ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ
22 ΜΑΪΟΥ 2022
Ἀπόστολος: Πράξ. ια΄ 19-30
Εὐαγγέλιον: Ἰωάν. δ΄ 5-42
Ἦχος: δ΄.- Ἑωθινόν: Ζ΄
«Οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσι τῷ πατρὶ
ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ» (Ἰωάν. Δ΄ 23).
Ἕνας πρωτοφανὴς διάλογος!
Ὅταν οἱ ἄνθρωποι συζητοῦν μεταξύ των, τοῦτο δὲν ἀκούεται οὐδόλως περίεργον καί, ἀντιθέτως, δεικνύει ὅτι αἱ συζητήσεις, δημιουργοῦν προσέγγισιν καὶ ἀγάπην μεταξύ των! Πάντοτε, αἱ συζητήσεις, διαθερμαίνουν τὰς ἀνθρωπίνους σχέσεις, καὶ μέσῳ τούτων, ἐπιλύονται προβλήματα καὶ ἀντιπαραθέσεις καὶ ὀξύτητες! Ὁ διάλογος εἶναι ἐν τέλει, ἡ ἀρχὴ τῆς κατανοήσεως καὶ τῆς ἀγάπης μεταξὺ ἀκόμη καὶ τῶν ἐχθρῶν!
Ὅμως, ἕνας, ἐντελῶς διαφορετικὸς διάλογος, – ἠκούσαμεν σήμερον, – νὰ περιγράφεται διὰ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου. Διάλογος ἀσυνήθης διὰ πολλοὺς λόγους! Διάλογος, μεταξὺ τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ ἡμῶν καὶ μιᾶς ἁμαρτωλοῦ Σαμαρείτιδος! Διάλογος, τὸν ὁποῖον ἐπιδιώκει καὶ ἀρχίζει, ὁ ἴδιος ὁ Χριστός! Ὁ ὀλιγόλογος καὶ «αὐστηρὸς» Ἰησοῦς, ὅστις, σπανίως συνεζήτησε καὶ μάλιστα ἐκτενῶς, ἀκόμη καὶ μὲ τοὺς ἰδίους τοὺς μαθητὰς Αὐτοῦ, καὶ μόνον συμβουλεύει καὶ διδάσκει τούτους, κάθηται εἰς τὸ χεῖλος τοῦ «φρέατος τοῦ Ἰακώβ», καὶ συζητεῖ μὲ μίαν γυναῖκα! Εἰς τὸ ἱερὸν κείμενον, ὑπογραμμίζεται ἰδιαιτέρως τοῦτο τὸ γεγονός, καὶ τονίζεται διὰ τῆς ἐπισημάνσεως ὅτι, «καὶ ἐπὶ τούτῳ ἦλθον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἐθαύμασαν ὅτι μετὰ γυναικὸς ἐλάλει» (Ἰωάν. Δ΄ 27). Πρέπει, ἐπίσης, νὰ ἐπισημάνωμεν τὸ γεγονός, ὅτι ἡ συνομιλία αὕτη ἐθεωρήθη τόσον ἀξιόλογος καὶ «ἱστορική», ὥστε τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον τὴν κατέγραψεν εἰς τὰς σελίδας τῆς Καινῆς Διαθήκης, οὕτως ὥστε νὰ ζῇ εἰς τοὺς αἰῶνας!
Τὸ ὕδωρ τοῦ Κυρίου
Ὅταν ὁ Διδάσκαλος ξεκουράζεται καθήμενος ἐπὶ τοῦ χείλους τοῦ φρέατος, ἔρχεται ἡ Σαμαρεῖτις αὕτη προκειμένου νὰ ἀντλήσῃ ὕδωρ. Ὁ Κύριος, ἐπιδιώκων τὴν μετ’ αὐτῆς συζήτησιν, τῆς ζητεῖ νὰ τοῦ προσφέρῃ ὀλίγον ὕδωρ προκειμένου – ὡς ἄνθρωπος, – νὰ «ξεδιψάσῃ»! Ὡς Θεός, βεβαίως, γνωρίζει τὰ ὅσα θὰ ἐπακολουθήσουν καὶ διὰ τοῦτο δὲν ἐκπλήσσεται ἐκ τῆς διαμαρτυρίας τῆς γυναικός, «πῶς σὺ Ἰουδαῖος ὢν παρ’ ἐμοῦ πιεῖν αἰτεῖς, οὔσης γυναικὸς Σαμαρείτιδος; οὐ γὰρ συγχρῶνται Ἰουδαῖοι Σαμαρείταις»! Ἀντιθέτως, θὰ ἐλέγομεν, ὅτι «δράττεται τῆς εὐκαιρίας» προκειμένου νὰ ἀρχίσῃ, τήν, μετ’ αὐτῆς συζήτησιν! «Εἰ ᾔδεις τὴν δωρεὰν τοῦ Θεοῦ, καὶ τίς ἐστιν ὁ λέγων σοι, δός μοι πιεῖν, σὺ ἂν ᾔτησας αὐτόν, καὶ ἔδωκεν ἄν σοι ὕδωρ ζῶν»!
Ἡμεῖς οἱ χριστιανοί, μετὰ περίπου δύο χιλιετίας ὁπότε καὶ συνέβη ἡ τοιαύτη συζήτησις, ἀσφαλῶς καὶ δυνάμεθα νὰ κατανοήσωμεν τό, πόσον εὐτυχὴς ἦτο ἡ γυνὴ ἐκείνη, ἐφ’ ὅσον ἀξιοῦται νὰ κάθηται ἀπέναντι τοῦ Θεανθρώπου καὶ νὰ συζητῇ μετ’ Αὐτοῦ Ὅμως ἐκείνη δὲν δύναται νὰ ἐννοήσῃ τί τῆς λέγει ὁ Χριστός! Ποῖος εἶναι αὐτὸς ὁ φαινόμενος Ἰουδαῖος, καὶ ποῖον εἶναι τὸ θαυματουργὸν τοῦτο ὕδωρ, τὸ ὁποῖον δύναται νὰ θεραπεύσῃ τὴν φυσικὴν σωματικὴν ἀνάγκην τῆς δίψης καὶ κατ’ ἐπέκτασιν, ἀπαλλάξῃ ταύτην ἐκ τοῦ καθημερινοῦ σωματικοῦ κόπου τῆς μεταφορᾶς τοῦ ὕδατος ἐκ τοῦ φρέατος; Ἀπορεῖ, ἀλλὰ καὶ ἀναζητεῖ! Θέλει τοῦτο τὸ θαυματουργὸν ὕδωρ καὶ λησμονοῦσα πλέον τὰς φυλετικὰς διαφοράς, ζητεῖ ἀπὸ τὸν Ἰησοῦν τὸ ὕδωρ τοῦτο˙ καὶ ὁ Κύριος ἀρχίζει νὰ τὴν ποτίζῃ!
«Ὕπαγε φώνησον τὸν ἄνδρα σου καὶ ἐλθὲ ἐνθάδε»! Γνωρίζει, ἀσφαλῶς, ὁ Διδάσκαλος, καὶ τὸ ὅτι δὲν ἔχει ἄνδρα, καὶ τὸ ὅτι, «πέντε γὰρ, ὅμως, διὰ τούτων τῶν ἀποκαλύψεων, ἀρχίζει νὰ προσφέρῃ εἰς αὐτήν, τὸ θαυματουργὸν ὕδωρ, τὸ ὁποῖον αὕτη ἐζήτησε! Τοῦτο τὸ ὕδωρ τοῦ Χριστοῦ, δὲν ἔχει τὰ χαρακτηριστικὰ τοῦ ποσίμου ὕδατος, οὔτε καὶ ἀναπαύει καὶ ξεδιψᾷ τὸ ὑλικὸν σῶμα! Εἶναι ὁ φωτισμὸς τῆς ψυχῆς, ποὺ ὅταν ἔλθῃ καὶ ἐπισκεφθῇ τὸν ἄνθρωπον, τότε οὗτος παύει νὰ ἐνδιαφέρεται διὰ τὰς σωματικὰς ἀνάγκας καὶ ἀρκεῖται εἰς τὴν ψυχικὴν ἀπόλαυσιν τῆς Θείας Χάριτος. Τοῦτο σημαίνει ὁ λόγος τοῦ Διδασκάλου, «πᾶς ὁ πίνων ἐκ τοῦ ὕδατος τούτου διψήσει πάλιν· ὃς δι’ ἂν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ μὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα, ἀλλὰ τὸ ὕδωρ ὃ δώσω αὐτῷ, γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον»!
Αἱ πνευματικαὶ ἀναζητήσεις!
Ἐντύπωσιν προκαλεῖ τὸ γεγονός, ὅτι ἀφ’ ἧς στιγμῆς ἡ γυνὴ ἐκείνη ἐπίστευσεν ὅτι ὁ συνομιλητής της ἦτο κάποιος προφήτης, αἰσθάνεται τὴν ἀνάγκην νὰ ζητήσῃ ἀπαντήσεις εἰς θέματα πνευματικά! Ἡ ἁμαρτωλὸς ζωή της δὲν τὴν ἐμποδίζει νὰ ἐρωτήσῃ τὸν Διδάσκαλον διὰ τὸ ὕψιστον ζήτημα τῆς προσευχῆς καθὼς καὶ διὰ τὸν τόπον καὶ τὸν τρόπον διὰ τοῦ ὁποίου πρέπει αὕτη νὰ ἐνερ-γῆται! Ὁ Κύριος διακρίνει εἰς τὴν ψυχήν της, τὴν ἀγωνίαν, διὰ τὴν σωτηρίαν της καὶ δὲν διστάζει νὰ τῆς ὁμιλήσῃ ξεκάθαρα περὶ ἀληθινῶν καὶ «ψεύτικων» προσκυνητῶν, περὶ τῆς ἁπανταχοῦ παρουσίας τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς, εἰς οἷονδήποτε τόπον, ἐνεργουμένης προσευχῆς! «Πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν», τῆς λέγει˙ καὶ ὅταν ἐκείνη τοῦ ἀπαντᾷ ὅτι «οἶδα ὅτι Μεσσίας ἔρχεται ὁ λεγόμενος Χριστός· ὅταν ἔλθῃ ἐκεῖνος, ἀναγγελεῖ ἡμῖν πάντα», ὁ Κύριος διὰ μοναδικὴν φορὰν κατὰ τὴν ἐπὶ τῆς γῆς παρουσίαν Του, συνιστᾷ ἐνώπιόν της τὸν ἑαυτόν Του ὡς τὸν ἀναμενόμενον Μεσσίαν «ἐγώ εἰμι ὁ λαλῶν σοι»!
Πρὶν κλείσωμεν τὸ παρόν, ἀδελφοί μου, θὰ ἐμμείνωμεν ἐπ’ ὀλίγον εἰς τοὺς «ἀληθινοὺς προσκυνητάς», περὶ τῶν ὁποίων ἀνέφερεν ὁ Χριστός, εἰς τὴν σημερινὴν Εὐαγγελικὴν περικοπήν! Καὶ ἐν πρώτοις, οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ μαρτυροῦν καὶ περὶ τῶν «ψευδῶν» τοιούτων, ὡς ἤδη εἴπομεν! Καὶ ἐὰν ἀναζητήσωμεν τοὺς «ἀληθινούς», εἶναι βέβαιον ὅτι θὰ εὕρωμεν τούτους ἐν παντί τόπῳ, – ἐν σπηλαίοις καὶ ὄρεσι καὶ ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς, ἐν ταῖς ἐρήμοις καὶ ταῖς μοναῖς, ἀλλὰ καὶ εἰς τὰς «κατ’ οἶκον ἐκκλησίας», γονυπετοῦντας καὶ ὑψοῦντας ἱκέτιδας χεῖρας πρὸς τὸν Θεόν, καὶ παρακαλοῦντας ἐν δάκρυσι, ὑπὲρ τῆς σωτηρίας των καὶ τῆς σωτηρίας τοῦ κόσμου. Ὅμως ἐὰν ἀναζητήσωμεν καὶ τούς, ψευδῶς «προσκυνοῦντας καὶ προσευχομένους», τότε πλησίον τοῦ Φαρισαίου ἐκείνου τῆς γνωστῆς παραβολῆς, θὰ εὕρωμεν καὶ ἐκείνους, οἵτινες παρουσιάζουν ἑαυτοὺς ὡς τοὺς ἐκλεκτοὺς τοῦ Θεοῦ. Οἱ ψευδεῖς προσκυνηταί, εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι, κινοῦν τὰ χείλη καὶ τὴν γλῶσσαν ἐπαναλαμβάνοντες καθιερωμένας εὐχάς, «ἡ δὲ καρδία αὐτῶν πόρρω ἀπέχει ἀπ᾿ ἐμοῦ» (Ματθ. ΙΕ΄ 8), ὡς εἶπεν ὁ Διδάσκαλος.
Ὅμως ὁ Πατήρ, «τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν»˙ ἀληθινοὺς προσκυνητὰς καὶ προσευχομένους, τῶν ὁποίων αἱ προσευχαὶ καὶ δεήσεις θὰ γίνωνται εὐπρόσδεκτοι καὶ εὐήκοοι εἰς τὰ Θεῖα ὦτα! Προσευχήν, συνεπῶς ἀδελφοί μου, προσευχὴν ἀπὸ καρδίας καὶ συνειδητήν, προσευχὴν «ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ», καὶ τότε θὰ προσεγγίσωμεν τὸν Θεὸν καὶ «ὁ Θεὸς ἐγγιεῖ ἡμῖν».
Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου Ἱεροκήρυξ Ἱ. Μ. Πατρῶν
