Ὁ Ἄγγελός μας συνοδός τῆς ψυχῆς μας γιά τήν ἄλλη ζωή.

«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»

Ὅταν ζοῦσε τόν 5^ον αἰῶνα στήν Αἴγυπτο ὁ ἀββᾶς Μακάριος εἶχε πολλές ἀπορίες σχετικές μέ τήν ἄλλη ζωή καί ποῦ πηγαίνει ἡ ψυχή. Τότε ὁ Χριστός ἔστειλε ἕναν Ἄγγελο μέ τήν μορφή νέου μοναχοῦ. Συναντήθηκαν καί περπατώντας στήν ἔρημο μαζί συνωμίλησαν γιά ὅλες τίς ἀπορίες τοῦ ἀββᾶ.

Πές μου, Άγιε Άγγελε, έάν γνωρίζονται μεταξύ τους οί άνθρωποι στόν αιώνιο έκείνο κόσμο, όταν φύ­γουν άπ' αύτόν.

Καί ό Άγγελος είπε:

 Άκουσε, Πάτερ Άγιε. Όπως σ' αύτόν έδώ τόν κόσμο οί άνθρωποι κοιμούνται άπό τό βράδυ ώς τό πρωΐ καί τήν άλλη ήμέρα σηκώνονται καί τούς χθεσινούς άνθρώπους, πού ήξεραν τούς γνωρίζουν καί τούς χαιρετούν, έτσι γίνεται καί σ' έκεῖνο τόν κόσμο. Ό ένας γνωρίζει τόν άλλον καί συνευφραίνεται καί συνομιλεί. Αύ­τό βέβαια γίνεται μέ τούς δικαίους. Οί άμαρτωλοί όμως καί αύτό τό πράγμα τό στερούνται.

Λέγει τότε ό Γέροντας: Πές μου καί τούτο: Μετά τόν χωρισμό τής ψυχής άπό τό σώμα τί γί­νεται; Καί γιατί τελούνται τά μνημόσυνα τών νεκρών;

Ὁ  Ἄγγελος είπε: Ακουσε, Πάτερ: Μετά τόν χωρισμό τής ψυχής άπό τό σώμα, παίρ­νουν τήν ψυχή οί Άγγελοι καί αύτό γίνεται μετά τήν τρίτη ήμέρα καί άνέρχονται στόν ούρανό γιά νά προσκυνήση τόν Κύριό μας. Άπό τήν γή μέχρι τόν ούρανό υπάρχει μία μεγάλη σκάλα καί σέ κάθε μονοπάτι βρίσκεται ένα τάγμα δαιμόνων, πού λέγο­νται τελώνια καί συναντούν τήν ψυχή τά πονηρά πνεύ­ματα καί φέρνουν τά χειρόγραφά της (τόν κατάλογο τών πράξεών της) καί τά δείχνουν αύτά στούς άγγέλους λέ­γοντας: «Τήν τάδε ήμέρα καί στίς τόσες τού μηνός αύτή ή ψυχή έπραξε αύτό τό έργο. Ή έκλεψε ή έπόρνευσε ή έμοίχευσε ή έμαλακίσθηκε ή είπε ψέμματα ή συμβούλευ­σε άνθρωπο σέ κακό έργο καί κάθε τι κακό έργο έπραξε, όλα τά δείχνουν στούς άγγέλους. Τότε καί οι Άγγελοι φανερώνουν, έάν έκανε κάποιο καλό έργο ή ψυχή έκεί­νη ή έλεημοσύνη ή προσευχή ή λειτουργίες ή νηστείες ή ό,τι άλλο καλό έπραξε.

Καί ζυγίζουν τά έργα οί Άγγελοι καί οί δαίμονες. Καί άν βρεθή κάποιο καλό περισσότερο άπό τίς άμαρ­τίες, άρπάζουν τήν ψυχή οί Άγγελοι καί άνεβαίνουν στό έπόμενο σκαλοπάτι. Καί τρίζουν τά δόντια τους οί δαίμονες σάν άγρια σκυλιά καί βιάζονται ν' άρπάξουν τήν άθλια έκείνη ψυχή άπό τά χέρια τών Αγγέλων. Μα­ζεύεται καί φοβάται ή ψυχή καί προσπαθή νά κρυφθή στήν άγκαλιά τών Αγγέλων.

Καί πάλι άνεβαίνουν σέ άλλο σκαλοπάτι καί έκεῖ βρίσκουν άλλο τελώνιο άκόμα πιό άγριο καί πιό δυνατό. Καί έδώ γίνεται πάλι μεγάλη άντάρα καί διαμάχη άπερίγραπτη, ποιός θά πάρη τήν ψυχή. Καί οί δαίμονες τῆς λένε: «Που προχωράς; Ε­σύ δέν είσαι πού έπόρνευσες καί κατεμόλυνες τό "Αγιο Βάπτισμα; Έσύ δέν είσαι, πού έμόλυνες τό Αγγελικό Σχήμα; Πού πηγαίνεις τώρα; Γύρισε πίσω, στόν σκοτεινό άδη. Τότε, άν είναι καταδικασμέ­νη ή ψυχή έκείνη, τήν παίρνουν  οί δαίμονες καί τήν πηγαίνουν κάτω άπό τήν γή, σέ τόπο σκοτεινό καί άλλοίμονο στήν ψυχή έκείνη. Άλλοίμονο στήν ώρα πού γεννήθηκε ό άνθρωπος αύτός. Καί ποιός θά διηγηθή, Πάτερ Άγιε, τί ύποφέρουν οί καταδικασμέ­νες ψυχές σ' έκείνο τόν τόπο; Έάν πάλι ή ψυχή βρεθή καθαρή καί άναμάρτητη, άνεβαίνει μέ τέτοια χαρά στόν ούρανό καί τήν συναπαντούν οί Άγγελοι καί τήν χαιρετίζουν. "Υστερα πηγαίνουν στόν Δεσποτικό θρόνο καί προσκυνεί τόν Ίησοϋν Χριστόν, καί τότε βλέπει τούς χορούς τών Άγίων Αποστόλων, Μαρτύρων,  Ά­γίων Πατέρων, τών έννέα ταγμάτων τών Αγγέ­λων, τήν λαμπρότητα έκείνη τήν άρρητη καί άκούει τήν αγγελική μελωδία καί τήν ομορφιά τήν άπερίγραπτη.

Ερώτησε ό άββάς Μακάριος καί γιά τά μνημόσυνα, πώς καί γιατί γίνονται. Καί ό Άγγελος άποκρίθηκε: Άκου­σε λοιπόν, Πάτερ Άγιε. Τά τρίτα (τρίτη ήμέρα μετά τήν κοίμησι) γίνονται έπειδή, καθώς είπαμε, μέχρι τήν τρίτη ήμέρα ή ψυχή δέν άνεβαίνει γιά προσκύνησι γι' αύτό καί γίνονται τά μνημόσυνα σάν μία δωρεά πού στέλλεται στόν Κύριο ύπέρ τής ψυχής εκείνης. Καί μετά τήν προσκύνησι έπιστρέφουν οί άγγελοι τήν ψυχή στόν γήϊνο κόσμο καί δείχνουν σ' αύτήν τούς τόπους, όπου έπέρασε τήν έδώ ζωή της καί τής ξαναθυμίζουν τίς πράξεις της καί τίς καλές καί τίς κακές λέγοντας: «Έδώ έκλεψες, ἐκεῖ έπόρνευσες, έ­δώ κατέκρινες, ἐκεῖ έμαλακίσθηκες, έδώ έφόνευσες, ἐκεῖ έπιώρκησας. Έδώ αδίκησες, έκεῖ έβλασφήμησες. Έδώ έτόκισες χρήματα, έκεῖ έμέθυσες, έδώ έκαυγάδισες, έκεῖ έσκανδάλισες». "Υστερα πάλι τά άγαθά: «Έδώ έδωσες έλεημοσύνη, έκεῖ ένήστευσες. Έδώ μετανόησες, έκεῖ λειτουρ­γίες έκανες. Έδώ Παράκλησι καί άγρυπνίες. Έδώ προσευ­χή καί γονυκλισίες. Έκεῖ ορθοστασία καί εγκράτεια». Καί έτσι συνεχίζουν νά κάνουν μέχρι τήν ενάτη ήμέρα. Τήν ενάτη ήμέρα άνέρχονται πάλι στόν ούρανό γιά προ­σκύνηση όπως καί κατά τήν τρίτη ήμέρα. Τά δέ μνημόσυ­να πού γίνονται γιά τά ένιάμερα άναπέμπονται στόν Θεό, σάν ύπόμνησι γιά τήν ψυχή αύτή, νά τήν δεχθή μέ ίλαστικό βλέμμα. Γι' αύτόν τόν λόγο έχει ϊσως γράψει ότι «έχει τινά πρός ώφέλειαν», έπειδή ωφελούν πολύ τήν ψυχή οί έ­λεημοσύνες καί οί λειτουργίες καί τά μνημόσυνα. Γιατί μπορούν αύτά νά βγάλουν ψυχή άπό τήν κόλασι.

Μετά τήν δεύτερη προσκύνησι, φέρνουν πάλι οί "Αγ­γελοι τήν ψυχή στόν ουράνιο κόσμο. Καί τής δείχνουν τόν Παράδεισο, τόν τόπο τοῦ Ελέους καί τίς άναπαύσεις τών δικαίων. Καί όταν ἴδη τήν χαρά έκείνη, παρηγοριέται καί χαίρεται καί παρακαλεί τούς Αγγέλους, νά έγκατασταθή καί ή ψυχή έκεῖ μαζί μέ τούς δικαίους. Ἔπειτα τής δείχνουν καί τήν κόλασι τών άμαρτωλών, λέγοντας: «Αύτός είναι ό πύρινος ποταμός,  ό σκώλη κας ό άκοίμητος, τό σκοτάδι τό εξώτερο καί αύτό τό έσώτερο, αύτός είναι ό βρυχμός τών οδόντων καί στήν συνέχεια όλα τά βασανιστήρια τών άμαρτω­λών. Δέν ύπάρχει, Πάτερ Άγιε, άλλο χειρότερο καί φοβερώτερο μαρτύριο, όσον τοῦ πόρνου καί τοῦ κλέφτη. Ι­διαιτέρως μάλιστα τοῦ πόρνου μοναχού καί τής μονα­χής, τοῦ πόρνου ιερέως καί τής πρεσβυτέρας.

Όταν τελειώση αύτή ή θεώρησις, ἡ ψυχή οδηγείται πάλι τήν τεσσαρακοστή ήμέρα γιά προσκύνησι καί γι' αύτόν τόν λόγο γίνονται τά μνημόσυνα τών νεκρών, έ­πειδή ή ψυχή τήν 40ην ήμέρα πρόκειται νά λάβη τήν άπόφαση καί νά άπέλθη, όπου θέλει ό φιλάνθρωπος Θεός, κατά τά έργα της πού έπραξε στόν κόσμον αύτόν καί άποκαθίσταται ή ψυχή, έκεῖ πού θέλει ό Κύριος, έως τήν ήμέρα τής άναστάσεως, γιά νά άναστηθή καί τό σώμα καί νά άπολαύση κατά τά έργα του.

Τότε,ἀφοῦ άναστέναξε καί έδάκρυσε πικρά ό Γέρο­ντας, είπε:

 Άλλοίμονο τήν ήμέρα έκείνη πού γεννήθηκε ό άν­θρωπος αύτός!

Τοῦ λέγει τότε ό Άγγελος:  Ναί, τίμιε Γέροντα, αύ­τό ισχύει γιά τόν άμαρτωλό. Γιά τόν δίκαιο όμως πρέπει νά πούμε «Μακαρία ή ήμέρα καί ή ώρα όπου γεννήθη­κε».

Ξαναρώτησε πάλι ό Γέροντας: Σέ παρακαλώ πές μου καί τοΰτο τό πράγμα. "Εχει καμμιά άνεσι ό αμαρτωλός ἤ τέλος ό βασανισμός του;

Καί ό άγγελος άποκρίθηκε: "Οχι, Πάτερ Άγιε, οὔτε ἡ βασιλεία τών δικαίων έχει τέλος, οὔτε ἡ κόλασις τών άμαρτωλών. Έάν έπαιρνε κανείς κάθε χίλια χρόνια, ένα κόκκο τής άμμου άπό τήν θάλασσα καί νά τόν μετέθετε, θά είχε τήν ελπίδα κάποτε νά τελειώση. Ή κόλασι όμως τών άμαρτωλών δέν έχει τέλος.

Μίλησε ξανά ό Γέροντας: Παρακαλώ, πές μου καί τούτο: Ποιοι Άγιοι είναι πιό εύσπλαχνικοί γιά τόν άν­θρωπο γιά νά τούς παρακαλή ό ταλαίπωρος άνθρωπος νά πρεσβεύουν υπέρ αύτοϋ;

Άποκρίθηκε τότε ό Άγγελος καί είπε: Όλοι οί Ά­γιοι είναι εύσπλαχνικοί γιά σάς τούς άνθρώπους καί έ­χουν καλή προαίρεσι. Ἐσεῖς όμως οί άνθρωποι είσθε άγνώμονες καί αχάριστοι καί τούς κάνετε νά οργίζονται εναντίον σας. Άλλά καί οί Άγιοι Άγγελοι έχουν πολ­λήν εύσπλαχνίαν γιά τούς άνθρώπους. Γιατί έχουν ιδή καί αύτοί τά παράδοξα έργα τοΰ Θεού, πού έγιναν χάριν τής σωτηρίας τών άνθρώπων. Εκτός όμως άπό τούς Α­γίους καί τούς Αγγέλους, ή Κυρία μας καί Δέσποινα Θε­οτόκος, φροντίζει πλέον γιά τήν σωτηρία τών άνθρώ­πων. "Επρεπε, Πάτερ, Άγιε, ό κάθε άνθρωπος νά έχη άνεξάλειπτο τό όνομά Της στό στόμα του καί νά τήν δοξολογή. Διότι χάρι στήν δική Της πρεσβεία καί ικεσία Της στέκει μέχρι σήμερα ό κόσμος. Ξαναρώτησε ό Γέροντας: Πές μου, Άγιε Άγγελε, ποιό είναι τό μεγαλύτερο άμάρτημα άνάμεσα σέ όλες τίς άμαρτίες;

Καί ό Άγγελος άποκρινόμενος είπε: Κάθε άμαρτία, Τίμιε Γέροντα, χωρίζει τόν άνθρωπο άπό τόν Θεό. Ή μνησικακία όμως καί ή βλασφημία είναι πάνω άπ' όλες τίς άμαρτίες. Γιατί αύτές οί δύο μονάχα είναι ικανές νά κατεβάσουν τόν άνθρωπο στόν βυθό τοΰ Άδη, στά κατα­χθόνια τής γής καί τής θάλασσας.

Καί πάλι ό Γέροντας είπε: Ποιά άμαρτία μισεί ό Θε­ός περισσότερο άπό όλες τίς άλλες;

Ό Άγγελος απάντησε: Τήν κενοδοξία. Αύτή μόνη της κατέστρεψε όλο τόν κόσμο. Διότι μέ αύτήν ό πρωτόπλα­στος Αδάμ έξωρίστηκε άπό τόν παράδεισον. Μέ αύτήν ό πρωτοστάτης τών δαιμόνων (ό Εωσφόρος) χάθηκε. Μέ αύ­τήν ό φαρισαΐος έχασε τούς κόπους του. Ξαναμίλησε ό Γέροντας: Ποιοί άνθρωποι βασανίζο­νται περισσότερο άπό τούς άλλους;

Καί ό "Αγγελος είπε: Σου είπα ό πόρνος και ό βλά­σφημος. Αλλά σου λέγω και τοΰτο: κάτω άπ' όλες τίς κολάσεις, υπάρχει μιά άλλη κόλασι φοβερή καί άνελέη τη καί ονομάζεται άφάνεια. Έκεΐ τιμωρούνται οί ιερείς οί πόρνοι καί οί μοναχοί καί οί μοναχές πού πορνεύουν. Γι' αύτό, Τίμιε Γέροντα, τό τάγμα τών άγγέλων πού έπε­σε, θά άνακαινισθή άπό τούς καλούς ιερείς καί μονα­χούς καί θά ύψωθή σέ μεγάλη τιμή. Οί πονηροί λοιπόν καί κακοί μοναχοί αποστέλλονται σέ μεγάλη τιμωρία καί άτιμία, καθώς καί οί ιερείς πού παραβαίνουν τούς θείους νόμους. Καί οί δωροδοκούμενοι γιά νά δεχθούν παρανόμους καί όσοι καταφρονούν τήν άκολουθία τους (τά λειτουργικά τους καθήκοντα) γιά χάρι κοσμικών καί βιοτικών φροντίδων, έάτω καί γιά μιά μόνο λειτουργία, θά δώσουν λόγο στόν Θεό. Όσο γιά τούς ιερείς πού με­θάνε, τί νά ειπώ καί τί νά λαλήσω; Άλλοίμονο σ' αύτούς γιατί τούς περιμένει φοβερή τιμωρία.

Τότε λέγει ό Γέροντας: Πές μου καί τοΰτο, παρακα­λώ. Όσοι καταφρονοΰν τήν αγία ήμέρα τής Κυριακής, έχουν έκεΐ καμμία άνεσι;

Καί άποκρινόμενος ό Άγγελος είπε: Άλλοίμονο σ' αύτούς, Γέροντα, διότι τούς περιμένει φρικτή τιμωρία. Όποιος περιφρονεί τήν άγια Κυριακή, τόν Κύριο κατα­φρονεί καί ό Κύριος καταφρονεί αύτόν. Διότι ή Κυρια­κή ήμέρα είναι ό Κύριος καί όποιος τήν τιμά, τιμά τόν Κύριο. Όποιος πάλι τιμά τήν μνήμη τών Άγίων καί εορ­τάζει τίς μνήμες τών Άγίων, βοηθείται άπ' αύτούς, διότι έχουν μεγάλη παρρησία στόν Θεό και άν ζητήσουν κάτι τούς τό δίνει ό Κύριος. Γνώριζε, Τίμιε Γέροντα, δτι κάθε άνθρωπος ή ιερέας ή μοναχός ή κοσμικός ή ιδιώτης πού δέν τιμα τήν άγία Κυριακή, Θεού πρόσωπο δέν βλέπει, ούτε έχει ελπίδα σωτηρίας.

Καί ξαναρώτησε τόν Άγγελο: Σέ παρακαλώ, πές μου, ποιά προσευχή ταιριάζει στόν μοναχό;

Εκείνος άποκρίθηκε: Έάν ό άνθρωπος είναι εγγράμ­ματος οί ψαλμοί τοΰ Δαβίδ. Έάν όχι τότε τό «Κύριε Ιη­σού Χριστέ, Υίέ τοΰ Θεοΰ, έλέησόν με τόν άμαρτωλόν». Αύτή ή προσευχή είναι ή πιό δυνατή καί ή πιό εύκολη διότι πολλοί εγγράμματοι τά έγκατέλειψαν όλα καί κρά­τησαν αύτή τήν προσευχή καί σώθηκαν. Διότι αύτή τήν προσευχή μποροΰν νά τήν κρατήσουν καί νά τήν λέγουν καί νέοι καί γέροντες καί άνδρες καί γυναίκες καί μονα­χοί καί μοναχές καί μορφωμένοι καί αμόρφωτοι καί έ­μπειροι καί άπειροι. Είπε πάλι ό Γέροντας:

Επειδή ήλθες νά μέ διδάξης τόν άμαρτωλό, σέ πα­ρακαλώ πές μου καί τοΰτο: έάν βρεθή κάποιος άνθρω­πος, πού είναι άμαρτωλός καί διδάξη άλλον καί τόν βγάλη άπό άμαρτίες καί τοΰ δείξει τόν καλό δρόμο, έχει καμμιά άμοιβή;

Καί ό άγγελος απάντησε: Ἔσωσε τόν έαυτό του καί τήν ψυχή τοΰ άλλου τήν έβγα­λε άπό τήν κόλασι. "Ετσι καί όποιος συμβουλεύει κά­ποιον στό κακό, δέν καταστρέφει μονάχα τόν άλλον, άλ­λά καί τήν δική του ψυχή παραδίνει στόν διάβολο. Δέν υπάρχει λοιπόν χειρότερη άμαρτία, όσο τό νά συμβουλεύη κανείς άνθρωπο σέ κακό έργο, όπως έπίσης άγαθή πράξις, όσο τό νά συμβουλεύη κανείς σέ καλό έργο.

Όταν τελείωσε αύτά τά λόγια ό "Αγγελος καί έσκυ­ψε τό κεφάλι πρός τόν Γέροντα, τοΰ είπε:

 Εύλογησον, Πάτερ Άγιε καί συγχώρησέ με. Τότε ό Γέροντας έπεσε καί προσκύνησε τόν Άγγελο λέγοντας: Πήγαινε μέ ειρήνη, παρουσιάσου στήν Αγία Τριάδα καί πρέσβευε γιά μένα.

Ἔτσι ἔφυγε ό Άγγελος καί άνεχώρησε γιά τόν ού­ρανό.

Μοναχός Δαμασκηνός Γρηγοριάτης.

Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου