(Τὸ κείμενο ποὺ ἀκολουθεῖ εἶνε ἀπόσπασμα ἀπὸ ἐπιστολὴ τοῦ πατρὸς Φιλοθέου Ζερβάκου, ποὺ γράφτηκε τὴν 1η Ἀπριλίου τοῦ 1940, δηλαδὴ 7 μῆνες μετὰ τὴν ἔναρξη τοῦ β᾽ παγκοσμίου πολέμου, 7 μῆνες πρὶν ἀπὸ τὴν ἔναρξι τοῦ ἑλληνοϊαταλικοῦ πολέμου, καὶ 1 χρόνο πρὶν ἀπὸ τὴν εἰσβολὴ τῶν Γερμανῶν καὶ τὴν κατάληψι τῆς Ἑλλάδος ἀπὸ τοὺς χιτλερικούς. Ἀξίζει νὰ διαβαστῇ γιατὶ εἶνε ἐπίκαιρο καὶ στὶς μέρες μας. Οἱ λαοὶ τῆς Οὐκρανίας καὶ τῆς Παλαιστίνης ζοῦν ἀνάλογες καταστάσεις, ὅπως αὐτὲς ποὺ περιγράφονται).
«Διατί λησμονεῖτε τὸν προορισμόν σας; Ἀκούσατε καὶ σύνετε! Ἑκατοντάδας χιλιάδων ἀνευθύνων καὶ ἀθώων ἀνθρώπων ἐθανατώσατε, παραδόντες εἰς σφαγήν, εἰς τὸ πῦρ καὶ εἰς τὸν βυθὸν τῆς θαλάσσης! Ἑκατοντάδας χιλιάδων ἀνθρώπων κατεστήσατε δυστυχεστάτους, ἐλεεινοτάτους, ἀθλιεστάτους, πεινασμένους, γυμνοὺς καὶ ἀστέγους!
Δισεκατομμύρια δισεκατομμυρίων σπαταλᾶτε καθ᾽ ἑκάστην εἰς ἐξοπλισμοὺς καὶ τὰ ρίπτετε εἰς τὸ πῦρ καὶ εἰς τὴν θάλασσαν, διὰ νὰ θεραπεύσητε τὸ πάθος τοῦ ἐγωισμοῦ καὶ τῆς φιλοδοξίας σας, καὶ δὲν σκέπτεσθε ὅτι μὲ αὐτὰ τὰ χρήματα ποὺ πετᾶτε ἀσκόπως, ἀδίκως καὶ παραλόγως, πόσα ἑκατομμύρια πτωχῶν, χηρῶν, ὀρφανῶν, πεινασμένων θὰ ἐσώζατε; Ποῦ εἶναι λοιπὸν ἡ δικαιοσύνη σας; Ποῦ ἡ ἀγάπη, ἡ στοργή, ποῦ ἡ μέριμνά σας; Τί θὰ ἀπολαύσητε, τί θὰ κερδίσετε, ἐὰν ἴδητε ὁλόκληρον τὴν Εὐρώπην κυλιομένην εἰς τὸ αἷμα καὶ τὰς πόλεις αὐτῆς μεταβαλομένας εἰς σωροὺς ἐρειπίων; Δι᾽ ὅλα αὐτὰ τὰ ἀνωτέρω εἶσθε ὑπεύθυνοι! Σκεφθῆτε ὅτι εἶσθε ἄνθρωποι θνητοί! Θὰ ἀποθάνητε, ἂς εἶσθε ἄρχοντες καὶ κυβερνῆται.
Ζητεῖτε, ὡς ἄδικοι καὶ πλεονέκται, νὰ αὐξήσητε τὰ ὅρια τῶν ἐθνῶν σας καὶ εἰ δυνατὸν νὰ κατακτήσητε ὁλόκληρον τὴν οἰκομένην, διὰ νὰ ἀφήσητε δῆθεν ὄνομα, καὶ αὔριον θὰ ἀποθάνητε καὶ δὲν θὰ πάρητε μαζύ σας οὐδέν. Θὰ πάρητε μόνον τρεῖς πήχεις γῆς ποὺ θὰ σᾶς ρίψουν μέσα εἰς τὸν τάφον, ὡς θνησιμαῖα, διὰ νὰ γίνητε σκωλήκων βρῶμα καὶ δυσωδία! Σκεφθῆτε, ὅτι θὰ δώσητε λόγον τῶν πράξεών σας εἰς τὸν ἀπροσωπόληπτον Κριτὴν καὶ Θεόν, δι᾽αυτό ἔλθετε εἰς αἴσθησιν, μετανοήσατε καὶ σταματήσατε τὸ κακόν». 1η Ἀπριλίου 1940
[Πηγή: ἀρχιμ. Τύχωνος Ἀνδρέου, Φιλόθεος γραφίδα 2, ἔκδ. Ἱ. Μ. Λογγοβάρδας, 2018].
