ΟΡΓΑΣΜΟΣ, ΟΡΓΟΝΗ ΚΑΙ ΟΡΓΟΝΟΜΙΑ

τοῦ Ἰωάννου Μηλιώνη, ἐκπαιδευτικοῦ, μέλους τῆς Π.Ε.Γ.

Στὸ προηγούμενο φύλλο ἀναφερθήκαμε στὰ ταραγμένα παι­δι­κὰ χρόνια τοῦ Βίλχελμ Ράϊχ (Wilhelm Reich), τὰ φοιτητικά του χρόνια στὴ Βιέννη, τὴν ἐμπλοκή του μὲ τὸν Σίγκμουντ Φρόϊντ (S­i­g­m­u­nd Freud) καὶ τὴ δράση του ὡς μέλος τῆς «Ψυ­χα­να­λυ­τι­κῆς Ἐταιρίας τῆς Βιέννης» (Vienna Psychoanalytic Association), καθὼς καὶ τὴν προσωρινὴ ἔνταξή του στὸ Γερμανικὸ Κομ­μου­νι­στι­κὸ Κόμμα, στὰ πλαίσια τῶν ὁποίων ἀνέπτυξε τὶς «προοδευτικές» του θεωρίες, οὐσιαστικὰ τὴν ἐκ­θε­με­λί­ω­ση κάθε ὑ­γιοῦς καὶ φυσιολογικῆς ἀνθρώπινης καὶ κοι­νω­νι­κῆς ἔκφρασης στὸ βωμὸ τῶν προσωπικῶν του ἰδεοληψιῶν.

Γιὰ τὶς θεωρίες του αὐτὲς ἀποκηρύσσεται ἀπὸ τὸν Φρόϊντ καὶ τὸ 1934 διαγράφεται ἀπὸ τὴ «Γερμανικὴ Ἑταιρεία Ψυχανάλυσης». Ὀνομάζει τώρα τὶς νέες μεθόδους «θεραπείας» του, Νευροφυτοθεραπεία (Vegetotherapy). Προσπαθοῦσε μ' αὐτές, καθὼς ἰ­σχυ­ρι­ζό­ταν, νὰ ἀπελευθερώσει τὶς συγκινήσεις ποὺ κα­τα­κρα­τοῦν­ταν στὸ μυϊκὸ σύστημα τοῦ ἀνθρώπου («σωματικὴ θωράκιση» - body armour). Παράλληλα διατυπώνονταν πολλὲς κα­ταγ­γε­λί­ες εἰς βάρος του γιὰ τὴν προώθηση τῆς ἔκτρωσης, τῆς σεξουαλικῆς διαπαιδαγώγησης καὶ τῆς ἀπόπειρας αὐ­το­κτο­νί­ας ἑνὸς ἐφήβου ἀσθενῆ[1]. Τὸ σύνολο τοῦ ἰατρικοῦ καὶ ψυ­χα­να­λυ­τι­κοῦ κόσμου ἀπαντοῦσε στὶς θεωρίες τοῦ Ράϊχ μὲ περιφρόνηση ἢ γελοιοποίηση[2].

Μετὰ τὴν ἄνοδο τοῦ Χίτλερ στὴν ἐξουσία, τὸ 1933, ὁ Ράϊχ καταφεύγει στὴ Σκανδιναβία, ὅπου τά ἀποτελέσματα τῆς ἔρευνάς του στὸν χῶρο τῆς βιολογίας, τὸν ἀπομακρύνουν πλέον, ἀπὸ τὶς ἐπικρατοῦσες ψυχαναλυτικὲς ἀπόψεις[3].

Στὴ συνέχεια δημιουργεῖ, ὅπως ἰσχυρίζεται, σὲ «ἀ­πο­στει­ρω­μέ­νο» περιβάλλον, τεχνητοὺς σχηματισμοὺς ποὺ ἔμοιαζαν, κα­θὼς ἔλεγε, μὲ ζωντανούς, τοὺς ὁποίους ὀνόμασε «βιόντα» (b­i­o­ns). Νέα γελοιοποίησή του ἀπὸ τὸν ἐπιστημονικὸ κόσμο ὅπου μεταξὺ ἄλλων κατηγορήθηκε ὅτι ἀσκεῖ πειράματα ἀγνοώντας βασικὰ βακτηριολογικὰ καὶ ἀνατομικὰ δεδομένα[4].

Στὶς Η.Π.Α., ὅπου ἐγκαθίσταται, τὸ 1939, ἀρχίζει νὰ μελετᾶ ἕνα «εἶδος ἀκτινοβολίας» πού, ὅπως ἰσχυριζόταν, ἐξέπεμπαν τὰ «βι­όν­τα». Τὴν ὀνομάζει «ὀργόνη» (orgone), γιατί προέκυψε, ὑ­πο­τί­θε­ται, ἀπὸ τὴν ἐφαρμογὴ τῆς θεωρίας του γιὰ τὸν ὀρ­γα­σμὸ[5]. Τὴν ἀναφέρει ὡς «ὀργονικὴ ἐνέργεια» ἢ «ὀργονικὴ ἀ­κτι­νο­βο­λί­α» καὶ τὴν μελέτη της ὡς «ὀργονομία». Δηλώνει ὅτι ἔχει δεῖ τὴν «ὀργόνη» ἐνῶ ἔκανε ἐνέσεις μὲ βιόντα σὲ ποντίκια κι ἀκόμη στὸν οὐρανὸ τὴ νύχτα μὲ τὸ «ὀργανοσκόπιο» (o­r­g­a­n­o­s­c­o­pe), ἕνα εἰδικὸ τηλεσκόπιο. Ὑποστηρίζει ὅτι ἡ «ὀργόνη» ὑ­πάρ­χει στὸ ἔδαφος καὶ στὸν ἀέρα, παντοῦ -ὅτι εἶναι πανταχοῦ πα­ροῦ­σα-, ὅτι ἔχει μπλὲ ἢ γκρὶ-μπλὲ χρῶμα κι ὅτι ἡ ἀνθρωπότητα διακρίνει τὶς δύο ὄψεις της: τὴν φυσικὴ ὄψη ὡς «αἰθέρα» καὶ τὴν πνευματικὴ ὡς τὸν «Θεὸ»[6].

Γενικά, ἡ «ὀργόνη» περιγράφεται κι ἀπό ἄλλες πηγές ὡς ἕνα πανταχοῦ παρόν, ἐλεύθερο ἀπό μάζα ὑπόστρωμα ἐνέργειας, ἀ­πό τό ὁποῖο δημιουργοῦνται δευτερογενῶς ἡ ὕλη, ἡ ζωή καί οἱ φυσικοί νόμοι. Πρόκειται φυσικὰ γιὰ φανταστική, παράλογη σύλληψη καὶ στὴ χειρότερη περίπτωση, γιὰ σκοτεινή, με­τα­φυ­σι­κὴ «πραγματικότητα», μὴ ἀνιχνεύσιμη ἀπὸ τὴν ἐπιστήμη.

Γιὰ τὴν μελέτη καὶ τὴν «ἀξιοποίηση» τῆς ὀργόνης, ὁ Ράϊχ δη­μι­ουρ­γεῖ διάφορες κατασκευές, μεταξύ τῶν ὁποίων καὶ τὸν «συσσωρευτῆς ὀργόνης», ἕναν θάλαμο ὅπου χωρᾶ -καθιστὸς σὲ καρέκλα- ἕνας ἄνθρωπος καὶ ποὺ ἀποτελεῖται ἀπὸ ἕνα στρῶμα ξύλου ἢ ἄλλου ὀργανικοῦ ὑλικοῦ, κι ἕνα στρῶμα με­ταλ­λι­κοῦ ὑλικοῦ, π.χ. λαμαρίνας, ἐναλλάξ.

Ὁ Ράϊχ συνεχίζει τὰ ἰδιόμορφα πειράματά του, ἔχοντας τώρα στρέψει τὸ ἐνδιαφέρον του στὸν καρκίνο. Προσπαθεῖ νὰ θεραπεύσει καρκινοπαθεῖς βάζοντάς τους στὸ Συσσωρευτὴ Ὀρ­γό­νης, γιατί, ὅπως ἰσχυριζόταν, ἡ μελέτη τῆς προσωπικότητας ποὺ ἔκανε σὲ καρκινοπαθεῖς ἔδειξε ὅτι ὅλοι εἶχαν σεξουαλικὲς ἀναστολὲς[7].

Ὁ θεμέλιος λίθος τῆς θεωρίας τοῦ Ράϊχ θὰ μποροῦσε νὰ ἀ­πο­δο­θεῖ μὲ μιὰ ἁπλῆ πρόταση: «Ὅσο περισσότερο ἐμποδίζεται ἡ δυνατότητα ὁλοκληρωμένου ὀργασμοῦ καὶ τῆς συνακόλουθης ἐ­νερ­γεια­κῆς ἐκφόρτισης, τόσο πιὸ πολὺ ὀξύνονται οἱ ψυχικὲς πα­θή­σεις». Ἀργότερα, συνέδεσε αὐτὴ τὴν ἀνικανότητα ἐ­νερ­γεια­κῆς ἐκτόνωσης καὶ μὲ σωματικὲς ἀσθένειες, ποὺ τὶς ὀνόμασε «βιοπάθειες». Εἰσήγαγε τὸν ὄρο «βιοπάθεια» γιὰ νὰ περιγράψει κάθε ἀρρώστια ποὺ προκαλεῖται δῆθεν ἀπὸ τὶς σε­ξου­α­λι­κὲς ἀναστολές, καταπιέσεις στὴν παιδικὴ καὶ ἐφηβικὴ ἡ­λι­κί­α[8].

Οἱ ἀστοχίες του ἀκολουθοῦν ἡ μία τὴν ἄλλη. Θεωροῦσε τὸν ἑαυτὸ του μεγαλοφυΐα. Πίστευε ὅτι ἦταν ἕνας ἡγέτης σὰν τὸν Χριστό. Γράφει στὸ βιβλίο του «Ἡ δολοφονία τοῦ Χριστοῦ: Ἡ συ­ναι­σθη­μα­τι­κὴ πανούκλα τῆς ἀνθρωπότητας», τὸ 1951: «Ὅταν δο­λο­φο­νοῦ­με τὸν Χριστό, σκοτώνουμε τοὺς ἑαυτούς μας. Καὶ αὐ­τὸ δὲν εἶναι κάποιο ἱστορικὸ γεγονὸς ποὺ μπορεῖ νὰ ἦταν ὁ γιὸς κάποιας ἀνώτερης ὀντότητας»! «Ὁ Ράϊχ προτείνει ὅτι ὅλοι πρέπει νὰ ἐπιτρέψουμε στοὺς ἑαυτούς μας νὰ εἴμαστε διαφορετικοὶ καὶ μᾶς ἐνθαρρύνει νὰ εἴμαστε ἀληθινοὶ ἐπαναστάτες. Ὁ Χρι­στὸς γίνεται σύμβολο γιὰ ὑπαρξιακὴ ἀλλαγὴ[9]».

Τὸ 1952 κατασκευάζει ἕνα μηχάνημα ποὺ τὸ ὀνομάζει «νε­φο­δι­α­σπα­στὴ» (cloudbuster), μιὰ συστοιχία, δηλαδή, σωλήνων πάνω σε περιστρεφόμενη βάση. Οἱ σωλῆνες συνδέονται μὲ καλώδια τοποθετημένα σὲ μιὰ πηγὴ τρεχούμενου νεροῦ. Μ' αὐτὸ ἰ­σχυ­ρί­ζε­ται ὅτι χρησιμοποιώντας τὴν «ὀργόνη» φέρνει βροχὴ ἐκεῖ ποὺ θέλει[10]. Συγχρόνως, ἀρχίζει νὰ πιστεύει ὅτι ὑ­πάρ­χουν ἐξωγήινοι ποὺ ἔρχονται μὲ U.F.O., τὰ ὁποῖα χρησιμοποιοῦν συμ­παν­τι­κὴ ὀργονοενέργεια γιὰ τὴν κίνησή τους. Στὴν ἀρχὴ πίστευε πὼς οἱ ἐξωγήινοι ἦταν καλοί, μετὰ ὅμως ἀποφάνθηκε πὼς αὐτοὶ μπορεῖ νὰ ἦταν ὑπεύθυνοι γιὰ τὶς μεγάλες ξηρασίες ποὺ ἔπληξαν τὶς Η.Π.Α. τὸ 1952-53[11].

Στὶς 23 Αὐγούστου 1956 μὲ Δικαστική Ἐντολὴ, μετὰ ἀπὸ ἔ­ρευ­να τοῦ Ἱδρύματος Τροφίμων καὶ Φαρμάκων (Food and Drug A­d­m­i­n­i­s­t­r­a­t­i­on-F.D.A.) τῶν Η.Π.Α., διατάσσεται ἡ καταστροφὴ τῶν βι­βλί­ων του καὶ ἡ προσαγωγή του σὲ δίκη καὶ ψυχιατρικὴ ἐ­ξέ­τα­ση, ὅπου διεγνώσθη ὅτι εἶναι παρανοϊκός. Δικάστηκε, φυλακίσθηκε καὶ πέθανε στὴ φυλακὴ τὸ 1957 ἀπὸ καρδιακὴ προ­σβο­λὴ[12].

Ὀλοκληρώνοντας τὴν μικρὴ αὐτὴ ἔρευνα καὶ μὴ θέλοντας νὰ ἀδικήσουμε κανέναν, οὔτε τὸν ἴδιο τὸν Ράϊχ οὔτε πολὺ μᾶλλον τοὺς ὀπαδούς του καὶ τὶς ἑκατοντάδες τῶν «Σωματικῶν Ψυ­χο­θε­ρα­πευ­τῶν» (Somatic Body Workers), ποὺ συνεχίζουν σήμερα τὸ ἔργο τοῦ «πλανῶντες καὶ πλανώμενοι» στὸν χῶρο τῆς «Ψυχολογίας» καὶ Ψυχοθεραπείας, ἀρκεῖ μία ἁπλῆ ἀνθρώπινη διαπίστωση: Ἂν οἱ θεωρίες τοῦ Βίλχελμ Ράϊχ ἤσαν σωστές, ἀ­κό­μη κι ἂν οἱ σύγχρονοί του ἐπιστήμονες δὲν ἦταν σὲ θέση νὰ τὶς κατανοήσουν, μετὰ τόσα χρόνια ἀπὸ τὸν θάνατό του καὶ μὲ πρό­σβα­ση στὴ σύγχρονη τεχνολογία, ἀποκλείεται νὰ μὴν εἶχαν ἀξιοποιηθεῖ κάποια ἀπὸ τὰ δῆθεν ἐπιστημονικά του εὑρήματα.

Ἀντιθέτως, ἡ ὑπόσταση τῆς ὑποτιθεμένης «Ὀργόνης» -ποὺ εἶ­ναι εἴτε ἀνύπαρκτος, εἴτε ἀναγόμενη σέ «μεταφυσικὸ» χῶρο-, δὲν δύναται νὰ «ἀξιοποιηθεῖ» ὡς ἐπιστημονικὴ ἐφαρμογὴ ἀ­κό­μη καὶ σήμερα. Ἐξ ἄλλου ἡ ὑποτιθεμένη αὐτὴ «οὐσία» ἢ «ἐ­νέρ­γεια» δὲν ἀποτελεῖ ἀποκλειστικὴ «ἀνακάλυψη» τοῦ Βίλχελμ Ράϊχ καθὼς εἶναι «γνωστὴ» ἀνὰ τοὺς αἰῶνες μὲ διάφορα ὀ­νό­μα­τα ὅπως ἔχουμε καὶ σὲ προηγούμενο ἄρθρο (8/11/2019) ἀναφέρει. Ἀπαντᾶται στόν Ἰνδουϊσμό ὡς Πράνα (Prana) -πού λογίζεται ὡς «ἐνέργεια», «ζωτική δύναμη» ἤ «ζωτική ἀρχή», πού διαπερνᾶ τό Σύμπαν σέ ὅλα τά ἐπίπεδα- ἤ ὡς Ἀκάσα (Akasha), -πού ἑρμηνεύεται ὡς ὕλη (λεπτοφυής)-, πού συνήθως μεταφράζεται καί ὡς «αἰθέρας». Κι ὅπως ἀναφέρει κι ὁ Ὁ­μοι­ο­πα­θη­τι­κός Γεώργιος Βυθούλκας, «... Αὐτό τό εἶδος ἐνέργειας ἔχει δεχθεῖ διάφορες ὀνο­μασίες ἀπό διαφορετικούς ἀνθρώπους σέ διαφορετικές ἐποχές τῆς ἱστορίας. Ἔχει ἀποκληθεῖ: Πράνα, ἀπό τούς Ἰνδουιστές... Ἀστρικό φῶς ἀπό τούς Καβαλιστές, Ἀζώθ, ἀπό τούς Ἀλχημι­στές... Ζωικός μαγνητισμός, ἀπό τόν Μέσμερ... Ζωτική ἐνέργεια ἤ ζωτική δύναμη ἤ ζωτικό σῶμα, ἀπό τή βιταλιστική σχολή... Βιοπλάσμα, ἀπό Σοβιετικούς ἐ­πι­στή­μο­νες... "Συμπαντική ἐνέργεια"· αὐτός ὁ ὅρος προσδιορίζει καλύτερα μιά ἀπό τίς βασικές ἰδιότη­τές της: τή συμπαντικότητα...»[13].

Στά παραπάνω, ἀξίζει νά προστεθοῦν καί οἱ ὀνομασίες: Τσί (chi) -πού χρησιμοποιεῖται στήν Κίνα-, Κι (ki), στήν Ἰαπωνία, «Μάνα» (Mana), στούς πολιτισμούς τῆς Ὠκεα­νίας, «Ὀντική Δύναμη» (Odic force), ἀπό τόν Κάρλ Φόν Ρά­ϊ­χεν­μπαχ (Carl von R­e­i­c­h­e­n­bach), «Σπίριτους» (Spi­ri­tus), ἀπό τόν Ρόμπερτ Φλάντ (Robert Fludd) καί «Ψυχοτρονική Ἐνέρ­γεια (p­s­y­c­h­o­t­r­o­n­i­cs), ἀπό Τσεχοσλοβάκους «ἐ­πι­στή­μο­νες». Τέλος, ὡς «Ζωτική Ἐνέργεια» ἀναφέρεται ἀπό τόν Σάμουελ Χάνεμαν (S­a­m­u­el Hahnemann) τόν πατέρα τῆς Ὁμοιο­παθητικῆς.

---

[1] Christopher Turner, Adventures in the Orgasmatron, How the Sexual Revolution Came to America, 2011,, σσ. 150–154.

[2] «Διάλογος», ττ. 23-24, «Ἡ Ὀργονομία τοῦ Βίλχελμ Ράϊχ», Μον. Ἀρσενίου Βλιαγκόφτη.

[3] https://www.ianos.gr/i-leitourgia-tou-orgasmou-0065972.html#tab-description Ἀνάκτηση 19/1/2020.

[4] Myron Sharaf, Fury On Earth: A Biography Of Wilhelm Reich, 1994, σ. 228.

[5] «Διάλογος», ττ. 23-24, «Ἡ Ὀργονομία τοῦ Βίλχελμ Ράϊχ», Μον. Ἀρσενίου Βλιαγκόφτη.

[6] Christopher Turner, Adventures in the Orgasmatron..., σσ. 220–221.

[7] «Διάλογος», ττ. 23-24, «Ἡ Ὀργονομία τοῦ Βίλχελμ Ράϊχ», Μον. Ἀρσενίου Βλιαγκόφτη.

[8] Στὸ ἴδιο.

[9] http://www.librarything.com/work/1041344/reviews/126080831

[10] «Διάλογος», ττ. 23-24, «Ἡ Ὀργονομία τοῦ Βίλχελμ Ράϊχ», Μον. Ἀρσενίου Βλιαγκόφτη.

[11] Στὸ ἴδιο.

[12] Στὸ ἴδιο.

[13] Βλ. Γεωργίου Βυθούλκα, «Ἡ νέα διάσταση στήν ἰατρική», Ἐκδόσεις Ἀδάμ, σ. 86. & «Κριτική στήν Ὁμοιοπαθητική», Ἰωάννου Κουντουρᾶ, Καθηγητοῦ Παθολογίας στό Ἀ. Π. Θ. https://www.alopsis.gr/alopsis/omiopa13.htm