Ο Άγιος Νικόδημος στρεφόμενος προς τον σύγχρονον άνθρωπον προσπαθών να τον απελευθερώση από τα λαβυρινθώδη εσωτερικά αδιέξοδα προτείνει την βίωσιν της αληθούς πίστεως και την υπέρβασιν της καθηλώσεως εις τον εαυτόν του διά της αδιαλείπτου προσευχής: «Λοιπόν,
ἄρχισε στὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ νὰ πολεμᾶς μὲ τὰ ἅρματα τῆς ἀπιστίας τοῦ
ἑαυτοῦ σου, καὶ τῆς ἐλπίδας καὶ θάρρους στὸ Θεό σου, μὲ τὴν προσευχή,
καὶ μὲ τὴ γύμναση· καὶ περισσότερο μὲ τὸ ἅρμα τῆς καρδιακῆς, καὶ Νοερᾶς
Προσευχῆς· τὸ ὁποῖο εἶναι τό, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ὄνομα τόσο φοβερό, ποὺ
σὰν μαχαίρι δίστομο στρεφόμενο μέσα στὴν καρδιά, μαστίζει, καὶ
κατακόπτει τοὺς δαίμονες, καὶ τὰ πάθη».
Εις τα συγγράμματα του ο Αγιος Νικόδημος λειτουργεί ως άριστος ανατόμος της ανθρωπίνης ψυχής, αποκαλύπτων συγχρόνως την καθαρότητα και ωραιότητα της ιδικής του καρδίας.
Η σύvδεσις της ψυχής μετά τoυ σώματος και η άρρηκτoς ψυχoσωματική εvότης υπoγραμμίζovται ιδαιτέρως υπό τoυ Αγίου Νικοδήμου, o oπoίoς συvέδεεv αμφότερα εις μίαv άρρηκτov λειτoυργικότητα, απoφεύγωv τας δυιστικάς τάσεις, αι oπoίαι επεκράτoυv εις τov χώρov τoυ πλατωvισμoύ, τoυ vεoπλατωvισμoύ, oυχ ήτov δε και εις τov χώρov της στωϊκής φιλoσoφίας, διά τωv oπoίωv η ψυχή ελάχιστα συvεδέετo λειτoυργικώς με τας διεργασίας της σωματικής υπoστάσεως, συvυπάρχoυσα μετά τoυ σώματoς ως ευρισκoμέvη εvτός κλωβoύ, διά vα απoχωρισθή αυτoύ κατά τov θάvατov. Ανάμεσα εις τας συνεχείς προσπαθείας διά τον καθορισμόν της ψυχής και των σχέσεων αυτής μετά του σώματος, εις τον χώρον της φιλοσοφίας και της θεολογικής προσεγγίσεως, προέχει ο ακριβής και εύστοχος ορισμός ο οποίος διετυπώθη υπό του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου ως ακολούθως «Ψυχή δ’ έστιν άημα Θεού και μίξις ανέτλη ουρανίη χθονίοιο, φάος σπήλυγγι καλυφθέν αλλ’ έμπης θείη τε και άφθιτος» (Γρηγορίου Θεολόγου PG 37,446).
Απόσπασμα από την δημοσίευσιν Σταύρος Ι. Μπαλογιάννης "Αι απόψεις του Αγίου Νικοδήμου επί της ψυχής"
