Σαράντα μέρες μετὰ τὴ Γέννησή του ὁ Χριστὸς παρουσιάστηκε ἀπὸ τὴν Παναγία Μητέρα του στὸν Ναὸ τοῦ Σολομῶντος. Αὐτὸ ἔγινε, «ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι τοῦ καθαρισμοῦ αὐτῶν κατὰ τὸν νόμον Μωυσέως» (Ἑορτὴ τῆς Ὑπαπαντῆς).
Ὁ νόμος αὐτὸς προέβλεπε τὴν καθιερωμένη τάξη γιὰ τὸν καθαρισμὸ τῆς λεχοῦς ἀπὸ τὰ ἐπιλόχεια, ἀπὸ τὸ μεταβατικὸ στάδιο δηλαδὴ τῆς λοχείας ποὺ διαδέχεται τὸν τοκετό, μὲ διάφορα σωματικὰ καὶ ψυχικὰ συμπτώματα γιὰ τὴ μητέρα (ὑστερόπονοι, αἱμορραγίες, ὁρμονικὲς διαταραχές, σταδιακὴ ἀποκατάσταση τοῦ ἀναπαραγωγικοῦ συστήματος, ἐπιλόχεια κατάθλιψη κ. λ. π.).
Ἡ Παναγία ὅμως γέννησε ὑπερφυσικά, μὲ ἀνώδυνο καὶ ἀλόχευτο τοκετό. Ἦταν ἐντελῶς ἀπαλλαγμένη ἀπὸ τὴν κατάσταση τῆς λοχείας. Δὲν εἶχε καμμιὰ «νομικὴ» ἀκαθαρσία, καμμιὰ δική της ἁμαρτία, κανένα ἀπολύτως σύμπτωμα ποὺ νὰ προσιδιάζει στὸν φυσικὸ τοκετό.
Ἂν καὶ ἡ λαϊκή μας παράδοση (κάλαντα κ. λ. π.) τὴ θέλει νὰ κοιλοπονᾶ, γιατὶ ἔτσι ὁ λαός μας τὴ νιώθει πιὸ κοντά, πιὸ δική του, ὅμως ἡ Ὀρθόδοξη Θεολογία δέχεται ὅτι δὲν ὑπῆρξαν οὔτε ὠδίνες τοκετοῦ, οὔτε ἐπιλόχεια περίοδος γιὰ τὴν Παναγία μας. Καὶ καταδικάζει ὅσους ἐθιμικὰ ἔφερναν στὴν Ἐκκλησία διάφορα ἐδέσματα καὶ ἀρτοπαρασκευάσματα, γιὰ νὰ τιμήσουν δῆθεν τὴ λοχεία τῆς Παναγίας (Καν. 79 Πενθέκτης Οἰκουμ. Συνόδου).
Ὅταν μιλᾶμε γιὰ τὴν ἄφθορη καὶ ἀπειρόγαμη Θεοτόκο, οἱ ὅροι παρθενία καὶ λοχεία εἶναι ἀσύμβατοι στὸ πρόσωπό της (ἅγ. Γρηγ. Νύσσης). Ἡ Ἐκκλησία ὑμνεῖ πάντα τὴν ἁγνὴ λοχεία τῆς Παναγίας καὶ περιβάλλει ἀκόμα καὶ μὲ τὸ κύρος Οἰκουμενικῶν Συνόδων τὴν ἀειπαρθενία της. Ἡ Πενθέκτη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος (691 μ. Χ.) στὸν α΄ κανόνα της ὀνομάζει τὴ Θεοτόκο «ἄχραντον ἀειπάρθενον».
Παρ’ ὅλ’ αὐτά, ἡ Θεοτόκος καὶ ὁ Χριστὸς ἀκολουθοῦν ταπεινὰ τὰ καθιερωμένα τοῦ μωσαϊκοῦ νόμου. «Ὁ τοῦ νόμου ποιητὴς τὰ τοῦ νόμου ἐκπληροῖ». Στὶς σαράντα μέρες λοιπὸν ὁ νόμος προέβλεπε παράσταση τοῦ νηπίου στὸν Ναὸ καὶ προσφορὰ θυσίας. «Ἀμνὸν ἐνιαύσιον ἄμωμον», χρονιάρικο ἀρνὶ χωρὶς σωματικὸ ἐλάττωμα, καὶ ἕνα «νεοσσὸν περιστερᾶς» ἢ μία τρυγόνα. Ὅσοι δὲν εἶχαν τὴν οἰκονομικὴ ἄνεση γιὰ ἀρνί, πρόσφεραν «δύο τρυγόνας ἢ δύο νεοσσοὺς περιστερῶν» (Λευϊτ. 12, 1-8).
Ἡ Παναγία μὲ τὸν Ἰωσὴφ ἔφεραν στὸν Ναὸ τὴν προσφορὰ τῶν φτωχῶν. Ὁ Κύριος τῶν πάντων, ὁ Χριστός, ἀπὸ τὴ στιγμὴ τῆς Γέννησής του ἦταν φτωχὸς στὸν κόσμο μας καὶ ὄχι μόνο. Ἦταν ξένος καὶ διωκόμενος.
Ἰδιαίτερα ἴσχυαν αὐτὰ γιὰ τὴν ἀφιέρωση τῶν πρωτοτόκων στὸν Θεό. Ὁ Θεὸς εἶπε στὸν Μωυσῆ: «Ἁγίασόν μοι πᾶν πρωτότοκον πρωτογενὲς διανοῖγον πᾶσαν μήτραν ἐν τοῖς υἱοῖς Ἰσραὴλ ἀπὸ ἀνθρώπου ἕως κτήνους· ἐμοί ἐστιν… Ἀφελεῖς πᾶν διανοῖγον μήτραν, τὰ ἀρσενικά, τῷ Κυρίῳ».
Ἀντὶ γιὰ τὰ πρωτότοκα ζώων μποροῦσαν νὰ πληρώσουν ὁρισμένο ποσό. Γιὰ τὰ πρωτότοκα τέκνα τους ὅμως προβλεπόταν νὰ ἐξαγοράζονται πάντα ἀντὶ χρηματικοῦ ποσοῦ καὶ νὰ τὰ παίρνουν σπίτι ξανά, ἐπειδὴ ὁ Θεός, ἀντὶ γιὰ τὰ πρωτότοκα τέκνα τῶν Ἰσραηλιτῶν, διάλεξε τὴ φυλὴ τοῦ Λευΐ καὶ ὅρισε αὐτὴ μόνο νὰ ὑπηρετεῖ στὴ Σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου καὶ μετέπειτα στὸν Ναό. Διάλεξα τοὺς Λευΐτες γιὰ τὸν ἑαυτό μου, λέει ὁ Κύριος, ἀντὶ γιὰ ὅλα τὰ πρωτότοκα παιδιά σας.
Καὶ τονίζει, νὰ ἐξηγεῖ ὁ πατέρας στὸν γιό, ὅτι αὐτὸ γίνεται, ἐπειδὴ ὁ Κύριος, γιὰ νὰ ἐξαναγκάσει τὸν Φαραὼ νὰ τοὺς διώξει ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο, θανάτωσε ὅλα τὰ πρωτότοκα τῶν Αἰγυπτίων «ἀπὸ ἀνθρώπου ἕως κτήνους». Καὶ γι’ αὐτὸ ἐγὼ θυσιάζω κάθε πρωτότοκο τῶν ζώων στὸν Θεό, ἐξαγοράζω δὲ τὸ πρωτότοκο παιδί μου, γιὰ νὰ μένει στὸ σπίτι μου (Ἐξ. 13, 2. 12-15. Ἀριθ. 3, 13. 8, 16-19).
Ἀλλὰ κι ἐμεῖς τώρα ὅλοι ἀνήκουμε στὸν Θεό. Μᾶς ἐξαγόρασε μὲ τὸ αἷμα του ὁ Μονογενὴς Υἱός, ὁ πρωτότοκός του.
