Παρασκευή 24 Νοεμβρίου 2023

"Αλέξανδρος Νιέφσκυ, ο ηγέτης της ρωσικής λαϊκής παράδοσης"

 

[Με αφορμή το χθεσινό εορτασμό του Αγίου της Ρωσικής Εκκλησίας,
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΝΙΕΦΣΚΥ]


Ο Αλέξανδρος Γιαροσλάβιτς Νιέφσκι είναι μία από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της μεσαιωνικής Ρωσίας και άγιος της Ρωσικής Εκκλησίας.
Υπήρξε ηγέτης σε μια πολύ δύσκολη περίοδο για τον ανατολικό σλαβικό κόσμο.
Ο Νιέφσκυ είναι ο ηγέτης που μέσα από ατέλειωτες μάχες κι αγώνες κάνει το ρωσικό λαό να πιστέψει στη νίκη, να ενισχυθεί το εξασθενημένο ηθικό του!
Και μόνο το όνομά του ήταν αρκετό να προκαλεί απροσμέτρητο ενθουσιασμό και να σκορπίζει τον φόβο στους αντιπάλους.

Η ζωή και οι νικηφόρες μάχες του μεταφέρονται στη μεγάλη οθόνη με την ομώνυμη, επική ταινία του Σεργκέι Αϊζενστάιν "Αλέξανδρος Νιέφσκι", με τις εικόνες και τους ήχους να συνδυάζονται με τις θαυμάσιες μουσικές συνθέσεις του Προκόφιεφ.



Ένα από τα αριστουργήματα του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, αλλά και του παγκόσμιου κινηματογράφου με τη μουσική να "προηγείται κι έπεται της εικόνας, σε μια οπτικο-ακουστική αντίστιξη", όπως έγραψαν οι κριτικοί.



"Μάχη του Νέβα", η θρυλική σκηνή με τους αγίους πρίγκιπες Μπόρις και Γκλεμπ
να κωπηλατούν σε βάρκα για να βοηθήσουν το Νιέφσκι στη μάχη.
(Λεπτομέρεια από εικόνα -δημιουργία αγνώστου- του 17ου αι. που απεικονίζει τον Άγιο Αλέξανδρο Νιέφσκι με σκηνές από τη ζωή του)

Η καντάτα "Alexander Nevsky Op. 78" παρουσιάστηκε το 1939 υπό τη διεύθυνση του Προκόφιεφ και έτυχε θερμότατης υποδοχής!
Αναπτύσσεται σε 7 κινήσεις και είναι στη ρωσική γλώσσα πλην δύο μερών που ακούγονται στα λατινικά.
Δυο από τα μέρη που η ακρόασή τους με γεμίζει δέος και μού προκαλεί ρίγη ενθουσιασμού είναι το 2ο και 5ο, "Το τραγούδι του Νιέφσκι, μάχη του Νέβα" και η "Μάχη των Πάγων", αντίστοιχα.
Το δεύτερο ακούγεται στη λατινική γλώσσα.

Το μέρος της καντάτας με τίτλο "Τραγούδι για τον Αλέξανδρο Νιέφσκι" αντιπροσωπεύει τη νίκη του πρίγκιπα Αλέξανδρου στη "Μάχη του Νέβα".

Ο μόλις 20 ετών Αλέξανδρος νίκησε τις δυνάμεις των Σουηδών, που κατόπιν σχεδίου του τούς εγκλώβισε στη συμβολή του Νέβα, τους επιτέθηκε αιφνιδιαστικά τη νύχτα (15 Ιουλίου 1240), οπότε δεν πρόλαβαν να βγουν από τα πλοία τους με τον Αλέξανδρο να θριαμβεύει!

Έκτοτε έλαβε το προσωνύμιο "Νιέφσκι" (δηλαδή: του Νέβα).

Aπό την ηχογράφηση του 1966 με τον Yevgeny Svetlanov
να διευθύνει την USSR Symphony Orchestra: