τοῦ Νεκτάριου Δαπέργολα, Διδάκτορος Βυζαντινῆς Ἱστορίας
Πολύ συχνά ἀναφερόμαστε στό διαβόητο ἐνδοεκκλησιαστικό (;) ρεῦμα τῆς λεγόμενης «μεταπατερικότητας». Ὑπενθυμίζουμε ὅτι ὑπό τόν βλάσφημο αὐτό ὅρο οὐσιαστικά ἐννοεῖται μία ὁλοένα καί αὐξανόμενη τάση πού πρεσβεύει τόν ἐκκλησιαστικό «ἐκσυγχρονισμό» σέ βάρος τῶν Ἱερῶν Κανόνων καί τῶν Ἁγίων Πατέρων, οἱ ὁποῖοι (παρότι φυσικά κάτι τέτοιο συνήθως δέν ὁμολογεῖται ρητά) ἀντιμετωπίζονται ἐν πολλοῖς ὡς ξεπερασμένοι, μέ ἀποτέλεσμα τή διαμόρφωση μιᾶς νέας ἀναθεωρητικῆς «θεολογίας», δῆθεν προσαρμοσμένης στίς σύγχρονες ἀνάγκες καί τά προβλήματα τῆς σημερινῆς ἐποχῆς. Μέ κύριες πηγές ἐκπόρευσης τό ζοφερό Φανάρι, τήν αὐτοφερόμενη ὡς «Ἀκαδημία Θεολογικῶν Σπουδῶν» τοῦ Βόλου, τόν θεολογικό σύνδεσμο τοῦ «Καιροῦ», ἀρκετές ἑλλαδικές μητροπόλεις καί πλεῖστα ἄλλα ὅργανα (ἔντυπα, ἰστολόγια κλπ), ἡ ὁμάδα αὐτή ταυτίζεται πλήρως μέ τούς Οἰκουμενιστές (καθώς βέβαια εἴτε γιά μεταπατερικότητα μιλήσει κανείς, εἴτε γιά θεολογία τῶν κλάδων, εἴτε γιά Οἰκουμενισμό, ὅλα αὐτά ἀποτελοῦν ὄψεις ἀκριβῶς τῆς ἴδιας βαρύτατης πλάνης καί παναίρεσης).
Μιά πού πρίν ἀπό λίγες μόλις ἡμέρες ἑορτάσαμε τήν Πεντηκοστή καί τήν ἑορτή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (ἐνῶ καί τήν προηγούμενη Κυριακή εἴχαμε τιμήσει τή μνήμη τῶν Πατέρων τῆς Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου) καί ἐπίσης μιά πού βρισκόμαστε στό κέντρο μιᾶς ἀπίστευτης δογματικῆς καί ἐκκλησιολογικῆς ἐκτροπῆς καί στρέβλωσης (ἐξ αἰτίας ἤ μᾶλλον ἐξ ἀφορμῆς τῆς δῆθεν πανδημίας), δέν στερεῖται σημασίας μία ἀκόμη ἀναφορά στην κύρια πληγή (και πραγματική αἰτία ὅλων αὐτῶν). Παράλληλα μέ τή δῆθεν πανδημία ἄλλωστε, πολλαπλασιάζονται σταθερά οἱ φωνές και οἱ κινήσεις για ἐνώσεις «Ἐκκλησιῶν» καί εὑρύτερες ἐνώσεις θρησκειῶν μέσα στό πλαίσιο τῆς «Μεγάλης Ἐπανεκκίνησης» ἥ ὁποιασδήποτε ἄλλης δαιμονικῆς νεοεποχίτικης παγκόσμιας ἐξέλιξης πού βρίσκεται ante portas. Μέσα στό ἴδιο πλαίσιο πολλαπλασιάζονται καί οἱ φωνές κληρικῶν, πού ὑπεραμυνόμενοι τῶν «ἐκκλησιαστικῶν διαλόγων» μέ τόν Παπισμό, τίς ἄλλες αἱρέσεις, ἀλλά καί τίς ἄλλες θρησκεῖες, βρίσκουν σφάλματα στή διδασκαλία μεγάλων ἐκκλησιαστικῶν μας Πατέρων, ὅπως ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς καί ὁ Ἅγιος Νικόδημος Ἁγιορείτης, ἐνῶ σέ ἄλλους δέν βρίσκουν μέν σφάλματα, ἀλλά τούς ἐρμηνεύουν διαστρεβλωτικά. Ἔχω ἀναφερθεῖ παλαιότερα μάλιστα καί σέ Ἑλλαδικό μητροπολίτη πού εἶχε φτάσει στό τραγικό σημείο νά μιλήσει μέχρι καί γιά διάλογο προσέγγισης καί…ἀγάπης πού εἶχε δῆθεν ἀναπτύξει στά τέλη τοῦ 8ου αἰώνα μέ ἐκπροσώπους τοῦ Ἰσλάμ ὁ ἐπίσης μέγας θεολόγος μας Ἅγιος Ἱωάννης ὁ Δαμασκηνός.
Ἡ ἀπόρριψη μέρους τῶν Ἱερῶν Κανόνων καί τῆς διδασκαλίας τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀλλά καί ἡ ἐπιλεκτική ἀμφισβήτηση τῶν Ἁγίων μας γενικότερα, εἶναι πράγματι βασικότατο γνώρισμα ὅλων τῶν μεταπατερικῶν οἰκουμενιστῶν. Αὐτή ἡ ἀμφισβήτηση/ἀπόρριψη πραγματοποιεῖται βάσει τῆς θέσης ὅτι καί οἱ Ἅγιοι ἦταν ἄνθρωποι πού ἔκαναν λάθη, ἄρα δέν μποροῦμε νά τούς ἐμπιστευόμαστε σέ ὅλα ὅσα δίδασκαν ἤ ἔπρατταν (θέσης πού πατᾶ μέν στήν ὀρθή ἄποψη ὅτι ὄντως κατά τήν Ὁρθοδοξία δέν ὑπάρχει ἀνθρωπίνως ἀλάθητο, περαιτέρω ὅμως τή χρησιμοποιεῖ διαστρεβλωτικά, μέ στόχο νά συμπληρώσει καί νά «δικαιώσει» τήν ἀναθεωρητική - καί βασικά ἀποδομητική - ψευδοθεολογία τῆς μεταπατερικότητας, ἐφ’ ὅσον ἀπό τή διδασκαλία τῶν Ἁγίων μας μποροῦμε πλέον νά…ἐπιλέγουμε ὅσα θέλουμε καί ὅσα συνάδουν μέ τόν χαλασμένο λογισμό μας).
Τό ἀποτέλεσμα εἶναι ἡ διαστρέβλωση τῶν ἐκκλησιαστικῶν Πατέρων σέ ὅσα ἔγραψαν ἐναντίον τοῦ Παπισμοῦ καί τῶν ἄλλων αἱρέσεων, ἀλλά καί ἄλλων θρησκειῶν, καθώς καί ὡς πρός τή μή κοινωνία μέ σχισματικούς, ἑτεροδόξους καί ἀλλοθρήσκους. Χαρακτηριστική λοιπόν ἡ προαναφερθεῖσα περίπτωση μέ τή διαστρέβλωση τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ, τοῦ ὁποίου ἡ γνώση γύρω ἀπό τό Ἰσλάμ καί ἡ προσπάθειά του νά πείσει τούς μωαμεθανούς τῆς ἐποχῆς του γιά τήν πλάνη τους καί νά τούς μεταστρέψει στήν ἀλήθεια, χαρακτηρίζεται σήμερα ἀπό κάποιους μεταπατερικούς ὡς…ἄνοιγμα καί διαθρησκειακός διάλογος σύγχρονου τύπου (δηλαδή ὡς συγκρητιστική προσέγγιση ἐπιπέδου Π.Σ.Ε.). Χαρακτηριστικό ἐπίσης τό συχνά προβαλλόμενο ψέμα ὅτι ὑπάρχουν Ἅγιοι πού δέχθηκαν τόν Παπισμό ὡς Εκκλησία (ἐνῶ φυσικά ἄν ζητήσει κανείς ἀπό τούς ἀνερυθρίαστα ψευδόμενους νά κατονομάσουν ἔστω καί ἕναν, ἀδυνατοῦν νά δώσουν ἀπάντηση). Ἡ ἀδυναμία ἀκριβοῦς ἀπάντησης σέ ὁτιδήποτε εἶναι ἄλλωστε κάτι πού γενικά χαρακτηρίζει τούς «μεταπατερικούς», ἐνῶ ἡ διαλεκτική τακτική τους βρίθει ἀπό ψεύδη, ἐπιλεκτικά ἀλλοιωμένες ἀλήθειες καί σοφίσματα, μέ τά ὁποῖα προσπαθοῦν (καί βεβαίως συχνά πετυχαίνουν) νά παρασύρουν καί νά πείσουν ἄτομα μηδενικῆς ἤ ἐλλιποῦς θεολογικής κατάρτισης.
Μέσα στό παραπάνω πλαίσιο, τή χειρότερη μεταχείριση ἀντιμετωπίζουν, ὅπως εἶναι φυσικό, Ἅγιοι τῆς Εκκλησίας μας πού πολέμησαν ἰδιαίτερα τόν Παπισμό καί τίς λοιπές αἱρέσεις (τεράστιος πράγματι ὁ κατάλογος ἀπό τόν Γρηγόριο Παλαμᾶ καί τόν Μάρκο Εὐγενικό ὥς τόν Ἰουστίνο Πόποβιτς, μέ πιό μισητούς πάντως ὅλων μᾶλλον τόν Νικόδημο Ἁγιορείτη καί τούς Κολλυβάδες). Τή διαστρέβλωση ὅμως δέν τή «γλίτωσαν» φυσικά οὔτε καί σύγχρονοι Ἅγιοι, πού δέν ἄφησαν μάλιστα συγγραφικό ἔργο πίσω τους καί συνεπῶς κάποια ἀπό τά λεγόμενά τους στάθηκε πολύ πιό εὔκολο νά παραχαραχθοῦν ἀπό τούς ἐπιτήδειους. Ὁ λόγος ἀσφαλῶς γιά τόν Ἅγιο Παΐσιο, τόν Ἅγιο Ἰάκωβο, κυρίως δέ τόν Ἅγιο Πορφύριο, τοῦ ὁποίου ὁ περίφημος πόθος γιά τήν ἔνωση τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου παρερμηνεύθηκε βάναυσα. Ἐκεῖνο ὅμως πού φυσικά ἀποσιωπᾶται εἶναι ὅτι ὁ πόθος αὐτός (πού στήν πραγματικότητα βέβαια διακρίνει ὅλους τούς Ἁγίους μας) ἀφοροῦσε στήν ἐπιστροφή τῶν αἱρετικών στήν Ὀρθοδοξία καί ὄχι βεβαίως στήν ψευδοένωση μέ ἀναγνώριση καί δικαίωση τῆς πλάνης.
Παρά τίς ἐσκεμμένες ὅμως παρερμηνεῖες μέ τίς ὁποῖες βεβηλώνεται ἡ σεπτή μνήμη τῶν τριῶν νεοφανῶν Ἁγίων μας, ὑπάρχουν πολλές φράσεις καί διδασκαλίες τους (ἀλλά καί πολλά περιστατικά ἀπό τούς βίους τους) πού δείχνουν ξεκάθαρα πόσο καί οἱ τρεῖς θεωροῦσαν αἵρεση τόν Παπισμό καί τίς προτεσταντικές ψευδοεκκλησίες, ποιά στάση εἶχαν ἀπέναντι στούς αἱρετικούς ὡς πρόσωπα (στάση ἀγάπης, ἀλλά ὄχι δικαίωσης τῆς πλάνης τους - στάση δηλαδή πού εἶχε ὡς στόχο τήν ἐπιστροφή καί ὄχι τήν ἐμμονή τους στήν αἵρεση) καί ποιά στάση εἶχαν ἐπίσης ἀπέναντι στίς ἄλλες θρησκεῖες (τίς ὁποῖες θεωροῦσαν δαιμονικά ἀποκυήματα), καθώς καί στό ἐπί θύραις παγκόσμιο πανθρησκειακό νεοεποχίτικο τερατούργημα. Καί ἄν δέν μίλησαν ἀκόμη περισσότερο γιά τόν Οἰκουμενισμό, ὁφείλουμε νά λάβουμε ὑπ’ ὄψιν ὅτι τήν ἐποχή πού ἐκεῖνοι ζοῦσαν, ὅλα ὅσα συνέβαιναν στό οἰκουμενιστικό-νεοεποχίτικο πεδίο ἦταν ἐλάχιστα σέ σχέση μέ τίς σημερινές ἐξελίξεις. Π.χ. σέ μιά ἐποχή πού οἱ συμπροσευχές ἀποτελοῦσαν τήν ἐξαίρεση, γνωρίζουμε γι’ αὐτές καί τή θέση τοῦ Ἁγίου Παϊσίου (ὅπως φυσικά καί τήν ἐνεργή συμμετοχή του στήν διακοπή μνημόνευσης τοῦ τότε πατριάρχη Ἀθηναγόρα), ἀλλά καί ἐκείνη τῶν Ἁγίων Ἰακώβου καί Πορφυρίου (καί γιά τό πῶς ἀρνήθηκαν νά συμπροσευχηθοῦν μέ προτεστάντες καί παπικούς, ὅχι μόνο μάλιστα ἐντός ναοῦ - ὅπως συμβαίνει σήμερα κατά κόρον - ἀλλά ἀκόμη καί σέ ἐπίπεδο κοινῆς εὐχῆς πρό τοῦ φαγητοῦ). Τί θά ἔλεγαν δηλαδή αὐτοί οἱ Ἅγιοί μας σήμερα, πού οἱ συμπροσευχές τείνουν νά μεταβληθοῦν σέ κανόνα καί ἔχουν προχωρήσει σέ τόσο πλάτος καί βάθος τά πράγματα ὡς πρός τή δῆθεν «πάντων ἔνωσιν»; Ἀκόμη καί στά χρόνια πού ζοῦσαν ὅμως, μᾶς ἄφησαν παρακαταθήκη ἀρκετά πράγματα, ἀπολύτως καταδικαστικά γιά τήν Παναίρεση. Καί συνάμα ἀρκετές προειδοποιήσεις καί γιά τό μέλλον.
