Ὁ “ὕπουλος” ἐχθρός

ΚΥΡΙΑΚΗ Δ΄ ΝΗΣΤΕΙΩΝ
29 ΜΑΡΤΙΟΥ 2020
Ἀπόστολος: Ἑβρ. στ΄ 13-20
Εὐαγγέλιον: Μᾶρκ. θ΄ 17-31
Ἦχος: πλ. δ΄.- Ἑωθινόν: Η΄
ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

“τοῦτο τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν
εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ”. (Μᾶρκ. θ΄ 29)

Ὁ “ὕπουλος” ἐχθρός

Πολλοὶ εἶναι οἱ ἐχθροί μας, φίλοι μου ἀναγνῶσται! Τοῦτο εἶναι γνωστὸν καὶ τὸ βιώνομεν ἐπὶ καθημερινῆς βάσεως. Ἀφ’ ἧς στιγμῆς εἰσῆλθε τὸ κακὸν εἰς τὸν κόσμον καὶ ἐμόλυνε τὸ ἀνθρώπινον γένος, οἱ ἄνθρωποι διηρέθησαν καὶ ἐμίσησαν ἀλλήλους καὶ ὁ εἷς ἐνεργοῦσε καὶ ἐνεργεῖ κατὰ τοῦ ἄλλου, ὄχι μόνον διότι διεξ­εδίκει κέρδος τι, ἀλλὰ καὶ χάριν προσωπικῶν ἐμπαθειῶν καὶ ἀντιζηλίας. Εἰς ἐλαχίστους παρέμενεν ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν συνάνθρωπον καὶ αὕτη ὄχι ὡς μόνιμός τις κατάστασις, ἀλλὰ ὡς παροδικὸν γεγονὸς καὶ πρόσκαιρος παρηγορία. Πάντοτε ἐνεφώλευεν, ἀλλὰ καὶ εἰσέτι ἐμφωλεύει, ἡ ἀντιζηλία καὶ ἡ ἀντιπαράθεσις καὶ τὸ μῖσος καὶ ἡ κακία, ἀλλὰ καὶ ἡ διάθεσις πρὸς ἐπικράτησιν ἔναντι τοῦ… ἄλλου!

Ἐκ τῶν ἀπείρων, ὅμως, τούτων ἐχθρῶν, πλέον ἐπικίνδυνοι καὶ ἀπειλητικώτεροι κατὰ τοῦ ἀνθρώπου – συμφώνως πρὸς τὴν διδασκαλίαν τῶν Θείων Πατέρων – εἶναι, πρῶτον μὲν ὁ… ἑαυτός μας, δεύτερον ὁ… κόσμος καὶ τρίτον ὁ μισάνθρωπος διάβολος! Τρεῖς ἐχθροὶ θανάσιμοι, ἐκ τῶν ὁποίων οἱ δύο πρῶτοι δὲν μᾶς δίδουν τήν… τοιαύτην ἐντύπωσιν… Θὰ ἐρωτήσουν μερικοί… μὰ ὁ ἑαυτός μου… ἐχθρός μου; ὁ κόσμος καὶ ἡ κοσμικὴ νοοτροπία… καὶ αὐτοί… ἐχθρός μου; Περὶ τῶν δύο τούτων, ὅμως, ἐχθρῶν ἡμῶν, ἔχομεν πολλάκις ὁμιλήσει εἰς παρελθόντα ἄρθρα ἡμῶν καὶ ἴσως συμβεῖ νὰ ἐπανέλθωμεν ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ. Σήμερον, θὰ ἀναφερθῶμεν εἰς τὸν τρίτον ἐκ τούτων, τόν, κατὰ σειράν, …μικρότερον, ἀλλά, κατὰ τὴν πανουργίαν καὶ τὴν “ὑπουλίαν”, ἀνώτερον καί… πρῶτον!

Ἀπὸ τὴν πρώτην στιγμὴν κατὰ τὴν ὁποίαν ὑπῆρξε τὸ Θεῖον πλάσμα – ὁ ἄνθρωπος, – ὁ διάβολος ἐστόχευε κατ’ αὐτοῦ καὶ προσ­επάθει διὰ μυρίων τρόπων νὰ ἀποστρέφῃ τοῦτον ἐκ τῶν Θείων ἐντολῶν. Ἐπειδή δέ, δὲν ἦτο καὶ δὲν εἶναι, τοῦτο “εὔκολος ὑπόθεσις”, λόγῳ τῆς ἀποκρουστικῆς μορφῆς τῶν δαιμόνων, αἱ ἐπιθέσεις των κατὰ τοῦ ἀνθρώπου, ἦσαν πάντοτε… ὑποκρυπτόμεναι! Ἀπὸ τὴν πρώτην ἐπίθεσιν τοῦ μυσαροῦ, ἐκεῖ εἰς τὸν Παράδεισον τῆς τρυφῆς, βλέπομεν τοῦτον, “κρυπτόμενον“ ὄπισθεν τοῦ ὄφεως, – ὅστις, κατὰ τὴν πατερικὴν ἄποψιν, ἦτο τὸ ὡραιότερον καὶ πλέον καλλικέλαδον πτηνὸν τοῦ Παραδείσου! Ἐν συνεχείᾳ δέ, παρατηροῦμεν, ὅτι αἱ ἐπιθέσεις τοῦ καταράτου κατὰ τοῦ ἀνθρώπου, γίνονται, διὰ τοῦ ἀδυνάμου νὰ ἀντισταθῇ, λογισμοῦ, διὰ παρεμβάσεως ποικίλων συνανθρώπων ἡμῶν ἢ καὶ διά τινων γεγονότων, τὰ ὁποῖα μᾶς ἐπηρεάζουν πρὸς τὸ κακόν… !

Ἡ “καταδυνάστευσις”!

Εἰς ἐξαιρέτους, ὅμως, περιπτώσεις, καὶ ἐφ’ ὅσον ἐπιτρέψει τοῦτο ὁ Ἅγιος Θεός, αἱ παρεμβάσεις καὶ οἱ πειρασμοὶ τοῦ δαίμονος εἰς τὸν ἄνθρωπον εἶναι πλέον ἄμεσοι καὶ καταδυναστευτικοί. Βλέπομεν ἀνθρώπους, νὰ κυριεύωνται ὑπὸ τῶν βδελυρῶν τούτων καὶ μισανθρώπων πνευμάτων καὶ νὰ ἐνεργοῦν, κατά τινα χρονικὰ διαστήματα, ἄνευ τῆς προσωπικῆς των βουλήσεως καὶ νὰ καθοδηγοῦνται φερόμενοι ὑπὸ τῶν κακούργων δαιμόνων. Πολλάκις εἰς τὴν Ἁγίαν Γραφήν, καὶ κυρίως εἰς τὴν Καινήν Διαθήκην, βλέπομεν τοιαῦτα περιστατικὰ τὰ ὁποῖα ἐπιβεβαιοῦν τῶν γραφομένων τὴν ἐγκυρότητα. Κατ’ ἐπανάληψιν διαβάζομεν εἰς τὰ Ἱερὰ κείμενα τῆς Καινῆς Διαθήκης, ὅτι ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ἀλλὰ καὶ οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι, ἐθεράπευσαν, μεταξὺ τοῦ πλήθους τῶν ἀσθενούντων, καὶ πολλοὺς δαιμονιζομένους – ὡς καὶ ἐν τῇ σημερινῇ Εὐαγγελικῇ περικοπῇ – καὶ ἐδίωξαν τὰ πονηρὰ πνεύματα καὶ ἠλευθέρωσαν τὰ “θύματά” των!

Ἕνας τοιοῦτος νέος προσάγεται “συρόμενος” ὑπὸ τοῦ πατρός του πρὸς τὸν Κύριον. Ὁ Διδάσκαλος εὑρίσκεται εἰς τὸ ὄρος Θαβὼρ καὶ μεταμορφοῦται ἐνώπιον τῶν τριῶν μαθητῶν Του, ἐνῶ οἱ λοιποὶ ἐννέα μαθηταί εὑρίσκονται εἰς τοὺς πρόποδας τοῦ ὄρους ὅπου καὶ συναντῶνται μετὰ τοῦ δαιμονιζομένου. Ὁ ταλαίπωρος ἐκεῖνος πατήρ, ἀπόντος τοῦ Κυρίου, παρακαλεῖ τοὺς ἐννέα μαθητὰς νὰ ἐπιτιμήσουν τὸ πονηρὸν πνεῦμα καὶ θεραπεύσουν τὸν δαιμονιῶντα˙ ὅμως… εἰς μάτην! Οἱ μαθηταὶ “οὐκ ἴσχυσαν”, “ἵνα αὐτὸ ἐκβάλωσι” (Μᾶρκ. Θ΄ 18). Ὅταν ὁ Ἰησοῦς κατέβη ἀπὸ τοῦ ὄρους, ὁ ἀπελπισμένος ἐκεῖνος ἄνθρωπος, φέρει τὸν υἱόν του πρὸ τῶν ποδῶν τοῦ Διδασκάλου καί ἀφοῦ περιγράφει τὴν ὀδυνηρὰν κατάστασίν του, Τὸν παρακαλεῖ˙ “διδάσκαλε, ἤνεγκα τὸν υἱόν μου πρός σε, ἔχοντα πνεῦμα ἄλαλον. Καὶ ὅπου ἂν αὐτὸν καταλάβῃ, ρήσσει αὐτόν, καὶ ἀφρίζει καὶ τρίζει τοὺς ὀδόντας αὐτοῦ, καὶ ξηραίνεται· καὶ εἶπον τοῖς μαθηταῖς σου ἵνα αὐτὸ ἐκβάλωσι, καὶ οὐκ ἴσχυσαν” (Μᾶρκ. Θ΄ 17-18).

Ὁ Κύριος, ἐν πρώτοις, καταφέρεται κατὰ τῆς ἀπίστου καὶ διεφθαρμένης γενεᾶς τῶν ἀνθρώπων ἡ ὁποία, τόσα θαύματα εἶδε, ἀλλὰ συνεχίζει νὰ ἐπηρεάζεται ὑπὸ τῶν δαιμονικῶν προτροπῶν καὶ δεικνύει τὴν “κούρασιν καὶ ταλαιπωρίαν”, τὴν ὁποίαν ὑφίσταται ἕνεκα τῆς τοιαύτης ἀποστασίας καὶ ἀπιστίας τῶν ἀνθρώπων. Εἰς τὴν συνέχειαν, ὁ Χριστός μας, βλέπων τὸν ταλαίπωρον ἐκεῖνον νέον νὰ ὑποφέρῃ καὶ νὰ ὀδυνᾶται ἐκ τῆς δαιμονικῆς κακουργίας, ζητεῖ τὴν πίστιν τοῦ πατρὸς ὡς ἀπαραίτητον σύμπραξιν εἰς τὴν θεραπείαν τοῦ υἱοῦ του. Ὅταν δὲ ἐκεῖνος, “μετὰ δακρύων ἔλεγε· πιστεύω, κύριε· βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ… ὁ Ἰησοῦς… ἐπετίμησε τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ λέγων αὐτῷ· τὸ πνεῦμα τὸ ἄλαλον καὶ κωφόν, ἐγώ σοι ἐπιτάσσω, ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ καὶ μηκέτι εἰσέλθῃς εἰς αὐτόν (Μᾶρκ. Θ΄ 24-25).

“εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ”

Ἠπόρησαν οἱ μαθηταὶ βλέποντες τὸν Διδάσκαλον νὰ ἐκδιώκῃ τὸ πονηρὸν πνεῦμα, – κάτι τὸ ὁποῖον δὲν ἠδυνήθησαν οὗτοι νὰ ἐπιτύχουν – καὶ ἐρωτοῦν τὸν Κύριον, “ὅτι ἡμεῖς οὐκ ἠδυνήθημεν ἐκβαλεῖν αὐτό”. Ὁ Κύριος τότε, δίδει εἰς αὐτούς, ἀλλὰ καὶ εἰς ὅλους ἡμᾶς, τὴν ἀπάντησιν εἰς τὸ καίριον τοῦτο πρόβλημα τῆς ἀντιμετωπίσεως τοῦ ἀοράτου τούτου ἐχθροῦ. “τοῦτο τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ”. Αἱ ἀνθρώπινοι δυνάμεις, εἶναι ἐλάχιστοι καὶ ἀνύπαρκτοι συγκρινόμεναι μὲ αὐτὰς τῶν πονηρῶν δυνάμεων. Πᾶσα σύγκρουσις μεταξύ των εἶναι βέβαιον ὅτι θὰ ἀποβῇ συντριπτικὴ εἰς βάρος τοῦ ἀνθρώπου… Ὅταν, ὅμως, ὁ ἀδύναμος καὶ μικρὸς ἄνθρωπος παραμένει ἐξηρτημένος ἐκ τῆς Θείας Χάριτος καί, διὰ τῆς συνειδητῆς καὶ καρδιακῆς προσευχῆς ἀφ’ ἑνός, ἀλλὰ καὶ διὰ τῆς παθοκτόνου νηστείας ἀφ’ ἑτέρου, διατηρεῖ τοῦτον τὸν σύνδεσμον μετὰ τοῦ Παντοδυνάμου Θεοῦ, τότε… ὁ ἀδύναμος, γίνεται… παντοδύναμος!

Ἀρχιμ. Τιμόθεος Γ. Παπασταύρου

Ἱεροκήρυξ Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πατρῶν