Πέμπτη 20 Ιουνίου 2024

Περί τῆς συνείδησης τῆς ἁμαρτίας

«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»

Ἡ πίστη καί ὁ  φόβος τοῦ Θεοῦ ὁδηγοῦν πρός τήν συνείδηση τῆς ἁμαρτίας, ἡ ὁποία γεννᾶ τήν κατανυκτική μετάνοια γιά τό πραττόμενο κακό καί τόν θερμό πόθο γιά τό καλό πού πρέπει νά ἐπιτελέσουμε. Εἶναι ἡ ἐσωτερική πορεία τῆς νεκρανάστασης τοῦ παλαιοῦ ἀνθρώπου μέσῳ ἑνός καινούργιου ἀνθρώπου, ἀναγεννημένου διά τῆς χάριτος τῆς ἐξομολογήσεως.

Ἡ Χάρη τοῦ Βαπτίσματος προσφέρει τήν πίστη, ἐνῶ ἡ Χάρη τῆς ἐξομολογήσεως προάγει στήν ἀδιάλειπτη μάχη μέ τήν ἁμαρτία καί τήν σταδιακή νεκρανάσταση ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Ἀρχίζοντας ἀπό τίς ἔμπρακτες βαρειές ἁμαρτίες, ἡ συνείδηση δικάζεται μόνη της μπροστά στόν Θεό, μέχρι πού νά φτάσει ὁ ἄνθρωπος νά καθαρίσει τούς πιό λεπτούς λογισμούς καί προθέσεις, πού τούς ἔχει μέσα του.

Ἡ συνείδηση τῆς ἁμαρτίας ἀποδείχνει τήν ἱκανότητα τοῦ ἀνθρώπου νά νικήσει τόν ἑαυτό του, τό κακό τοῦ κόσμου καί τά σατανικά ἐναέρια πνεύματα. Ὁ χριστιανός εἶναι νικητής ὄχι μέσῳ τῆς ὑπερηφάνειας, ἡ ὁποία εἶναι ἀπόδειξη τῆς ἀσυνειδησίας, ἀλλά μέσῳ τῆς ταπείνωσης, ἡ ὁποία εἶναι ἀπόδειξη τῆς γνώσης τῶν ὁρίων τῆς ἀνθρώπινης φύσης.

Συχνά, ὅμως, ἡ συνείδηση εἶναι ἀναίσθητη καί γι΄ αὐτό πρέπει νά χρησιμοποιηθοῦν οἱ εὐκαιρίες τῆς ἀφύπνισης τῆς συνειδήσεως, οἱ ὁποῖες προκαλοῦν μιά διαφάνεια τῶν ἐσωτερικῶν καί ἐξωτερικῶν κινήσεων. Οἱ θλίψεις εἶναι ὁ πιό ἀποτελεσματικός δάσκαλος τῆς συνείδησης τῆς ἁμαρτίας, ἀλλά ἐκεῖ πού δέν ὑπάρχει πίστη, ἀντί νά καθαρίζουν, οἱ θλίψεις χειροτερεύουν περισσότερο τόν ἄνθρωπο.

Ἡ μετάνοια ξεκινάει μέ πόνο, μέ λύπη, μέ πικρά δάκρυα καί μέ τήν ἀπόφαση νά μήν ἁμαρτήσει πάλι ὁ μετανοῶν ἄνθρωπος. Ἔτσι ὁλοκληρώνεται ἡ χαρά τῆς ἐσωτερικῆς εἰρήνης, ἡ γλυκύτητα τῆς ἀγάπης τελειοποιεῖται μέ τήν μυστική θέα τοῦ Θεοῦ. Ἡ μετάνοια μᾶς ἀποσπᾶ ἀπό τήν ὑπερηφάνεια καί ἀλαζονεία, ἀλλά καί δι᾿ αὐτῆς  πεθαίνει «τό ἐγώ» γιά νά ζήσει ὁ Χριστός μέσα στόν ἄνθρωπο.

Ἡ συνείδηση τῆς ἁμαρτίας εἶναι τό ζητούμενο τῶν Νόμων τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἕνας συνεχής αὐτοέλεγχος, εἶναι ἡ νεκρανάσταση πού ὁδηγεῖ στήν τελειοποίηση. Ὄχι ἡ συνείδηση τῆς ἁμαρτίας, οὔτε ἡ αὐστηρότητα καί ἡ αὐθεντικότητα τῆς μετανοίας καθαρίζουν καί τελειοποιοῦν τόν ἄνθρωπο, ἀλλά ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ. Ἡ συνείδηση τῆς ἁμαρτίας εἶναι μιά ἄμεση ἐνέργεια τῆς Χάριτος, ἐνῶ ἡ ἐξομολόγηση εἶναι ἡ δράση τῆς Χάριτος διά τοῦ ἁγίου Μυστηρίου.

Ἡ ἐξομολόγηση εἶναι μιά συνειδησιακή ἐκδίκηση, μιά ἀληθινή τέχνη ἤ μιά περιεκτική ἐπιστήμη πού γίνεται μεθοδικά. Ἕνας λανθασμένος τρόπος μετανοίας μπορεῖ νά ὁδηγήσει τόν ἄνθρωπο σέ μεγάλα καί οὐσιώδη λάθη ἤ σέ ἐπανειλημμένες ἀποτυχίες. Δέν ὑπάρχει  καμμιά ἄλλη ἀπασχόληση καί πιό λεπτή  ἀπό ἐκείνη μέ τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων, πού ἀγωνίζονται νά κρατοῦν μέσα τους ὅ,τι ἀξιώτερο καί πολυτιμώτερο ὑπάρχει. Ὁ ἐξομολόγος πρέπει νά ἐπιτελεῖ, πέρα ἀπό τόν ρόλο τοῦ οἰκονόμου τῆς Χάριτος, καί τόν ρόλο τοῦ γλύπτου στό  ἐσωτερικό τῶν ἀνθρώπων καί φύλακα τῶν μυστηρίων τῶν συνειδήσεών τους.

Δέν  μποροῦμε νά τελειώνουμε αὐτές τίς σκέψεις περί τῆς συνείδησης τῆς ἁμαρτίας χωρίς νά θυμίσουμε ὅτι ὑπάρχει φυσικά, προγονικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, πολιτικά καί μιά ὁμαδική συνείδηση τῆς ἁμαρτίας, ἐπειδή ὑπάρχει καί ὁμαδική ἁμαρτία, καί μιά ὁμαδική εὐθύνη. Ὅσο πιό μεγάλες εἶναι οἱ ὑπευθυνότητες στόν κόσμο, τόσο πιό δριμεῖα πρέπει νά εἶναι καί ἡ συνείδηση τῆς ἁμαρτίας σ΄ αὐτούς πού ἔχουν αὐτές τίς εὐθύνες.

Ὁ κόσμος θά εἶναι εὐτυχής ὅταν οἱ ἄνθρωποι πού παίρνουν ἀποφάσεις καί ἀνοίγουν καινούργιους ὁρίζοντες, πού κάνουν νόμους, ἐκεῖνοι πού γράφουν, πού σπουδάζουν, δηλαδή ὅλοι ὅσοι συμβάλλουν στήν κοινοτική ζωή μέ τίς ποικίλες δράσεις τους καί πρῶτα οἱ ἱερεῖς, οἱ ὁποῖοι ἀσχολοῦνται μέ τά ἱερά, θά μένουν μέ ἄγρυπνες συνειδήσεις μπροστά στόν Θεό. Τότε καί οἱ πράξεις τους θά ἔχουν τήν σφραγίδα τῶν νόμων τοῦ Θεοῦ. 

Ἀπόσπασμα ἀπό: Ἡ ἐπιστροφή στόν Χριστό (ΤΑ ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΑ ΒΑΣΑΝΑ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ ΣΤΗΝ ΡΟΥΜΑΝΙΑ)