Οι τουρκικές γενοκτονίες – κι αὐτό ἄς μή ἐκληφθεῖ ὡς τραγικό ἀστεῖο – ἄρχισαν πρῶτα ἀπό τήν ἐξόντωση τῶν... σκύλων! Ἡ Κωνσταντινούπολη ἦταν διάσημη γιά τά σκυλιά της, «κάτι μεταξύ δυτικοῦ σκύλου, λύκου καί τσακαλιού». Ὁ ἀριθμός τῶν σκύλων, πού ἦσαν κατά γειτονιές χωρισμένοι σέ ὁμάδες, ἔφθανε τίς 60.000 ἕως 80.000. Ο σουλτάνος Μαχμούτ Β ́ ζήτησε τη συνδρομή τῶν Δυτικῶν γιά τήν ἐξόντωση τῶν σκύλων.
Ὁ τότε Διευθυντής τοῦ Ινστιτούτου Παστέρ, δόκτωρ Remlinger, ἀντιτάχθηκε στη σύλληψη τῶν ζώων καί στή μεταφορά τους σ' ἕνα ἔρημο καί ἄνυδρο νησί ὥστε νά ψοφήσουν ἀπό τήν πεῖνα καί τή δίψα. Πρότεινε κάτι πιο «δυτικό» και πολιτισμένο:
«Τό δέρμα, τό τρίχωμα, τα κόκκαλα, τό λίπος, οἱ μύες, οἱ λευκωματώδεις οὐσίες γενικά, ἀκόμη καί τά ἔντερα τοῦ σκύλου ἀνεβάζουν τήν ἀξία του σέ 3-4 φράγκα. Ὑπῆρχαν μέσα στην Πόλη 60 ὥς 80.000 σκύλοι! Αντιπροσώπευαν λοιπόν ἕνα κεφάλαιο ἀπό 200 ὥς 300.000 φράγκα. Μήπως θά ἦταν δυνατό ν' ἀναθέσει κανείς, ὕστερα ἀπό ἕνα πλειστηριασμό, τήν ἀπαλλαγή τῆς πόλης ἀπό τούς σκύλους σ ̓ ἕναν ἐπιχειρηματία πού, σε διάφορα μέρη τῆς πόλης, θά ἐγκαθιστοῦσε μάντρες ἐκδορᾶς τῶν ζώων; Στίς μάντρες αὐτές θά ὑπῆρχε ἕνα δωμάτιο ἑρμητικά κλεισμένο πού θά συγκοινωνοῦσε μέ τούς σωλήνες αερίου, καθώς κι ἕνα ἐργαστήριο ἐκδορᾶς πού θά περιεῖχε ὅ,τι εἶναι ἀπαραίτητο γιά τήν ἐπεξεργασία τῶν χρησίμων ζωικῶν εἰδῶν*. Θά πιάνανε τούς σκύλους τή νύχτα, με διακριτικότητα (!) καί θά τούς μετέφεραν στά ἐργαστήρια μέσα σε κλειστά ἁμάξια, τοῦ τύπου που χρησιμοποιοῦνται στην Ευρώπη»**
Ὁ τότε Διευθυντής τοῦ Ινστιτούτου Παστέρ, δόκτωρ Remlinger, ἀντιτάχθηκε στη σύλληψη τῶν ζώων καί στή μεταφορά τους σ' ἕνα ἔρημο καί ἄνυδρο νησί ὥστε νά ψοφήσουν ἀπό τήν πεῖνα καί τή δίψα. Πρότεινε κάτι πιο «δυτικό» και πολιτισμένο:
«Τό δέρμα, τό τρίχωμα, τα κόκκαλα, τό λίπος, οἱ μύες, οἱ λευκωματώδεις οὐσίες γενικά, ἀκόμη καί τά ἔντερα τοῦ σκύλου ἀνεβάζουν τήν ἀξία του σέ 3-4 φράγκα. Ὑπῆρχαν μέσα στην Πόλη 60 ὥς 80.000 σκύλοι! Αντιπροσώπευαν λοιπόν ἕνα κεφάλαιο ἀπό 200 ὥς 300.000 φράγκα. Μήπως θά ἦταν δυνατό ν' ἀναθέσει κανείς, ὕστερα ἀπό ἕνα πλειστηριασμό, τήν ἀπαλλαγή τῆς πόλης ἀπό τούς σκύλους σ ̓ ἕναν ἐπιχειρηματία πού, σε διάφορα μέρη τῆς πόλης, θά ἐγκαθιστοῦσε μάντρες ἐκδορᾶς τῶν ζώων; Στίς μάντρες αὐτές θά ὑπῆρχε ἕνα δωμάτιο ἑρμητικά κλεισμένο πού θά συγκοινωνοῦσε μέ τούς σωλήνες αερίου, καθώς κι ἕνα ἐργαστήριο ἐκδορᾶς πού θά περιεῖχε ὅ,τι εἶναι ἀπαραίτητο γιά τήν ἐπεξεργασία τῶν χρησίμων ζωικῶν εἰδῶν*. Θά πιάνανε τούς σκύλους τή νύχτα, με διακριτικότητα (!) καί θά τούς μετέφεραν στά ἐργαστήρια μέσα σε κλειστά ἁμάξια, τοῦ τύπου που χρησιμοποιοῦνται στην Ευρώπη»**
Ἡ τουρκική κυβέρνηση ἀπέρριψε τήν εἰσήγηση Rembinger και προτίμησε λύση στρατιωτική. Περίπολοι στρατιωτῶν καί ἀστυνομικῶν συνελάμβαναν τα σκυλιά, τά ἔβαζαν σε τεράστια κλουβιά καί μετά μέ πλοιάρια τά μετέφεραν σ' ἕνα ἔρημο νησί του Μαρμαρά. «Τότε ἀκούονται γιά πολλές βδομάδες ἀκόμη πιο σπαρακτικά ουρλιαχτά καί ὕστερα ξανάρχεται ἡ σιωπή. Δέν ὑπάρχουν πιά σκυλιά στην ΚΠολη» (Ζαν-Μαρί Καρζού, ὅπ. π. σ. 112). Κάπως ἔτσι ἔλυσε ὁ Κεμάλ καί τό ἀρμενικό και το ἑλληνικό ζήτημα.Σαράντος Ι. Καργάκος
«Η Μικρασιατική Εκστρατεία», ΠΕΡΙΤΕΧΝΩΝ, Αθήνα 2010, σσ. 50-51.
_________________________
* Ἡ «πολιτισμένη» αυτή εἰσήγηση δημοσιεύθηκε στο περιοδ. «Mercure de France» το 1932. Τό ἑπόμενο ἔτος ὁ Χίτλερ ἀνῆλθε στήν ἐξουσία...
** Ζαν-Μαρί Καριού: «Αρμενία 1915 - Μιά υποδειγματική γενοκτονία», ἐκδ. Κέδρος, Αθήνα 1975, σ. 111.
