Του Πρωτ. Στέφανου Στεφόπουλου
ΓΙΑΤΙ Ο ΑΒΡΑΑΜ ΔΕΝ ΔΕΧΤΗΚΕ
ΤΑ ΔΩΡΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΤΩΝ ΣΟΔΟΜΩΝ;
Εκείνη την εποχή, ο Αμαρφάλ, βασιλιάς της Σεναάρ, ο Αριώχ, βασιλιάς της Ελλασάρ, ο Χοδολλογομέρ, βασιλιάς της Ελάμ, και ο Θαργάλ, βασιλιάς των Εθνών, κήρυξαν τον πόλεμο στο Βαλλά, βασιλιά των Σοδόμων, στο Βαρσά, βασιλιά των Γομόρρων, στο Σινόβ, βασιλιά της Αδαμά, στο Συμοβόρ, βασιλιά της Σεβωείμ, και στο βασιλιά της Βαλάκ (Βέλα), δηλαδή της Σηγώρ.
Οι τελευταίοι ήταν 12 χρόνια υπόδουλοι στο Χοδολλογομέρ, και το δέκατο τρίτο έτος επαναστάτησαν. Έτσι συγκέντρωσαν τα στρατεύματά τους στην Αλμυρά (Νεκρά) θάλασσα.
Τον επόμενο χρόνο όμως, ο Χοδολλογομέρ και οι σύμμαχοι του συνέτριψαν τους γίγαντες των πόλεων Ασταρώθ και Καρναΐν, τους Ομμαίους της πόλεως Σαυή, και τους Χορραίους στα βουνά Σηείρ, μέχρι τη Φαράν, που βρίσκεται στην έρημο, νότια της Χαναάν. Έπειτα κατέστρεψαν όλη τη χώρα των Αμαληκιτών και νίκησαν τους Αμορραίους.
Τότε οι βασιλιάδες των Σοδόμων, των Γομόρρων, της Αδαμά, της Σεβωίμ και της Βαλάκ, παρατάχτηκαν στην κοιλάδα της Νεκράς θάλασσας, για πόλεμο εναντίον του Χοδολλογομέρ και των συμμάχων του. Οι βασιλιάδες των Σοδόμων και των Γομόρρων νικήθηκαν στη μάχη. Κατά την υποχώρηση τους, επειδή η κοιλάδα είχε πολλούς λάκκους με πίσσα, ο στρατός των Σοδόμων και των Γομόρρων έπεσαν εκεί μέσα, ενώ όσοι γλίτωσαν έφυγαν προς τα βουνά. Οι νικητές λεηλάτησαν τα Σόδομα και τα Γόμορρα και πήραν όλα τα αποθέματα τροφίμων. Πήραν ακόμη αιχμάλωτο τον ανηψιό του Αβραάμ, το Λωτ, που κατοικούσε στα Σόδομα, μαζί με την οικογένειά του και όλα τα υπάρχοντα του, και έφυγαν.
Κάποιος όμως που γλίτωσε, ήρθε και τα ανάγγειλε όλα αυτά στον Αβραάμ. Αυτός κατοικούσε κοντά στη Δρυ του Μαμβρή του Αμορραίου, αδερφού του Εσχώλ και του Αυνάν, οι οποίοι ήταν σύμμαχοι του Αβραάμ. Όταν ο Αβραάμ άκουσε ότι αιχμαλωτίστηκε ο ανιψιός του, εξόπλισε 318 από τους υπηρέτες του και καταδίωξε τους τέσσερις βασιλιάδες ως τη Δαν. Τη νύχτα χώρισε τους άντρες του σε μικρές ομάδες, επιτέθηκε στους εχθρούς και τους κατατρόπωσε. Τους καταδίωξε ως τη Χοβά, αριστερά της Δαμασκού και πήρε πίσω όλα τους τα λάφυρα. Έφερε πίσω και τον ανηψιό του το Λωτ, μαζί με την οικογένειά του και όλα του τα υπάρχοντα, αλλά και τους άλλους αιχμαλώτους.
Καθώς ο Αβραάμ επέστρεφε, βγήκε ο βασιλιάς των Σοδόμων να τον προϋπαντήσει στην κοιλάδα Σαβύ. Επίσης και ο Μελχισεδέκ, ο βασιλιάς της Σαλήμ, που ήταν και ιερέας του ύψιστου Θεού. Ο Μελχισεδέκ έφερε στον Αβραάμ ψωμί και κρασί και τον ευλόγησε. Ο Αβραάμ τότε έδωσε στο Μελχισεδέκ το ένα δέκατο απ’ όλα του τα λάφυρα.
Ο βασιλιάς των Σοδόμων ζήτησε από τον Αβραάμ μόνο τους άντρες του και του είπε να κρατήσει για τον εαυτό του τα λάφυρα. Αλλά ο Αβραάμ κράτησε μόνο ότι έφαγαν οι άντρες του, έδωσε και στο Μαμβρή και τα αδέρφια του το μερίδιό τους από τα λάφυρα, και τα υπόλοιπα τα επέστρεψε στο βασιλιά των Σοδόμων. 1
Βιβλικό Κείμενο (Γένεσις 14:21–24): εἶπεν δὲ βασιλεὺς Σοδόμων πρὸς Ἀβράμ Δός μοι τοὺς ἄνδρας, τὴν δὲ ἵππον λάβε σεαυτῷ. εἶπεν δὲ Ἀβρὰμ πρὸς βασιλέα Σοδόμων Ἐκτενῶ τὴν χεῖρά μου πρὸς τὸν θεὸν τὸν ὕψιστον, ὃς ἔκτισεν τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν, εἰ ἀπὸ σπαρτίου ἕως σφαιρωτῆρος ὑποδήματος λήμψομαι ἀπὸ πάντων τῶν σῶν· ἵνα μὴ εἴπῃς ὅτι Ἐγὼ ἐπλούτισα τὸν Ἀβράμ. πλήν ὧν ἔφαγον οἱ νεανίσκοι καὶ τῆς μερίδος τῶν ἀνδρῶν τῶν συμπορευθέντων μετ᾽ ἐμοῦ, Ἐσχώλ, Αὐνάν, Μαμβρή· οὗτοι λήμψονται μερίδα.
Οι Πατέρες της Εκκλησίας προβάλλουν τον Αβραάμ ως πρότυπο πνευματικής καθαρότητας και ακρίβειας πίστεως. Η άρνησή του να λάβει δώρα δεν ήταν απλώς μια πράξη ταπεινοφροσύνης, αλλά μια θεολογικά θεμελιωμένη στάση.
Λέει ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος: «Ο Αβραάμ δεν ήθελε να συνδεθεί με τον ασεβή βασιλέα. Προτιμούσε να στερηθεί παρά να δώσει αφορμή να δοξαστεί η αμαρτία. Το να παίρνεις από τον ασεβή είναι σαν να δέχεσαι τον τρόπο ζωής του».
Ο Άγιος Εφραίμ ο Σύρος: «Ο δίκαιος Αβραάμ ήξερε ότι τα Σόδομα θα καταστραφούν. Πώς λοιπόν να κρατήσει ως ευλογία τα δώρα εκείνου που είναι σκεύος καταστροφής; Ο Θεός θα ευλογήσει αυτόν που δεν βάζει τίποτα ακάθαρτο στα χέρια του».
Ο Μέγας Βασίλειος: «Δεν πρέπει ο πιστός να έχει κοινωνία με τα έργα του σκότους, ακόμη και αν αυτά προσφέρονται με ένδυμα ευεργεσίας. Ο Αβραάμ απέφυγε την ντροπή του να πλουτίσει από χέρια ανόσια».
Και ο Ψαλμωδός: «ἔλαιον δὲ ἁμαρτωλοῦ μὴ λιπανάτω τὴν κεφαλήν μου» για να ερμηνεύσει ο Π. Τρεμπέλας «Δέχομαι εὐγνωμόνως τοὺς ἐλέγχους τοῦ δικαίου, διότι θὰ μὲ παιδαγωγήσῃ συμπαθῶς καὶ θὰ μὲ ἐπιπλήξῃ, ἀλλ’ ἔλαιον καὶ μῦρον ἁμαρτωλοῦ καὶ παρανόμου, θέλοντος νὰ μὲ περιποιηθῇ, ἂς μὴ χυθῇ ποτὲ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς μου. Δὲν θέλω τίποτε ἀπὸ τοὺς ἁμαρτωλούς. Διότι ἀκόμη καὶ εἰς τὰς εὐτυχίας καὶ εὐημερίας των ὄχι μόνον δὲν τοὺς ζηλεύω, ἀλλὰ προσεύχομαι νὰ μὴ μετάσχω εἰς αὐτάς».
Οι Πατέρες αναγνωρίζουν ότι πίσω από την άρνηση του Αβραάμ υπάρχει διάκριση. Να μη φανεί πως ο Θεός τον ευλόγησε μέσω ανθρώπων ασεβών, ώστε να μη δοθεί καμιά αφορμή για σκάνδαλο.
Στον αντίποδα αυτής της Πατερικής στάσης, παρατηρείται στις μέρες μας το φαινόμενο να αποδέχονται ακόμη και εκκλησιαστικά πρόσωπα και φορείς, δωρεές, χορηγίες ή “ευεργεσίες” από πρόσωπα κοσμικά και ηθικά επιλήψιμα ή αλλόθρησκα και το χειρότερο, από άτομα που κινούνται στον αποκρυφιστικό χώρο. Το γεγονός αυτό εγείρει σοβαρά θεολογικά και ποιμαντικά ερωτήματα.
Αποδεχόμενοι χορηγίες από ανθρώπους, εταιρείες, οργανισμούς που προωθούν αντιχριστιανικές πολιτικές, από επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται με ηθικά αμφιλεγόμενα μέσα (καζίνο, τυχερά παιχνίδια, αισχρά προϊόντα), σχετικοποιούν στη συνείδηση των πιστών την καθαρότητα που πρέπει να διέπει τις ενέργειες εκκλησιαστικών προσώπων και απογειώνουν την μη αποδεκτή ρήση «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα»!
Έτσι, δημιουργείται σύγχυση, που οδηγεί στο ερώτημα αν τελικά «όλα είναι αποδεκτά» αρκεί να υπάρχει χρήμα. Πολύ φοβάμαι πως αυτές οι ενέργειες θέτουν εν αμφιβόλω την ιεραποστολική καθαρότητα της Εκκλησίας, που καλείται να είναι «αγία καὶ άμωμος». Δίνουν την εντύπωση ότι η Εκκλησία συμβιβάζεται με τον κόσμο, όπως δεν έκανε ποτέ ο Αβραάμ. Αντιστρατεύεται δε την πνευματική διάκριση, διότι, όπως λέει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος, «Ὁ ἀληθινός ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ φυλάσσεται ἀπὸ τὴν παραμικρὴ κοινωνία με τὸ σκοτάδι».
1 Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ ΜΕ ΤΑ ΣΟΔΟΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΓΟΜΟΡΡΑ (ΓΕΝΕΣΗ ΚΕΦ. 14) ΒΑΣΙΛΙΑΔΕΣ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ
