ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ
Αυτό λοιπόν κάνε και συ: στέναξε βαθειά, φέρε στη μνήμη σου τις αμαρτίες σου, στρέψε το βλέμμα σου στον ουρανό, πες με τον νου σου· «Ελέησέ με, Θεέ μου», και ολοκληρώθηκε η προσευχή σου.
Γιατί αυτός που είπε «ελέησέ με», έδειξε εξομολόγηση και μετάνοιωσε για τα αμαρτήματά του· διότι το να ζητούν έλεος ταιριάζει σ’ αυτούς που αμάρτησαν.
Αυτός που είπε «ελέησέ με», πήρε συγχώρηση των σφαλμάτων του· γιατί αυτός που ελεήθηκε δεν κολάζεται.
Αυτός που είπε «ελέησέ με», κέρδισε τη βασιλεία των ουρανών γιατί αυτόν που θα ελεήσει ο Θεός, δεν απαλλάσσεται μόνο από την κόλαση, αλλά γίνεται άξιος και των μελλοντικών αγαθών.
Ας μη προφασιζόμαστε λοιπόν λέγοντας, ότι δεν υπάρχει κοντά μας οίκος προσευχής· γιατί εμάς τους ίδιους έκανε ναούς η χάρη του Πνεύματος του Θεού, εάν βέβαια είμαστε επάγρυπνοι, ώστε να έχουμε από παντού μεγάλη ευκολία.
Γιατί η λατρεία μας δεν είναι τέτοια, όπως ήταν παλαιότερα των Ιουδαίων, που είχε πολύ το υλικό στοιχείο και απαιτούσε πολλή απασχόληση. Διότι εκεί ο προσευχόμενος έπρεπε να ανεβεί στο ιερό, να αγοράσει τρυγόνια, να χρησιμοποιήσει ξύλα και φωτιά, να πάρει μαζί του μαχαίρι, να σταθεί μπροστά στον βωμό και να εκτελέσει πολλές άλλες εντολές· ενώ εδώ τίποτε τέτοιο, αλλά, όπου και να βρίσκεσαι, έχεις το θυσιαστήριο μαζί σου και το μαχαίρι και το θύμα, διότι συ ο ίδιος είσαι και ιερέας και θυσιαστήριο και θύμα.
Όπου λοιπόν και αν βρίσκεσαι, μπορείς να στήσεις το βωμό, δείχνοντας μόνο νηφάλια πρόθεση, και σε τίποτα δεν σε εμποδίζει ο τόπος, ούτε σε εμποδίζει η ώρα, αλλά και χωρίς να γονατίσεις, χωρίς να χτυπήσεις το στήθος σου και χωρίς να υψώσεις τα χέρια σου στον ουρανό, μόνο εάν δείξεις θερμή διάνοια, ολοκλήρωσες το άπαν της προσευχής.
Είναι δυνατό ακόμα και γυναίκα, που κρατάει ρόκα και υφαίνει, να στρέψει το βλέμμα νοερά στον ουρανό και να επικαλεσθεί με θερμότητα το Θεό· μπορεί και άνθρωπος που πηγαίνει στην αγορά και βαδίζει μόνος του να κάνει μακρές προσευχές· και άλλος, που κάθεται στο εργαστήριο και ράβει δέρματα, μπορεί να αφιερώσει την ψυχή του στον Δεσπότη· είναι δυνατό και ο δούλος και αυτός που ψωνίζει, και αυτός που ανεβαίνει και αυτός που κατεβαίνει, και αυτός που εργάζεται στο μαγειρείο, όταν δεν μπορούν να έρθουν στην εκκλησία, να κάνουν προσευχή μακρά και ζωηρή. Ο Θεός δεν ντρέπεται τον τόπο· ένα πράγμα μόνο ζητά, θερμή διάνοια και ψυχή γεμάτη σωφροσύνη.
Και για να δεις ότι δεν χρειάζονται σχήματα και τόποι και ώρες γενικά, αλλά γενναίο και διεγηρμένο φρόνημα, ο Παύλος, ενώ ήταν ξαπλωμένος ανάσκελα στη φυλακή και δεν στεκόταν όρθιος (γιατί δεν τον άφηνε το ξύλο στο οποίο ήταν δεμένα τα πόδια του), επειδή, όντας ξαπλωμένος, προσευχήθηκε με προθυμία, ταρακούνησε τη φυλακή και τράνταξε τα θεμέλιά της και έδεσε τον δεσμοφύλακα και τον οδήγησε ύστερα από αυτά στην ιερή μυσταγωγία. Και ο Εζεκίας επίσης χωρίς να στέκεται όρθιος, ούτε να είναι γονατισμένος, αλλά ξαπλωμένος ανάσκελα στο κρεβάτι, εξαιτίας της αρρώστιας, γύρισε τον εαυτό του προς τον τοίχο, και με το να επικαλεσθεί θερμά και με σώφρονα ψυχή το Θεό, και την απόφαση που είχε ανακοινωθεί ανακάλεσε και πολλή συμπάθεια κέρδισε και ξαναβρήκε όπως πριν την υγεία του.
Και αυτό θα μπορούσε να το δει κανείς να συμβαίνει όχι μόνο σε άγιους και μεγάλους άνδρες, αλλά και σε κακούς. Γιατί και ο ληστής δεν στάθηκε σε ευκτήριο οίκο, ούτε γονάτισε, αλλά τεντωμένος επάνω στο σταυρό, με λίγα λόγια πέτυχε τη βασιλεία των ουρανών. Άλλος μέσα σε βούρκο και σε λάκκο, άλλος μέσα σε λάκκο και ανάμεσα σε θηρία, άλλος μέσα στην ίδια την κοιλιά του κήτους, αφού παρακάλεσαν το Θεό, όλα όσα τους απειλούσαν τα διέλυσαν και πέτυχαν την εύνοια του Θεού.
Και βέβαια λέγοντας αυτά σας προτρέπω να πηγαίνετε συνεχώς στις εκκλησίες, και στο σπίτι να προσεύχεσθε με πολλή ησυχία, και όταν έχετε ελεύθερη ώρα να γονατίζετε και να ανυψώνετε τα χέρια· εάν όμως είτε εξαιτίας της ώρας, είτε εξαιτίας του τόπου μείναμε ανάμεσα σε πολλούς άλλους, να μη παραλείπετε εξαιτίας αυτού τις συνηθισμένες προσευχές, αλλά να προσεύχεσθε μ’ αυτόν τον τρόπο, που είπα στην αγάπη σας, και να παρακαλείτε το Θεό, με τη βεβαιότητα ότι δε θα έχετε τίποτα λιγότερο με αυτή την προσευχή.
Αυτά σας τα είπα όχι για να με θαυμάσετε και να χειροκροτήσετε, αλλά για να τα εφαρμόσετε έμπρακτα και να αφιερώνετε τις ώρες της νύχτας και της ημέρας και της εργασίας στις προσευχές και τις δεήσεις. Εάν ρυθμίζουμε έτσι όσα μας αφορούν, θα πετύχουμε και τη βασιλεία των ουρανών, την οποία είθε να επιτύχουμε όλοι μας με τη χάρη και φιλανθρωπία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, μέσω του οποίου και μαζί με τον οποίο στον Πατέρα ανήκει η δόξα και στο άγιο Πνεύμα, τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ – ΑΠΑΝΤΑ ΤΑ ΕΡΓΑ – 8Α – (σελ. 111-112) ΠΕΡΙ ΑΝΝΗΣ, ΟΜΙΛΙΑ Δ’ – ΕΙΣΑΓΩΓΗ – ΚΕΙΜΕΝΟ – ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ – ΣΧΟΛΙΑ: Από τον ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΑΠΑΕΥΑΓΓΕΛΟΥ, Διδάκτορα θεολογίας – ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΜΕΡΕΤΑΚΗ «ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ» ΠΑΤΕΡΙΚΑΙ ΕΚΔΟΣΕΙΣ «ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΠΑΛΑΜΑΣ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1990 – ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ : Ι.Ν.ΑΓΙΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΙΣΤΙΑΙΑΣ
