Εὐδοξία Αὐγουστίνου, Φιλόλογος - Θεολόγος
Στήν Παλαιά Διαθήκη ὑπάρχει ἡ γνωστή ἀλληγορία:
Κάποτε τά δέντρα πῆγαν νά διαλέξουν ποιόν θά χρίσουν βασιλιά τους. Εἶπαν στήν ἐλιά:
«Ἔλα νά γίνεις βασιλιάς μας». Ἀλλά ἡ ἐλιά τούς ἀποκρίθηκε:
«Ν᾽ ἀφήσω ἐγώ τό λάδι πού παράγω, πού μ᾽ αὐτό τιμοῦν θεούς κι ἀνθρώπους, γιά νά κυβερνήσω τά δέντρα;». Τότε τά δέντρα εἶπαν στή συκιά: «Ἔλα ἐσύ νά γίνεις βασιλιάς μας». Μά κι ἡ συκιά τούς ἀποκρίθηκε: «Ν᾽ ἀφήσω ἐγώ τούς ὡραίους καί γλυκούς καρπούς πού κάνω, γιά νά κυβερνήσω τά δέντρα;» Τότε τά δέντρα εἶπαν στό ἀμπέλι: «Ἔλα ἐσύ νά γίνεις βασιλιάς μας». Μά καί τό ἀμπέλι τούς ἀποκρίθηκε: «Ν᾽ ἀφήσω ἐγώ τό κρασί πού βγάζω, πού τό χαίρονται θεοί καί ἄνθρωποι, γιά νά κυβερνήσω τά δέντρα;». Τότε τά δέντρα εἶπαν στήν ἀγκαθιά: «Ἔλα ἐσύ νά γίνεις βασιλιάς μας». Καί ἡ ἀγκαθιά τούς ἀποκρίθηκε: «Ἄν θέλετε στ᾽ ἀλήθεια νά μέ χρίσετε βασιλιά σας, ἐλᾶτε νά κρυφτεῖτε στή σκιά μου· ἄν δέν ἔρθετε, φωτιά θά βγεῖ ἀπό τ᾽ ἀγκάθια μου καί θά κατακάψει τούς κέδρους τοῦ Λιβάνου».
«Ν᾽ ἀφήσω ἐγώ τό λάδι πού παράγω, πού μ᾽ αὐτό τιμοῦν θεούς κι ἀνθρώπους, γιά νά κυβερνήσω τά δέντρα;». Τότε τά δέντρα εἶπαν στή συκιά: «Ἔλα ἐσύ νά γίνεις βασιλιάς μας». Μά κι ἡ συκιά τούς ἀποκρίθηκε: «Ν᾽ ἀφήσω ἐγώ τούς ὡραίους καί γλυκούς καρπούς πού κάνω, γιά νά κυβερνήσω τά δέντρα;» Τότε τά δέντρα εἶπαν στό ἀμπέλι: «Ἔλα ἐσύ νά γίνεις βασιλιάς μας». Μά καί τό ἀμπέλι τούς ἀποκρίθηκε: «Ν᾽ ἀφήσω ἐγώ τό κρασί πού βγάζω, πού τό χαίρονται θεοί καί ἄνθρωποι, γιά νά κυβερνήσω τά δέντρα;». Τότε τά δέντρα εἶπαν στήν ἀγκαθιά: «Ἔλα ἐσύ νά γίνεις βασιλιάς μας». Καί ἡ ἀγκαθιά τούς ἀποκρίθηκε: «Ἄν θέλετε στ᾽ ἀλήθεια νά μέ χρίσετε βασιλιά σας, ἐλᾶτε νά κρυφτεῖτε στή σκιά μου· ἄν δέν ἔρθετε, φωτιά θά βγεῖ ἀπό τ᾽ ἀγκάθια μου καί θά κατακάψει τούς κέδρους τοῦ Λιβάνου».
Δυστυχῶς δέν κυβερνᾶ τήν ἀνθρωπότητα ἡ ἐλιά, ἡ
συκιά, ἡ κληματαριά ἀλλά τό ἀγκάθι. Ἀρκεῖ νά ρίξει κανείς ἕνα βλέμμα στόν
κόσμο μας καί στήν πατρίδα μας, γιά νά διαπιστώσει πόσο εὐδοκιμεῖ. Ἔτσι, ἡ Ἑλλάδα
μας χάνεται. Τό κράτος καταρρέει. Ἕνα ἑκατομμύριο περίπου συμπολίτες μας ἔχουν
μεταναστεύσει στό ἐξωτερικό γιά τό μεροκάματο, ἐνῶ τήν ἴδια στιγμή ἐπιχειρεῖται
ἐποικισμός ἀπό ἀλλοφύλους καί ἀλλοθρήσκους. Ὁ πληθυσμός μας συρρικνώνεται. Ἐθνική
πολιτική δέν ἀσκεῖται. Μία πλημμύρα πνίγει δεκάδες. Μία φωτιά προκαλεῖ ἑκατόμβη
θυμάτων. Ἡ ἐγκληματικότητα κερδίζει ἔδαφος. Πρωτοφανῆ νομοσχέδια, διατάγματα,
συνταγματικά ἄρθρα καί συμφωνίες μεταβάλλουν σκανδαλωδῶς τά μέχρι τοῦδε
«πατρόθεν» παραδεδομένα! Ἔθνος καί Ἐκκλησία ποινικοποιοῦνται, ἐνῶ ἀντίθετα
νομιμοποιοῦνται ἰταμότατα ἡ ἀλητεία, ἡ ἀσυδοσία, ἡ βλασφημία καί οἱ μολότοφ.
Γι᾽ αὐτό ζητεῖται ἐπειγόντως ἡγέτης, χωρίς
κομματικές ἀγκυλώσεις, χωρίς χωροταξικές παρωπίδες. Ζητεῖται ἱκανός κυβερνήτης
μέ ἔξωθεν καλή μαρτυρία καί ἐθνικό σχέδιο νά τά γκρεμίσει ὅλα καί νά τά χτίσει ὅλα
ἀπό τήν ἀρχή.
Σέ λίγες μέρες θά κληθοῦμε γιά ἄλλη μία φορά
νά ἐκλέξουμε τούς ἄρχοντές μας. Ἑτοιμάζονται πολλοί καί διάφοροι ὑποψήφιοι,
παλαιοί καί νέοι, γνωστοί καί ἄγνωστοι νά ζητήσουν τήν ψῆφο μας. Ἡ ἱστορία
διδάσκει πώς οἱ λαοί εὔκολα παρασύρονται καί δημαγωγοῦνται. Καί ὁ λαός μας ἔχει
μία πλούσια πεῖρα ἀπό τήν ἀρχαιότητα, πού δέν τή χρησιμοποιεῖ ὅσο καί ὅπως
πρέπει. Ἐπιβάλλεται νά συνειδητοποιήσει ὅτι στά χέρια του κρατᾶ τό ἰσχυρό ὅπλο,
τήν ψῆφο, ἀπό τήν ὁποία ἐξαρτᾶται τό μέλλον τῆς πατρίδος μας, τό μέλλον τῶν
παιδιῶν μας.
Στόν προβληματισμό μας γιά τό ποιούς πρέπει
νά ψηφίζουμε ἀπαντοῦν διαφωτιστικά ἡ ἁγία Γραφή καί οἱ θεοφόροι Πατέρες, ἀπ᾽ ὅπου
ἀντλοῦμε μερικές σκέψεις:
Πρῶτα πρῶτα νά μή μᾶς διαφεύγει ὅτι ἄρχοντες
καί ἀρχόμενοι εἶναι δοῦλοι τοῦ Θεοῦ, συνεπῶς ὁμόδουλοι. Ὁδηγός στά ἔργα τους θά
πρέπει νά εἶναι γι᾽ αὐτούς ὁ λόγος τοῦ Χριστοῦ: «Ὃς ἐὰν θέλῃ γενέσθαι μέγας ἐν ἡμῖν,
ἔσται ὑμῶν διάκονος, καὶ ὃς ἐὰν θέλη ὑμῶν γενέσθαι πρῶτος, ἔσται πάντων δοῦλος»
(Μρ 10,43-44).
Ὁ ἅγιος Χρυσόστομος γιά τήν προσωπικότητα
καί τό ἔργο τους ἀναφέρει: «Ἡ ἐξουσία τοῦ ἄρχοντα εἶναι παρόμοια μέ τήν τέχνη
τοῦ ἡνιόχου καί τοῦ κυβερνήτη τοῦ πλοίου» (PG 55,491). Ταυτόχρονα, ὅμως, ὑπογραμμίζει:
«Εἶναι προτιμότερο νά μή διοικεῖται ἕνας λαός ἀπό κανένα, παρά νά διοικεῖται ἀπό
ἕναν κακό ἡγέτη» (PG 63,231). Δυστυχῶς, τονίζει ἀλλοῦ, «οἱ ἄρχοντες συνήθως εἶναι
διεφθαρμένοι» (PG 59,274). Ὁ Μέγας Βασίλειος προσθέτει: «Οἱ ἄρχοντες ὑπάρχουν, ὄχι
γιά νά καυχῶνται γιά τή σπουδαία θέση τήν ὁποία κατέχουν, ἀλλά γιά νά τιμοῦν οἱ
ἴδιοι τή θέση αὐτή» (PG 32,497). Γι᾽ αὐτό «ὅσοι ἐπιδιώκουν τήν ἀρετή δέν ἀναλαμβάνουν
μέ εὐχαρίστηση δημόσια ἀξιώματα. Ἀντίθετα ὅσοι ἀποβλέπουν σέ χρήματα καί δόξα,
θεωροῦν μέγιστο ἀγαθό τήν κατάκτηση κάποιας ἐξουσίας, γιά νά μποροῦν νά ἀποκτοῦν
ὅσα ἐπιθυμοῦν» (PG 32,1041). «Ἔργο τῶν ἀρχόντων εἶναι νά ἀναχαιτίζουν τίς ἀταξίες
τοῦ λαοῦ, νά τόν κατευθύνουν στό σωστό.
Ὅταν, ὅμως, αὐτοί πρῶτοι παραβαίνουν τόν
νόμο, πῶς μποροῦν νά καθοδηγοῦν τούς ἄλλους;» (PG 56,24). Γιά τό ἴδιο ζήτημα ὁ ἅγιος
Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ὑπογραμμίζει: «Πολλοί ἄρχοντες σπαταλοῦν ἀμέτρητα χρήματα,
γιά νά κατασκευάσουν πολυτελῆ ἔπιπλα, καί ἄλλοι βάζουν τά ἀκριβότερα ἀρώματα
καί εὐφραίνονται μέ τή μουσική τῶν ὀργάνων, ἀντί νά συμπάσχουν καί νά ὑποφέρουν
γιά τή συντριβή τοῦ λαοῦ» (PG 35,961).
Σχετικά μέ τίς ἀρετές πού χρειάζεται νά κοσμοῦν
τούς ἡγέτες ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος ὑποστηρίζει: «Οἱ ἄρχοντες πρέπει νά
ξεπερνοῦν κατά πολύ τους ἄλλους· νά γίνονται καθημερινά ἀνώτεροι, νά ἔχουν ἀξία
καί ἀρετή ἀνάλογη μέ τό ἀξίωμα τούς» (PG 36,547). Ἐπίσης, ὁ ἱερός Χρυσόστομος
παρατηρεῖ: «Ὁ πολιτικός ἡγέτης πρέπει νά ἔχει βίο ἀκηλίδωτο, ὥστε νά τόν ἔχουν ὅλοι
ὡς παράδειγμα» (PG 62,547). «Ἐκεῖνος πού ἀσκεῖ τήν πολιτική ἐξουσία δέν θά
μπορέσει νά τή διαχειρισθεῖ δίκαια, ἄν προηγουμένως δέν κυβερνήσει τόν ἑαυτό
του, ὅπως πρέπει, καί ἄν δέν τηρήσει μέ μεγάλη ἀκρίβεια καί τούς πολιτικούς καί
τούς θρησκευτικούς νόμους» (PG 61,508). «Ἐκεῖνος πού εἶναι σέ θέση νά ἄρχει καί
νά ἄρχεται, αὐτός θά μπορέσει νά κυβερνήσει καί τήν οἰκογένειά του. Ἐκεῖνος ποῦ
μπορεῖ νά κυβερνήσει τό σπίτι του, θά μπορέσει νά κυβερνήσει καί μιά πόλη, θά
μπορέσει νά κυβερνήσει ὅλη τήν οἰκουμένη. Ἄν, ὅμως, δέν εἶναι σέ θέση νά
ρυθμίσει τόν ψυχικό του κόσμο, πῶς θά μπορέσει νά κυβερνήσει τήν οἰκουμένη; Πῶς
θά ὠφελήσει ἄλλους αὐτός πού δέν μπόρεσε νά ὠφελήσει τόν ἑαυτό του;» (PG
60,366). Καί ἀλλοῦ σημειώνει: «Ὁ ἄρχοντας σ᾽ αὐτό κυρίως πρέπει νά ἄρχει, στό
νά νικάει μέ τήν ἀρετή του· ἄν, ὅμως, νικιέται, δέν εἶναι πλέον ἄρχοντας» (PG
62,99).
Ἐπιπλέον, ἰσχυρίζεται ὁ ἱερός Χρυσόστομος:
«Οἱ πολιτικοί ἡγέτες πρέπει νά ἔχουν ὑψηλή νοημοσύνη, νά μιλοῦν μέ παρρησία, νά
περιφρονοῦν τά βιοτικά, νά μισοῦν τήν πονηριά, νά εἶναι ἤπιοι καί φιλάνθρωποι»
(PG 52,678). Ἔχουν χρέος «νά παραβλέπουν τά δικά τους συμφέροντα καί νά
φροντίζουν γιά τά προβλήματα τοῦ λαοῦ τους» (PG 55,306).
Συνοψίζοντας, οἱ πολιτικοί ἄρχοντες πρέπει νά
εἶναι ἱκανοί, ἀδιάφθοροι, ἀκέραιοι, φιλάνθρωποι, φιλοπάτριδες καί φιλόθεοι, ἀνώτεροι
ἀπό τόν λαό σέ ἀρετές καί σέ ἱκανότητες. Τέτοιους πολιτικούς χρειάζεται σήμερα ἡ
πατρίδα μας. Τέτοιους πολιτικούς ἔχει ὑποχρέωση νά ἐκλέξει ὁ λαός.