Δευτέρα 9 Ιανουαρίου 2023

Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΑΠΝΟΗ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

«Πνευματική φαρέτρα τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ»

Ὅσο κουρασμένος καί νά εἶναι ἀπό τήν προηγούμενη ἡμέρα ὁ ἀγωνιστής τῆς προσευχῆς δέν θά πρέπει νά περάσει οὔτε μία νύκτα «ἀλιβάνωτη». Χωρίς τήν ἐπιδίωξι χορηγήσεως τῆς Θείας Χάριτος, ὡς δωρεᾶς τοῦ Παναγάθου Θεοῦ μας. Εἶναι ὰλήθεια ὅτι ἡ σωματική κούρασις, ἡ διάχυσις, ἡ πολυλογία, ἡ πολύωρη ἔξοδος ἀπό τό κελλί μας εἶναι ἀνασταλτικές δυνάμεις πού δυσκολεύουν τήν συγκέντρωσι τοῦ νοῦ καί τήν βύθισί του στήν καρδιά. Γι᾿ αὐτό ἡ κόπωσις εἶναι διπλῆ θά ἐλέγαμε τοῦ ἀγωνιστοῦ, προκειμένου νά φθάση στόν λεγόμενο «σαββατισμόν», τῆς ψυχῆς του. Καί σαββατισμός εἶναι ἡ ἀπομάκρυνσις κάθε νοερᾶς κινήσεως, καλῆς ἤ κακῆς τοῦ νοῦ μας καί ἡ ἐν συνεχείᾳ ἀνάπαυσις τῆς ψυχῆς εἰς πελάγη πνευματικῆς εὐδαιμονίας.
Προσοχή, νά μήν ἐξέλθη ὁ νοῦς ἀπό τήν βιωματική σκέψι ὅτι ἡ ψυχή εἶναι ἄξια αἰωνίου κολάσεως. Τότε μόνον ἡ προσευχή, ἔστω μέ δυσκολία στήν ἀρχή, εἶναι δυνατόν νά προχωρήσει καί νά κατεβάσει τήν Θεία Χάρι μέσα στήν καρδιά. Ἡ προσευχή λοιπόν τῆς καρδιᾶς εἶναι τό ποθούμενον τέλος τοῦ ἀγῶνος. Αὐτή ἡ προσευχή δέν λέγεται μέ λόγια. Μόνον ὁ νοῦς ἔχει τήν θεωρία τοῦ θείου κάλλους. Ἐκλάμπεται, φωτίζεται, ἁγιάζεται, στέκεται μέ ἱερόν δέος ἐνώπιον τοῦ ἀοράτου Θεοῦ. Τόν ὁρᾶ ἀοράτως καί τόν ψηλαφᾶ ἀψηλαφήτως!
 Ὁ Ὅσιος Γέρων Παΐσιος μᾶς ἔλεγε ὅτι «μετά τήν χρῆσι τῶν λόγων γιά τήν ἐπίκλησι τῆς εὐχῆς, ἡ ψυχή ἐνδύεται σάν ἀραχνοΰφαντο ἔνδυμα τήν φωτιστική θεία Χάρι. Δηλαδή, ὁ νοῦς τοῦ ἀνθρώπου βλέπει τό ἄκτιστον φῶς. Ἡ θέα τοῦ ἀκτίστου Φωτός, εἶναι ἡ θέα τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἀποκαλύπτεται στόν ἄνθρωπο, μέσῳ τῶν θείων ἐνέργειῶν του. Ἔτσι, λοιπόν ὁ Θεός γίνεται ὁρατός καί γνωστός στόν ἄνθρωπο μέσα ἀπό τίς θεῖες του ἐνέργειες, ἀφοῦ ἡ θεία φύσις του εἶναι ἄπειρος καί ἀκατάληπτος.
Ἡ προσευχή ὁμοιάζει μέ τό φτυάρι τοῦ ἐργάτου, ὁ ὁποῖος σκάπτει νά εὕρη σέ κάποιο σημεῖο νερό γιά τίς καλλιέργειές του. Καί ὅταν τό εὕρη, κλαίει ἀπό χαρά καί διασκεδάζει, διότι ἔσωσε τήν οἰκογένειά του! Ἀκόμη ἡ προσευχή ὁμοιάζει μέ τόν ὁδοιπόρο, ὁ ὁποῖος διέρχεται ἕνα μακρύ τοῦνελ (σήραγγα) καί ὅταν φθάσει στό τέρμα του, πανηγυρίζει διότι εἶδε τό ἡλιακόν φῶς.
Γιά τούς μοναχούς ἡ προσευχή εἶναι ἡ ἀναπνοή τῆς ψυχῆς τους, εἶναι ἡ ἀπάντησις στούς πολυχρονίους ἀγῶνες τους γιά τήν γνωριμία καί κοινωνία μέ τόν Θεόν. Ὁ μοναχός δέν ἠμπορεῖ νά ζήσει οὔτε μία ὥρα, οὔτε μία ἡμέρα χωρίς τήν προσευχή καί τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ.
Πρό ἡμερῶν ἐνώπιον κάποιου ἀδελφοῦ, μεσήλικος τῆς Μονῆς μας, εἶπα νά τό ἀκούσει ὅτι «Ποῦ ἀλλοῦ ὑπάρχει καλλίτερη ζωή ἀπ’αὐτή ἐδῶ πού ζοῦμε ἐμεῖς οἱ Ἁγιορεῖτες;
Ξαφνιάσθηκε καί ἀρκετά ἀγριεμένος μοῦ εἶπε: «Τά ἐβάψαμε στά μαῦρα, χωρίς νά ξέρουμε ὅτι θά τά βάψουμε καί ἀπό μέσα στά μαῦρα. Καί μοῦ λές ὅτι εἶναι ζωή αὐτή!
Δέν τοῦ εἶπα τίποτε. Ἔφυγα βιαστικά ἀπό κοντά του. Ἦταν ἡ στιγμή πού ξεχείλισε τό ποτήρι τοῦ ψυχικοῦ του πόνου καί ξεχύθηκε πρός τά ἔξω.
Καί ἕνας ἄλλος ἀδελφός πού τόν ἐρώτησα πῶς πάει ὁ ἀγῶνας;  Μοῦ εἶπε μέ εἰλικρίνεια: «Ζῶ τήν κόλασι, πάτερ, μέσα μου…».
Σ’ αὐτούς τούς ἀδελφούς, πού μοῦ εἶναι συμπαθεῖς καί φιλικοί ἀπέναντί μου ἔχω νά τούς εἰπῶ τά λόγια τοῦ Ὁσίου Γέροντος Παϊσίου πού μᾶς ἔλεγε: «Σιγά σιγά γίνεται ἡ ἀγουρίδα μέλι». Ἡ ἀποβολή τῶν παθῶν δέν εἶναι ὑπόθεσις μερικῶν μηνῶν ἤ χρόνων, ἀλλά ἔντονος ἀγώνας γιά ὅλη μας τήν ζωή. Καί δυστυχῶς ὑπάρχουν μοναχοί, οἱ ὁποῖοι, λόγῳ ἀμελείας των, ἔφθασαν στά γεράματα καί ἐκ τῶν παθῶν δέν ἀπηλλάγησαν! Θά σωθοῦν αὐτοί οἱ μοναχοί; Ναί, μέ τήν πρεσβεία τῆς Ἐφόρου τοῦ Ἁγίου Ὄρους Κυρίας Θεοτόκου. Ἁγιάζονται ὅμως, ὅσοι ἀπό τήν παροῦσα ζωή, ἀπεξενώθησαν ἀπό τά δυσώνυμα πάθη τους καί, πρίν ἀναχωρήσουν ἐκ τῶν ἐπιγείων, ἔλαβαν πλουσίως τήν ἁγιαστική χάρι.
Σήμερα τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία μας τόν ἔνδοξο Μάρτυρα Πολύευκτον. Ἦταν στρατιώτης καί φίλος μέ τόν ἅγιο μάρτυρα Νέαρχο. Ἐγνώρισαν τόν Χριστόν σάν στρατιῶτες καί τόν ἀγάπησαν μέχρι θανάτου. Καί ἐσύ, πολυαγαπητέ μου, στρατιῶτα ὄχι μόνον τοῦ ἐπιγείου βασιλέως, ἀλλά καί τοῦ Ἐπουρανίου, παρότι ἔζησες τόσο παλαιά, στήν πόλι Μελιτινή τῆς Ἀρμενίας, τό 255, δέν ἐλύγισες μπροστά στούς θρήνους καί τούς στεναγμούς τῆς συζύγου σου, πού σοῦ ἔλεγε νά ἀρνηθῆς τόν Χριστόν γιά νά μή τήν ἀφήσης μόνη καί χήρα. Δέν ἐπείσθης στίς συμβουλές τοῦ πενθεροῦ σου νά προσφέρεις θυσία στά εἴδωλα καί νά προστατεύσεις τήν οἰκογένειά σου. Προτίμησες τά βάσανα, καρτερόψυχε. Στάθηκες ἀμετασάλευτος στήν πίστι σου καί δέχθηκες τόν διά ξίφους θάνατον. Ἔτσι ἡ ψυχή σου ἀνῆλθε στούς οὐρανούς νά ἀγάλλεται αἰώνια μαζί μέ τόν φίλον σου Νέαρχον, ὁ ὁποῖος ἀδημονοῦσε μήπως καί ἀρνηθῆς τόν Χριστόν νικώμενος ἀπό τά κλάμματα τῆς συζύγου σου!  Εὖγε σου, γενναιότατε Πολύευκτε. Πρέσβευε ὑπέρ ἡμῶν. Σέ ἀγαποῦμε πολύ καί εὐλαβῶς σέ προσκυνοῦμε!
Μον. Δαμασκηνός Γρηγοριάτης.  9-1-2019
Μέ τήν εὐλογία τοῦ πατρός Δαμασκηνοῦ Γρηγοριάτου