Τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτου Νικοπόλεως Μελετίου †
Νὰ Τὸν μισοῦν ἔπρεπε.
Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος κάνει τὶς ἑξῆς παρατηρήσεις:
Τὸν ἔκλεψαν; Νὰ Τὸν κάμουν τί; Γιὰ ποιὸ λόγο; Γιατί; Λένε οἱ Ἑβραῖοι: Τὸν ἔκλεψαν οἱ μαθητές Του… Ἐπειδὴ Τὸν ἀγαποῦσαν!…
Γιατί νὰ τὸν ἀγαποῦσαν; Νὰ τὸν μισοῦν ἔπρεπε τότε! Γιατί τοὺς εἶχε ἐξαπατήσει! Γιατί τοὺς εἶχε ἐκμεταλλευθῆ ἀπαίσια! Γιατί τοὺς εἶχε ξεσηκώσει, μὲ χίλιες δύο ψεύτικες ἐλπίδες! Τοὺς εἶχε βάλει νὰ ἀφήσουν τὰ σπίτια τους· τοὺς γονεῖς τους· τὶς οἰκογένειές τους· τὰ ἀγαθά τους· τὴν ζωή τους! Ἐξ αἰτίας Του ὁλόκληρο τὸ ἔθνος τους εἶχε στραφῆ ἐναντίον τους καὶ τοὺς ἐθεωροῦσε προδότες καὶ ἐχθρούς του! Γιατί ὅλα αὐτά; Γιατί τοὺς εἶχε φουσκώσει ψέματα! Νὰ τὴν εἶχε καὶ ὁ ἴδιος (σὰν ἄνθρωπος) «πατήσει», θὰ μποροῦσαν νὰ ἐξακολουθοῦν καὶ νὰ Τὸν ἀγαποῦν καὶ νὰ Τὸν συγχωροῦν! Μὰ εἶναι φῶς-φανάρι, ὅτι ὅλα αὐτὰ εἶχαν γίνει ἐπίτηδες! Πῶς νὰ Τὸν συγχωρήσουν;
Τί εἶχε κάμει;
Τοὺς εἶχε εἰπεῖ, ὅτι εἶναι ὁ ἀθάνατος καὶ παντοδύναμος Θεός! Τοὺς εἶχε ὑποσχεθῆ ὁλόκληρο τὸν οὐρανὸ καὶ ἀποδείχθηκε ἁπλὸς ἄνθρωπος! Κανονικὰ λοιπόν, μετὰ ἀπὸ μία τέτοια ἐμπειρία, φυσικὸ ἦταν γιὰ τοὺς ἀποστόλους ὄχι νὰ πᾶνε νὰ Τὸν κλέψουν (γιὰ ποιὸ σκοπό; νὰ Τὸν κάμουν τί;), ἀλλὰ νὰ ἔβγαιναν στοὺς δρόμους καὶ νὰ ἐφώναζαν: Μᾶς γέλασε! Μᾶς ἀπάτησε! Μᾶς φούσκωσε στὰ ψέματα! Μᾶς ἐπῆρε στὸν λαιμό του!
Καὶ ἦταν σίγουρο, ὅτι τότε οἱ Ἑβραῖοι καὶ θὰ τοὺς συγχωροῦσαν καὶ θὰ τοὺς τιμοῦσαν[5].
Δὲν ἔχει δίκιο ὁ ἅγιος Ἰωάννης;
Μποροῦσαν καὶ νὰ ἤθελαν;
Ὁ ἴδιος μεγάλος ἅγιος λέγει:
Τὸ ψέμα παντοῦ καὶ πάντοτε πέφτει σὲ ἕνα σωρὸ ἀντιφάσεις. Ἐνῶ, ἀντίθετα ἡ ἀλήθεια ὅλο καὶ λάμπει.
Ἔπρεπε νὰ βρεθῆ τρόπος νὰ πιστεύση ὁ κόσμος, ὅτι ὁ Χριστὸς ἀπέθανε καὶ ἐτάφη καὶ ἀνέστη. Μὰ νά, σ’ αὐτὸ μᾶς βοηθοῦν οἱ ἐχθροί μας!
Καὶ νὰ πῶς: Ἐσφραγίσθη ὁ τάφος καὶ ἐτέθη ὑπὸ φρουρήση! Μπορεῖ μὲ τέτοιες συνθῆκες νὰ γίνη λοβιτούρα; Καὶ νά, μὲ τέτοιες συνθῆκες εὑρίσκουν τὸν τάφο κενό! Δὲν γίνεται – μόνο ἀπὸ αὐτὸ – ὁλοφάνερο, ὅτι ἀναστήθηκε; Τί ἄλλη ἐξήγηση μπορεῖς νὰ βρῆς, κάτω ἀπὸ τέτοιες συνθῆκες; Τὸ βλέπεις, πῶς μὲ τὸν δικό τους τρόπο βοηθοῦν οἱ ἐχθροί μας νὰ λάμψη ἡ ἀλήθεια;
Τὸν ἔκλεψαν! Λένε.
Πότε τὸν ἔκλεψαν; Τὸ Σάββατο, ποὺ δὲν τοὺς ἐπέτρεπαν οὔτε νὰ βγοῦν ἀπὸ τὸ σπίτι τους; Καὶ ἔστω τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ τὸν ἔγραψαν στὰ παλιά τους τὰ παπούτσια; Πῶς ἐτόλμησαν νὰ τὸ σκεφθοῦν, νὰ πᾶνε νὰ κλέψουν ἐκεῖνο ποὺ φρουροῦσε μία ὁλόκληρη κουστωδία; Καὶ μάλιστα ἄνθρωποι τόσο δειλοί; Ἀλλὰ ἔστω καὶ αὐτὸ τὸ ἔκαμαν! Γιὰ ποιὸ λόγο; Γιὰ νὰ εἰποῦν, πὼς ἀναστήθηκε; Φθάνει νὰ εἰπῆ κανεὶς ἕνα τέτοιο πρᾶγμα; Μὲ τί ἔπειθαν τὸν κόσμο, ὅτι πράγματι ἀναστήθηκε; Τί θὰ τοῦ ἔλεγαν; Μὲ τί θὰ τὸ ἀπεδείκνυαν; Μὲ τί μοῦτρα θὰ ἔστεκαν καὶ θὰ μιλοῦσαν γιὰ ἕνα πεθαμένο; Μὲ τί καρδιά; Μὲ τί ἐλπίδα; Τί θὰ ἐπερίμεναν; Ποιὰ ἀνταμοιβή; Τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, ποὺ θὰ εἶχε ὀργισθῆ ἐναντίον τους;
Καὶ μὲ τί ὅπλα θὰ ξεκινοῦσαν γιὰ τέτοιο ἐγχείρημα;
• τὴν σοφία καὶ τὴν εὐγλωττία τους; Ἦσαν οἱ πιὸ ἀμόρφωτοι στὸν κόσμο!
• τὸν πλοῦτο τους; Ἦσαν ξυπόλυτοι!
• τὴν εὐγενικὴ καταγωγή τους; Ἦσαν ἄνθρωποι ἁπλοί, χωριάτες!
• τὸν ἀριθμό τους; Ἕνδεκα ἦσαν! Καὶ κατατρομαγμένοι. Καὶ ὁ ἀρχηγός τους ἔτρεμε μπροστὰ σὲ μία ὑπηρέτρια[6]!
Ἡ κουστωδία Γιὰ ἐκείνους ποὺ δὲν ξέρουν, σημειώνομε ὅτι ἡ κουστωδία ἦταν ἕνα σῶμα 16 τουλάχιστον λεγεωναρίων (= πεπειραμένων στρατιωτῶν), ποὺ εἶχαν συλλογικὰ τὴν ὑποχρέωση νὰ φυλάττουν ὅ,τι τοὺς ἀνέθεταν. Γιὰ τὴν ἐκτέλεση τῆς ὑπηρεσίας τους ἐχωρίζοντο σὲ τέσσερες ὁμάδες, ἀπὸ τὶς ὁποῖες ἐκοιμᾶτο ἡ μία· καὶ οἱ ἄλλες τρεῖς ἀγρυπνοῦσαν στὸ καθῆκον τους. Αὐτὸ τὸ ὥριζε μία παγία Ρωμαϊκὴ νομοθεσία, ποὺ προέβλεπε αὐστηρότατες κυρώσεις γιὰ κάθε πλημμελῆ ἐκτέλεση τοῦ καθήκοντος, χωρὶς νὰ ἐξετάζη, ἂν εἶχε ἐπέλθει βλάβη ἐξ ἀντικειμένου (= ἀπώλεια τοῦ φρουρουμένου) ἢ ὄχι.
Ἡ ἐκδοχή, ὅτι τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ τὸ ἔκλεψαν ἀπὸ τὸν τάφο οἱ μαθητές Του, εἶναι ἡ ἐπίσημη ἐκδοχὴ τῶν Ἑβραίων. Ἐκ πρώτης ὄψεως φαίνεται εὔλογη. Μὰ δὲν εἶναι. Γιὰ τοὺς ἑξῆς λόγους:
ὁ τάφος τοῦ Ἰησοῦ ἐφρουρεῖτο ἀπὸ κουστωδία· • ὁ τάφος εἶχε σφραγισθῆ· • ἡ σφραγίδα κατεστράφη· καὶ ὁ τάφος ἀνοίχθηκε· • ὁ νόμος ὥριζε: ὁ στρατιώτης, ποὺ ἐκτελοῦσε πλημμελῶς τὰ καθήκοντά του, ἔπρεπε νὰ ἐκτελεσθῆ· • τὰ παραπτώματα ἦσαν δέκα ὀκτώ· • μιὰ περίπτωση ἦταν, ἂν εἶχε γιὰ λίγο ἀποκοιμηθῆ· • μιὰ ἄλλη, ἂν εἶχε γιὰ λίγο ἀπομακρυνθῆ ἀπὸ τὸν τόπο τοῦ καθήκοντος. • Γιὰ ὅλες τὶς παραβάσεις ἡ ποινὴ ἦταν: σταύρωση[7].
Μὲ τέτοια νομοθεσία, καὶ τέτοιες συνθῆκες εἶναι ποτὲ δυνατὸν νὰ ἀδιαφόρησαν καὶ οἱ δέκα ἕξι στρατιῶτες καὶ νὰ τὸ ἔρριξαν στὸν ὕπνο; Αὐτὸ λογικὰ-δικαστικὰ δὲν στέκει. Δημιουργεῖ πιὸ πολλὰ ἐρωτήματα ἀπὸ ὅσα λύνει. Φωνάζει ὅτι πίσω ἀπὸ τὴν ἐξήγηση αὐτὴ κρύβεται κάποια σκοπιμότητα.
Γιὰ νὰ φτιάξουν θρησκεία!
Ἔτσι λένε οἱ Ἑβραῖοι; Τὸν ἔκλεψαν, γιὰ νὰ εἰποῦν ὅτι ἀναστήθηκε· καὶ νὰ φτιάξουν θρησκεία!
Ἀλλὰ ἂς ἰδοῦμε, πῶς φτιάχνονται οἱ θρησκεῖες!
Τὸ 1792 μέσα στὴν παραζάλη τῆς Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως, ποὺ κατάργησε μὲ διάταγμα τὸ Θεὸ καὶ τὸν Χριστό, καὶ ἀποφάσισε νὰ φτιάξη δική της θρησκεία, ἕνας La Reveillere Lepeaux (Λὰ Ρεβεγιὲρ Λεπὼ) ἔφτιαξε μία δικῆς του ἔμπνευσης θρησκεία: τὴν θρησκεία τῶν θεοφιλανθρώπων.
Εἶχε ἀπὸ πίσω του ὅλον τὸν παντοδύναμο μηχανισμὸ τῆς Γαλλικῆς Ἐπανάστασης. Καὶ ἄριστες συνθῆκες, ἀφοῦ ὁ λαὸς ἦταν ἀγανακτισμένος κατὰ τῆς φράγκικης φεουδαρχικῆς ἱεραρχίας τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας καὶ τὸ ἔδαφος ἦταν προετοιμασμένο ἀπὸ τὸ ἔργο τῶν Διαφωτιστῶν! Καὶ ποιὸ τὸ ἀποτέλεσμα; Παρ’ ὅτι ἡ θρησκεία ποὺ ἐπινοήθηκε ἦταν λογοκρατική, γελοῦσαν οἱ πάντες μὲ τὰ καμώματα τοῦ Λὰ Ρεβεγιὲρ Λεπώ! Ἀκόμη καὶ οἱ ἡγέτες τῆς Γαλλικῆς Ἐπανάστασης!
Καὶ ἐκεῖνος διαμαρτυρόταν!
– Δὲν μὲ βοηθεῖτε, ὅσο πρέπει! Τὸ θέμα δὲν πάει μπροστά! Μὰ γιατί ὁ Χριστὸς τὰ κατάφερε καὶ ἐμεῖς δὲν κάνομε τίποτε;
Τότε ἕνας ἡγέτης τῆς Γαλλικῆς Ἐπανάστασης τοῦ εἶπε:
– Εἶναι πολὺ ἁπλό. Ἂν καὶ σὺ θέλεις νὰ ἐπιτύχη τὸ ἔργο σου, διάλεξε μία Παρασκευή. Καὶ σταυρώσου. Καὶ πέθανε στὸν σταυρό. Καὶ μεῖς θὰ σὲ θάψωμε. Μόνο πρόσεξε, νὰ ἀναστηθῆς τὴν Κυριακή! Τότε, ὅλα θὰ πᾶνε καλὰ[8]!…
Μετὰ ἀπὸ λίγο οἱ ἐμπνεύσεις τοῦ Λὰ Ρεβεγιὲρ Λεπὼ διαλύθηκαν. Καὶ τὸ θυμόμαστε, μόνο γιὰ νὰ γελᾶμε! Καὶ ὅμως εἶχε ἄριστες προϋποθέσεις, γιὰ νὰ φτιάξη θρησκεία!
Δὲν φτιάχνονται τόσο εὔκολα οἱ θρησκεῖες. Καὶ πρὸ παντὸς δὲν φτιάχνονται θρησκεῖες μὲ συνεχεῖς διωγμούς.
Μὲ διωγμοὺς καὶ κυνηγήματα, λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, οὔτε τοῖχο μὲ πέτρες καὶ λάσπη δὲν μποροῦμε νὰ κτίσωμε! Μὰ οἱ ἀπόστολοι μὲ τέτοιους διωγμοὺς καὶ μὲ συνεχεῖς ἐξοντώσεις οἰκοδόμησαν Ἐκκλησίες καὶ σὲ ὁλόκληρη τὴν οἰκουμένη! Δὲν μιλάω γιὰ Ἐκκλησίες-κτίρια!… Οἰκοδόμησαν Ἐκκλησίες ἀπὸ ἀνθρώπους μὲ ψυχὴ καὶ μὲ φρόνημα ἀκατάβλητο· πρᾶγμα πολὺ δύσκολο!
Πῶς μὲ τέτοιες συνθῆκες, ἔγινε τέτοιο πρᾶγμα; Πῶς ἐπῆρε τέτοια λαμπρὴ ἔκβαση τὸ ἔργο τους; Δὲν σοῦ λέει τίποτε ἡ ἔκβαση αὐτή; Δὲν τὸ καταλαβαίνεις ὅτι δὲν θὰ ἐγίνετο τίποτε, ἂν δὲν ἦταν ἔργο τῆς θείας δύναμης[9];
Ὑπάρχει πιὸ ἀνόητο ἐπιχείρημα;
Μόλις ὁ τάφος εὑρέθη κενός, ὁ Καϊάφας ἔδωκε τὴν ἐξήγηση.
– Αὐτὸ εἶναι ἔργο τῶν μαθητῶν Του. Αὐτοὶ ἐπῆγαν καὶ ἔκλεψαν τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ. Κάποια στιγμὴ ποὺ εἶχαν ἀποκοιμηθῆ οἱ φρουροί.
Στὸ ἐπιχείρημα αὐτὸ ἀπαντᾶ ὁ ἅγιος Αὐγουστῖνος:
Τί λές, βρὲ ἀνόητε! Δὲν βρῆκες τίποτε καλλίτερο, νὰ «τὰ μπαλώσης»;
Τόσο πολὺ σοῦ ἔφυγε τὸ τσερβέλο; Τόσο πολὺ βούλιαξες στὸν πάτο τῆς κουτοπονηρίας; Ἀνθρώπους ἀποκοιμισμένους ἔχεις μάρτυρες; Ἀσφαλῶς ἐσὺ κοιμᾶσαι πιὸ πολύ! Ἂν ἐξάντλησες ὅλη τὴν φαιὰ οὐσία σου, καὶ βρῆκες τέτοια ἐπιχειρήματα, σὺ πρέπει νὰ κοιμᾶσαι ὁλόρθος! Ἂν οἱ στρατιῶτες εἶχαν ἀποκοιμηθῆ, τί εἶδαν; Ἂν τοὺς εἶδαν, πῶς δὲν τοὺς ἔπιασαν; Καὶ ἂν δὲν εἶδαν, τί σόϊ μάρτυρες εἶναι[10];
7. Συμπέρασμα
Ἀπὸ ὅλα αὐτὰ γίνεται φανερὸ ἀκόμη καὶ στὸν πιὸ ἁπλὸ ἄνθρωπο, ὅτι ἡ ἐκδοχὴ τῶν Ἑβραίων·
• Δὲν στηρίζεται σὲ καμμιὰ μαρτυρία.
• Εἶναι μία αὐθαίρετη ἐπινόηση.
Εἶναι ποτὲ δυνατὸ νὰ τὴν δεχθῆ ἔντιμος καὶ εὐσυνείδητος δικαστικὸς ἀνακριτής;
Ὅλα γύρω ἀπὸ αὐτὴν ὁδηγοῦν στὴν ὑποψία, ὅτι πίσω ἀπὸ τὴν ἐκδοχὴ αὐτὴ κρύβεται κάποια πονηρὴ σκοπιμότητα.
Ὁ A.M. Ramsay, ποὺ θεωρεῖται ὡς ὁ μέγιστος ἀρχαιολόγος-ἐρευνητὴς τοῦ Α’ αἰῶνος μ.Χ. στὸν κόσμο, γράφει:
«Ὁ κενὸς τάφος εἶναι τόσο μεγάλο γεγονός, ποὺ δὲν ἐπιτρέπεται νὰ τὸ προσπεράσης ἔτσι «ἁπλὰ» καὶ «εὔκολα».
Ἐγὼ πιστεύω στὴν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Γιὰ πολλοὺς λόγους. Μά, σὰν ἱστορικός, κυρίως ἐξ αἰτίας τοῦ κενοῦ τάφου.
Καὶ πιστεύω, γιατί εἶναι ἀδύνατο νὰ ἐξηγήση κανεὶς μὲ κάποιο διαφορετικὸ τρόπο, ποὺ θὰ πείθη λογικά, πῶς εὑρέθη ὁ τάφος τοῦ Ἰησοῦ κενὸς»[11].
Σημειώσεις:
[5] Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου, Εἰς τὴν Α΄ πρὸς Κορινθίους Ἐπιστολὴν Ὁμιλία Ε΄, γ΄ P.G. τόμ. 61,43. [6] Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Εἰς τὸ κατὰ Ματθαῖον Ὁμιλία ΠΘ’ (89), α’ P.G. τόμ. 58, σελ. 781-783. [7] Blinzler, Joseph, Der Prozess Jesu, Regesburg 1960³, s. 87-174. [8] Koch, Anton. Hom. Handbuch, Bd I, Freiburg 1952·, σελ. 445. [9] Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Πρὸς Ἰουδαίους καὶ Ἕλληνας ἀπόδειξις ὅτι ὁ Θεὸς ὁ Χριστὸς § Ιδ’ (P.G. τόμ. 48, σελ. 832-833). [10] S. Augustini, Enarratio in Psalmum, 62,15. [11] Ramsay, A.M. God, Christ and the World, London (S.C.M. Press)1969, p. 78-80.
