«Ἠλίας ἄνθρωπος ἦν ὁμοιοπαθὴς ἡμῖν, καὶ προσευχῇ προσηύξατο τοῦ μὴ βρέξαι, καὶ οὐκ ἔβρεξεν ἐπὶ τῆς γῆς ἐνιαυτοὺς τρεῖς καὶ μῆνας ἕξ· καὶ πάλιν προσηύξατο, καὶ ὁ οὐρανὸς ὑετὸν ἔδωκε καὶ ἡ γῆ ἐβλάστησε τὸν καρπὸν αὐτῆς». (Ἰακ. ε΄17-18) (:Ὁ Ἠλίας ἦτο ἄνθρωπος, ποὺ εἶχε τὴν αὐτὴν ἀσθενῆ φύσιν µὲ ἡµᾶς, καὶ προσηυχήθη, διὰ νὰ µὴ βρέξῃ, καὶ δὲν ἔβρεξεν ἐπὶ τῆς γῆς τρία ἔτη καὶ µήνας ἕξ. Καὶ πάλιν προσηυχήθη καὶ ἐζήτησε νὰ βρέξῃ, καὶ ὁ οὐρανὸς ἔδωκε βροχὴν καὶ ἡ γῆ ἐβλάστησε τὸν καρπόν της).
Ἡ προσευχὴ εἶναι ἡ καταφυγὴ κάθε ἀνθρώπου. Εἶναι ἡ ἄμεση ἐπικοινωνία μὲ τὸν Θεό. Ὁ Μέγας Βασίλειος λέγει ὅτι: «ὅποιος στερήσει τὸν ἑαυτό του ἀπὸ τὴν προσευχή, θὰ πάθη ὅ,τι καὶ τὸ ψάρι, ὅταν στερηθῆ τὸ νερό, θὰ νεκρωθῆ».
- Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος τονίζει:
«Ἡ προσευχὴ εἶναι ἥλιος ποὺ φωτίζει τὰ μάτια τῆς ψυχῆς μας, φῶς ἄσβεστο τῆς ψυχῆς καὶ τῆς διάνοιάς μας. Ἡ θεία προσευχή εἶναι ἀληθινά οὐράνια πανοπλία, καί μόνη αὐτή μπορεῖ νά προστατεύει μέ ἀσφάλεια αὐτούς πού ἀφιέρωσαν τούς ἑαυτούς τους στόν Θεό. Ἡ προσευχή εἶναι φάρμακο πού ἀπομακρύνει ὅλα τά πάθη τῆς ψυχῆς. Ἡ προσευχή εἶναι χορηγός ζωῆς… Μέγα ὅπλον ἡ προσευχή, μεγάλη ἀσφάλεια, μέγας θησαυρός… πλοῦτος πού δέν τελειώνει ποτέ, λιμάνι πού δέν τό συνταράζουν τά κύματα, ρίζα καί μητέρα μυριάδων ἀγαθῶν εἶναι ἡ προσευχή».
- Πόση μεγάλη εἶναι ἡ δύναμη τῆς προσευχῆς; Κάποτε παρεκάλεσε μιὰ τσοπάνισσα τὸν Ἅγιο Πορφύριο νὰ διαβάση μιὰ εὐχὴ γιὰ τὸ κοπάδι της, γιατὶ ἀρρώσταιναν τὰ γίδια της. Συμφώνησε καὶ ἔφεραν ὅλο τὸ κοπάδι κοντὰ στὸ ἐκκλησάκι ποὺ ἔμενε. Στάθηκε μπροστὰ στὸ κοπάδι, σήκωσε τὰ χέρια του ψηλὰ καὶ εἶπε διάφορες προσευχὲς ἀπὸ ψαλμικοὺς στίχους, ποὺ ἀναφέρονται στὴν κτίση. Ἐπικρατοῦσε ἀπόλυτη σιωπὴ στὰ ζῶα. Κανένα δὲν κουνιόταν. Ὕστερα κατέβασε τὰ χέρια του καὶ ὁ τράγος κινήθηκε μόνος του. Ἦρθε κοντά, τοῦ φίλησε τὸ χέρι καὶ ὑποχώρησε ἤρεμα.
- Ἐκτὸς ἀπὸ τὶς κατ’ ἰδίαν προσευχὲς ὑπάρχουν καὶ οἱ ἀκολουθίες κατὰ τὴν τάξη τῆς Ἐκκλησίας.
Ποιὲς εἶναι οἱ ἀκολουθίες τῆς Ἐκκλησίας μας;
- Τὸ Μεσονυκτικὸν εἶναι ἀκολουθία ποὺ τελεῖται τὸ μεσονύκτιο.
- Ὁ ὄρθρος εἶναι ἀκολουθία ποὺ τελεῖται κάθε πρωϊ
- Ἡ πρώτη Ὥρα, ποὺ ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὴν 6η πρωϊνή, μᾶς ὑπενθυμίζει τὴν παράδοση τοῦ Κυρίου μας, μετὰ τὴν σύλληψή Του, τὸ πρωΐ στὸν Πιλᾶτο. Ἡ ἀκολουθία περιέχει καὶ δοξολογία γιὰ τὴν ἀνατολὴ τοῦ ἡλίου, γιὰ νὰ μᾶς ὑπενθυμίζη καὶ τὸν Ἥλιο τῆς Δικαιοσύνης, γι’ αὐτὸ καὶ ἡ εὐχὴ τῆς πρώτης Ὥρας εἶναι: «Χριστὲ τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν τὸ φωτίζον καὶ ἁγίαζον…».
- Ἡ τρίτη, ποὺ ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὴν 9η, μᾶς ὑπενθυμίζει τὴν κάθοδο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δι’ αὐτὸ καὶ ἡ εὐχὴ τῆς τρίτης ὥρας εἶναι: «Κύριε, τὸ Πανάγιόν σου Πνεῦμα ἐν τῇ τρίτῃ ὥρᾳ τοῖς Ἀποστόλοις σου καταπέμψας τοῦτο, ἀγαθέ, μὴ ἀντανέλῃς ἀφ’ ἡμῶν ἀλλ’ ἐγκαίνισον ἐν ἡμῖν τοῖς δεομένοις σου».
- Ἡ ἕκτη, ποὺ ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὴν 12η μεσημβρινή, μᾶς ὑπενθυμίζει τὴν ὥρα τῆς σταυρώσεως καὶ τοῦ σκότους, τὸ ὁποῖον κάλυψε τὴν κτίση, διὰ τοῦτο καὶ ἡ εὐχὴ τῆς ἕκτης ὥρας εἶναι: «Ὁ ἐν ἕκτῃ ἡμέρᾳ τε καὶ ὥρᾳ τῷ Σταυρῷ προσηλώσας τὴν ἐν τῷ Παραδείσῳ τολμηθεῖσαν τῷ Ἀδὰμ ἁμαρτίαν, καὶ τῶν πταισμάτων ἡμῶν τὸ χειρόγραφον διάρρηξον Χριστὲ ὁ Θεός, καὶ σῶσον ἡμᾶς».
- Καὶ ἡ ἐνάτη, ποὺ ἀντιστοιχεῖ πρὸς τὴν 3η ἀπογευματινή, μᾶς ὑπενθυμίζει τὴν ὥρα τοῦ ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ θανάτου τοῦ Κυρίου μας. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ εὐχὴ τῆς ἐνάτης Ὥρας εἶναι: «Ὁ ἐν τῇ ἐνάτῃ ὥρᾳ δι’ ἡμᾶς σαρκὶ τοῦ θανάτου γευσάμενος, νέκρωσαν τῆς σαρκὸς ἡμῶν τὸ φρόνημα, Χριστὲ ὁ Θεός, καὶ σῶσον ἡμᾶς».
Ἑσπερινός
Ἡ ἀκολουθία αὐτὴ τελεῖται τὸ δειλινό, δηλαδὴ κατὰ τὴν ὥρα τῆς ἀποκαθηλώσεως, ὁπότε συμπίπτει καὶ τὸ τέλος τῆς ἡμέρας καὶ ἡ ἀρχὴ τῆς ἑπομένης.
Ὑπάρχει ὁ μικρὸς Ἑσπερινὸς καὶ ὁ μέγας. Ὁ μέγας τελεῖται κατὰ τὶς μεγάλες ἑορτές.
Εἰς τὸ τέλος τοῦ Ἑσπερινοῦ ψάλλεται καὶ ἕνα τροπάριο, ἕνας ὕμνος, ὁ ὁποῖος λέγεται Ἀπολυτίκιο. Στὸ τροπάριο αὐτὸ περιλαμβάνει ὁ ποιητὴς πολὺ περιληπτικῶς τὸ ἑορταζόμενο γεγονός. Λέγεται δὲ ἀπολυτίκιο, διότι δίδει τὸ σύνθημα τῆς ἀπολύσεως τοῦ Ἑσπερινοῦ (ἤ τοῦ Ὄρθρου κ.λπ.).
Ἀπόδειπνον
Ἡ ἀκολουθία αὐτὴ τελεῖται μετὰ τὸ δεῖπνο, γι’ αὐτὸ ἔλαβε καὶ τὸ ὄνομα αὐτό.
Ὑπάρχει μικρὸν καὶ μέγα. Τὸ μέγα Ἀπόδειπνο τελεῖται τὴν Μ. Τεσσαρακοστή.
Τὸ Ἀπόδειπνο περιέχει εὐχαριστήριες εὐχές, δοξολογίες καὶ παρακλήσεις πρὸς τὸν Θεὸ καὶ τὴν Θεοτόκο, γιὰ νὰ μᾶς σκέπουν καὶ νὰ μᾶς προστατεύουν.
Ἐντὸς τοῦ Ἀποδείπνου διαβάζονται καὶ οἱ χαιρετισμοὶ τῆς Παναγίας.
