Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος (Κολοσσαεῖς 29) παρατηρεῖ:
«εἰς ὅ καὶ κοπιῶ ἀγωνιζόμενος κατὰ τὴν ἐνέργειαν αὐτοῦ τὴν ἐνεργουμένην ἐν ἐμοὶ ἐν δυνάμει». Πρὸς τὸν σκοπὸν δὲ αὐτὸν κοπιάζω καὶ ὑποβάλλοµαι εἰς ἀγῶνας καὶ θυσίας σύµφωνα µὲ τὴν ἐνέργειαν, ποὺ µὲ δύναµιν καὶ ἀποτελεσµατικότητα ἐνεργεῖ δι’ ἐµοῦ ὁ Χριστός».
– Ἡ ἀπόκτηση ἀρετῶν ζητᾶ μεγάλο ἀγώνα, μεγάλη προσπάθεια.
Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος μᾶς συμβουλεύει:
«Μὴ προσέχεις τὸν κόπο, ἀλλὰ νὰ σκέπτεσαι τὴν ἀμοιβή. Γιατί τὸ ἴδιο γίνεται καὶ μὲ τὰ κοσμικὰ πράγματα. Ἂν προσέξεις τὸν κόπο τῶν κατορθωμάτων, εἶναι βαρὺ κι ἐνοχλητικό, ἂν ὅμως δεῖς τὴν ἀμοιβή, εἶναι ἐλαφρὺ τὸ πρᾶγμα κι εὔκολο.
Ἔτσι κι ὁ κυβερνήτης, ἂν βλέπει μόνο τὰ κύματα, ποτὲ δὲν θὰ βγάλη τὸ σκάφος ἀπὸ τὸ λιμάνι, ἀλλὰ σκεπτόμενος τὸ ἐμπόρευμα περισσότερο ἀπὸ τὰ κύματα, ἐπιχειρεῖ ἔτσι μὲ τόλμη τὸ ταξίδι στὸ ἀπέραντο πέλαγος.
Τὸ ἴδιο κι ὁ στρατιώτης, ἂν προσέχει τὰ τραύματα καὶ τὶς σφαγές, ποτὲ δὲν θὰ φορέση θώρακα, ἂν ὅμως πρὶν ἀπ’ τὰ τραύματα σκέπτεται τὰ τρόπαια καὶ τὶς νίκες, θὰ τρέξη στὸ στρατὸ σὰν νὰ τρέχη σὲ λιβάδι.
Γιατί τὰ ἀπ’ τὴ φύση τους βαριά, τόσο πολὺ ἐλαφριὰ γίνονται, ὅταν δὲν σκεπτώμασθε τοὺς κόπους, ἀλλὰ ἀναλογιζώμασθε τὶς ἀμοιβές τους».
- Πῶς θὰ ἀποκτήσουμε τὴν πνευματικὴ καρποφορία;
Στὸ Γεροντικὸ διαβάζουμε:
«Λένε γιὰ κάποιο Γέροντα πὼς ἑπτὰ ὁλόκληρα χρόνια προσευχόταν νὰ τοῦ δώση ὁ Θεὸς κάποιο πνευματικὸ χάρισμα. Ὅταν ἐπιτέλους τὸ ἔλαβε, πῆγε νὰ τὸ πῆ σ’ ἕνα γείτονά του διακριτικὸ Πατέρα.
-“Μεγάλος κόπος!” ἔκανε ἐκεῖνος, κουνώντας τὸ κεφάλι του. “Πήγαινε νὰ κάνης ἄλλα ἑπτὰ χρόνια προσευχὴ νὰ σοῦ τὸ ἀφαιρέση ὁ Θεός, γιατί δὲ σὲ συμφέρει”.
Ὁ Γέροντας ὑπάκουσε καὶ προσευχήθηκε, ὥσπου τοῦ πῆρε πάλι ὁ Θεὸς τὸ χάρισμα, ποὺ τόσο ἐπίμονα ζητοῦσε».
- Στὸ περιοδικὸ «Ζωὴ» (Ἰούλ. – Αὔγ. 2016) διαβάζουμε τὸ πῶς ἕνα μυρμήγκι μᾶς διδάσκει:
«Δάσκαλός μας ἕνα μυρμήγκι. Μάλιστα ἕνα μυρμήγκι. Πόσα ἔχει νὰ μᾶς πεῖ καὶ νὰ μᾶς διδάξει! Ἀρκεῖ νὰ ἔχουμε τὴν ὑπομονὴ νὰ τὸ προσέξουμε καὶ νὰ παραδειγματιστοῦμε. Σ’ αὐτὸ ἄλλωστε μᾶς παραπέμπει καὶ ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ: «Πήγαινε νὰ μαθητεύσεις καὶ νὰ διδαχθεῖς κοντὰ στὸ μυρμήγκι…» (Παροιμ. στ΄ 6).
Λένε γιὰ ἕνα περίφημο στρατηγό, ὅτι συνήθιζε νὰ διηγεῖται στοὺς φίλους του μία ἱστορία ἀπὸ τὴν προσωπική του ζωή: «Κάποτε, ὑποχρεώθηκα νὰ καταφύγω, κυνηγημένος ἀπὸ τοὺς ἐχθρούς μου, σ’ ἕνα ἐρειπωμένο σπίτι, ὅπου ἔμεινα μόνος γιὰ πολλὲς ὧρες. Θέλοντας νὰ διασκεδάσω τὴ σκέψη μου, ἀπὸ τὴν ἀπελπιστικὴ κατάσταση ποὺ βρισκόμουν, ἔστρεψα τὴν προσοχὴ μου σ’ ἕνα μυρμήγκι, ποὺ κουβαλοῦσε ἕνα σπόρο σιτάρι, μεγαλύτερο ἀπὸ τὸ μπόι του, σ’ ἕνα ψηλὸ τοῖχο. Μέτρησα τὶς προσπάθειες ποὺ ἔκανε, γιὰ νὰ πετύχει τὸ σκοπό του. Ὁ σπόρος ἔπεσε ἑξῆντα ἐννιὰ φορὲς στὸ χῶμα, ἄλλα τὸ μυρμήγκι ἐπέμενε. Τὴν ἑβδομηκοστὴ φορά τὸν ἀνέβασε στὴν κορυφὴ τοῦ τοίχου. Τὸ θέαμα αὐτὸ μοῦ ἔδωσε τόσο θάρρος ἐκείνη τὴ δύσκολη στιγμὴ καὶ ποτὲ δὲν ξέχασα τὸ μεγάλο αὐτὸ μάθημα».
Πόσα, ἀλήθεια, δὲν μᾶς διδάσκει ἕνα μυρμήγκι! Θαυμάζουμε τὴν προνοητικότητα καὶ τὴν ἐργατικότητά του. Διδασκόμαστε ἀπὸ τὴν ὑπομονὴ καὶ ἐπιμονή του. Ἐκτελεῖ τὸ ἔργο του μὲ ὑποδειγματικὴ ἀκρίβεια καὶ ὑπευθυνότητα, θὰ λέγαμε. Εἶναι νὰ μὴ θαυμάζει κάνεις τὴν ὑπομονὴ καὶ ἐπιμονή του; Ὄχι μία, ὄχι δύο, ὄχι τρεῖς καὶ δεκατρεῖς προσπάθειες, ἄλλα ἑξῆντα ἐννιά! Καὶ πέτυχε στὴν ἑβδομηκοστή. Ποιὸς ἀπὸ ἐμᾶς θὰ εἶχε τὴ δύναμη, αὐτὴ τὴν καρτερία, τὸ θάρρος καὶ τὸν ἡρωισμὸ νὰ ἐπιμένει; Καὶ χρειάζεται ἡρωισμὸς νὰ μὴ καταθέτεις τὰ ὅπλα στὶς ἀποτυχίες, ἄλλα νὰ ὑπομένεις καὶ νὰ ἐπιμένεις στὶς προσπάθειές σου. Νὰ μὴ κάνεις πίσω στὸ πρῶτο καὶ στὸ δεύτερο ἐμπόδιο».