Η εγκύκλιος θέτει ερωτήματα θεωρητικά που με απλότητα σκέφτεται ο κάθε άνθρωπος, πιστός ή αδιάφορος ως προς την πίστη. «Γιατί δοκιμάζεται ἡ ἀνθρωπότητα; Γιατί ὁ Θεός ἀργεῖ; Τί φταίει; Ὅσο ἡ ἀπάντηση ἀργεῖ, τόσο περισσότερο ἐλλοχεύει ὁ κίνδυνος τοῦ διχασμοῦ καί τῆς ἀπόγνωσης».
Ο Θεός δεν απαντάει χωρίς να υπάρχουν πνευματικές προϋποθέσεις. Τα ερωτήματα τίθενται καθαρά σε λογική βάση. Αν δεν έχουμε «νουν Χριστού» δεν μπορούμε να κατανοήσουμε και να ερμηνεύσουμε το σχέδιο του Θεού. Ρωτάμε με πολλή ευκολία και φυσικότητα, γιατί ο Θεός επιτρέπει το ένα ή το άλλο, ή γιατί δεν παρεμβαίνει στη ζωή μας; «Τις έγνω νουν Κυρίου»; Σ’ αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται το προφητικό χάρισμα. Γι’ αυτό πρέπει να απευθυνθούμε στους Αγίους. Και εσείς άγιοι αρχιερείς είστε οι πρώτοι που πρέπει να απαντήσετε στα ερωτήματα αυτά. Το χάρισμα της αρχιεροσύνης είναι μέγα και υψηλό και μοναδικό μέσα στη ζωή της Εκκλησίας διαχρονικά. Συγκεφαλαιώνει όλα τα χαρίσματα, γιατί είστε διάδοχοι των Αποστόλων και φέρετε πάνω σας το ίδιο το Πνεύμα της Πεντηκοστής που φώτισε κι εκείνους. Κι αν δεν μπορείτε να απαντήσετε, τότε, αντί να «ρητορεύετε», πρέπει να απευθυνθείτε σε οσίους, ευλαβείς και αγίους γέροντες… Αλλά τις απόψεις κάποιων ασκητών - γερόντων τις απορρίπτετε, ως ακραίες. Γιατί λοιπόν, ρωτάτε; Βλέπετε ο Παύλος που απευθύνθηκε στον Θεό για τον «σκόλοπα» στην σάρκα του, πήρε απάντηση. Αλλά ο Παύλος είχε παρρησία στον Θεό! Ο Παύλος αναφέρεται σε μιαν αρρώστια ή σε ένα πρόβλημα που αντιμετώπιζε. Ναι, και εμείς αντιμετωπίζουμε ως λαός και ως οικουμένη πρόβλημα σωματικό, από τον κορωνοϊό, όμως το πρόβλημα της Εκκλησίας δεν είναι ο κορωνοϊός. Είναι τελείως διαφορετικό και έχει καθαρά πνευματική διάσταση, είναι πνευματικό ∙ είναι το κλείσιμο των ναών.
Η σχέση του ανθρώπου, του πιστού, με τον Θεό στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας δεν είναι Ιδιωτικής Χρήσεως, προτεσταντικού τύπου. Εμείς πιστεύουμε και ζούμε εν Χριστώ δια Πνεύματος Αγίου εν τη Εκκλησία. Είναι αυτό που σημαίνει η λέξη Εκκλησία: Συγκέντρωση επί το αυτό, όπου οι μετέχοντες, οι πιστοί, «τρώμε και πίνουμε» Χριστόν Ενανθρωπήσαντα, Εσταυρωμένον, Αναστάντα και Αναληφθέντα∙ το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Εκεί δίδεται, παρέχεται η Χάρις. Σ’ αυτή την περίπτωση το «αρκεί σοι η Χάρις μου» έχει νόημα και υφίσταται πραγματικά. Γιατί ο κάθε πιστός στο μέτρο της πίστεώς του βιώνει το «εν Χριστώ είναι». Αυτό βίωσαν οι Άγιοι μας ανά τους αιώνες. Οι Μάρτυρες υπέμειναν μαρτύρια αφάνταστα, οι Όσιοι αγωνίστηκαν πνευματικά με δαιμονικές δυνάμεις και κυρίως με τον εαυτό τους και έφτασαν στην εν Χριστώ τελείωση, «εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού». Όλοι οι Άγιοι εν τη Εκκλησία και δια της Εκκλησίας, έλαβαν την Άκτιστη Χάρη και απέκτησαν χαρίσματα πολλά και ποικίλα. Αλλά εν τη Εκκλησία. Γι’ αυτούς όλα όσα συνέβαιναν τότε δια των χειρών τους ήταν κάτι το φυσικό.
Αυτή η Χάρη δεν αντιμετωπίζεται ως «πρίσμα», όπως γράφετε, αλλά ως ενέργεια Θεία, σωστική, αγιάζουσα και βιουμένη από τον όλο άνθρωπο, τον Άγιο, μέχρι το τελευταίο κύτταρό του και σωματικά. Γι’ αυτό και τα λείψανα των αγίων θαυματουργούν και ευωδιάζουν!! Έως και του προσφάτως ανακηρυχθέντος αγίου, του Καλλινίκου, μητροπολίτου Εδέσσης της Μακεδονίας!
Ωραία τα παρηγορητικά λόγια που γράφετε στην εγκύκλιο που τα απευθύνετε στον πιστό λαό του Θεού, στην Εκκλησία, αλλά για τη «ταμπακιέρα» δεν γίνεται λόγος, για το κλείσιμο των Εκκλησιών.
Επίσης στην εγκύκλιο λέτε ότι «η ποιμαίνουσα Ἐκκλησία ἐνδιαφέρεται κυρίως γιά τήν ὑγεία τῆς ψυχῆς». Όμως, πως παρέχεται η υγεία, η σωτηρία της ψυχής; Όταν ο πιστός βρίσκεται εντός της Εκκλησίας ή ζει αποκλεισμένος από την Εκκλησία;
Η σωτηρία είναι γεγονός ζωής, βίωμα, μέθεξη των Ακτίστων Ενεργειών του Θεού που παρέχονται δια της πνευματικής καθάρσεως, του πνευματικού αγώνα και ιδιαιτέρως δια της συμμετοχής των πιστών στα άγια μυστήρια και ιδιαίτερα στο μυστήριο της Ζωής, στην Θεία Κοινωνία. Όμως άγιοι πατέρες, αυτό καθίσταται αδύνατον με την δική σας συγκατάθεση. Ουσιαστικά οι ναοί είναι κλειστοί για τους πιστούς και άρα ουδείς μπορεί να μεταλάβει του παναχράντου Σώματος και Αίματος του Χριστού.
Ακόμη πέστε μας, με ποια «άδεια» ο πιστός θα πάει και θα συναντήσει τον πνευματικό του αυτήν την περίοδο; Δηλαδή και η εξομολόγηση απαγορεύεται. Θα μου πείτε ότι μπορεί ο πιστός να εξομολογηθεί και ηλεκτρονικά και μέσω τηλεφώνου…. Είναι σαν να κάνουμε εγχείριση μέσω του υπολογιστή και να αφαιρούμε τον κακοήθη όγκο με τηλεοπτικό νυστέρι… Ωραία τα λόγια σας, αλλά είναι μόνον λόγια. Η πνευματική ζωή της Εκκλησίας είναι πράξη και εμπειρία. Δεν είναι ένα ιδεαλιστικό σύστημα αφηρημένων ιδεών που το κατανοούμε, το αναλύουμε εγκεφαλικά και με τον τρόπο αυτό προοδεύουμε πνευματικά και απελευθερωνόμαστε από πάθη και αδυναμίες. Στην Παράδοσή μας βιώνουμε οντολογικά την παρουσία του Θεόυ εν Αγίω Πνεύματι δια των Μυστηρίων που παρέχουν την αγιαστική, ανακαινίζουσα και θεοποιό Χάρη.
Αυτά τα ιδεαλιστικά συστήματα πίστευε και πρότεινε ο Βαρλαάμ ο Καλαβρός τον 14ο αι., όταν επισκέφτηκε το Άγιον Όρος και ήρθε σε πνευματική αντιπαράθεση με την Ορθόδοξη πνευματικότητα, που τότε την εξέφραζε ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Εκεί θέλετε να μας οδηγήσετε σεβαστοί πατέρες; Στην αίρεση του Βαρλααμισμού; Εμείς στην Εκκλησία μας δεν κατανοούμε ούτε τον Θεό, ούτε την Άκτιστη και αγιάζουσα Χάρη, ούτε αναλύουμε λογικά πώς το κρασί και το ψωμί της Ευχαριστίας μεταποιείται σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Εμείς αντιμετωπίζουμε την πίστη ως αποκάλυψη του Θεού σε μας δια των Αγίων Προφητών και κυρίως δια του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ο οποίος είναι «η Αλήθεια και η Ζωή» και προσπαθούμε να την βιώσουμε ως γεγονός οντολογικό. Αυτό μας διδάσκει η εμπειρία των αγίων μας ανά τους αιώνες. Τα λόγια που προσπαθούν να «μπαλώσουν» απαράδεκτες υποχωρήσεις και πρακτικές που ο κάθε καίσαρας, «χριστιανός» ή άθεος, επιβάλουν, ακόμη και στο όνομα της επιστήμης, αυτά τα λόγια δεν είναι «έντιμα», δεν εκφράζουν την αλήθεια μας ως Εκκλησία. Εντιμότερο είναι να ομολογήσετε την αδυναμία σας να αντισταθείτε στην επιταγή του καίσαρα, να ζητήσετε ταπεινά συγνώμη από τον λαό του Θεού και να υποβληθούν και κάποιες παραιτήσεις… Που σημαίνει: «Μέχρις εδώ μπορούμε. Διαφωνούμε με τις επιλογές της πολιτείας, ας αναλάβουν άλλοι πιο ‘‘ικανοί’’ πνευματικά… ίσως εισακουστούν από τον Θεό». Μια τέτοια ενέργεια ίσως τάραζε τα νερά της ησυχίας και της ηρεμίας… Η σχέση μας με τον «κόσμο» δεν μπορεί να είναι πάντοτε σχέση συμβιβασμού και υποχωρήσεων, «συσχηματισμού». «Ο κόσμος εν τω πονηρώ κείται». Γι’ αυτό στην Εκκλησία κατά περιόδους εμφανίστηκαν Άγιοι με ξεχωριστά ονόματα όπως: Μάρτυρες, Απολογητές,... δια Χριστόν σαλοί, «καυσοκαλυβήτες»!
Είθε οι προσευχές των Αγίων και οι δικές σας να αποφέρουν το ποθούμενο. Όμως σεβαστοί πατέρες, όταν ο κορωνοϊός «κλείνει» τις Εκκλησίες, τότε του δίνουμε μια μεταφυσική διάσταση… Πολεμά τον Χριστό και κάνει κάτι πολύ έξυπνο, Τον αποκλείει από την ζωή των πιστών, γιατί θέλει οι πιστοί να μην έχουν καμία σχέση μαζί Του. Το να ξέρουν οι άνθρωποι την ύπαρξή Του, είναι μια «πληροφορία», χωρίς ουσία. Η προσωπική σχέση μαζί Του είναι αυτή που ενοχλεί, αυτή είναι επικίνδυνη. Μέσα από αυτή την προσωπική σχέση ο Χριστός ανατρέπει κάθε δαιμονικό σχέδιο, που προγραμματίζουν δαίμονες και άνθρωποι, γιατί μπαίνει μέσα στη ζωή των ανθρώπων, στην κοινωνία των ανθρώπων και τότε όλα αλλάζουν. «Ιδού καινά ποιώ τα πάντα» λέει το αψευδές στόμα Του. Είστε λοιπόν, υπεύθυνοι και υποχρεωμένοι να βρείτε τρόπο, ώστε ο Χριστός να είναι παρών στη ζωή των πιστών, να προσφέρεται σ’ αυτούς και οι πιστοί να Κοινωνούν μαζί Του.
