Η ασεβής σύγκριση του Οσίου Πορφυρίου με τον Όσιο Παΐσιο από τους μεταπατερικούς

Ἡ διαστρέβλωση τῆς διδασκαλίας τῶν Ἁγίων Πατέρων ἀπό τούς μεταπατερικούς κληρικούς καί θεολόγους τούς ὁδήγησε καί σ΄ ἕνα ἄλλο σοβαρό ἀτόπημα: στήν ἀσεβή καί βλάσφημη ὑποτίμηση τοῦ Ἁγίου Παϊσίου καί στήν ὑπερτίμηση τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου.

«Μερικοί μεταπατερικοί, αἱρετικοί θεολόγοι», γράφουν οἱ «Ρωμηοί Ἑλληνοκύπριοι Ὀρθόδοξοι» σέ κείμενό τους πού δημοσιεύθηκε τό Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2017, «συγκρίνουν, δυστυχῶς, τόν Ἅγιο Παΐσιο μέ τόν Ἅγιο Πορφύριο καί ὑποτιμοῦν τόν πρῶτο, ἐνῶ ὑπερτιμοῦν τόν δεύτερο. Σ’ αὐτό τό θέμα, ἄς δοῦμε τί λέγει στό βιβλίο του “Ὁ Ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης ὡς ἐμπειρικός θεολόγος”, ὁ Σεβ. Μητρ. Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος Βλάχος:
“Βρίσκω δέ τήν εὐκαιρία νά σημειώσω ὅτι τόν τελευταῖο καιρό ἄκουσα μιά ἄποψη ἡ ὁποία εἶναι λανθασμένη. Μερικοί συγκρίνουν τόν π. Παΐσιο μέ τόν π. Πορφύριο, καί ὑποτιμοῦν τόν πρῶτο, ἐνῶ ὑπερτιμοῦν τόν δεύτερο. Ἰσχυρίζονται ὅτι ὁ π. Πορφύριος εἶναι μεγάλη φυσιογνωμία, αὐτός εἶναι μεγάλος Ἅγιος, γιατί εἶχε μεγάλη ἀγάπη γιά τούς ἀνθρώπους καί κινεῖτο σέ μεγάλα πνευματικά ἐπίπεδα, ὅπως φαίνεται σέ προφορικούς λόγους του πού διασώθηκαν, ἐνῶ ὁ π. Παΐσιος, ὡς ἀσκητής, ἦταν ζηλωτής καί δέν εἶχε τήν μεγαλωσύνη καί εὐρύτητα τοῦ ἁγίου Πορφυρίου. Μάλιστα, τήν θεολογία τοῦ π. Πορφυρίου τήν χρησιμοποιοῦν καί τήν ἐκμεταλλεύονται μερικοί λεγόμενοι μεταπατερικοί θεολόγοι, γιά νά ποῦν ὅτι αὐτή ἡ θεολογία τῆς ἀγάπης εἶναι ἐκείνη πού ἀναπαύει τόν σύγχρονο ἄνθρωπο καί τήν ἀντιπαραθέτουν πρός τήν ζωή καί τήν διδασκαλία τοῦ π. Παϊσίου.

Νομίζω ὅτι σφάλλουν ὅσοι ὑπερτιμοῦν κάποιον Ἅγιο καί ὑποτιμοῦν κάποιον ἄλλο, γιατί ὁ καθένας τους ἔχει τά δικά του πνευματικά χαρίσματα, πού ἀναπαύει τούς ἀνθρώπους. Τέτοιες προτιμήσεις, μεταξύ τῶν Μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ἔκαναν οἱ Χριστιανοί τόν 11ο αἰῶνα, καί τότε ἡ Ἐκκλησία καθόρισε τήν ἑορτή τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, γιά νά δείξη τήν ἑνότητα, πού ὑπῆρχε μεταξύ τους, παρά τά ἰδιαίτερα προσόντα, πού εἶχε ὁ καθένας τους.

Κάθε Ἅγιος ἔχει τόν δικό του τρόπο ἔκφρασης, ἔχει διάφορα χαρίσματα καί ἀκόμη ἔχει νά ἀντιμετωπίση στήν ζωή του διαφορετικά προβλήματα, ἀλλ’ ὅμως ἡ ἐμπειρία τῆς θείας Χάριτος εἶναι κοινή σέ ὅλους. Συμβαίνει ὅ,τι καί μέ τά φυτά, πού ὑπάρχουν σέ ἕναν ἀνθόκηπο ἤ σέ ἕνα περιβόλι. Ὅλα τά φυτά εἶναι φυτευμένα στό ἴδιο χῶμα, δέχονται τά ἴδια στοιχεῖα, τό ἴδιο νερό, ἀλλά ἀναπτύσσουν διάφορα ἄνθη, παράγουν διαφορετικούς καρπούς, πού ἀποτελοῦν τήν ὀμορφιά τοῦ κήπου ἤ τοῦ περιβολιοῦ.

Καί οἱ δύο σύγχρονοι Ἅγιοι, π. Πορφύριος καί π. Παΐσιος, ἔκαναν μεγάλη ἄσκηση, και, ὅταν διαβάση κανείς προσεκτικά τόν βίο τους, θά διαπιστώση ὅτι ἔφθασαν σέ μεγάλα ὕψη ἁγιότητος. Γι’ αὐτό δέν ὑπάρχει διαφορά μεταξύ τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου καί τοῦ Ἁγίου Παϊσίου, ὅταν δῆ κανείς τήν ζωή τους μέ θεολογικά, ἐκκλησιαστικά καί ἀσκητικά κριτήρια. Μόνον ὅποιος δέν γνωρίζει στό βάθος τήν ὀρθόδοξη θεολογία, τήν ἀσκητική καί ἡσυχαστική ζωή, μπορεῖ νά καταλήξη σέ ἐσφαλμένα καί αὐτονομημένα συμπεράσματα. Ἡ ἁγιοκατάταξη καί τῶν δύο αὐτῶν μεγάλων ἀσκητῶν ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο στό ἁγιολόγιο τῆς Ἐκκλησίας δείχνει τήν ἑνότητά τους στήν ἄσκηση, τήν προσευχή, τήν θεοπτία”[1]»[2].

Σχετικά μέ τήν διαστροφή τῆς διδασκαλίας καί προσωπικότητας τῶν δύο Ἁγίων, σύγχρονος χαρισματοῦχος Γέροντας δηλώνει: «Ἡ Ἁγιότητα δέν ἰσοπεδώνει τούς χαρακτῆρες. Π.χ. ἄλλο χαρακτήρα ὁ Ἀπόστολος Πέτρος, διαφορετικό ὁ Ἀπόστολος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος. Ἐξέφρασαν τήν ἴδια ἀλήθεια, ἀναλλοίωτη, ἀτόφια, καθαρή, μέσα ἀπό τίς προδιαγραφές τῆς ξεχωριστῆς προσωπικότητάς τους. Tό ἴδιο συμβαίνει καί μέ τούς Ἁγίους. Πάρτε π.χ. τούς δύο σύγχρονους μεγάλους Ἁγίους, Πορφύριο καί Παΐσιο. Ὁ Ἅγιος Παΐσιος ἦταν “σπίρτο”, διά Χριστόν ἐπαναστάτης, Ἁγιορείτης στήν ἔκφραση. Δέν βολεύει τούς μεταπατερικούς, πού τόν πολεμοῦν μέ λυσσώδη μανία. Ὁ Ἅγιος Πορφύριος ἐξέφρασε κι αὐτός τήν μακραίωνη παράδοση τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας, τήν ὁποία καί βίωνε, μέσα ἀπό ἕνα ἤπιο καί γλυκύτατο τρόπο. Ἦταν “μανούλα” κατά τό κοινῶς λεγόμενο. Mιλοῦσε συνεχῶς γιά τήν ἀγάπη, ὄχι ὡς ἐμπαθή ἔκφραση τοῦ πεπτωκότος ἀνθρώπου, ἀλλά ὡς ἀποτέλεσμα μετοχῆς στήν Χάρη. Mιλοῦσε γιά τήν ἀγάπη ὡς ὑπέρ φύσιν κατάσταση, ὡς συνέπεια τῆς ἕνωσης μέ τόν Χριστό.

Ἐκεῖ ἔφθασε μέ πόνο, μέ ἄσκηση, μέ ὑπακοή. Τώρα οἱ μεταπατερικοί πῆραν τόν χαρακτήρα τοῦ Ἁγίου, ἀπομόνωσαν καί τήν διδασκαλία του περί ἀγάπης καί τήν ἐνέταξαν στά δικά τους ἄρρωστα πλαίσια. Mιλᾶνε γιά τήν ἀγάπη τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου καί ἐννοοῦν ἀγαπισμό, ἐμπαθεῖς ἔρωτες, συναισθηματική ἀγαπολογία. Tό παράδοξο εἶναι ὅτι μιλᾶνε γιά τήν ἀγάπη τοῦ Ἁγίου μέ τόσο ἐμπαθή καί ἐπιθετικό τρόπο, πού σέ κάνει νά τούς φοβᾶσαι. Κάποιοι ἀπ’ αὐτούς, στήν βία τῆς διδασκαλίας τους, κινδυνεύουν νά σκοτώσουν ἀπό “ἀγάπη”... Σᾶς βεβαιώνω, λυπᾶται πολύ ὁ Ἅγιος γι’ αὐτό»[3].

Μαζί μέ τόν Ἅγιο Παΐσιο, οἱ νεοορθόδοξοι-νεονικολαΐτες-μεταπατερικοί, δυστυχῶς, βρίζουν χυδαιότατα καί τόν Ὅσιο Φιλόθεο Ζερβάκο, καθώς καί κάθε ἄλλον παραδοσιακό κληρικό καί θεολόγο, πού εἶναι «ἑπόμενος τοῖς Ἁγίοις Πατράσι». Συκοφαντοῦν μέ ἐμπάθεια, λέγοντας ὅτι τάχα αὐτοί στεροῦνται τήν ἐλευθερία τῆς σκέψεως καί τήν ἀπροϋπόθετη ἀγάπη τοῦ Ὁσίου Πορφυρίου... Ἡ σύγκριση εἶναι παραπλανητική, ἀσεβής καί βλάσφημη[4]. Ὁ Ἅγιος Πορφύριος εἶναι ἀπολύτως σύμφωνος μέ ὅλους τούς Ἁγίους Πατέρες, παλαιούς καί σύγχρονους, χωρίς καθόλου νά παρεκκλίνει ἀπό τό ἀκραιφνές ὀρθοδοξοπατερικό ἦθος. Οἱ μεταπατερικοί, ὅμως, «αὐτοί οἱ δῆθεν ἄνθρωποι τῆς “ἀγάπης”», παρατηροῦσε ὁ Ὅσιος Ἀναστάσιος Κουδουμιανός, «ἔχουν τέτοιο μίσος, τέτοιον θυμό, τέτοια ἐπιθετικότητα, ὅταν μιλᾶνε γιά τούς “θρησκευόμενους χριστιανούς τῶν τύπων”, πού ἀναρωτιέσαι: Ἔτσι βιώνουν τήν ἀγάπη τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου, τήν ὁποία ἀναφανδόν ἐπικαλοῦνται καί διδάσκουν;… Ὅπου ἀκοῦτε κηρύγματα νά μιλᾶνε γιά χαρά καί Ἀνάσταση ἀποκομμένη ἀπό τήν μετάνοια καί τόν σταυρό, νά φεύγετε μακριά… Ἐκεῖ βρυχᾶται μασκαρεμένος ὁ διάβολος…»[5]. Τό διεστραμμένο δόγμα παράγει διεστραμμένο ἦθος καί ἀντιστρόφως· ἡ διεστραμμένη ἀγάπη δημιουργεῖ διεστραμμένες διδασκαλίες.

Ἰδιαίτερα στήν Κρήτη ἔχει ἐνσκήψει δριμύς πνευματικός μεταπατερικός χειμώνας μέ ἀντικατάσταση τῆς θεολογίας μέ τήν ψυχολογία. Συνάμα ἐπικρατεῖ ἡ πλήρης διαστροφή τῆς διδασκαλίας τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου καί ἡ μετατροπή της σέ ἀκατάσχετη ἀγαπολογία. «..Ἐκεῖ στήν Κρήτη», δηλώνει ὁ ἀνωτέρω χαρισματοῦχος Γέροντας, «ἔχετε κάποιους πού ἀντικαθιστοῦν τήν Θεολογία μέ τήν ψυχολογία, πού εἰσάγουν ἔντεχνα ἕναν ἰδιότυπο προτεσταντισμό, πού ἐνοχλοῦνται ἀπό τό κήρυγμα τῆς μετανοίας καί τήν σταυρική διάσταση τῆς πνευματικῆς - ἀναστάσιμης ζωῆς, πού θέλουν Πάσχα χωρίς Σαρακοστή, Ἀνάσταση χωρίς Πάθος, πού ἐπιτίθενται σαρκαστικά και εἰρωνεύονται αὐτούς πού δεν ἀκολουθοῦν τήν δῆθεν νέα παράθεση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τήν “ἀγαπολογία” τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου.. Πολύ λυπᾶται ὁ Μέγας Πορφύριος γι’ αὐτό…Tαλαίπωροι! Θά ζήσουν τήν κόλαση ἀπ’ αὐτήν ἐδῶ τήν ζωή. Θά τούς ἐκδικηθεῖ ὁ ἀδήριτος[6] πνευματικός νόμος καί τό κακό πού κάνουν εἰς βάρος τῶν παιδιῶν τοῦ Χριστοῦ, κυρίως μέσῳ τοῦ διαδικτύου. Θά τό εἰσπράξουν [σ.σ. παιδαγωγικά] στά δικά τους παιδιά… Δέν νομίζω, ὅμως, ὅτι θά ἀλλάξουν..»[7].
Ἀπόσπασμα ἀπό τό Βιβλίο: Ἐν Χριστῷ ἀγάπη ἤ Μεταπατερική θεολογία (Ἀρχ. Σάββα Ἁγιορείτου) – Νέο βιβλίο

 [1]               Μητρ. Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος Βλάχος, «Ὁ ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης ὡς ἐμπειρικός θεολόγος», ἔκδοση Ἱ. Μ. Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου, Λιβαδειά 2016, σελίδες 239-241.

[2]               Ρωμηοί Ἑλληνοκύπριοι Ὀρθόδοξοι, ΑΠΡΕΠΗΣ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΙΣΙΟΥ ΚΑΙ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ, http://trelogiannis.blogspot.gr/2017/02/blog-post_345.html.

[3]               Μαρτυρία αὐτηκόου ἱερέως-Πνευματικοῦ.

[4]               Βλ. καί παρακάτω στό ὑποκεφάλαιο: Ἡ ὑποτίμηση τοῦ Ἁγίου Παϊσίου καί ἡ ὑπερτίμηση τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου ἀπό τούς μεταπατερικούς καθώς καί στό: Ρωμηοί Ελληνοκύπριοι Ορθόδοξοι, ΑΠΡΕΠΗΣ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΙΣΙΟΥ ΚΑΙ ΠΟΡΦΥΡΙΟΥ,

                 http://trelogiannis.blogspot.gr/2017/02/blog-post_345.html.

[5]               Μαρτυρία πνευματικοῦ του τέκνου.

[6]            Ἀδήριτος = ἀκαταμάχητος, ἀπολέμητος, ὁ χωρίς ἀγώνα καί μάχη (Δ. Δημητράκου, Νέον Ὀρθογραφικόν Ἑρμηνευτικόν Λεξικόν, Ἐκδόσεις Δέλτα 1964).

[7]               Μαρτυρία πνευματικοῦ του τέκνου.