Πρωτ. Βασιλείου Ἀ. Γεωργόπουλου
Ἀναπλ. Καθηγητοῦ Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ.
Σμιθιανοί. Μιά Νορβηγική αἵρεση
Τό ὄνομα Σμιθιανοί ἤ Οἱ φίλοι τοῦ Smith ἤ Νορβηγικό Κίνημα σχετίζεται μέ τόν ἱδρυτή τοῦ κινήματος, τόν Νορβηγό Μεθοδιστή Johan Oskar Smith (1871-1943). Σύμφωνα μέ τούς ἰσχυρισμούς του, εἶχε δύο θρησκευτικές ἐμπειρίες πού ἦταν καθοριστικές γιά τή ζωή του. Στίς 17 Μαΐου 1898, παρακολούθη σε μία λειτουργία τῶν Μεθοδιστῶν καί μετά πέρασε πολύ καιρό προσευχόμενος μέ ἕναν φίλο του. Τό ἑπόμενο βράδυ ἦταν σέ ἐπιφυλακή στό πλοῖο του. Ξαφνικά τόν γέμισε μία ἀπερίγραπτη χαρά. Τότε βεβαιώθηκε γιά τή συγχώρεση τῶν ἁμαρτιῶν του καί γιά τήν ἀποδοχή του ἀπό τόν Θεό.
Δύο χρόνια ἀργότερα, τό 1900, βίωσε τή δεύτερη ἐμπειρία, ὅταν «γέμισε μέ Ἅγιο Πνεῦμα». Μετά ἀπό αὐτές τίς ἐμπειρίες, ὁ J.O. Smith ἄφησε τή Μεθοδιστική Ἐκκλησία, καί ἀποφάσισε νά ἀφοσιωθεῖ στή συγκέντρωση τῆς «Νύφης-Ἐκκλησίας τοῦ Κυρίου».
Σχηματίστηκαν μικρές ὁμάδες, ἀρχικά στή Νορβηγία, οἱ ὁποῖες, ὑπό τήν καθοδήγησή του, συνεδρίαζαν τακτικά γιά τή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς, γιά προσευχή καί γιά μαρτυρία πίστης. Ὁ J.O. Smith χαρακτήριζε «φατρίες» τίς ὑπάρχουσες κοινότητες τῶν διάφορων προτεσταντικῶν κλάδων λόγῳ τῆς τυποποιημένης δομῆς τους. Τοποθετήθηκε ἐχθρικά ἀπέναντι στά κλασικά προτεσταντικά σώματα.
Συχνά χρησιμοποιοῦσε ἀπαξιωτικές φράσεις γιά τή διδασκαλία ἄλλων προτεσταντικῶν κλάδων ὅπως: «ἡ διδασκαλία τῆς πόρνης» ἤ «οἱ κήρυκες τῆς πόρνης» κ.ἄ. Ὁ J.O. Smith καί οἱ φίλοι του ἦταν, ἀρχικά, ἀνοιχτοί στό κίνημα τῶν Πεντηκοστιανῶν.
Ὁ ἴδιος περιέγραψε τήν ἐμπειρία τοῦ 1900 ὡς «βάπτισμα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Ἀρνούμενος τήν ἀξία τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ, ξαναβαπτίστηκε τό 1905 ἀπό ἕναν Πεντηκοστιανό πάστορα καί στή συνέχεια ξαναβάπτισε τόν ἀδελφό του Aksel. Ὡστόσο, οἱ ἐντάσεις φάνηκαν ἀπό νωρίς.
Ὁτιδήποτε μπορεῖ νά ἔχει τήν ἐμφάνιση μίας ὀργάνωσης ἀπορρίπτεται ὡς ἀντιβιβλικό. Ὑπό τό πρῖσμα αὐτό ὑποστήριζε ὅτι δέν πρέπει νά ὑπάρχουν θεολογικά ἐκπαιδευμένοι καί ἀμειβόμενοι κήρυκες ἤ ἡγέτες. Ἕνας ἀδελφός ἔμπειρος καί προχωρημένος στήν πίστη πρέπει ἁπλῶς νά ἐπιλέγεται ἀπό τήν κοινότητα γιά νά εἶναι ὁ «ἀρχηγός».
Ἐνῶ ἡ αἵρεση ἀρχικά περιοριζόταν στή Νορβηγία, μετά τόν Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, ἄρχισε μία φάση ταχύτερης ἀνάπτυξης στό ἐξωτερικό. Κοινότητές της δημιουργήθηκαν στή Δανία, στίς Η.Π.Α., στήν Ὁλλανδία, τό Βέλγιο, τη Γαλλία, τήν Ἰταλία καί σέ χῶρες τοῦ πρώην Ἀνατολικοῦ Μπλόκ.
Γιά τούς Σμιθιανούς, τά μυστήρια θεωροῦνται δευτερεύουσας σημασίας καί ἔχουν κυρίως ἐξωτερικό χαρακτῆρα. Τό βάπτισμα τελεῖται μέ μία καί μοναδική κατάδυση καί θεωρεῖται «βάπτισμα πίστεως». Ἐάν κάποιος τό ἐπιθυμεῖ, εἶναι δυνατή ἡ ἐπανάληψη τοῦ βαπτίσματος σέ μεγάλη ἡλικία, ἐνῶ ὁ νηπιοβαπτισμός ἀπορρίπτεται. Ἡ Θεία Εὐχαριστία δεν ἔχει ἰδιαίτερη σημασία γιά τήν κίνηση. Τό Δεῖπνο τοῦ Κυρίου, ὅπως το χαρακτηρίζουν, ἀντιμετωπίζεται ὡς ἕνα ἀναμνηστικό γεῦμα μέ καθαρά συμβολικό χαρακτῆρα, σύμφωνα μέ τή Ζβιγγλιανή κατανόηση, καί τελεῖται περίπου τέσσερις ἕως πέντε φορές τόν χρόνο.
Ἡ κυριακάτικη σύναξη τῆς Ἐκκλησίας δέν πρέπει, σύμφωνα μέ τό Ρωμ 12:1, νά χαρακτηρίζεται ρητά ὡς «λατρεία», καθώς γιά τήν κίνηση ὁλόκληρη ἡ ζωή τῶν Χριστιανῶν εἶναι ἀφιερωμένη στόν Θεό. Ἡ κοινότητα δέν πρέπει ἀκολουθεῖ κάποιο καθορισμένο τελετουργικό, μέ μοναδική ἐξαίρεση τήν προσευχή τοῦ Κυρίου.
Κακοδοξίες συναντοῦμε ἐπίσης καί στήν ἐσχατολογία τῆς αἵρεσης. Οἱ ὀπαδοί τοῦ J.O. Smith πιστεύουν ὅτι τά γεγονότα τῶν ἐσχάτων καιρῶν εἶναι ἐπικείμενα. Ἀναμένεται μία διπλή ἐπιστροφή τοῦ Χριστοῦ. Κατά τήν πρώτη, γνωστή ὡς «Ἡμέρα τοῦ Υἱοῦ τοῦ Ἀνθρώπου», ὁ Χριστός θά ἐμφανιστεῖ γιά νά συγκεντρώσει τή «νυφική Ἐκκλησία» – τούς 144.000 ἐκλεκτούς. Αὐτοί θά εἶναι οἱ πρῶτοι πού θά συναθροιστοῦν καί θά «ἁρπαγοῦν» στήν οὐράνια Σιών. Μέ τήν ἔλευσή Του, ἡ «ἐνοικοῦσα ἁμαρτία» θά ἐξαλειφθεῖ.
Ὡστόσο, ὁ Χριστός δέν ἔρχεται μόνο γιά τήν ἁρπαγή τῶν πιστῶν, ἀλλά καί ὡς ἐκδικητής. Θά πάρει ἐκδίκηση ἀπό ἐκείνους πού δέν ὑπάκουσαν στό Εὐαγγέλιο. Τήν ἴδια στιγμή, στόν οὐρανό θά λαμβάνει χώρα τό «γαμήλιο δεῖπνο τοῦ Ἀρνίου» (Ἀποκ 19,9) μέ τή συμμετοχή τῶν πρώτων λυτρωμένων. Μετά τή «Μεγάλη Θλίψη», ὁ Χριστός θά ἐμφανιστεῖ γιά δεύτερη φορά, συνοδευόμενος ἀπό τή νυφική Του κοινότητα, προκειμένου νά ἐγκαθιδρύσει τό «Χιλιετές Βασίλειό» Του. Σέ αὐτό θά ἐνταχθεῖ τό «μεγάλο πλῆθος τῶν ἐκλεκτῶν Του ἀπό ὅλα τά ἔθνη» (Ἀποκ 7,9). Μετά τή «Χιλιετῆ Βασιλεία», ὁ Κύριος θά πραγματοποιήσει τήν τελική κρίση γιά ὅλη τήν ἀνθρωπότητα καί θά δημιουργήσει μία νέα Κτίση.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ. Γιά τήν σύνταξη τοῦ παρόντος λάβαμε ὑπ᾽ ὄψιν: α) K. Hutten, Seher, Grübler, En thusiasten, Stuttgart 101966. β) “Materialdienst”, EZW 53 (1990) 59-70.
ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ Μάιος – Ἰούνιος 2025 – ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ: Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ
