρητου ψηφιακοῦ ἐλέγχου καὶ παρακολούθησης τῶν ἀνθρώπων, ποὺ ὁδηγεῖ αὐτομάτως στὸ πλῆρες καὶ ὁλοκληρωμένο ἠλεκτρονικὸ φακέλωμα τῶν πολιτῶν, ἐνῶ κάθε ἔννοια ἰδιωτικότητας ἐξαφανίζεται καὶ ἡ προσωπικὴ ζωὴ τοῦ πολίτη καθίσταται διάτρητη καὶ ἀπόλυτα διαφανής.
Συμπερασματικῶς, ὑπογραμμίζουμε ὅτι ἡ ἀκάθεκτη ψηφιοποίηση κάθε πεδίου τῆς ἀνθρώπινης δραστηριότητας παρεχει μία πρώτη εὐκαιρία, ὄχι μόνο στὰ αὐταρχικὰ καθεστῶτα, ἀλλὰ καὶ στὰ κράτη-μέλη τῆς Ε.Ε., τῶν ὁποίων οἱ κυβερνήσεις ἔχουν ἀπολέσει τὴ δημοκρατική τους νομιμοποίηση, νὰ ἐγκαθιδρύσουν ἕνα πανοπτικὸ μοντέλο ψηφιακῆς διακυβέρνησης, ποὺ ὅμως θέτει ὑπὸ ἀμφισβήτηση τὸ ἀπόρρητο τῆς ἰδιωτικῆς ζωῆς καὶ ἔχει σημαντικὰ ζητήματα ἀσφάλειας τῶν προσωπικῶν δεδομένων τῶν προσωπικῶν δεδομένων πολιτῶν.
Στὸ πλαίσιο μίας κοινωνικῆς κυριαρχίας, ποὺ θὰ διεξαχθοῦν οἱ ἐξελιγμένες μέθοδοι ψηφιακῆς ἐπιτήρησης, ἡ διαβίβαση τῶν ἐλάχιστων πολιτῶν, ποὺ διαφέρει ἀπὸ τὴν κράτηση σὲ ἀόρατη ψηφιακὴ φυλακή, στὴν ὁποία οἱ ἄνθρωποι θὰ περιφέρονται μονόχνωτοι, ἀνελεύθεροι, καταθλιπτικοὶ καὶ ἀποπροσωποποιημένοι, καθὼς προτίμησαν νὰ ἐκχωρήσουν στοὺς κομπάρσους τῆς ζωῆς, δηλ. στοὺς πολιτικούς, τὴν προσωπική τους βούληση καὶ αὐτονομία, ἐπιλέγοντας νὰ ζήσουν στὴν «ἀσφάλεια» τῆς ἀριθμητικῆς τους σκλαβιᾶς.
Σημειώσεις:
1. Βλ. καί: Ἀπὸ τὸν «Κουτσογιόργουελ 1986» στὸν «Πιερρακάφκα 2020» ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΑΘΙΩΤΗΣ 20 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2024. ΕΚΑΜ 1986 – ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ 2025: Νανούρισμα 39 ἐτῶν! ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΑΘΙΩΤΗΣ. 15 ΜΑΪΟΥ 2. fortunegreece.com, iefimerida.gr 3. alfavita.gr 4. alfavita.gr 5. dpa.gr 6. google.com, iefimerida.gr
