18 Σεπτεμβρίου
Σάββατο Β’ Νηστειών
ΠΑΝΤΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΠΑΦῼ ΔΙΑΛΑΜΨΑΝΤΩΝ ΑΓΙΩΝ
ἤτοι Ἀθανάσιου Ἀθωνίτου, Εὐτυχίου καὶ Νικολάου τοῦ Σιωνίτου, ὁσίων, κτιτόρων Μονῆς Ἱερέων, Ἀλεξάνδρου, Ἐπιφανίου καὶ Χαρίτωνος, ὁσίων, τῶν ἐν Ἀξύλου, Ἀρίστωνος, Ἀρκαδίου, Νίκωνος, Προεχίου, ἐπισκόπων Ἀρσινόης, Ἀρχιμανδρίτης ὁσίων, Βαρνάβα, Παύλου, Μάρκου, Ἐπαφρᾶ, Τυχικοῦ καὶ Φιλίππου, τῶν ἀποστόλων, Σεργίου Παύλου, ἀποστολικοῦ ἀνδρός, Ζηναΐδος καὶ Φιλονίλλης, τῶν μαρτύρων, μαθητριῶν ἀποστόλου Παύλου, Βαρνάβα ὁσίου, τοῦ ἐν Βάσῃ, Βρυαίνης ὁσίας, Μανδριῶν, Γενναδίου, πατριάχου Κωνσταντινουπόλεως Ἱλαρίωνος τοῦ Μεγάλου καὶ Κωνσταντίας, διακονίσσης αὐτοῦ, Δημητριανοῦ, ἐπισκόπου Χύτρων, Ἑλένης καὶ Κωνσταντίνου, τῶν ἰσαποστόλων, Ἐπιφανίου, ἐπισκόπου Κωνσταντίας καὶ Πολυβίου, μαθητοῦ αὐτοῦ, Ἡρακλειδίου, Μνάσωνος καὶ Ῥόδωνος, ἐπισκόπων Ταμασοῦ, Θεοσεβίου ὁσίου, τῆς αὐτοῦ Συμβίας καὶ τῶν γονέων αὐτοῦ, Μιχαὴλ καὶ Ἄννης, Ἰουλίου ἐπισκόπου Πάφου, Ἰωάννου Καλλιέργους, ἐπισκόπου Πάφου, Καλανδίωνος, Ἀγαπίου καὶ Βαρλαάμ, ὁσίων τῶν ἐν Ἀρόδαις, Κασσιανοῦ ὁσίου, τοῦ ἐν Γλυφίᾳ, Κενδέου ὁσίου, Κόνωνος ὁσίου, τοῦ ἐν Ἀκάμαντι, Κυρίλλου ἢ Κυριακοῦ, Μακαρίου καὶ Σαπρικίου, ἐπισκόπων Πάφου, Νεοφύτου ὁσίου, τοῦ Ἐγκλείστου, Νικολάου, ἐπισκόπου Πάφου, Νικολάου ὁσιομάρτυρος, Ντβάλι, Ὀνησιφόρου ὁσίου, τοῦ ἐν Ἀναρίτῃ, Παναρέτου, ἐπισκόπου Πάφου, Πήγωνος, Χριστοφόρου καὶ Ἀναστασίου, ὁσίων, Ῥηγίνου καὶ Ορέστου, τῶν μαρτύρων, Σώζοντος ὁσίου, τοῦ ἐν Ἀσπρογιᾷ καὶ τῶν σὺν αὐτῷ, Τίμωνος ὁσίου, τοῦ ἐν Βάσῃ, Φιλαγρίου, Ἐπισκόπου Πάφου, Φιλουμένου ἱερομάρτυρος καὶ αὐταδέλφου αὐτοῦ, Ἐλπιδίου ὁσίου, νέων ἱερομαρτύρων, Χρυσάνθου, ἐπισκόπου Πάφου, Δοσιθέου, ἐπισκόπου Ὀμόδους καὶ Σωφρονίου, ἡγουμένου Μονῆς Ἁγίας Βαρβάρας ἐν Ἀργάκᾳ μετὰ τοῦ πλήθους τῶν ἀνωνύμων ἐπισκόπων, μαρτύρων καὶ ὁσίων.
Εισαγωγή
Οἱ ἅγιοι μας εἶναι οἱ φίλοι τοῦ Χριστοῦ, εἶναι οἱ γνήσιοι μαθητές Του ποὺ ἀξιώθηκαν τῆς Αἰωνίου Ζωῆς καὶ Βασιλείας. Καλούμαστε καὶ ὅλοι ἐμεῖς νὰ γίνουμε φίλοι καὶ μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ ἐφαρμόζοντας τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὶς ἐντολὲς Του στὴν ζωή μας. Ἕνας εὔκολος τρόπος νὰ κερδίσουμε τὴν Αἰώνια Ζωή, εἶναι πρῶτα νὰ γνωρίσουμε καὶ νὰ ἀγαπήσουμε τοὺς φίλους καὶ τοὺς μαθητὲς τοῦ Χριστοῦ, τοὺς ἁγίους. Νὰ μιμηθοῦμε τὴν ἁγία ζωή τους καὶ νὰ ἀκολουθήσουμε τὸ παράδειγμά τους. Καὶ τοῦτο γιατὶ οἱ ἅγιοι μας δὲν εἶναι ἁπλᾶ ἥρωες τοῦ παρελθόντος, ποὺ ἁπλᾶ τοὺς θαυμάζουμε. Οἱ ἅγιοί μας ἑνωμένοι μὲ τὸν ἀρχηγὸ τῆς Ζωῆς, τὸν Ἰησοῦ Χριστό, παραμένουν ἐν ζωῇ καὶ μποροῦν ὅλους ἐμᾶς ποὺ ζητοῦμε τὴν βοήθειά τους νὰ βρίσκονται πραγματικὰ δίπλα μας. Οἱ ἅγιοι μας δὲν εἶναι αὐτοὶ ποὺ ἁπλᾶ θὰ μᾶς βοηθήσουν στὴν παροῦσα ζωή, ἀλλὰ πρωτίστως αὐτοὶ ποὺ θὰ διαμεσολαβήσουν νὰ φθάσουμε καὶ ἐμεῖς ἐκεῖ ποὺ ἵστανται οἱ ἴδιοι.
Ὅσο πιὸ κοντά μας βρίσκεται ἕνας ἅγιος τοπικὰ ἢ χρονικά, κατὰ τὰ ἀνθρώπινα βέβαια, γιατί ὅλοι οἱ ἅγιοι ποὺ ἔζησαν σὲ κάθε γωνιὰ τῆς γῆς εἶναι καὶ δικοί μας ἅγιοι, ὅταν τὸν ἐπικαλούμαστε, τόσο πιὸ πολὺ τὸν νιώθουμε δικό μας. Ὅσο πιὸ πολὺ τιμοῦμε ἕναν ἢ περισσότερους ἁγίους τόσο καὶ αὐτοὶ ἀντιπροσφέρουν τὶς ὑπηρεσίες τους, τὴν χάρη τους πρὸς ἐμᾶς.
Ἡ ἀγάπη μας ἐδῶ καὶ χρόνια πρὸς τοὺς ἁγίους ποὺ συνδέθηκαν μὲ τὴν πόλη καὶ Μητροπολιτικὴ ἐπαρχία τῆς Πάφου μᾶς ὁδήγησε στὸ νὰ ἀσχοληθοῦμε ἐπιστάμενα μὲ Διδακτορικὴ Διατριβὴ μὲ αὐτοὺς καὶ ὄχι μόνο. Ἐρευνήσαμε τὸν βίο, τὰ ἔργα, γιὰ ὁρισμένους τὰ συγγράμματά τους, τοὺς ἱεροὺς ναούς, τὰ ἱερὰ λείψανα, τὶς εἰκόνες, ἀλλὰ καὶ κάθε ἄλλη πτυχὴ τιμῆς αὐτῶν τῶν ἁγίων μας. Ἦρθε ἐπὶ τέλους ἡ συγκυρία ὡς ἐπίσκοπος, αὐτοὺς τοὺς ἁγίους νὰ τοὺς προβάλουμε καὶ στὸ πλήρωμα τῆς ἁγιοτόκου Μητροπόλεώς μας καὶ ἀλλοῦ. Μὲ τοὺς ἑξῆς τρόπους ἐπιτυγχάνεται αὐτό:
* Πρῶτα μὲ τὴν ἱερὰ εἰκόνα τους ποὺ μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ ἱστορήσαμε ὅλα τὰ πρόσωπα τῶν ἁγίων μας μαζί, γιατὶ στὸν ἴδιο χῶρο ἀγωνίσθηκαν ἢ συνδέθηκαν καὶ τελειώθηκαν,
* Ἔπειτα μὲ τὴν ἱερὰ ἀκολουθία τους ποὺ συγγράφηκε γιὰ νὰ ἐξυμνήσει ὅλους μαζὶ καὶ
* Μὲ τὴν θέσπιση εἰδικῆς ἡμέρας τὸν χρόνο, γιὰ νὰ συνεορτάζονται. Ὑπάρχουν καὶ ἄλλοι τρόποι νὰ προβληθοῦν οἱ ἅγιοί μας στὸ μέλλον καὶ εὐελπιστοῦμε μὲ τὶς μεσιτεῖες τους καὶ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ νὰ τὸ πράξουμε ὅπως
* Μὲ τὴν ἀνοικοδόμηση καὶ ἀφιέρωση ναοῦ στὸ ὄνομα ὅλων τῶν διαλαμψάντων ἁγίων τῆς Πάφου,
* Στὴν ἀνοικοδόμηση καὶ ἀφιέρωση ναῶν σὲ ἁγίους μας ποὺ ὡς τώρα δὲν ἔχουν τὸν δικό τους,
* Στὴν συντήρηση, διατήρηση καὶ προβολὴ τῶν ναῶν καὶ σεβασμάτων τῶν ἁγίων μας, αὐτῶν ποὺ ἤδη ἔχουν ναό,
* Στὴν συγγραφὴ ἀκολουθίας, ἱστορήσεως εἰκόνων καὶ θεσπίσεως ἑορτῆς γιὰ ὁρισμένους ἁγίους ποὺ μέχρι σήμερα δὲν ἔχουν τιμηθεῖ καὶ
* Στὴν ἔκδοση τῶν βίων τῶν ἁγίων μας σὲ διάφορα τεύχη, ἕνα γιὰ μεγάλους καὶ ἕνα γιὰ παιδιά, ποὺ ἀπὸ μικρὰ νὰ τοὺς ἀγαπήσουν καὶ νὰ τοὺς μιμηθοῦν.
Ἡ Μητρόπολη Πάφου εἶναι ἡ ἀρχαιότερη Μητρόπολη τῆς Εὐρώπης, καθότι μόλις τὸ 46 μ.Χ ἡ Πάφος δέχθηκε τὸν Χριστιανισμὸ ἀπὸ τὸ ἐπισημότερο πρόσωπο τῆς Κύπρου τὸν Ἀνθύπατο Σέργιο Παῦλο, ὁ ὁποῖος ἔγινε Χριστιανός. Εἶναι πολὺ σημαντικὸ οἱ ἄρχοντές μας νὰ πιστεύουν καὶ νὰ ἀκολουθοῦν τὴν Ὀρθόδοξη ἀληθινὴ πίστη, ἀλλὰ καὶ ὅλος ὁ λαὸς νὰ τοὺς μιμεῖται καὶ νὰ ἀκολουθεῖ τὸ παράδειγμά τους, γιὰ νὰ εὐλογεῖ ὁ Θεὸς τὴν πατρίδα μας. Μὲ τὸ ὅτι ὁ Ρωμαῖος κυβερνήτης τῆς Κύπρου στὴν Πάφο ἔγινε Χριστιανὸς ἀπὸ τοὺς Παῦλο, Βαρνάβα καὶ Μᾶρκο ποὺ κήρυξαν σὲ αὐτήν, ἄνοιξε ὁ δρόμος πρὸς τὸν Χριστιανισμὸ καὶ στὴν Πάφο, ἀλλὰ καὶ σὲ ὁλόκληρη τὴν Κύπρο. Εἶναι πολὺ σημαντικὸ ποὺ ἡ Μητρόπολη μας εἶναι ἀποστολοβάδιστη ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους Παῦλο, Βαρνάβα, Μᾶρκο, Ἐπαφρᾶ, Τυχικό, Φιλάγριο καὶ ἄλλους. Ἔπειτα φαίνεται ὅτι ἡ Πάφος ὡς ἀρχαιότερη Μητρόπολη ὑπῆρξε καὶ ἡ πρώτη στὰ πρεσβεῖα τιμῆς, ὡς καὶ σήμερα. Ἀδιάψευστη μαρτυρία ἀποτελεῖ τὸ γεγονὸς ὅτι ἐπίσκοποι Πάφου συμμετεῖχαν σχεδὸν σὲ ὅλες τὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους καὶ ὑπέγραφαν πρῶτοι τὰ πρακτικὰ ἀπὸ τοὺς ἐπισκόπους Κύπρου. Ἔτσι, ἀρκετοὶ ἀπὸ τοὺς ἐπισκόπους τῆς Πάφου ὄχι μόνο τοὺς πρώτους αἰῶνες ἀλλὰ καὶ μετέπειτα ἀναγνωρίσθηκαν ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὸ πλήρωμα τοῦ ὀρθόδοξου λαοῦ ὡς ἅγιοι. Λαμπρὴ προσωπικότητα ὡς ἁγίου ἐπισκόπου Πάφου ὑπῆρξε στὰ ἔσχατα χρόνια ὁ ἅγιος Πανάρετος. Ἀκολούθως ἡ Πάφος, λόγῳ τῆς μορφολογίας τοῦ ἐδάφους, μὲ ἀμέτρητα φυσικὰ σπήλαια, φαράγγια ἀπόκρημνες περιοχὲς ποὺ συνδύαζαν καὶ τὴν ὕπαρξη νεροῦ ὅλο τὸν χρόνο, ὁδήγησε πολλοὺς ἀσκητὲς καὶ μοναχοὺς νὰ οἰκήσουν τὸν τόπο καὶ νὰ γίνει ἡ Πάφος ἀσκητοπλημμύριστη. Ἤδη ὁ πρῶτος μοναχός – ἀσκητὴς ποὺ πάτησε τὸ πόδι του στὴν Κύπρο ἦταν ὁ ὅσιος Ἰλαρίωνας ὁ μέγας, ποὺ ἔφερε – ἐνέπνευσε τὸν ἡσυχαστικὸ δρόμο στὴν Πάφο μαζὶ μὲ πολλοὺς μαθητές του, ὅπως τὸν ἅγιο Ἐπιφάνιο, τὴν ἁγία Κωνσταντία καὶ ἄλλους. Ἔπειτα ἡ παράδοση ἀναφέρει ὅτι οἱ λεγόμενοι «Ἀλαμάνοι ἅγιοι» στὴν Πάφο πρῶτα ἄραξαν καὶ πολλοὶ ἀπὸ αὐτοὺς παρέμειναν καὶ ἀσκήτευσαν ἐδῶ, ὅπως οἱ ἅγιοι Κενδέας, Καλανδίων, Κασσιανὸς καὶ ἄλλοι. Ἄλλοι ἵδρυσαν μεγάλες μονές, ποὺ λειτουργοῦν ἕως σήμερα, ὅπως οἱ ἅγιοι Νικόλαος καὶ Εὐτύχιος τὴν Ἁγία Μονὴ καὶ ὁ ἅγιος Νεόφυτος ὁ ἔγκλειστος τὴν ὁμώνυμη Μονή του στὴν Πάφο. Πραγματικὰ οἱ ὅσιοι ἅγιοι τῆς Πάφου ἀποτελοῦν καὶ τὸν μεγαλύτερο ἀριθμὸ ἁγίων μας. Ὅσο, ὅμως, ὁ Θεὸς εὐλογεῖ τὸν μοναχισμὸ εὐλογεῖ καὶ τὸν γάμο. Ἔτσι, ὁ ἅγιος Θεοσέβιος μὲ τὴν συμβία του μέσα στὸν γάμο ἀξιώθηκαν τὴν αἰώνια ζωή. Ἐνῶ ὁ Θεὸς εἶπε ὅτι «δυσκόλως οἱ τὰ χρήματα ἔχοντες εἰσελεύσονται εἰς τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν» βλέπουμε μιὰ πλούσια ἀρχόντισσα τῆς Πάφου μὲ τὴν ἐλεημοσύνη της πρὸς ὅλους, τὸν ἀσκητικό της βίο καὶ τὴν ἀφοσίωσή της πρὸς τὸν διδάσκαλό της, ὅσιο Ἰλαρίωνα, νὰ γίνεται ἁγία καὶ προστάτιδα τῆς πόλεως τῆς Πάφου. Ἡ μαρτυρικὴ Κύπρος ποὺ πέρασε ἀπὸ πολλοὺς κατακτητές, ἀλλὰ καὶ ὁ κάθε Χριστιανός, εἶναι κλητὸς ἀνὰ πᾶσα στιγμὴ νὰ γίνει μάρτυρας, ἔτσι καὶ ἡ Πάφος ἔδωσε πολλοὺς μάρτυρες, ὅπως τοὺς ἁγίους Ρηγῖνο καὶ Ὀρέστη ποὺ πέρασαν πρῶτα ἀπὸ τὴν πόλη μας, ἔπειτα τὸν ἅγιο Σώζοντα, τὸν ἐν Ἀσπρογιά, ἀλλὰ καὶ ἐσχάτως τὸ 1821 τὸν ἐπίσκοπο, πολλοὺς ἡγουμένους, μοναχούς, κληρικοὺς καὶ λαϊκούς, ποὺ προτίμησαν τὸ μαρτύριο παρὰ τὸν ἐξισλαμισμό. Πέραν τῶν πιὸ πάνω ἁγίων ὑπάρχουν καὶ οἱ ἅγιοι ποὺ ἁπλᾶ συνδέθηκαν μὲ κάποιο τρόπο μὲ τὴν Πάφο, εἶχαν τὴν καταγωγὴ ἢ πέρασαν ἀπὸ τὴν μητροπολιτική μας περιφέρεια κατὰ τὴν ἐπίγεια ζωή τους καὶ βοήθησαν παντοιοτρόπως στὴν ἑδραίωση καὶ διάδοση τοῦ Χριστιανισμοῦ στὸν τόπο μας γι’ αὐτὸ καὶ ἀξίζει νὰ τοὺς τιμήσουμε. Τέτοιοι ἦσαν γιὰ παράδειγμα οἱ ἅγιοι Ἠρακλείδιος, Μνάσων, Ρόδων, Νικόλαος ὁ ἐν Ντβάλι, Πολύβιος καὶ ἄλλοι. Δὲν θὰ μπορούσαμε νὰ μὴν περιλάβουμε ἐπίσης καὶ ἁγίους ποὺ ἔχουν μοναδικὸ προσκύνημα παγκοσμίως λόγῳ τοῦ ὅτι τὰ ἱερὰ λείψανα τῶν ἁγίων αὐτῶν μεταφέρθηκαν καὶ διατηροῦνται στὴν μητρόπολή μας ὅπως τὸν ἅγιο ἀπόστολο Φίλιππο. Ἡ παράδοση ἐπίσης καθὼς καὶ τὰ θαύματα πιστοποιοῦν τὴν παρουσία καὶ ἁγίων ποὺ πέρασαν ἀπὸ ἐδῶ ὅπως, τῶν μαθητριῶν τοῦ ἀποστόλου Παῦλο, Ζηναΐδας καὶ Φιλονίλλης, καθὼς καὶ τῆς ἁγίας Ἑλένης, ἡ ὁποία μετέφερε τεμάχιο λειψάνου καὶ τὸν ἅγιο Κάνναβο στὸ Μοναστήρι του Ὀμόδους καὶ ἀλλοῦ, ὅπως στὸν Παχύαμμο. Τελευταίους ἁγίους ποὺ συνδέθηκαν μὲ τὴν Πάφο προσθέσαμε τὸν πατέρα Ἐλπίδιο ποὺ διέμενε γιὰ μεγάλο διάστημα στὴν Μητρόπολη καὶ ἀσκοῦσε καθήκοντα ἱεροκήρυκα καὶ τὸν ἅγιο Φιλούμενο, ὁ ὁποῖος καὶ αὐτὸς ἐρχόταν κατὰ διαστήματα ἐπισκεπτόμενος τὸν ἀδελφό του. Ὅσους, ὅμως, καὶ νὰ συμπεριλάβουμε πολὺ περισσότεροι εἶναι αὐτοὶ ποὺ θὰ παραλείπουμε, λόγῳ τῶν δυσκολιῶν ποὺ πέρασε ἡ Κύπρος καὶ δὲν διασώθηκαν ἱστορικὰ στοιχεῖα γιὰ αὐτούς, ἀλλὰ καὶ γιατί οἱ ἅγιοι μας μὲ πολὺ ἐπιμέλεια ἔκρυβαν τὴν ἁγία ζωή τους. Ὅλους αὐτοὺς τοὺς ἁγίους, τοὺς ὁποίους, ὅμως, γνωρίζει ὁ Θεός, ἐμεῖς συμπεριλαμβάνουμε στὴν ἀκολουθία καὶ ζητοῦμε τὶς ἱκεσίες τους.
Γιὰ τὴν ἱστόρηση γιὰ πρώτη φορὰ πρωτότυπης εἰκόνας ποὺ νὰ ἀπεικονίζει ὅλους τοὺς γνωστοὺς ἁγίους μας ἀπευθυνθήκαμε ὅπως καὶ ἄλλες φορὲς στὸν θεολόγο – ἁγιογράφο Χαράλαμπο Ἐπαμεινώνδα. Μετὰ ἀπὸ πολλὴ προσευχὴ καὶ συζητήσεις μεταξύ μας ἀλλὰ καὶ ἔχοντας ὁ κ. Χαράλαμπος τὴν ἐμπειρία ἁγιογράφησης σχεδὸν ὅλων τῶν τοπικῶν μας ἁγίων μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν χάρη τῶν ἁγίων μας περάτωσε τὴν εἰκόνα ποὺ ἐπιθυμούσαμε.
Γιὰ τὴν ἀκολουθία τῶν ἁγίων μας καὶ πάλι ἀπευθυνθήκαμε στὸν Δρα Χαράλαμπο Μ. Μπούσια, Μέγα Ὑμνογράφο τῆς τῶν Ἀλεξανδρέων Ἐκκλησίας. Ὀ Δρ Χαράλαμπος, ὁποῖος ἀφιλοκερδῶς καὶ ἀόκνως, ὅπως πάντα γιὰ κάθε ἅγιο τῆς Μητροπολιτικῆς μας περιφέρειας, μὲ τὴν φώτιση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ τὴν χάρη τῶν ἁγίων μας συνέγραψε καὶ αὐτὴν τὴν ἀκολουθία ἔχοντας ὡς βάση τὴν δική του μακρόχρονη γνώση καὶ ἐμπειρία, ἀλλὰ καὶ τοὺς βίους τῶν ἁγίων μας μέσα ἀπὸ τὴν διδακτορική μας διατριβή, ἀλλὰ καὶ τὴν ἀδελφικὴ συζήτηση, προτάσεις καὶ προσευχές μας.
Ἐπιλογὴ ἡμερομηνίας ἑορτῆς
Ἡ ἑορτὴ τῶν ἁγίων μας τὸ δεύτερο Σάββατο τῶν Νηστειῶν
Ἡ ἐξεύρεση ἡμερομηνίας τῶν ἁγίων μας ὑπῆρξε δύσκολη ὑπόθεση. Μετά, ὅμως, ἀπὸ πολλὴ σκέψη καὶ προσευχὴ καταλήξαμε στὸ νὰ θέσουμε ὡς ἡμέρα ἑορτῆς τὸ δεύτερο Σάββατο τῶν Νηστειῶν. Ἡ ἐπιλογὴ τῆς ἡμέρας αὐτῆς ἔγινε γιὰ τοὺς ἑξῆς κάτω λόγους:
* Εἶναι στὴν ἀρχὴ τῆς Μεγάλης τεσσαρακοστῆς καὶ οἱ ἅγιοι μας θά παρακινοῦν τοὺς πιστοὺς στὴν ἄσκηση. (νηστεία, ἀγρυπνία, προσευχή, ἐλεημοσύνη, συγχωρητικότητα, ἀνεξικακία κ.α.). Νὰ σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι τὸ πρῶτο Σάββατο δὲν μποροῦμε λόγῳ τῆς ἑορτῆς τοῦ διὰ κολλύβων θαύματος τοῦ Ἁγίου Θεοδώρου. Ἔτσι τὸ δεύτερο Σάββατο εἶναι τὸ ἰδανικότερο.
* Τὴν ἡμέρα αὐτὴ τοῦ δευτέρου Σαββάτου τῶν Νηστειῶν ἀρχίζουμε νὰ τιμοῦμε τοὺς μάρτυρες. Ὅλοι οἱ ἅγιοί μας εἶχαν μιὰ μαρτυρικὴ ζωή, ἄλλοι μαρτύρησαν, ἄλλοι ἦταν ὁμολογητές, ἄλλοι συκοφαντήθηκαν γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ, ἄλλοι ἔζησαν μὲ στερήσεις καὶ μὲ πολλούς πειρασμούς.
* Εἶναι μεταξὺ δυὸ Κυριακῶν ποὺ ἑορτάζει ἡ Ὀρθοδοξία μας τὴν νίκη της κατὰ τῶν αἱρέσεων. Τὴν πρώτη Κυριακὴ ἑορτάζουμε τὴν ἀναστήλωση τὴ ἱερῶν εἰκόνων καὶ ὅτι ὁ Χριστὸς πραγματικὰ ἔγινε ἄνθρωπος γιὰ τὴν σωτηρία μας. Τὴν δεύτερη Κυριακὴ ἑορτάζουμε τὸν Ἅγιο Γρηγόριο, τὸν Παλαμᾶ, ποὺ διέσωσε τὴν ὀρθοδοξία ἀπὸ τὶς κακοδοξίες τῶν παπικῶν καὶ μᾶς δίδαξε τὸ ὀρθόδοξο πατερικὸ φρόνημα, τὴν ἄσκηση καὶ τὴν προσευχή, ὡς τρόπο μέθεξης τῶν ἄκτιστων ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ.
* Ἐπιλέξαμε σταθερὴ ἡμέρα ποὺ νὰ μὴν εἶναι, ὅμως, καθημερινὴ καὶ νὰ δυσκολεύει τοὺς πιστούς, οὔτε, ὅμως, καὶ Κυριακή, ὅπου οἱ ὕμνοι ἐπισκιάζονται ἀπὸ τὴν ἀναστάσιμη ἀκολουθία.
* Καὶ τέλος, κατὰ τὴν σταθερὴ αὐτὴ ἡμέρα τοῦ δευτέρου Σαββάτου τῶν Νηστειῶν δὲν ἑορτάζει κάποιος ἄλλος ἅγιος και, ἔτσι, θὰ μποροῦν πανηγυρικὰ οἱ ἅγιοι μᾶς νὰ ἑορτασθοῦν. Ἔτσι, μὲ τὴν χάρη των ἁγίων μας θέσαμε νὰ ἑορτάζονται οἱ ἅγιοί μας τὸ δεύτερο Σάββατο τῶν Νηστειῶν.
Ἡ ἑορτὴ τῶν ἁγίων μας στὶς 18 Σεπτεμβρίου
Ἡ τοποθέτηση τῆς ἑορτῆς Πάντων τῶν ἐν Πάφῳ ἁγίων τὸ Β΄ Σάββατο τῶν νηστειῶν ἔχει καὶ μειονεκτήματα. Πρῶτα, ὅταν δὲν ὑπάρχει σταθερὴ ἡμερομηνία συνήθως οἱ πιστοὶ μπερδεύονται καὶ ξεχνοῦν τὴν μνήμη ἑνὸς ἢ περισσότερων ἁγίων. Ἔπειτα λόγῳ τοῦ ὅτι τὴν Παρασκευὴ πρὸ τοῦ Β΄ Σαββάτου τῶν Νηστειῶν ψάλλεται ἡ Β΄ Στάση τῶν Χαιρετισμῶν στὴν Παναγία μας χάνεται ὁ πανηγυρικὸς ἑσπερινὸς τῆς ἑορτῆς τῶν ἁγίων μας. Γιὰ τοὺς πιὸ πάνω λόγους θεωρήσαμε σωστὸ νὰ τοποθετηθεῖ καὶ μιὰ δεύτερη ἡμέρα ἑορτασμοῦ τῶν ἐν Πάφῳ ἁγίων καί ἐπιλέξαμε τὴν 18η Σεπτεμβρίου καὶ ὄχι τυχαῖα. Ὅλοι οἱ ἅγιοι μας εἶχαν κοινὰ στοιχεῖα ποὺ ἀγωνίστηκαν καὶ ἁγίασαν μέσα στὴν Ἐκκλησία. Πρῶτα στὸ ἴδιο ὄνομα τοῦ Χριστοῦ βαπτίστηκαν καὶ ἀγωνίζονταν νὰ ἐφαρμόσουν στὴν ζωή τους τὶς ἐντολές Του, τὸ Εὐαγγέλιό Του. Ἔπειτα ὁ τίμιος Σταυρός, ποὺ εἶναι ὅπλο νίκης κατὰ τοῦ θανάτου καὶ τοῦ διαβόλου καὶ πηγὴ ζωῆς καὶ ἀθανασίας, ἦταν ὁ φύλακας καὶ ὁδηγὸς στὴν ζωή τους. Ἡ Παναγία μας εἶναι τὸ προσφιλέστερο πρόσωπο ποὺ ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἅγιοι μας εἶχαν πρότυπο, ἀλλὰ καὶ ἰδιαίτερη εὐλάβεια ποὺ τὴν παρακαλοῦσαν νυχθημερὸν νὰ τοὺς ὁδηγήσει στὸν Υἱό της, τὸν Χριστό μας καὶ νὰ σωθοῦν πρᾶγμα ποὺ πέτυχαν μὲ τὶς μεσιτεῖες της. Ἀκόμη ὅλοι οἱ ἅγιοί μας ἀγωνίσθηκαν ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ κατὰ τῶν αἱρέσεων καὶ ἦταν οἱ περισσότεροι μάρτυρες ἢ τουλάχιστο ὁμολογητές. Ὁ Σεπτέμβριος εἶναι ὁ πρῶτος μήνας τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ μας ἔτους ἀρχίζοντας τὸ ἔτος ἀπὸ τὴν 1η Σεπτεμβρίου καὶ ὁλοκληρώνοντας στὶς 31 Αὐγούστου. Συνοψίζοντας ὅλα τὰ πιὸ πάνω θὰ θέλαμε α) οἱ ἅγιοι μας νὰ τοποθετηθοῦν στὴν ἀρχὴ τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ μας ἔτους. Λόγῳ ἄλλων μεγάλων ἑορτῶν ἢ ἑορτῶν ἁγίων ποὺ πανηγυρίζουμε αὐτὸν τὸν μήνα, ἡ πρώτη ἡμέρα ποὺ προσφέρεται εἶναι ἡ 18η Σεπτεμβρίου. Ἔτσι, ἡ 18η Σεπτεμβρίου συμπίπτει μέσα στὸ ἑορταστικὸ κλίμα τῆς ἑορτῆς τῆς Παγκοσμίου Ὑψώσεως τοῦ Σταυροῦ, τῆς ἀναμνήσεως ῆς Τρίτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου ποὺ ἔλαβε χώρα στὶς 9 Σεπτεμβρίου καὶ ἡ ὁποία διασαφήνισε τὸ πρόσωπο τῆς Παναγίας μας ὡς Θεοτόκου καὶ τίμησε ὡς μητέρα τοῦ Θεανθρώπου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καταδικάζοντας ὅσους βλασφημοῦσαν τὸ πρόσωπό της ὡς αἱρετικούς. Ἐπίσης ἀναμνήσεως τῆς Ἕκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου ποὺ ἔλαβε χώρα στὶς 14 Σεπτεμβρίου καὶ ἡ ὁποία δικαίωσε τοὺς Ὀρθοδόξους περὶ τῶν δύο φύσεων, ἐνεργειῶν καί θελήσεων στὸ πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ οἱ ὁποῖες λειτουργοῦν «ἀδιαιρέτως, ἀτρέπτως, ἀχωρίστως, ἀσυγχύτως». Λόγῳ τοῦ ὅτι τόσο ἡ 9η, ὅσο καὶ ἡ 14η Σεπτεμβρίου δὲν μποροῦν νὰ ἑορτασθοῦν λόγῳ ἄλλων μεγάλων ἑορτῶν (τῶν ἁγίων Ἰωακεὶμ καὶ Ἄννης καὶ Ὑψώσεως τοῦ Σταυροῦ) ἡ προσφορότερη παραπλήσια ἡμερομηνία θεωροῦμε ὅτι, ὅπως καὶ πιὸ πάνω ἀναφέραμε εἶναι ἡ 18η Σεπτεμβρίου. Ἔτσι, οἱ ἐν Πάφῳ ἅγιοι μας τοποθετοῦνται περίπου στὴν ἀρχὴ τοῦ νέου Ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους γιὰ νὰ τονισθεῖ σὲ ὅλους μας ὅτι οἱ ἅγιοι μας πρέπει νὰ εἶναι ἀρχὴ καὶ πορεία τοῦ καθενός μας. Σχετίζεται ἡ ἑορτὴ μὲ δύο σημαντικὲς Οἰκουμενικὲς Συνόδους, τὴν Τρίτη καὶ Ἕκτη, ποὺ μᾶς δείχνουν τὸν δρόμο τῆς ὀρθῆς πίστης καὶ σταθερῆς ὁμολογίας, ἀποφεύγοντας κάθε πλάνη τῆς κάθε ἐποχῆς. Ἀποτελεῖ συνδυασμὸ ὀρθῆς πίστεως στὸ πρόσωπο τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, τῆς Παναγίας μας καὶ τοῦ Σταυροῦ, ἀλλὰ καὶ πυξίδα πορείας, ὥστε μὲ τὴν βοήθεια τους νὰ φθάσουμε στὸν σωστὸ προορισμό, τὴν σωτηρία, τὸν ἁγιασμὸ τὴν κατὰ χάρη θέωση καὶ τὴν ἀληθινὴ δόξα, αὐτὴν ποὺ ἔτυχαν καὶ οἱ ἅγιοί μας ποὺ τιμοῦμε καὶ ζητοῦμε την χάρη τους.
Ἄπειρες εὐχαριστίες ὀφείλουμε ἐν πρώτοις στὸν Τριαδικὸ Θεὸ καὶ στοὺς ἁγίους μας καὶ ἔπειτα σὲ ὅλους ὅσους συνέβαλαν στὸ νὰ φθάσουμε νὰ παραδώσουμε τὴν ἡμέρα αὐτὴ τὴν ἀκολουθία καὶ τὴν εἰκόνα πάντων τῶν ἐν Πάφῳ καὶ ἐν Ἀρσινόῃ ἁγίων μας. Εἴθε οἱ ἅγιοί μας νὰ μᾶς χαρίσουν τὴν ἐλευθερία τῆς πατρίδας μας ἀπαλλάσσοντάς μας ἀπὸ τὴν κατοχὴ τῶν σκλαβωμένων ἐδαφῶν μας. Ἐπίσης οἱ ἅγιοί μας νὰ μᾶς φωτίζουν καὶ τὸν δικό μας δρόμο, μακριὰ ἀπὸ αἱρέσεις καὶ πλάνες, νὰ κρατήσουμε τὸ ὀρθόδοξο ἦθος καὶ νὰ ἀξιωθοῦμε τῆς Αἰωνίου Ζωῆς καὶ Βασιλείας. Εὔχεστε καὶ γιὰ τὴν ἐλαχιστότητά μου νὰ πρεσβεύουν οἱ ἅγιοί μας, νὰ μὲ φωτίζουν νὰ ὀρθοτομῶ τὸν λόγο τῆς Ἀληθείας καὶ νὰ βοηθήσω ὅσο τὸ δυνατὸ καλύτερα τὸν εὐσεβῆ λαὸ τῆς Μητροπόλεώς μας.
Νοέμβριος 2024
† ο Πάφου Τυχικός
Απολυτίκια
Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης
Τοὺς ἐν Πάφῳ φωστῆρας ἀπ’ αἰῶνος τιμήσωμεν ἀστραπαῖς λαμπραῖς χαρισμάτων τηλαυγῶς διαλάμψαντας τοῦ πνεύματος ἐν ὕμνοις οἱ πιστοί, χορείαν Ἀποστόλων παμφαῶν, Ἱεροφαντόρων σμῆνος, Ὁσίων καὶ Μαρτύρων δῆμον, ψάλλοντες· Δόξα, τῷ στεφανώσαντι ὑμᾶς, δόξα, τῷ ἁγιάσαντι, δόξα, τῶ δωρουμένῳ Παφηνοῖς ὑμῶν λιταῖς τὰ κρείττονα.
Ήχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ἁγιόλεκτον σμῆνος τῆς Πάφου μέλψωμεν ἐν κατανύξει προθύμως αὐτῆς σεμνοὶ οἰκισταί, Ἀποστόλους, Ἱεράρχας, Καλλιμάρτυρας ἅμα Ὁσίους ἀσκητάς, μεγαλύναντας Χριστοῦ ἐμπράκτως τὴν θείαν κλῆσιν, ὡς ἀντιλήπτορας θείους καὶ ἀρωγοὺς ἐν περιστάσεσι.
Όμοιον.
Τοὺς ἐν Πάφῳ Ἁγίους ἀνευφημήσωμεν, σὺν θεοῤῥήμονι Παύλῳ Βαρνάβαν τὸν θεαυγῆ, Ἱεράρχας εὐκλεεῖς, Ὁσίων σύλλογον ἅμα Μαρτύρων τὸν χορόν, ὡς προστάτας Παφηνῶν ἐν κλύδωσι καὶ ἀνάγκαις, αὐτῶν θερμὰς ἱκεσίας πρὸς τὸν Θεάνθρωπον αἰτούμενοι.
