Όταν δεν ποθούμε την Μετάνοια δεν αγαπούμε τις Εντολές του Χριστού μας και όταν δεν ποθούμε τις Εντολές του Χριστού δεν αγαπούμε τον Χριστό και την Ορθόδοξη Εκκλησία Του!
«Εάν αγαπάτε με, τας εμάς εντολές τηρήσατε!»
Η μεγαλύτερη αμαρτία μας τελικά είναι η παράβαση της Εντολής του Χριστού μας να γρηγορούμε και να προσευχόμαστε.
Εγρήγορση, σημαίνει όλη η αγωνία και μέριμνα μας να είναι η φύλαξη
των Εντολών του Χριστού στην καρδιά μας και για τα βιοτικά μας θα μας
φροντίζει ο Ίδιος ο Χριστός!
Προσευχή σημαίνει καρδιακή συνομιλία με τον Θεό με την οποία τον
επικαλούμαστε ως Πατέρα μας να μας αγιάζει, να φέρνει την Βασιλεία Του
και το Θέλημα Του μέσα μας και στη ζωή μας, να μας φροντίζει για όλα τα
βιοτικά μας, να Μετανοούμε για την αδιάλειπτη αμαρτωλότητά μας και να
συγχωρούμε όσους μας βλάπτουν και τέλος να Τον δοξάζουμε ως Πατέρα, Υιόν
και Άγιο Πνεύμα.
Αυτή είναι η προσευχή του «Πάτερ Ημών» που ο ίδιος μας δίδαξε
αναλυτικά που η Παράδοση της Εκκλησίας μας συνοπτικά με όλο το πιο πάνω
νόημα κραυγάζει με την Καρδιακή ή νοερά Προσευχή, «Κύριε Ιησού Χριστέ
ελέησόν με τον αμαρτωλό!»
Ας ενώσουμε αυτό τον λόγο μας με τον Λόγο του Νέου Θεολόγου της
Εκκλησίας Αγίου Συμεών που έζησε το 10ο Αιώνα, του Αγίου Ιωάννη του
Χρυσοστόμου του 4ου Αιώνα και του Μεγάλου διδασκάλου μας μετά Χριστόν
του Αποστόλου Παύλου που έζησε τον 1ο Αιώνα μετά Χριστόν.
Ο πόθος Μετανοίας μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία, μας δίνει την Άφεση
Αμαρτιών στην Εξομολόγηση και τη Θεία Κοινωνία και μας προσφέρει
καρδιακά και συνεχώς την Αιώνιο Ζωή, δηλαδή την βίωση της Ζωής του
Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος!
————————————————
Αγίου Συμεών Θεολόγου
Περι Μετανοίας και περι εξορίας Αδάμ- Αποσπάσματα
«Αδελφοί και πατέρες. Είναι καλόν πράγμα η μετάνοια και η ωφέλεια
που προέρχεται από αυτήν. Αυτό γνωρίζοντας και ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ο
Θεός μας, ο οποίος όλα τα γνωρίζει εκ των προτέρων, είπε: «Μετανοείτε,
ήγγικε γαρ η Βασιλεία των Ουρανών». Θέλετε δε να μάθετε ότι χωρίς
μετάνοια, και μάλιστα μετάνοιαν από το βάθος της ψυχής και τοιαύτην όπως
ο Λόγος την ζητεί από εμάς, είναι αδύνατον να σωθούμε;
Ακούστε τον ίδιον τον Απόστολο που λέγει «… πάσα αμαρτία εκτός του
σώματος εστίν. Ο δε πορνεύων εις το ίδιον σώμα αμαρτάνει…». Και πάλιν.
«Παραστήναι δει ημάς έμπροσθεν του βήματος του Χριστού, ίνα απολήψεται
έκαστος τα διά του σώματος προς ει έπραξε, είτε αγαθά είτε φαύλα».
Ημπορεί λοιπόν πολλές φορές λαμβάνοντας κάποιος αφορμήν από αυτά να
ειπή: «ευχαριστώ τον Θεόν, διότι δεν εμόλυνα κανένα μέλος του σώματός
μου με κάποιαν πονηρά πράξη», και έχει δήθεν παρηγορία από αυτό, επειδή
είναι ξένος από σωματικήν αμαρτία. Αλλά αποκρίνεται ο Δεσπότης λέγοντας
την παραβολήν περί των δέκα παρθένων, και δεικνύει σε όλους μας και μας
βεβαιώνει ότι καθόλου δεν ωφελούμεθα από την καθαρότητα του σώματος, εάν
δεν συνυπάρχουν σ’ εμάς και οι υπόλοιπες αρετές. Και όχι μόνον αυτό,
αλλά ο ίδιος πάλιν ο Παύλος μαζί με τον Δεσπότην φωνάζει: «Ειρήνην
διώκετε μετά πάντων και τoν αγιασμόν, ου χωρίς ουδείς όψεται τoν
Κύριον». Γιατί όμως είπε «διώκετε»; Διότι δεν είναι δυνατόν σε μίαν ώρα
να γίνωμε και να είμεθα άγιοι, αλλά πρέπει αρχίζοντας από τα μικρά, να
φθάσωμε προοδευτικώς στον αγιασμόν και την καθαρότητα, και διότι ακόμη
και χίλια χρόνια εάν ζήσωμε στην ζωήν αυτήν, ουδέποτε θα ημπορέσωμε να
τα αποκτήσωμε αυτά σε τέλειον βαθμό, αλλά βάζοντας αρχήν καθημερινώς,
οφείλουμε να αγωνιζώμεθα συνεχώς. Αυτό εφανέρωσε πάλιν ο ίδιος λέγοντας,
«Διώκω δε ει και καταλάβω (μήπως κατορθώσω δηλαδή) εφ’ ω και κατελήφθην
(εκείνο δηλαδή για το οποίον και ο Χριστός με έφερε κοντά του)». Διότι
κάθε άνθρωπος που έχει αμαρτήσει, όπως εγώ ο κατακεκριμένος, και έκλεισε
με τoν βόρβορο των ηδονών τις αισθήσεις της ψυχής του, ακόμη και αν
όλην την περιουσία του την διεμοίρασε στους πτωχούς, και εγκατέλειψε
όλην την δόξα και λαμπρότητα των αξιωμάτων και πολυτέλειαν οίκου και
ίππων, ποιμνίων και δούλων, και αυτούς τους ίδίους του φίλους και τους
συγγενείς του όλους, και ήλθε πτωχός και ακτήμων και έγινε μοναχός, παρ’
όλα αυτά χρειάζεται τα δάκρυα της μετανοίας, ως αναγκαία για την ζωήν
του. Και αυτό για να αποπλύνη τον βόρβορο των αμαρτημάτων του, και ακόμη
περισσότερον εάν είναι καλυμμένος, όπως εγώ, με την αιθάλη και τον
βόρβορο των πολλών του κακών, όχι μόνον στο πρόσωπο και στα χέρια, αλλά
σε όλον γενικώς το σώμα του. Πράγματι, δεν αρκεί για την κάθαρσιν της
ψυχής μας η διανομή των υπαρχόντων, αδελφοί, εάν παραλλήλως δεν κλαύσωμε
και δεν θρηνήσωμε από τα βάθη της ψυχής μας. Διότι νομίζω ότι εάν δεν
καθαρίσω ο ίδιος τον εαυτόν μου με κάθε δυνατήν προσπάθεια και με τα
δάκρυα από τον μολυσμόν των αμαρτημάτων μου, αλλά εξέλθω από τoν βίον
μολυσμένος, δικαίως θα γελάση και ο Θεός εις βάρος μου και οι άγγελοί
του, και θα εκβληθώ στο πυρ το αιώνιον με τους δαίμονες. Ναι, πράγματι,
έτσι είναι αδελφοί. Διότι τίποτε δεν εφέραμε μαζί μας στον κόσμο, για να
το δώσωμε στoν Θεόν ως αντίλυτρον για τις αμαρτίες μας. Είναι λοιπόν
δυνατόν αδελφοί, σε όλους, όχι μόνον στους μοναχούς αλλά και στους
λαϊκούς, το να μετανοούν πάντοτε και διαρκώς, και να κλαίουν και να
παρακαλούν τον Θεόν, και δι’ αυτών των πράξεων να αποκτήσουν και όλες
τις υπόλοιπες αρετές.
Ότι αυτό είναι αληθές το επιβεβαιώνει μαζί μου και ο Χρυσόστομος
Ιωάννης, ο μέγας στύλος και διδάσκαλος της Εκκλησίας, στους λόγους του
περί του Δαυίδ, εξηγώντας εκεί τον πεντηκοστόν ψαλμό. Λέγει ότι είναι
δυνατόν κάποιος που έχει γυναίκα και δούλους και δούλες και πλήθος
υπηρετών και περιουσίαν πολλήν, και διαπρέπει στα κοσμικά πράγματα, να
ημπορή όχι μόνον αυτό, το να κλαίη δηλαδή καθημερινώς και να προσεύχεται
και να μετανοή, αλλά και να φθάση στην τελειότητα της αρετής εάν θέλη,
και να λάβη Πνεύμα ʼΑγιον και να γίνη φίλος του Θεού και να απολαμβάνη
την θέαν του, όπως υπήρξαν πριν από την παρουσίαν του Χριστού ο Αβραάμ, ο
Ισαάκ, ο Ιακώβ και στα Σόδομα ο Λωτ και, για να αφήσω τους άλλους,
επειδή είναι πολλοί, ο Μωυσής και ο Δαυίδ. Στην δε νέαν χάρη και
επιφάνειαν του Θεού και Σωτήρος μας, ο αλιεύς και αγράμματος Πέτρος, ο
οποίος μαζί με την πενθερά του και τους άλλους εκήρυττε τον Θεόν που
τότε εφανερώθη. Τους δε άλλους ποίος θα τους απαριθμήση, που είναι
περισσότεροι από τις σταγόνες της βροχής και από τους αστέρες του
ουρανού; Βασιλείς, αρχιερείς, εξουσιαστάς, για να μην ειπώ τους πτωχούς
και όσους έζησαν μόνο με τα απαραίτητα, των οποίων οι πόλεις και οι
οικίες και οι ναοί που εκείνοι φιλοτίμως ανήγειραν, τα γηροκομεία και τα
ξενοδοχεία, σώζονται και υπάρχουν μέχρι τώρα; Όλα αυτά και όταν ήσαν
ακόμη εκείνοι στην ζωή τα κατείχαν και τα χρησιμοποιούσαν ευσεβώς, όχι
ως κύριοί των, αλλά ως δούλοι του Δεσπότου μετεχειρίζοντο αυτά τα οποία
τους έδωσε ο Κύριος, όπως ήταν αρεστόν σ’ Εκείνον, «χρησιμοποιώντας μεν
τω κόσμω, ου καταχρώμενοι δε», σύμφωνα με τον Παύλον. Γι’ αυτό και τώρα,
στην παρούσα ζωή, έγιναν ένδοξοι και λαμπροί, και στους ατελευτήτους
αιώνας, στην Βασιλείαν του Θεού, θα γίνουν ενδοξότεροι και λαμπρότεροι.
Και μάλιστα εάν δεν ήμασταν οκνηροί και ράθυμοι και καταφρονηταί
των εντολών του Θεού, αλλά πρόθυμοι και άγρυπνοι και προσέχαμε τον
εαυτόν μας, ουδεμίαν ανάγκη θα είχαμε αποταγής ή κουράς ή της φυγής από
τον κόσμο. Και για να σε βεβαιώσω γι’ αυτό άκουσε!
Εκείνος που συλλογίζεται πάντοτε τις αμαρτίες του, και συνεχώς
βλέπει εμπρός του την μέλλουσαν κρίσιν, και μετανοεί, και κλαίει θερμώς,
αυτός υπερβαίνει όλα μαζί τα πάθη και τα αμαρτήματα, και τα υπερνικά
ανυψούμενος από την μετάνοιαν, ώστε να μην ημπορή ούτε ένα από αυτά να
φθάση και να προσεγγίση την ψυχή του στο ύψος εκείνο που πετά. Εάν δε ο
νους μας, πτερωμένος από την μετάνοια και τα δάκρυα, και από την
πνευματικήν ταπείνωση που γεννάται από αυτά, δεν ανυψωθή στο ύψος της
απαθείας, δεν θα ημπορέσωμε να ελευθερωθούμε, δεν θα παύσουν να μας
κεντούν πότε το ένα, πότε το άλλο πάθος, και να μας κατασπαράσσουν σαν
άγρια θηρία.»
(10ος – 11ος αιών. Άπαντα του Αγίων Πατέρων, εκδ. Ωφελίμου βιβλίου.
Αγ. Συμεών του Νέου Θεολόγου, τόμ. 1, Κατήχ. Ε΄, σελ. 1-41, 87, 470 και
1054-1085)
Ανδρέας Χριστοφόρου
