Ο ΟΣΙΟΣ ΓΕΡΩΝ ΚΛΕΟΠΑΣ

«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΑΠΌ ΙΕΡΟΜ. Π. ΠΕΤΡΩΝΙΟ

Λυπηθήκαμε, φυσικά, ὅταν ἐμάθαμε ὅτι ἕνας ἀκόμη μεγάλος πατήρ τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ μας ἀνεχώρησε ἀπό ἐμᾶς, ἀκριβῶς τώρα, πού ὑπάρχει τόση ἀνάγκη ἀπό ἐμπείρους καθοδηγούς στόν δρόμο τῆς σωτηρίας.

Δέν εἶχε ἀναχωρήσει πρίν πολλά χρόνια καί ὁ ἀθωνίτης ἀσκητής π. Παΐσιος. Στήν ἀρχή αὐτοῦ τοῦ ἔτους μᾶς ἐγκατέλειψαν ὁ π. Εὐφραίμ Κατουνακιώτης ἀπό τόν Ἄθωνα, καί τώρα, στήν συνέχεια ὁ π. Κλεόπας ἀπό τήν Συχαστρία Ρουμανίας. Ἀλλά δέν ὑπάρχει ἄλλη ὁδός. Ὁ π. Κλεόπας εἶχε περάσει πολύ περισσότερο τήν ἡλικία τοῦ Ψαλμωδοῦ, ἦτο 86 ἐτῶν καί ὁ Κύριος τόν ἐκάλεσε στήν αἰώνια χαρά καί ἀνάπαυσι, ἐνῶ σ᾿ ἐμᾶς ἔμεινε, ὅπως λέγει ὁ Ἀπόστολος, τό καθῆκον νά τούς μνημονεύουμε καί νά τούς ἀκολουθοῦμε στήν πίστι.

Τό ὄνομα τοῦ π. Κλεόπα εἶχε περάσει ἀπό παλαιότερα ἔξω ἀπό τά σύνορα τῆς Ρουμανίας. Ἦτο γνωστός ὄχι μόνο στίς ὀρθόδοξες χῶρες, ἀλλά καί σ᾿ ὁλόκληρο τόν χριστιανικό κόσμο. Ξένοι, διακεκριμένοι ὀρθόδοξοι, ὅταν ἤρχοντο στήν Ρουμανία, δέν ἠμποροῦσαν νά μή περά­σουν καί ἀπό τήν Συχαστρία γιά νά ἰδοῦν καί ν᾿ ἀκούσουν τόν π. Κλεόπα καί ὅλοι ἀναχωροῦσαν ὠφελημένοι μέ εἰρηνική τήν μορφή τους, διότι ἡ συμβουλή καί ὁ διδακτικός λόγος τοῦ π. Κλεόπα τούς παρηγοροῦσε στίς δοκιμασίες τῆς ζωῆς τους. Συμβούλευε καί ἐπεξηγοῦσε τίς ἀπορίες τους, κατηύθυνε τούς νέους, ἀλλά προπαντός τούς ἐλάφρωνε ἀπό τό φορτίο τῶν ἁμαρτιῶν τους διά τοῦ μυστηρίου τῆς ἱερᾶς Ἐξομολογήσεως.

Καί, ἐπειδή ἡ ζωή τῶν ἐναρέτων τελειώνει κι αὐτή κάποτε τό ταξίδι της ἐπί τῆς γῆς, εἶναι  καλό, νομίζω, νά σταθοῦμε λίγο ἐπάνω στήν ζωή τοῦ μεγάλου πατρός, πού ἔφυγε προσφάτως  ἀπό κοντά μας.

Ὁ π. Κλεόπας γεννήθηκε στίς 10 Ἀπριλίου 1912 στήν κοινότητα Σουλίτσα, τοῦ νομοῦ Μποτοσάνι τῆς βορείου Μολδαβίας τῆς Ρουμανίας, ἀπό μιά οἰκογένεια εὐσεβῶν χωρικῶν. Οἱ γονεῖς του, Ἀλέξανδρος καί Ἄννα ἀπέκτησαν 10 παιδιά, ἀπό τά ὁποῖα τρία ἐνδύθηκαν τόν μοναχικό τρίβωνα, ἐνῶ στά τελευταῖα της καί ἡ μητέρα του ἐκάρη μοναχή καί ἐπωνομάσθηκε Ἀγάθη. Ὁ Πνευματικός π. Παΐσιος τῆς σκήτης Κοζάντσεα, γνωστός τῆς οἰκογενείας του, θά κατευθύνη τόν νεαρό Κωνσταντῖνο, διότι αὐτό ἦτο τό ὄνομά του, πού ἔλαβε στό βάπτισμά του, γιά τήν μοναχική ζωή στό μοναστήρι Συχαστρία, ὅπου θά ὑπάγη τό 1929. Τό 1937 θά δεχθῆ τήν μοναχική κουρά, λαμβάνοντας τό ὄνομα Κλεόπας.

Ἐκεῖνο τόν καιρό ἡ Συχαστρία ἦτο μία ταπεινή σκήτη (μικρό μονύδριο) τῆς Μομῆς Σέκου, τοῦ νομοιῦ Νεάτς, ἀπό τήν ὁποία καί ἐξηρτᾶτο, ἔχοντας τότε μία ἐκκλησούλα καί μία πτέρυγα κελλιῶν καί λίγους ἀδελφούς. Ἀλλά τότε εἶχε καί ἕνα ἄξιο ἡγούμενο, τόν μεγαλό­σχημο ἱερομόναχο π. Ἰωαννίκιο Μορόϊ, ὁ ὁποῖος εἶχε ζήσει μία περίοδο καί στό Ἅγιον Ὄρος καί εἶχε ἐπιβάλλει στήν σκήτη του αὐστηρά τάξι, ὅπως εἶναι στά ἡσυχαστικά κελλία τοῦ Ἄθωνος. Ἀνάμεσα στίς συμβουλές του, ἔλεγε καί αὐτές στούς μαθητές του: «Ἀδελφοί, προσέχετε τόν ἑαυτόν σας, φυλάξετε τόν νοῦ σας καί μή ξεχνᾶτε τό «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ...».

Στήν Συχαστρία, μετά ἀπό μία περίοδο ἀγώνων πνευματικῶν στά διακονήματα, ὁ νεαρός μοναχός Κλεόπας, διωρίσθηκε τσοπάνης στήν στάνη τῶν ζώων τῆς σκήτης, διακόνημα τό ὁποῖον ἐπετέλεσε ἐπί ἕξι χρόνια. Στήν ἡσυχία καί μέσα στίς φυσικές ὀμορφιές, ὅπου ἐποίμαινε τά πρόβατα, ἐκτός ἀπό τά ἀναγκαῖα καθήκοντά του σάν τσοπάνης τῶν ζώων, ἔφερε πάντοτε μαζί του καί βιβλία πνευματικά, κυρίως τούς Βίους τῶν Ἁγίων, τήν Κλίμακα τοῦ ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου κλπ., τά ὁποῖα ἐδιάβαζε καί ἐπανελάμβανε πολλές φορές. Προικισμένος ἀπό τόν Θεό μέ μία καταπληκτική μνήμη, ὅ,τι ἐδιάβαζε τό ἐγνώριζε μετά ἀπέξω. Καί ὄχι μόνο τά ἐγνώριζε, ἀλλά εἶχε καί τό χάρισμα νά διηγῆται ὡραῖα καί στούς ἄλλους, ὄχι μόνο, ὅσα ἐδιάβαζε, ἀλλά καί αὐτά πού ζοῦσε σάν ἐμπειρίες τόσα χρόνια στήν μοναχική του ζωή. Ἔτσι, ἀμέσως ἔγινε γνωστό σ᾿ ὅλους στήν ἀδελφότητα καί, ὅταν ὁ ἡγούμενος Ἰωαννίκιος ἀπέθανε, ἐξελέγη αὐτός ἀπ᾿ ὅλη τήν ἀδελφότητα ἱερεύς καί μετά ἡγούμενος. Ἀμέσως στήν συνέχεια χειροτονήθηκε ἱερεύς καί Πνευματικός, διακόνημα τό ὁποῖον ἐπετέλεσε μέχρι τόν θάνατό του, ἐπί 60 δηλαδή χρόνια.

Ὡς στάρετς καί Πνευματικός, ὁ π. Κλεόπας προώδευε ἀπό δύναμι σέ δύναμι, διάγοντας μία αὐστηρά ζωή μέ ἀσυνήθιστες καλογερικές ἀσκήσεις. Ὁ ἀριθμός τῶν ζηλωτῶν γιά τόν μοναχισμό ἀδελφῶν, κάτω ἀπό τήν καθοδήγησί του, αὐξανόταν συνεχῶς, ὥστε μέ ἐντολή τῆς Ἐκκλησίας νά σταλῆ μέ 30 μοναχούς στό μοναστήρι Σλάτινα, ὅπου εἶχαν ἀπομείνει λίγοι μοναχοί. Ἀλλά δέν ἔμεινε ἐκεῖ πολύ διάστημα. Ἐπανῆλθε στήν Συχαστρία, ὅπου ἐμπιστεύθηκε τά διοικητικά καί τό νοικοκυριό τῆς Μονῆς σ᾿ ἕνα ἄξιο μαθητή του, ἐνῶ ὁ ἴδιος ἠσχολήθη μόνο μέ τήν πνευματική καθοδήγησι τῆς ἀδελφότητος, τῶν Χριστιανῶν καί προσκυνητῶν, οἱ ὁποῖοι ἤρχοντο κατά ἑκατοντάδες γιά συμβουλές καί ἐξομολόγησι στόν π. Κλεόπα.

Στήν περίοδο τοῦ διωγμοῦ ἐκ μέρους τοῦ Κομμουνισμοῦ, ὅταν πολλοί μοναχοί ἐξεδιώχθηκαν ἀπό τά μοναστήρια, ὁ π. Κλεόπας ἔμεινε μία περίοδο στά χρόνια 1955-1964 κρυμμένος μέσα στά ἀτέλειωτα δάση, πλησίον τῆς Μονῆς του ἤ στά σπίτια μερικῶν ὀρεσίβιων ἀφοσιωμένων Χριστιανῶν. Ἐπανελθών στήν ἀδελφότητα τό 1964 ὁ π. Κλεόπας συνέχισε τό ἔργο τῆς καθοδηγήσεως τῶν μοναχῶν τῆς ἀδελφότητός του καί τόν Πιστῶν, οἱ ὁποῖοι τόν περιτριγύριζαν.

Ποιό ἦτο τό πρόγραμμα τῆς ἐργασίας τοῦ π. Κλεόπα; Μετά τήν ἔξοδό του ἀπό τήν πρωϊνή θεία Λειτουργία, τό  πρωΐ ἐπιτελοῦσε στό κελλί του τήν τάξι τῆς προσευχῆς του: Προσευχή καί μετά ἐνασχόλησι μέ μελέτη καί γράψιμο. Οἱ Πιστοί, πού ἤρχοντο καθημερινά, τόν ἐπερίμεναν σέ κάποιο συγκεκριμένο ἀρχονταρίκι, πλησίον τοῦ κελλιοῦ του, ὅπου ἐπήγαινε ἐκεῖ τό ἀπόγευμα. Ἱερεῖς, μοναχοί ἀπ᾿ ὅλα τά μοναστήρια, μητέρες μέ τά παιδιά τους, πιστοί διψασμένοι γιά λόγο πνευματικό, ἔθεταν ἐρωτήσεις, ἔπαιρναν ἀπαντήσεις, ζητοῦσαν συμβουλές. Γενικά, τά προβλήματα ἐσυζητοῦντο δημοσίως καί, ὅσα εἶχαν προσωπικό χαρακτῆρα, τά ἄφηνε στό τέλος. Οἱ διάλογοι κρατοῦσαν ὁλόκληρες ὧρες, μέχρις ἀργά τό βράδυ. Ἦτο μία πραγματική σχολή κατηχήσεως, ποιμαν­τική γιά τήν ἀντιμετώπισι τῆς ἁμαρτίας, ἐναντίον τοῦ προσηλυτισμοῦ τῶν αἱρέσεων καί γιά τήν ἐνίσχυσι τῆς ὀρθοδόξου Πίστεως.

Στήν περίοδο τοῦ Κομμουνισμοῦ, ὅταν γιά τόν ὁποιοδήποτε λόγο, οἱ συνάξεις ἦσαν αὐστηρά ἀπηγορευμένες, γι᾿ αὐτό μιά τέτοια δραστηριότητα ἐθεωρεῖτο ὕποπτη καί ἐπιτηρεῖτο αὐστηρά. Ἀνάμεσα στούς Πιστούς πού ἤρχοντο τόν π. Κλεόπα τακτικά, εἰσχωροῦσε καί ἕνας τῆς μυστικῆς ἀστυνομίας, πού ἐστέλλετο συγκεκριμένα ν᾿ ἀκούση τί λέγωνται ἐκεῖ καί νά μαγνητοφωνήση τίς συζητήσεις καί τά κηρύγματά του. Ἀλλά δέν συνέβη μόνο μία φορά πού οἱ ἴδιοι οἱ ἀστυνομικοί ζητοῦσαν στά κρυφά συμβουλές ἀπό τόν π. Κλεόπα γιά τίς περιπέτειες τῆς ζωῆς τους καί τίς συμφορές πού εἶχαν στίς οἰκογένειές τους. Μάλιστα μιλοῦσαν μέ θαυμασμό γιά τό χάρισμα τοῦ λόγου τοῦ π. Κλεόπα. Στίς συμβουλές του ὁ π. Κλεόπας δέν εἶχε ν᾿ ἀναπτύξη  συγκεκριμένες προσωπικές διδασκαλίες, ἀλλά ὡμιλοῦσε ἀπό τήν ἐμπειρία του καί ἀπό τούς Λόγους τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, τούς ὁποίους ἤξερε πολύ καλά.

«Ἀδελφοί, ἔλεγε μεταξύ τῶν ἄλλων, οἱ ἅγιοι καί ὅσιοι Πατέρες τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας εἶναι γιά ἐμᾶς ζωντανές εἰκόνες πού μᾶς καθοδηγοῦν στήν ὁδό τῆς σωτηρίας μας. Εἴμεθα ὑποχρεωμένοι νά τούς τιμοῦμε καί νά τούς ἀκολουθοῦμε κατά τήν δύναμί μας στό ἔργο τῆς προσευχῆς, τῆς νηστείας, τῆς ἁγιότητις τῆς ζωῆς τους, τῆς ταπεινώσεως, τῆς ὑπομονῆς, τῆς πραότητος, τῆς ἐλεημοσύνης, τῆς θυσίας κλπ. Ἐπίσης ν᾿ ἀκολουθοῦμε καί τήν καθαρά καί εὐλογημένη ζωή τῶν κατά σάρκα πατέρων μας, οἱ ὁποῖοι μᾶς ἐγέννησαν καί τῶν πνευματικῶν μας πατέρων, οἱ ὁποῖοι μᾶς συμφιλίωσαν μέ τόν Χριστό καί μᾶς καθωδήγησαν στόν δρόμο τῆς σωτηρίας».

«Ὁ κόσμος καί οἱ νέοι τῆς ἐποχῆς μας θά σωθοῦν μόνο, ἐάν θέλουν νά ταξιδεύσουν ἀνάμεσα σ᾿ αὐτούς τούς δύο τοίχους: Ἀπό τόν φόβο τοῦ Θεοῦ καί τήν μνήμη τοῦ θανάτου. Νά μη λησμονοῦμε ὅτι ὁ Θεός εἶναι πάντοτε ἐνώπιόν μας καί κάθε τι τό ὁποῖον κάνουμε, θά ἔλθη μία ἡμέρα καί θ᾿ ἀποθάνουμε καί θά ἐξετασθοῦμε λεπτομερῶς γιά ὅ,τι ἐκάναμε στήν ζωή μας».

Τούς μοναχούς πού ἤρχοντο νά τοῦ ζητήσουν συμβουλή, τούς προέτρεπε νά ἐξομολογοῦνται συχνά, μία φορά τήν ἑβδομάδα καί  νά κρατοῦν μέ ἀκρίβεια τά ὅσα ὑπεσχέθησαν: Παρθενία, ἀκτημοσύνη καί ὑπακοή, χωρίς τά ὁποῖα δέν ἠμπορεῖ νά σωθῆ ὁ μοναχός.

«Οἱ προϋποθέσεις γιά τήν σωτηρία μας, ἔλεγε ὁ Πατήρ, εἶναι ἁπλές καί κατανοητές ἀπό ὅλους. Αὐτές εἶναι: Νά στεκώμεθα μέ τήν καρδιά μας ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, δηλαδή, νά Τόν ἀγαπᾶμε καί νά Τόν ὑπακούωμεν, ὅπως ὑπακούει ὁ καλός γυιός τόν πατέρα του· ἐνώπιον τοῦ πλησίον μας νά στεκώμεθα μέ τήν καρδιά τῆς μητέρας, δηλαδή νά ἔχουμε καλωσύνη καί στοργή πρός ὅλους τούς ἀνθρώπους, χωρίς διακρίσεις, καί νά τούς βοηθοῦμε τό κατά δύναμιν ψυχικά καί σωματικά, σέ ὅ,τι ἔχουν ἀνάγκη. Ἐνῶ ἐνώπιον τοῦ ἑαυτοῦ μας νά στεκώμεθα μέ τήν καρδιά τοῦ δικαστοῦ, δηλαδή ἀδιάκοπα νά καταδικάζουμε καί νά ἐλέγχουμε τόν ἑαυτό μας, πιστεύοντας ὅτι εἴμεθα πιό ἁμαρτωλοί ἀπ᾿ ὅλους τούς ἀνθρώπους.

Ἐκτός ἀπό τήν γενναιοδωρία τοῦ π. Κλεόπα νά προσφέρη τούς σοφούς λόγους του ἀκούραστα, ἦτο καί πολύ ἐλεήμων. Δέν ὑπῆρχε πτωχός ἄνθρωπος ἤ πονεμένος, ὁ ὁποῖος περνώντας ἀπό τήν Συχαστρία, δέν θά ἐδεχόταν καί βοήθεια: ὅπως χρήματα, ροῦχα, τρόφιμα, ἐνῶ γιά τήν ἀνοικοδόμησι ναῶν στά γύρω πτωχά χωριά ἐστέλλοντο χρήματα ἀπό τήν Συχαστρία.

Ἀνάμεσα στούς πολλούς κόπους του, τό πιό ἀνεκτίμητο χάρισμά του ἦτο τό τῆς πνευματικῆς πατρότητος. Ἦτο βαθύς γνώστης τῆς ἀνθρωπίνης ψυχῆς. Ἀρχιερεῖς, ἡγούμενοι μοναστηριῶν, Χριστιανοί ἀπ᾿ ὅλες τίς κοινωνικές τάξεις ἤρχοντο νά ἐξομολογηθοῦν στόν π. Κλεόπα, ὁ ὁποῖον σάν εἰδικός γιατρός τῶν ψυχῶν, ἐγνώριζε νά κάνη τήν διάγνωσι καί νά θεραπεύη τήν ἀσθένεια τῆς ψυχῆς τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Ἰδού τί μαρτυρεῖ ἕνας ἱερεύς, καθηγητής τῆς θεολογίας, ὁ ὁποῖος ἐξωμολογήθηκε στόν π. Κλεόπα: «Ὅταν ἐξωμολογήθηκα γιά πρώτη φορά, ὁ π. Κλεόπας ἀπήγγειλλε ἐπάνω ἀπό τό κεφάλι μου, ἐπί μισή ὥρα, τόσα εἴδη ἁμαρτιῶν, ὥστε κατεπλάγην...Καί γνωρίζω ὅτι δέν εἶχε παραμείνει σέ μένα τίποτε, ἀλλά, γι᾿ αὐτό ἀκριβῶς  αἰσθανόμουν τόσο ἀνάλαφρος, ὥστε ἠμποροῦσα νά πετάξω στόν οὐρανό...».

Σ᾿ αὐτούς τούς καιρούς τῶν σκληρῶν δοκιμασιῶν: Τοῦ κομ­μουνισμοῦ, τῶν κατακλυσμῶν, τῆς πτωχείας, τῶν σεισμῶν καί πλημ­μυρῶν κλπ. χιλιάδες βαρυπενθοῦσες Ψυχές, πού εἶχαν φθάσει στό κατώφλιο τῆς ἀπελπισίας, ἐλάφρωσαν καί δυνάμωσαν πνευματικά, ἀφοῦ ἐπέρασαν τό κατώφλιο τοῦ κελλιοῦ τοῦ π. Κλεόπα καί στάθηκαν γιά ἐξομολόγησι κάτω ἀπό τό ἐπιτραχήλιό του.

Ὅλοι αὐτοί οἱ ἐπίμονοι καί ἀδιάκοποι κόποι τοῦ π. Κλεόπα ἔδωσαν καί ἄφθονους καρπούς. Ἡ ἀπέριττη ἄλλοτε σκήτη Συχαστρία ἔγινε σήμερα ἕνα ἀπό τά μαγαλύτερα μοναστήρια τῆς Ρουμανίας καί ἀριθμεῖ περίπου 150 μοναχούς. Ἐκτός ἀπό τήν παλαιά ἐκκλησία, ἀνηγέρθηκε καί ἄλλη μεγαλύτερη, ἡ ὁποία καί ἐγκαινιάσθηκε ἀπό δύο πατριάρχες: Τόν Κωνσταντινουπόλεως κ. Βαρθολομαῖο καί τόν Ρουμανίας κ. Θεόκτιστο. Νέες πτέρυγες κελλιῶν κτίσθηκαν καί ἐξωπλίσθηκαν μέ ὅλα τά ἀναγκαῖα γιά τήν διαβίωσι τῶν 150 μοναχῶν καί δοκίμων καί τήν φιλοξενία ἐπισήμων προσώπων. Τό μοναστήρι ἵδρυσε καί ἕνα μικρό ἐκδοτικό οἶκο, πού διευθύνεται ἀπό τόν ἄξιο μαθητή τοῦ π. Κλεόπα, ἀρχιμ καί Πνευματικό π. Ἰωαννίκιο Μπάλαν, ὁ ὁποῖος, ἐκτός ἀπό τό πλῆθος τῶν ψυχωφελῶν βιβλίων πού ἔχει γράψει γιά χριστιανούς καί μοναχούς, ἐξέδωκε προσφάτως σέ μιά νέα βελτιωμένη ἔκδοσι τούς Βίους τῶν Ἁγίων. Ἐπίσης τά πολλά μοναστήρια καί οἱ σκῆτες τῆς Μολδαβίας, τά ὁποῖα κυβερνῶνται ἀπό μαθητές τοῦ π. Κλεόπα, ἔχουν γνωρίσει μία ἀρκετά μεγάλη πνευματική ἄνθησι καί πρόοδο.

Σταματώντας ἐδῶ, σ᾿ αὐτές τίς σύντομες σημειώσεις, εἶναι φυσικό νά μᾶς ἐρωτήσετε, μέσῳ ποιοῦ θαυμαστοῦ τρόπου ὁ ταπεινός αὐτός χωρικός, χωρίς σπουδές καί πτυχία, ἔφθασε σέ τέτοιο ὕψος πνευματικό;

Ἡ ζωή τῶν εὐσεβῶν χωρικῶν τῶν χωριῶν μας εἶναι μία ἀνεξίτηλη σφραγίδα στήν ζωή τῶν παιδιῶν στά πρῶτα ἑπτά χρόνια τῆς πᾶιδικῆς ἡλικίας τους. Ἡ πίστις καί ἡ εὐλάβεια πού μεταδόθηκαν ἀπό τήν μητέρα του Ἄννα, δέν τόν ἐγκατέλειψαν οὐδέποτε. Κατόπιν, στό μοναστήρι, μπαίνοντας στήν πνευματική καθοδήγησι ἐμπείρων Γερόντων, ὅπως τοῦ π. Ἰωαννικίου Μορόϊ καί τοῦ π. Παϊσίου Ὀλάρου προώδευσε ἀπό δυνά­μεως εἰς δύναμιν καί μέ τά τάλαντα τά ὁποῖα τοῦ ἔδωσε ὁ Θεός, ὅπως τήν ἐξαιρετική μνήμη καί τό χάρισμα τοῦ λόγου, τά ἐπολλαπλασίασε μέ μία ἀδιάκοπη προσωπική του προσπάθεια. Ὁ Καλός Θεός δίδει στόν κάθε ἄνθρωπο ἀπό τήν γέννησί του καί διά τοῦ Βαπτίσματος ἕνα πλοῦτο ταλάντων καί δωρεῶν, τά ὁποῖα περιμένει νά τά προσφέρη ὁ ἄνθρωπος στό ἔργο, τά ὁποῖα, λόγῳ ἀγνοίας καί ἀδιαφορίας, παραμένουν σάν ἕνα πολύτιμο ἀχρησιμοποίητο κεφάλαιο.

Ὁ π. Κλεόπας ἐκτός ἀπό τήν ὁσιακή εἰκόνα τῆς προσωπικότητός του καί τίς σοφές διδασκαλίες του, μᾶς ἔδωσε ἀκόμη καί ἕνα μάθημα χριστιανικῆς ζωῆς, γιά τήν ζωή τῆς χριστιανικῆς οἰκογενείας, ἕνα σύνολο ὁδηγιῶν γιά τίς μοναχικές ἀδελφότητες καί γιά τήν θεμελίωσι μιᾶς ὀρθοδόξου νεολαίας. Αὐτά εἶναι τά πιό ἀνεκτίμητα ἀγαθά μιᾶς χώρας καί ἡ μοναδική ὁδός γιά τήν εὐημερία καί τήν ἀνάπτυξί της.

Μετάφρασις ἀπό τά ρουμανικά π. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης

 Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου