+ Μητροπ. Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμία
Εορτάζει στις 11 Σεπτεμβρίου
Στις 11 του μηνός Σεπτεμβρίου, αδελφοί μου χριστιανοί, η αγία μας Εκκλησία εορτάζει την οσία Θεοδώρα, παλαιά αγία, που ο μαρτυρικός της θάνατος έγινε στην δική μας εδώ Μητρόπολη, και στο προσκύνημά της έρχονται χριστιανοί απ᾽ όλο τον κόσμο. Έρχονται να δουν και να θαυμάσουν το φοβερό θέαμα, το πως στέκονται χωρίς ρίζες δέκα επτά (17) δένδρα πάνω στην στέγη μιας μικρής Εκκλησίας, και πως τα δένδρα αυτά αντέχουν στην ανεμοθύελλα τόσων αιώνων. Ναι! Όπου το θέλει ο Θεός, αδελφοί, νικώνται οι νόμοι της φύσης. Πολλά είναι τα θαυμαστά της γύρω φύσης μας, από το μικρό χαλικάκι μέχρι το πανύψηλο βουνό, θαυμαστά και περίεργα, από τα οποία πρέπει να κράξουμε: «Ως εμεγαλύνθη τα έργα σου, Κύριε, πάντα εν σοφία εποιήσας»!
Το θαυμαστό αυτό φαινόμενο, κάτω από το χωριό Βάστα Μεγαλόπολης, το φαινόμενο δένδρα χωρίς ρίζες να στέκονται στην στέγη του Ναού της αγίας Θεοδώρας, συνέβηκε για τον θαυμαστό βίο της αγίας, που μαρτύρησε στον τόπο αυτό του ιερού προσκυνήματος. Θα αναφερθώ, αγαπητοί μου, σε δύο-τρία σημεία από τον περίεργο άγιο βίο της.
Η αγία Θεοδώρα αγάπησε το Θεό και επεθύμησε από νεαρή να αφιερωθεί σ᾽ Αυτόν και να γίνει μοναχή. Αλλά πήγε σε ανδρώο μοναστήρι. Ίσως να μην υπήρχε εκεί κοντά γυναικείο μοναστήρι και με απλότητα κατέφυγε σε ανδρώο μοναστήρι. Και για να γίνει δεκτή, προσποιήθηκε τον εαυτό της ως άνδρα με το όνομα «Θεόδωρος»!
Δηλαδή, φόρεσε παντελόνια, σαν να λέγαμε σήμερα, και έλαβε σε όλα τα μέτρα της, για να μην ανακαλυφθεί ότι είναι γυναίκα. Πιθανόν το ανδρώο αυτό μοναστήρι, στο οποίο κατέφυγε η Θεοδώρα, να μην ήταν οργανωμένο κοινόβιο, όπως είναι σήμερα τα μοναστήρια, αλλά να ήταν όπως τα πολύ παλαιά ασκηταριά, ενωμένα όμως με μια κοινή διοίκηση. Αυτή η υπόθεση εξηγεί πολλά από τον βίο της αγίας.
Πάντως από την αγία Θεοδώρα πρέπει να μας κάνει μεγάλη εντύπωση το ότι με πολλή απλότητα μόνασε, γυναίκα αυτή, σε ανδρώο μοναστήρι, είτε γιατί η ίδια το προτίμησε να γίνει έτσι, είτε γιατί δεν υπήρχε στην επαρχία της γυναικείο μοναστήρι, όπως υποθέσαμε. Αυτό σημαίνει ότι η Θεοδώρα, και πριν ακόμη να πάει στο μοναστήρι ζούσε την παραδείσια κατάσταση. Η σαρκική έλξη του άνδρα και της γυναίκας, αδελφοί, ήρθε μετά την πτώση των πρωτοπλάστων. Και αν δεν αμάρταναν οι πρωτόπλαστοι, θα πολλαπλασιάζονταν μεν, αλλά κατά παρθενικό τρόπο, που η σοφία του Θεού θα υπεδείκνυε. Λέγει η Αγία Γραφή και οι άγιοι Πατέρες ότι η Δευτέρα του Χριστού Παρουσία θα γίνει και όταν η αμαρτία φθάσει στο χειρότερο βάθος, αλλά και όταν η αρετή των ανθρώπων φθάσει στο μεγαλύτερο ύψος (βλ. Απ. 22,11).
Ένα από τα άγραφα λόγια του Χριστού μας λέγει ότι δείγμα της μεγάλης αρετής των ευσεβών ανθρώπων πριν από την Δεύτερη Παρουσία του Χριστού θα είναι το ότι οι άνδρες θα συναναστρέφονται με τις γυναίκες και οι γυναίκες με τους άνδρες χωρίς να αισθάνονται καθόλου, μα καθόλου, τίποτε το σαρκικό (βλ. Β´ Κορ. Κλήμεντος ΧΙΙ, 2-6). Η αγία Θεοδώρα, λοιπόν, με το να πάει, γυναίκα αυτή, σε ανδρώο μοναστήρι, σημαίνει ότι είχε παράδεισο στην ψυχή της, ότι είχε το εντελώς αγνό και απονήρευτο μέσα της. Και έμεινε στο ανδρώο μοναστήρι, σε κάποιο ασκηταριό του, και την ήξεραν όλοι ως «Θεόδωρο» μοναχό.
Αυτή λοιπόν, η καθαρή και αγνή μοναχή, ο τάχα «Θεόδωρος» μοναχός, κατηγορήθηκε από κάποια νέα, που έμεινε έγκυος από τον ερωμένο της, ότι αυτός, ο τάχα μοναχός Θεόδωρος, την κατέστησε έγκυο. Ενώ ο φαινόμενος και λεγόμενος ως Θεόδωρος, ήταν Θεοδώρα μοναχή. Έγινε μεγάλη ταραχή από το άκουσμα αυτό, αλλά η μοναχή Θεοδώρα, ο τάχα Θεόδωρος μοναχός, δέχθηκε ατάραχα την κατηγορία αυτή, η οποία της στοίχισε την ζωή της. Γιατί ο αμαρτήσας τάχα μοναχός Θεόδωρος – η μοναχή Θεοδώρα –, κατά τα αυστηρά μάλιστα ήθη της τότε εποχής, οδηγήθηκε σε τόπο ερημικό, μακρυά από το μοναστήρι – εκεί που τώρα είναι το προσκύνημα της αγίας –, και θανατώθηκε.
Θα ήθελα, αδελφοί χριστιανοί, να σταθούμε σ᾽ αυτό, το ότι η μοναχή Θεοδώρα δέχθηκε με απάθεια την συκοφαντία ότι κατέστησε έγκυο μία κοπέλα. Πως σκέφθηκε και δέχθηκε ατάραχα μία τέτοια κατηγορία, ενώ μπορούσε πάραυτα να αποδείξει την αθωότητά της.
Υποθέτω – και έτσι πρέπει να είναι – ότι η αγία Θεοδώρα θα σκέφθηκε απλά ως εξής: Αυτή την αμαρτία στην έγκυο νέα, σκέφθηκε, κάποιος την έκανε. Ας του την πάρω εγώ την αμαρτία, αφού μάλιστα συνέβηκε να με κατηγορήσουν ότι εγώ την έκανα!… Αυτή, χριστιανοί μου, η πράξη της αγίας Θεοδώρας, το να φορτωθεί την αμαρτία άλλου και να ενοχοποιηθεί και να τιμωρηθεί αυτή γι᾽ αυτήν, ενώ ήταν αθώα, αυτή, λέγω, η πράξη της αγίας ήταν θεϊκή. Έκανε ο,τι έκανε ο Χριστός μας. Ο Χριστός μας, ενώ ο ίδιος είναι αναμάρτητος, όμως φορτώθηκε τα αμαρτήματα όλων των ανθρώπων, και αυτών που είχαν πεθάνει και αυτών που ζούσαν και αυτών που επρόκειτο να γεννηθούν, και υπέστη τον σταυρικό θάνατο για όλους εμάς τους αμαρτωλούς ανθρώπους. Αυτό, λοιπόν, το θεϊκό έργο του Ιησού Χριστού, αυτό μιμήθηκε στην περίπτωσή της η αγία Θεοδώρα και αν και εντελώς αθώα αυτή, όμως δέχθηκε αδιαμαρτύρητα την κατηγορία που της προσήψαν και θυσίασε μάλιστα και την ζωή της γι᾽ αυτό.
Θυμούμεθα εδώ τον άγιο Μακάριο τον Αιγύπτιο, που τον συκοφάντησαν και αυτόν, μοναχόν όντα, ότι κατέστησε έγκυο μία νέα κοπέλα. Και αυτός δέχθηκε αδιαμαρτύρητα την συκοφαντία. Μάλιστα οι γονείς της νεαράς κοπέλας πήγαν στο ασκηταριό του αγίου και τον κτύπησαν και τον έβρισαν και τον υπεχρέωσαν να αναλάβει τα τροφεία του μωρού, όταν γεννηθεί. Και αυτός το βράδυ, μόνος του στο κελί του, είπε στον εαυτό του: «Μακάριε, τώρα έχεις και γυναίκα, γι᾽ αυτό πρέπει να εργάζεσαι διπλά»! Και πήγαινε, λοιπόν, χρήματα στους γονείς της εγκύου κοπέλας, για να εισπράττει απ᾽ αυτούς κτυπήματα και βρισιές. Αυτό, χριστιανοί μου, διήρκεσε εννέα μήνες, μέχρι τον τοκετό της κοπέλας. Τότε η κοπέλα στην ωδίνη του τοκετού ομολόγησε την αθωότητα του μοναχού. Και ο Μακάριος, όταν άκουσε ότι η ωδίνουσα κοπέλα ομολόγησε την αθωότητά του, εξαφανίστηκε για να μην τον τιμήσουν ως άγιο!…
Αυτοί είναι οι άγιοι μας, αδελφοί χριστιανοί. Ας τα δούμε αυτά εμείς, που σε μια κατηγορία που μας λέγουν οι άλλοι απολογούμεθα με φυλλάδια και καταφεύγουμε στο δικαστήριο για να υποβάλουμε μήνυση κατά των κατηγόρων μας. Δεν θα αγιάσουμε με αυτή την τακτική που ακολουθούμε, δεν θα αγιάσουμε έτσι!..
Είναι αλήθεια βέβαια, αδελφοί, ότι τα δύο παραδείγματα που σας ανέφερα σήμερα στο κήρυγμά μου, της αγίας Θεοδώρας, που εορτάζουμε, και του αγίου Μακαρίου του Αιγυπτίου, φαίνονται ως πολύ περίεργα στη σημερινή κοινωνία, που έχει ποτιστεί κατά πολύ με το δυτικό πνεύμα. Πραγματικά! Με την νεοπατερική θεολογία αυτοί οι άγιοι είναι απαράδεκτοι, γιατί δεν ενήργησαν λογικά και με αξιοπρέπεια. Ναι, αυτοί οι άγιοι, οι «σαλοί» λεγόμενοι άγιοι, μόνο από την ορθόδοξη θεολογία και πνευματικότητα αναδεικνύονται. Ενώ οι Δυτικοί (Παπικοί) με τα λογικά τους καλούπια και την δική τους ηθικολογία κατασκευάζουν «αξιότιμους κυρίους» και όχι θεοφόρους αγίους.
Το κακό όμως είναι ότι και πολλοί δικοί μας, και μάλιστα ιερωμένοι, έχουν υποταχθεί και εγκλωβιστεί στα δυτικά αυτά καλούπια. Και αυτοί, με την όχι ορθόδοξη ποιμαντική τους, κατασκευάζουν χριστιανούς με πολλή «αξιοπρέπεια», χριστιανούς, σαν να είναι οι καλοί μαθητές του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη. Αν η Θεοδώρα νεάνιδα της Βάστας Μεγαλόπολης, είχε ένα τέτοιον πνευματικό καθοδηγό, ασφαλώς δεν θα γινόταν ποτέ Αγία Θεοδώρα.
Ας μας φωτίσει ο Χριστός, δια των ευχών της Αγίας να γίνουμε σωστοί, όπως μας θέλει το Άγιο Ευαγγέλιο και η θεολογία των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας.
Με πολλές ευχές
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ
Δημητσάνα – Μεγαλόπολη, Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου 2016
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
Η ΑΓΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ ΤΗΣ ΒΑΣΤΑΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ
