ΠΕΡΙ ΒΛΑΣΦΗΜΙΑΣ
294) Πολλοί νομίζουν, ότι βλασφημεί τον Θεό και τα Θεία μόνο εκείνος,
που με τα λόγια του βρίζει τον Θεό. Όχι! Όσοι απορρίπτουν την
Παντοδυναμία, τη Σοφία και την Πρόνοια του Θεού είναι βλάσφημοι! Και
όσοι δεν τηρούν τις εντολές του Θεού και πορεύονται στην ζωή τους με την
δική τους λογική και δύναμη, είναι επίσης βλάσφημοι. Γιατί τί σημαίνει
βλασφημία; Σημαίνει, ότι βλάπτω την φήμη του Θεού. Αμφισβητώ δηλαδή την
Παντοδυναμία, την Σοφία και την Πρόνοια του Θεού.
Βλασφημεί κανείς τον Θεό, τόσο με τα λόγια, όσο και με έργα του. Για
παράδειγμα: Τόσο η γυναίκα που αποφεύγει την τεκνογονία (''πως θα τα
καταφέρω με τόσα παιδιά'', αναρωτιέται), όσο και ο μπακάλης που κλέβει
τον πελάτη του, για να αυξήσει το κέρδος του (ώστε να τα βγάλει πέρα στη
ζωή του) είναι βλάσφημοι, γιατί αμφισβητούν την Πρόνοια του Θεού...
295) Για όλες τις αμαρτίες πήρε θέση ο Θεός και έβαλε το αντίστοιχο
επιτίμιο, αλλά το ''ου βλασφημήσεις'', δεν το αναφέρει πουθενά. Το έκανε
επίτηδες ο Κύριος για να μας δείξει, πως ουδέποτε περίμενε από το
πλάσμα του, ότι θα έφτανε στο σημείο να Τον βλασφημήσει.
Όταν ρωτάς τον άλλον γιατί βλασφημεί σου λέει, γιατί έτσι νιώθει μια
ανακούφιση, ενώ πριν βλασφημήσει ένιωθε ένα βάρος, μια καταπίεση. Αυτό
δείχνει, ότι από πίσω κρύβεται ο διάβολος, που τον κάνει να νιώθει ένα
βάρος και μια πίεση για να βλασφημήσει και όταν βλασφημήσει, σηκώνεται
και φεύγει, αφήνοντάς τον ήσυχο, γιατί πέτυχε τον σκοπό του...
Η βλασφημία είναι εγγονός της υπερηφανείας και του εγωισμού και πατέρα
έχει το θυμό. Ο θυμός έχει πατέρα τον εγωισμό. Κανένας ταπεινόφρων δεν
θυμώνει και κανένας ταπεινός δεν βλασφημεί. Άνθρωπος που οργίζεται,
καταριέται και βλασφημεί είναι εγωιστής 24 καρατίων. Μπαίνει σε αυτόν ο
διάβολος τον ζαλίζει και μετά δεν ξέρει τι κάνει. Για να βλασφημήσει
λοιπόν κάποιος, πρέπει να έχει γίνει πρώτα κατοικητήριο του σατανά...
296) Υπάρχουν άνθρωποι που στις βλασφημίες των άλλων, άλλοι θυμώνουν και
άλλοι τους καταριούνται. Βλασφημεί κάποιος π.χ. το σταυρό και λέει ο
άλλος: "να σου βγάλει τα μάτια!". Βλασφημεί κάποιος τον Χριστό και λέει ο
άλλος: "να σου κόψει τη γλώσσα!". Αυτά δεν είναι λύσεις...
Για να βλασφημήσει κάποιος τον Θεό, πρέπει να είναι κατοικητήριο του
σατανά 100 %. Μόνος του δεν μπορεί κάποιος να βλασφημήσει τον Θεό, αλλά
πρέπει πρώτα να έχει επιτρέψει να μπει μέσα του ο σατανάς και ο σατανάς
στη συνέχεια ξεστομίζει διαμέσου του προσώπου αυτού, τη βλασφημία κατά
του Θεού.
Γι' αυτό αυτός που βλασφημεί πρέπει να τύχει αγαθής αντιμετωπίσεως από
εμάς τους λεγομένους Χριστιανούς και να προσπαθήσουμε για τη διαφώτισή
του, εφόσον πρώτα προσευχηθούμε και πούμε: ''Φώτισε με Κύριε, να του πω
δύο λόγια...''.
Με πήγαινε ένα ταξί για το Παγκράτι. Σε μια στιγμή κάποιος πέρασε
μπροστά μας και ο ταξιτζής τον βλασφήμησε. Δεν του είπα τίποτα. Λίγο
πριν φτάσουμε του είπα:
- Γιατί τον βλασφήμησες;
- Μα δεν ειδες;
- Ναι είδα, όμως με το να τον βλασφημήσεις τι διόρθωσες;
- Ξέρεις εγώ δεν είμαι βλάσφημος...
- Ναι το είδα, δεν είναι ανάγκη να μου το πεις.
- Ναι αλλά σε αναγκάζουνε...
- Όταν σε αναγκάζουνε, πρέπει να προσέξεις. Αλίμονο αν βλασφημείς αν δεν
σε αναγκάζουνε, γιατί τότε πρέπει να πας στο τρελοκομείο.
Και άρχισα να τον αναπτύσσω το θέμα και να τον διαφωτίζω περί τίνος πρόκειται και στο τέλος μου είπε:
- Σε δηλώνω, ότι από σήμερα κόβω τη βλασφημία!
Τον διαφώτισα. Διότι απέναντι στον βλάσφημο δεν πρέπει να αδιαφορήσουμε,
αλλά είμαστε υποχρεωμένοι να του μιλήσουμε, εφόσον αυτός πρώτα ηρεμήσει
και καταπραϋνθεί ο θυμός του.
297) Δεν παίρνει μπρος το αυτοκίνητο και ακούς τον άλλον:
- Την Παναγία σου...
Γιατί βλασφημείς την Παναγία, αντί να την παρακαλείς να σε βοηθήσει; Και
τί σχέση έχει το αυτοκίνητό σου με την Παναγία; Και γιατί δεν
βλασφημείς τη γυναίκα σου ή την κόρη σου ή τον εαυτόν σου; Και τί κακό
σε έκανε η Παναγία και ο Χριστός και πότε; Αν εμφανιστεί η Παναγία και
σου πει:
- Παιδί μου τι κακό σε έκανα και γιατί ομιλείς με αυτόν τον τρόπο, που
δεν θα ήθελες να σε μιλήσουν για τη μητέρα σου, την αδερφή σου και την
γυναίκα σου;
Τί θα της πεις;...
298) Ο πρώτος που βλασφήμησε το Θεό, ήταν ένας Εβραίος κατά την
επιστροφή των Ισραηλιτών από την Αίγυπτο, στη γη της επαγγελίας. Αυτοί
που τον άκουσαν, ενημέρωσαν τον Μωϋσή, ο οποίος δεν ήξερε τι έπρεπε να
κάνει, διότι στον Δεκάλογο, ο Θεός δεν είχε αναφέρει για την βλασφημία. Ο
Μωϋσής τότε ρώτησε το Θεό και η απάντηση ήταν, να τον λιθοβολήσουν! Και
τον λιθοβόλησαν...
Λέτε να άλλαξε από τότε η γνώμη του Θεού; Πώς μας ανέχεται σήμερα ο Θεός
και δεν μας κεραυνοβολεί; Εδώ τον πρόεδρο της Δημοκρατίας βλασφημείς
και σε βάζουν μέσα, τώρα που βλασφημείται το όνομα του Θεού και της
Παναγίας, καμμία αντίδραση.
299) Αυτός που απορρίπτει τα Μυστήρια της Εκκλησίας, τα οποία
επιτελούνται από το Άγιο Πνεύμα, βλασφημεί το Άγιο Πνεύμα. Και η
βλασφημία του Αγίου Πνεύματος, δεν συγχωρείται στον αιώνα των αιώνων.
300) Παράδειγμα 68ο: Λέγεται, ότι όταν η Παναγία εκοιμήθη και ήρθε ο
Χριστός να πάρει την ψυχή της, ζήτησε η ίδια από τον Κύριο πριν
αναληφθεί στον Ουρανό, να πάει να δει την κόλαση. Έτσι άγγελοι την
πήραν, την διακόνησαν και την ξενάγησαν στην κόλαση.
Η Παναγία εκεί βρήκε πολλές ''κολάσεις'' και την εξηγούσαν οι άγγελοι σε
κάθε μία απ' αυτές, τι είδους αμαρτίες έκαναν οι ψυχές που βρίσκονταν
εκεί. Και για όλους τους αμαρτωλούς που έκαναν πάσης φύσεως αμαρτήματα,
βρήκε η Παναγία κάποια ελαφρυντικά να πει και να παρακαλέσει τον Κύριό
μας, να κρίνει επιεικώς.
Έφτασε όμως και σε μια κόλαση, που βρήκε μια μεγάλη τάξη ανθρώπων, που είχαν τις γλώσσες τους κρεμασμένες και βγαλμένες έξω!
Ρώτησε η Παναγία τους αγγέλους.
- Εδώ ποιοί είναι;
- Εδώ είναι οι βλάσφημοι, απάντησαν εκείνοι.
Η Παναγία τότε έβαλε το κεφάλι κάτω και προχώρησε, χωρίς να πει
κουβέντα! Δεν βρήκε κάποιο λόγο ελαφρυντικό σ' αυτούς τους ανθρώπους,
για να παρακαλέσει τον Χριστό μας. Για όλους κάτι είπε, αλλά για τους
βλάσφημους, δεν είπε τίποτα...
301) Ρώτησα κάποτε κάποιον που βλασφημούσε:
- Γιατί βλασφημείς; Δεν πιστεύεις;
- Τόσο κουτό με έχεις, ώστε να βλασφημώ πράγματα που δεν υπάρχουν; Ήθελε δηλ. να μου πει, ότι εν γνώση του βλασφημούσε.
302) Είναι αδύνατον αυτός που βλασφημεί, να αποφύγει τα επίχειρα αυτής
της αμαρτίας. Είναι σαν να πετροβολά ή να φτύνει τον ουρανό. Οι πέτρες
και τα σάλια, στα μούτρα του θα επιστρέψουν...
303) Μιλάνε οι άνθρωποι για ''κακοκαιρία''. Αυτό είναι βλασφημία προς το
Θεό. ''Βαρυχειμωνιά'' ναι, ''κακοκαιρία'' όμως όχι, γιατί κανένας
καιρός δεν είναι κακός! Η κακία είναι μόνο στον άνθρωπο. Η φύση και ο
καιρός έχει αφεντικό τον Κύριο. Και όταν ο Κύριος δίνει μια τέτοια
εντολή για βαρυχειμωνιά, υπάρχει λόγος.
304) Πρέπει να προσέχουμε τα λόγια μας, γιατί μπορεί να βλασφημήσουμε,
χωρίς να το καταλάβουμε. Τις προάλλες άκουγα τον άλλον που μιλούσε σε
μια παρέα και στο τέλος λέει:
- Θεού θέλοντος και καιρού επιτρέποντος.
Μεγάλη βλασφημία αυτό που είπε! Ότι δηλαδή ο καιρός κάνει κουμάντο το
Θεό. Ή αποκαλεί κάποιος, τον άλλον ''βλάκα''. Ποιόν βλασφημεί; Τον
Χριστό βλασφημεί! Κάθε άνθρωπος είναι εικόνα του Χριστού, πώς εσύ
αποκαλείς τον άλλον ''βλάκα''; Θέλει λοιπόν πολύ προσοχή!!!
305) Αυτοί που στέλνουν τον άλλο στο διάβολο, δεν βλασφημούν τον
διάβολο, αλλά εύχονται τον διάβολο. Είναι πράκτορες του σατανά και στην
ουσία εύχονται να αυξηθεί η βασιλεία του σατανά κατά ένα μέλος και να
μειωθεί η Βασιλεία του Θεού κατά ένα μέλος.
Αυτός που στέλνει τον άλλο στον διάβολο, καταργεί όλο το οικοδόμημα της
Ενσάρκου Οικονομίας του Χριστού. Εδώ ο Χριστός έχυσε το αίμα Του, για να
μας απελευθερώσει από τον σατανά και ο άλλος στέλνει τον συνάνθρωπό του
στον διάβολο και ισχυρίζεται μετά, ότι δεν βλασφήμησε τον Θεό! Μεγίστη
πλάνη! Γιατί δεν λέει: ''άει στο καλό;''...
Αν βλασφημήσεις τον Θεό και ο πνευματικός σου, σε βάλει επιτίμιο 2
χρόνια να μην Κοινωνήσεις, τότε για το ότι έστειλες κάποιον στο διάβολο,
πρέπει να σε βάλει 40 χρόνια επιτίμιο! Και αυτό γιατί είναι η χειρότερη
μορφή βλασφημίας. Όταν στέλνεις τον άλλον στο διάβολο, δεν βλασφημείς
μόνο το Θεό, αλλά και την Παναγία και όλους τους Αγίους!
Είναι μερικοί, που στέλνουν τον άλλον στον κόρακα. Ποιός είναι ο κόρακας; Είναι ο διάβολος! Επομένως πάλι βλασφημείς τον Θεό...
306) Παράδειγμα 69ο: Μια μάνα 4 μηνών έγκυος, είχε κάποια προβλήματα
(εμετούς, ζαλάδες) με την εγκυμοσύνη της. Πάνω σε αυτά τα προβλήματα,
έστειλε ασυνείδητα το παιδί της που κυοφορούσε, στο διάβολο! Και μάλιστα
το καταράστηκε, κατά τον εξής παράδοξο τρόπο:
''Να μπει ο διάβολος μέσα σου και να μην βγει, αν δεν διαβάσουν όλοι οι
παππάδες της Επισκοπής το Τετραυάγγελο και να πούνε το Αμήν!''.
Η γυναίκα γέννησε κανονικά και το παιδί μεγάλωνε, χωρίς να συμβαίνει
κάτι. Όμως μια μέρα και ενώ το παιδί είχε γίνει 3 ετών και έπαιζε στην
αυλή του σπιτιού, βλέπει η μάνα έναν μαύρο γάτο να έρχεται και να
μπαίνει μέσα στο παιδί της! Το παιδί, άρχισε να σπαράζει να κλαίει και
να βασανίζεται.
Η μάνα σταύρωσε το παιδί, το θυμιάτισε, αλλά τίποτα... Κάλεσε στη
συνέχεια τον ιερέα και άρχισε ο ιερέας να διαβάζει ευχές στο παιδί, αλλά
και πάλι τίποτα. Βλέποντας η μάνα την τραγική κατάσταση που βίωνε το
παιδί της, της ήρθε εντελώς ξαφνικά, αυτό που είχε πει στο παιδί της,
όταν ήταν 4 μηνών έγκυος, στέλνοντάς το στο διάβολο. Το είπε στον ιερέα
και εκείνος το διηγήθηκε στον Δεσπότη.
Πράγματι ο Δεσπότης συγκάλεσε όλους τους παππάδες και χρειάστηκαν 3
μήνες για να υπάρχει ολομέλεια των παππάδων. Τότε όλοι μαζί διάβασαν το
Τετραυάγγελο και όταν είπαν το Αμήν, βγήκε ο διάβολος από το παιδί!
Να σημειωθεί, ότι κατά τη διάρκεια της ιεροτελεστίας, ο διάβολος φώναζε και ούρλιαζε λέγοντας:
- Το παιδί ανήκει σε μένα!
Η ίδια μάνα έδωσε το παιδί της στον διάβολο, όταν ήταν 4 μηνών έγκυος!
Καταλάβατε τί κακό μπορεί να γίνει, άμα στέλνουμε τον άλλο στο διάβολο;
***
ΠΕΡΙ ΒΟΗΘΕΙΑΣ
307) Εάν μας εξετάσει ο Χριστός κάθε βράδυ και μας ρωτήσει:
- Τί έκανες σήμερα για τον έχοντα ανάγκη συνάνθρωπό σου;
Τότε θα τα βρούμε λερωμένα. Γιατί πρέπει να ξέρετε, ότι όταν έχει ανάγκη
ο συνάνθρωπό μας, είναι σαν να σου λέει, έχει ανάγκη ο Χριστός, διότι
στο πρόσωπο του συνανθρώπου υπάρχει ο Χριστός. ''Εφόσον εποιήσατε εν
τούτων των αδελφών μου των ελαχίστων, εμοί εποιήσατε'' (Ματθ. 25,40).
Εφόσον δηλ. συμπαραστέκεστε στον πόνο, στην ανάγκη, στην ανέχεια, στη
δυσκολία του συνανθρώπου, του αδερφού, είναι σαν να το κάνετε σε Μένα
και Εγώ θα σας ανταμείψω.
308) Παράδειγμα 70ο: Ένας Ινδός Ιεραπόστολος, που τον έλεγαν Σαντού,
διέσχιζε κάποτε τις παγωμένες εκτάσεις του Θιβέτ κηρύττοντας το
Ευαγγέλιο στους ειδωλολάτρες και τους ιθαγενείς. Είχε μάλιστα μαζί του
κάποιον συνοδηγό.
Το κρύο μια μέρα ήταν τόσο ανυπόφορο, που κινδύνευαν να ξυλιάσουν. Σε
μια στιγμή συναντούν στη μέση του δρόμου ένα ανθρώπινο σώμα, παγωμένο
και σχεδόν αναίσθητο. Λέει τότε ο Σαντού:
- Ας μεταφέρουμε σε κάποια καλύβα αυτόν τον άνθρωπο. Ζει ακόμα! Ίσως προλάβουμε και τον σώσουμε...
- Εγώ δεν μπορώ να σύρω τα πόδια μου, του λέει ο συνοδηγός, όχι να φορτωθώ τόσο βάρος... και προχώρησε μόνο του παρακάτω.
Ο Σαντού όμως, δεν μπορούσε να προχωρήσει. Ένοιωθε την υποχρέωση να
βοηθήσει στην περίπτωση αυτή. Έτσι έβαλε τον άνθρωπο στην πλάτη του και
σιγά - σιγά άρχισε να περπατά. Από την υπερπροσπάθεια αυτή του Σαντού,
θερμάνθηκε και ίδρωσε υπερβολικά το σώμα του και αυτή η θερμότητα,
μεταδόθηκε στο παγωμένο σώμα του ανθρώπου που κουβαλούσε, με αποτέλεσμα
να επανέλθει αυτός στη ζωή. Έτσι σε λίγο περπατούσαν και οι δύο πλάϊ -
πλάϊ, δοξάζοντας το Θεό.
Προχώρησαν αρκετά και συνάντησαν παρακάτω στη μέση του δρόμου τον συνοδηγό του Σαντού! Ήταν νεκρός! Είχε παγώσει το σώμα του...
Είμαστε υποχρεωμένοι, να βοηθήσουμε έναν άνθρωπο στην ανάγκη του, όσο
μπορούμε. Διότι αν δεν βοηθήσουμε, θα βρεθούμε και εμείς κάποτε στην
ανάγκη και τότε δεν θα βρεθεί άνθρωπος να μας βοηθήσει, όπως συνέβη στον
συνοδηγό του Σαντού.
309) Σύμφωνα με την Ιερά παράδοση, ένα πουλάκι που έχει κόκκινο λαιμό, ο
κοκκινολαίμης, όταν είδε τον Χριστό πάνω στο Σταυρό, με το ακάνθινο
στεφάνι στο κεφάλι Του, πήγε και κάθισε στο μέτωπό Του και με το ράμφος
του έβγαζε τα αγκάθια από το κεφάλι Του. Και πάνω σε αυτήν του την
προσπάθεια, μάτωσε τον λαιμό του.
Αυτό μπορούσε να κάνει αυτό το πουλάκι, αυτό έκανε... Ας κάνουμε και εμείς, αυτό που μπορούμε στις ανάγκες των άλλων.
310) Διάβαστε στις 24 Μαρτίου το βίο του Αγίου Αρτέμονας και θα δείτε
εκεί, ότι όταν τον μάρτυρα αυτόν τον βασάνιζαν αδίκως, ένα ελάφι πήγε
στον εισαγγελέα και τον κατηγόρησε για τον βασανισμό του Αγίου και του
προέτρεψε να επέμβει, προκειμένου να σταματήσει το μαρτύριο του Αγίου.
Βέβαια το ελάφι είναι ένα άλογο ζώο, ωστόσο καθοδηγήθηκε δια χάριτος του
Αγίου Πνεύματος και έκανε αυτά.
Αν το άλογο ζώο οδηγείται από την Χάρη του Κυρίου, εγώ ο λογικός, γιατί
να μην έχω τη Χάρη του Κυρίου και να βοηθήσω έναν άνθρωπο που αδικείται,
που υποφέρει, που βασανίζεται;
311) Παράδειγμα 71ο: Σε ένα συγκρότημα πολλών πολυκατοικιών ζούσε και
ένας Χριστιανός. Ήταν ο μοναδικός Χριστιανός που ζούσε σε εκείνες τις
πολυκατοικίες. Δεν υπήρχε άλλος. Στο διπλανό διαμέρισμα, ζούσε ένας
αδιάφορος ως προς τη θρησκεία άνθρωπος. Ήταν 27 χρόνια γείτονες.
Μια μέρα, μαθαίνει ο Χριστιανός από την γυναίκα του, ότι ο γείτονάς τους
είναι βαριά άρρωστος και ότι είναι ζήτημα αν κατορθώσει να ξημερώσει.
Έτσι έλεγαν οι ιατροί, αφού έπασχε από καρκίνο.
Ο Χριστιανός θέλησε να πάει να τον δει. Πήγε και του μίλησε. Θεώρησε μάλιστα σωστό, να του μιλήσει Χριστιανικά και του λέει:
- κ. Νίκο έχετε τακτοποιηθεί για εκεί που θα πάτε; Έχετε τακτοποιήσει το
εισιτήριό σας, γιατί κανείς δεν ξέρει πότε θα φύγει από αυτήν τη
ζωή...
- Για που να έχω βγάλει εισιτήριο; ρώτησε με έκπληξη ο καρκινοπαθής.
- Για τον ουρανό, απάντησε ο Χριστιανός.
- Μα υπάρχει ζωή μετά το θάνατο;
- Φυσικά και υπάρχει!
- Που το ξέρεις, τον ρώτησε ο καρκινοπαθής.
- Το ξέρω, το ζω τόσα χρόνια, απάντησε ο Χριστιανός.
Τότε ο ασθενής γεμάτο παράπονο του λέει:
- Τώρα που πεθαίνω ήρθες να μου το πεις; Αλίμονό σου, αν υπάρχει ζωή
πέραν του τάφου! Αλίμονό σου! Που ήσουν 27 χρόνια; Μου είπες έστω και
μια φορά για το ζήτημα αυτό; Μου έδωσες ποτέ ένα έντυπο, ένα βιβλίο, με
νουθέτησες ποτέ πάνω σε αυτό το θέμα, έκανες τίποτα για μένα; Τώρα που
πεθαίνω μου τα λες όλα αυτά; Αλίμονό σου!!!..
Είχε υποχρέωση, αγαπητοί μου, ο Χριστιανός να είχε νουθετήσει τον
αδιάφορο γείτονά του. Μπορεί να παρέμενε αδιάφορος, κανείς δεν
προεξοφλούσε, ότι θα μετανοούσε, ωστόσο θα έφτιαχνε το χρέος του,
απέναντι σε μια ψυχή και θα είχε καθαρή την συνείδησή του...
312) Έχουμε εγωισμό και τον πλησίον δεν τον λογαριάζουμε, τον βλέπουμε
σαν ένα κουνούπι, σαν ένα αντικείμενο και λέμε: "δεν έχω ανάγκη
κανέναν..."
- Σοβαρά; Σε πιάνει ένας κοιλόπονος και δεν σου σηκώνει τίποτα σπό κάτω.
Και εάν η γειτόνισσα - που εσύ δεν έχεις ανάγκη κανέναν - δεν
τηλεφωνήσει να έρθει το ασθενοφόρο, θα πεθάνεις εκεί κάτω!!!...
Τον πλησίον μας να τον βλέπουμε σαν έναν άλλο ''θεό'', μετά τον Θεό.
313) Μόνοι μας, δεν μπορούμε να βοηθήσουμε κανέναν. Απλά γινόμαστε
όργανα του Θεού, για να βοηθηθούν οι άλλοι. Εμένα, τουλάχιστον 10 άτομα
με πλησίασαν και με είπαν, ότι τους έσωσα από σίγουρη αυτοκτονία, γιατί
ακούγοντας μια ομιλία μου εντελώς τυχαία, άκουσαν μια λέξη που είπα, ή
μια φράση που χρησιμοποίησα, την οποία εγώ ούτε καν την θυμόμουν και
έτσι βοηθήθηκαν!
Εγώ τους βοήθησα; Όχι βέβαια, αλλά ο Θεός με έβαλε να χρησιμοποιήσω κάποιες συγκεκριμένες λέξεις και φράσεις, για να βοηθηθούν.
