Ο άγιος Ιερομάρτυρας Ερμόλαος [26.7]

 από τον Κωνσταντίνο Αθ. Οικονόμου, δάσκαλο, συγγραφέα

“Ἕρμιππος, Ἑρμόλαος ἠδ' Ἑρμοκράτης

Ἑρμῆν σέβοντας ᾔσχυναν παρρησίᾳ.

Ἑρμόλεως ἕκτῃ τε καὶ εἰκάδι δειροτομήθη”.

Ο ΙΕΡΕΑΣ ΕΡΜΟΛΑΟΣ: Τριακόσια χρόνια μετά την εποχή του επίγειου βίου του Κυρίου πολλοί ήταν οι μαθητές του Θεού της αγάπης σ' όλη την επικράτεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, έτσι και στη Νικομήδεια, όπου ζούσε ο ιερέας Ερμόλαος.

Ο Ερμόλαος γνώριζε από μικρό παιδί τον γιο του ειδωλολάτρη Ευστόργιου και της χριστιανής Ευβούλης, τον Άγιο, αργότερα, Παντελεήμονα. Κι ήταν χαρά του μεγάλη καθώς έβλεπε τον Παντολέοντα, έτσι τον είχαν ονομάσει οι γονείς του, να μεγαλώνει και να λάμπει στο πρόσωπό του η ευγένεια και η αγάπη του Χριστού, πού η ευλαβική μητέρα του έβαλε στην ψυχή του, και τούτος, ο ιερέας Ερμόλαος σαν πνευματικός πατέρας του, πότισε και καλλιέργησε.

ΒΑΠΤΙΣΗ ΤΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΡΜΟΛΑΟ: Όταν ο Παντολέων μεγάλωσε και σπούδαζε την ιατρική επιστήμη, ο ιερέας Ερμόλαος του είπε κάποια μέρα: “Η ψυχή σου είναι πλασμένη για την αγάπη του Θεού, παιδί μου. Είναι καιρός να βαπτιστείς χριστιανός, και σαν τελειώσεις τις σπουδές σου, να γίνεις ένας γιατρός αγάπης ταπεινός, μα, το κατά δύναμη, μιμητής του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού”.

Πραγματικά, ο Παντολέων βαπτίσθηκε και έλαβε από τον πατέρα Ερμόλαο το όνομα Παντελεήμων [ο ελεών τους πάντες]. Άλλωστε ο λευίτης αυτός του Κυρίου έτσι τον φανταζόταν και τέτοιον επιθυμούσε να τον δει: Γιατρό αγάπης προς όλους, ≪κυρίους≫ και δούλους. Και του το είπε συγκινημένος και δακρυσμένος: “Γιατρός αγάπης, Παντελεήμων, του Θεού της αγάπης μαθητής. Τι χαρά! Και τί ευλογία Κυρίου και έλεος!” Και εκείνος μετά τη βάπτισή του και τα λόγια του Ερμολάου υποσχέθηκε συγκινημένος στον ιερέα και τη μητέρα του: “Με τη χάρη του Θεού της αγάπης, του Κυρίου Ιησού Χριστού, την ευλογία του πατρός και αναδόχου μου Ερμολάου, και την ευχή της αγίας μητέρας μου, θα προσπαθήσω να γίνω μαθητής της αγάπης. Δός μου, Κύριε Ιησού, από την ιαματική δύναμη σου. Κάνε με μικρό και ταπεινό μιμητή Σου.”

Ο ΑΦΙΛΑΡΓΥΡΟΣ ΙΑΤΡΟΣ: Ο Παντελεήμων συνέχισε και τελείωσε τις σπουδές του κοντά στο μεγάλο γιατρό Ευφρόσυνο. Καινούργιες χαρές και καινούργιες ολοκάρδιες ευχές τώρα από τον ιερέα Ερμόλαο και τη μητέρα Ευβούλη: “Ιαματικός Απόστολος Αγάπης, Παντελεήμων”. Ήταν οι άγιες ευχές του ιερέα Ερμολάου και της μάνας Ευβούλης. Αυτή ήταν κι η άγια επιθυμία του Παντελεήμονα. Έκτοτε ένας γιατρός θερμής και ιαματικής αγάπης περιδιάβαινε στις πόρτες των ασθενών στη Νικομήδεια, άγγελος χαράς, ελπίδας και παρηγοριάς για όλους, πλούσιους και φτωχούς, κυρίους και δούλους. Ο ιερέας Ερμόλαος έβλεπε τα ιαματικά έργα του Παντελεήμονα και ευφραινόταν. “Συνεχιστής του έργου των αγίων Αποστόλων με τη χάρη και τη δύναμη του Θεού!”, έλεγε δοξολογώντας τον Κύριο.

Η ΜΕΓΑΛΗ ΠΥΡΚΑΓΙΑ: Ο Μαξιμιανός, μέγας εχθρός του Χριστιανισμού στα 304 μ.Χ. έδωσε εντολή να καούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πίστοί της Νικομήδειας μέσα στον Ιερό Ναό της πόλης! Έπρεπε κατά τον ωμό Ρωμαίο καίσαρα να καούν οι “εχθροί και οι υπονομευτές” της Ρώμης Χριστιανοί! Έτσι, έβαλαν φωτιά οι στρατιώτες στο ναό και πολλοι χριστιανοί κάηκαν φωτίζοντας και με τη θυσία τους το πυκνό σκοτάδι της αγνωσίας και της κακίας. Ελάχιστοι γλύτωσαν. Ανάμεσα σ΄ αυτούς τους ελάχιστους ήταν και ο ιερέας Ερμόλαος, πού κατέφυγε σ΄ ένααπόκρυφο καταφύγιο. Ο Παντελεήμων, στο μεταξύ, εξακολουθούσε να χαρίζει την ίαση σε σώματα και ψυχές. Ο ιερέας Ερμόλαος μάθαινε τα νέα μέσα στην κρυψώνα του και ανακουφιζόταν η ψυχή του και δόξαζε το Θεό.

ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ Α. ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ ΚΑΙ Η ΣΥΛΛΗΨΗ ΤΟΥ: Κάποτε ο Μαξιμιανός σκέφθηκε να επαναλάβει τις θηριώδεις πράξεις του. Αφορμή γι΄αυτό ήταν ο Παντελεήμων και η θαυματουργική, ιαματική αγάπη του. Όταν κάποτε ο ιατρός Άγιος Παντελεήμων θεράπευσε ένα τυφλό δούλο, όλη η Νικομήδεια χάρηκε και δόξαζε τον Θεό των Χριστιανών, και οι ειδωλολάτρες ακόμα. Όλους τους ευεργετούσε άλλωστε ο Παντελεήμων. Ειδωλολάτρης ήταν ο πρώην τυφλός. Δούλος όμως, μάλιστα τιμωρημένος από τον αφέντη του. Και έγινε χριστιανός τώρα. Αυτό ερέθισε τον θηριώδη Μαξιμιανό, που το θεώρησε προσβολή των νόμων της Ρώμης.

Έτσι παρευθύς διέταξε έναν αξιωματικό του: “Αποκεφάλισε τον γιατρεμένο δούλο χριστιανό και σπεύσε με τους άνδρες σου να συλλάβεις και να φέρεις ενώπιον μου τούτο τον νεαρό γιατρό.” Σε λίγη ώρα έφεραν μπροστά στον Μαξιμιανό τον Παντελεήμονα. Ο Μαξιμιανός άρχισε να του μιλά για τα είδωλα μα ο Παντελεήμων, σταθερός στην πίστη του, διακήρυττε θαρρετά τις ευαγγελικές αλήθειες στον ασεβή Μαξιμιανό. Κάποια στιγμή ο Ρωμαίος τον ρώτησε ποιος του δίδαξε την πίστη στον Χριστό. Ο Παντελεήμων δε θέλησε να πει ψέματα. “Ο ιερεύς Ερμόλαος”, είπε. Τότε ο Μαξιμιανός έστειλε στρατιώτες του να βρουν τον ιερέα.

ΣΥΛΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΑΝΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΡΜΟΛΑΟΥ: Εκείνοι γύρισαν σε λίγο με τρεις κρατούμενους. Με τη θέληση τους, ακολούθησαν τον Ερμόλαο μπροστά στον κριτή της Νικομήδειας, οι φίλοι και συνεργάτες του ιερείς, Έρμιππος και Ερμοκράτης. Ο εξουσιαστής, αφού εξέτασε πρώτα τον Ερμόλαο, ρώτησε έπειτα τους άλλους δύο τι ζητούσαν και ήλθαν σ' αυτόν. Εκείνοι αποκρίθηκαν, ότι ήταν στρατιώτες του Ερμολάου κάτω από τη σημαία του Χριστού, και ότι τονπαρακαλούσαν να έχουν όλοι κοινό θάνατο, όπως είχαν και κοινή αδελφική ζωή. Η απάντηση αυτή, αντί να κινήσει το θαυμασμό του τυράννου, άναψε περισσότερο το θυμό του. Έτσι έδωσε εντολή να φυλακιστεί, προσωρινά ο Παντελεήμων, ο ο οποίος και θα μαρτυρήσει αργότερα, ενώ καταδίκασε και τους τρεις ιερείς σε θάνατο. Έτσι με τη θυσία των κεφαλών τους, κέρδισαν τα αθάνατα βραβεία των αθλητών της πίστης και της αγάπης του Χρίστου. Ήταν η 26η Ιουλίου, όταν το ιερατικό αίμα του Ερμολάου, του Ερμίππου και του Ερμοκράτη έγινε αιώνια σπονδή αγάπης στον Άγιο Τριαδικό Θεό της αγάπης και θυσία λυτρωτική. Οι τρεις ιερείς έγιναν ιερομάρτυρες της Εκκλησίας και τιμώνται δεκαεπτά αιώνες τώρα από την Εκκλησία, και θα τιμώνται στους αιώνες! Άγιοι του Θεού, πρεσβεύετε και υπέρ ημών.

ΑΓΙΑ ΛΕΙΨΑΝΑ: Τμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου Ερμόλαου βρίσκονται στις Μονές Παντοκράτορος Αγίου Όρους, Αγίου Νικάνορος Γρεβενών, Λειμώνος Λέσβου και Κύκκου Κύπρου, στη Λαύρα Αγ. Αλεξάνδρου Νέβσκι στην Αγία Πετρούπολη και στο Ναό του Αγ. Γεωργίου των Ελλήνων Βενετίας. Μέρος των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Ερμόλαου, μετά τις αρπαγές των Λατίνων κατά την πρώτη άλωση της Κων/λεως του 1204, βρίσκονται στον ρωμαιοκαθολικό Ναό του Αγίου Συμεών του Θεοδόχου Βενετίας, στο ρωμαιοκαθολικό Καθεδρικό Ναό Μπενεβέντου Καμπανίας και στο Calci της ρωμαιοκαθολικής Επισκοπής Πίζας.

Ἀπολυτίκιον:[Ἦχος δ’]: “Οἱ Μάρτυρες σου Κύριε, ἐν τῇ ἀθλήσει αὐτῶν, τὸ στέφος ἐκομίσαντο τῆς ἀφθαρσίας, ἐκ σοῦ τοῦ Θεοῦ ἡμῶν· σχόντες γὰρ τὴν ἰσχύν σου, τοὺς τυράννους καθεῖλον· ἔθραυσαν καὶ δαιμόνων τὰ ἀνίσχυρα θράση. Αὐτῶν ταῖς ἱκεσίαις Χριστὲ ὁ Θεός, σῶσον τὰς ψυχὰς ἡμῶν.”

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Ιωσήφ Δ. Αγαπητός, ο Άγιος Ερμόλαος, http://www.zoiforos.gr/index.phpoption=com_content&task=view&id=6611&Itemid=1