ΣΥΝΑΞΑΡΙ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ
ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΛΟΥΚΑΣ
Ὁ νεομάρτυς Λουκᾶς καταγόταν ἀπὸ τὴν Ἀνδριανούπολη τῆς Ἀνατολικῆς Θράκης καὶ ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Ἀθανάσιος καὶ ἡ μητέρα του Δομνίτζα.Ὅταν ἔμεινε ὀρφανὸς σὲ μικρὴ ἡλικία ἀπὸ τὸν πατέρα του ἔφυγε γιὰ τὴν Κωνσταντινούπολη ἕνα πραγματευτή, στὸν ὁποῖο τὸν παρέδωσε ἡ μητέρα του, γιὰ νὰ τὸν ἀναθρέψη. Ἐκεῖ κάποια ἡμέρα μάλωσε μὲ ἕνα τουρκόπουλο καὶ τὸ ἔδειρε. Βλέποντάς το αὐτὸ οἱ Τοῦρκοι ὥρμησαν νὰ τὸν θανατώσουν. Φοβούμενος τότε ὁ ἅγιος ἀποδέχτηκε νὰ ἀρνηθῆ τὸν Κύριο.Ὅταν ἦλθε στὰ λογικά του μετενόησε καὶ ἀπέφευγε πλέον νὰ ἔρχεται σὲ σχέση μὲ τοὺς Τούρκους.
Αὐτοὶ ὅμως τὸν περιέτεμναν χωρὶς τὴν θέλησή του καὶ ὁ ἅγιος αἰσθανόμενος τὸ βάρος τῆς πράξεώς του ἔφυγε γιὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου μετὰ ἀπὸ πολλοὺς πειρασμοὺς καταλήγει στὸ πατἐρα Βησσαρίωνα στὴ Ἱερά Μονὴ Γρηγορίου. Ἐκεῖ τοῦ φανέρωσε τὴν ἄρνησή του καὶ τὸν πόθο του νὰ μαρτυρήση γιὰ τὸν Κύριο. Ὁ π. Βησσαρίωνας τὸν ὡδήγησε στὸν πνευματικὸ π. Ἀνανία, ὁ ὁποῖος τοῦ ὑπέδειξε νὰ δοκιμασθῆ γιὰ πενήντα ἡμέρες μὲ σκληρὴ νηστεία καὶ προσευχή. Τὴν τριακοστὴ δευτέρα ἡμέρα, ἐπειδὴ ἔφευγε ἕνα καΐκι γιὰ τὴν Σμύρνη ὁ ἅγιος Λουκᾶς μὲ τὸν π. Βησσαρίωνα φεύγουν γιὰ τὴνΜυτιλήνη γνωρίζοντας τὴν φιλομάρτυρα γνώμη τῶν κατοίκων της. Ὁ ἅγιος, ἀφοῦ ἐνεδύθηκε τὸ ἀγγελικὸ σχῆμα καὶ ἐκοινώνησε τῶν ἀχράντων μυστηρίων, παρουσιάστηκε στὸν κριτὴ καὶ ὡμολόγησε τὴν πίστη του στὸν Χριστό. Αὐτὸς τὸν ἐφυλάκησε καὶ τοῦ ἔδωσε διορία τρεῖς ἡμέρες νὰ ἀλλάξη γνώμη μεταχειριζόμενος διάφορες κολακεῖες καὶ ταξίματα.Ὁἅγιος ἔμενε στερρὸς στὴν πίστη καὶ ἔλεγχε τὸ ψεῦδος τῆς ἀντίθεης θρησκείας τῶν ἀγαρηνῶν. Ἀφοῦ πληρώθηκε ἡ διορία καὶ ἐκοινώνησε τῶν ἀχράντων μυστηρίων, ποὺ τοῦ ἐστάλησαν κρυφὰ, οἱ Τοῦρκοι τὸν ὡδήγησαν στὴ κρεμάλα. Ὁ Ἅγιος Λουκᾶς παρέδωσε ἐν εἰρήνῃ τὴν ψυχή του στὸν Κύριο καὶ μάλιστα ὅσες ἡμέρες παρέμενε κρεμασμένο τὸ σῶμα του ἄρρητη εὐωδία ἐξήρχετο ἀπὸ αὐτό.
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ΄. Ὁ ὑψωθείς ἐν τῷ Σταυρῷ
Ἀσκητικῶς προγυμνασθείς ἐν τῷ Ἄθῳ, τάς νοητάς τῶν δυσμενῶν παρατάξεις, τήν πανοπλίαν ὤλεσας παμμάκαρ τοῦ Σταυροῦ, αὔθις δέ πρός ἄθλησιν, ἀνδρικῶς ἀπεδύσω, κτείνας τούς τῆς πίστεως, αἰσθητούς πολεμίους, Ὁσιομάρτυς ξίφει νοητῷ, διό ἐστέφθης, Λουκᾶ διττοῖς στέμμασι.
Μεγαλυνάριον
Δόξῃ Ἀθλοφόρε μαρτυρική, παρεστώς τῷ θρόνῳ, τοῦ παντάνακτος, καί Θεοῦ, μέμνησο τῶν πίστει, τήν μνήμην σου τελούντων, Λουκᾶ Ὁσιομάρτυς, Χριστοῦ πανθαύμαστε.