Αγαπητοί μας αναγνώστες, φτάσαμε ήδη στα μισά της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και
λάβαμε όλοι δύναμη από την προσκύνηση του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού,
για να συνεχίσουμε τον πνευματικό μας αγώνα στη πορεία προς το Πάσχα. Ο
αγώνας είναι «μαραθώνιος» και οι κίνδυνοι και οι πειρασμοί πολλοί.
Σε
αυτό το άρθρο μας, θα ασχοληθούμε με έναν πολύ διαδεδομένο κίνδυνο στη
πνευματική ζωή, όχι μόνο αυτής της περιόδου, αλλά γενικότερα στη ζωή μας
και δυστυχώς δεν επηρεάζει μόνο τους αρχάριους, αλλά τον συναντάς και
σε πολλούς προχωρημένους και έμπειρους στην εκκλησιαστική ζωή. Ποιος
είναι αυτός; Λέγεται υπερβολική χαλάρωση από την άσκηση, την εγκράτεια,
την προσευχή, την μυστηριακή ζωή, τον πνευματικό αγώνα, την απαραίτητη
εγρήγορση του νοός, αυτά που βιώνει και μας διδάσκει η πλούσια νηπτική
και ασκητική παράδοση της Εκκλησίας μας.
Όλα
όσα περιγράψαμε παραπάνω, όποιος το προτείνει ή το υιοθετήσει, κανείς
δεν θα το περιγράψει ακριβώς έτσι, ως χαλαρότητα. Όλα αυτά κρύβονται
πίσω από την λέξη «δεν πειράζει…» και προσθέτουν ή αφαιρούν πράγματα,
κατά το δοκούν, από την Εκκλησιαστική ζωή και παράδοση. Θα προσπαθήσουμε
να συνεχίσουμε τα πιο συχνά «δεν πειράζει» : α) …αν φάω και λίγο κρέας ή
κάτι άλλο αρτύσιμο στη νηστεία (χωρίς λόγο υγείας), β) …αν δεν νηστέψω
καθόλου, τα εξερχόμενα βλάπτουν, όχι τα εισερχόμενα…! γ) ….αν δεν
εκκλησιάζομαι, είμαι πιο καλός όμως Χριστιανός από αυτούς που το κάνουν,
δ) …που δεν προσεύχομαι ή που δεν εξομολογούμαι και δεν κοινωνώ, ε)…που
αμαρτάνω, άλλωστε όλοι το κάνουν αυτό… και τόσα άλλα στη λίστα, που
μπορεί να προσθέσει κανείς!
Θα
ξεκινήσουμε με μερικά παραδείγματα από το επιστητό, πριν πάμε σε πιο
πνευματικά επιχειρήματα, για όλη αυτή την βλαπτική ελλειμματική
πνευματική τάση, που είναι συνώνυμη και παράλληλη με το γνωστό μας
τραγούδι του Κώστα Χατζή και της Χαρούλας Αλεξίου του 1968 «Δεν βαριέσαι
αδελφέ...»! Πως θα μας φαινόταν όταν ο γιατρός συνιστά απόλυτη αποχή σε
κάποιους από το τσιγάρο ή το ποτό, ή από συγκεκριμένες τροφές και οι
ασθενείς με δικές τους προφάσεις και από αδυναμία στη θέληση, συνεχώς
παραβιάζουν τις εντολές του γιατρού; Πως θα μας φαινόταν, όταν οι
μαθητές που θα διαγωνιστούν στις πανελλήνιες ή στις τελικές εξετάσεις,
αντί να μελετούν να φεύγουν βόλτες ή να παίζουν μέσα στο σπίτι συνεχώς
βιντεοπαιχνίδια από το απόγευμα ως το πρωί; Πως θα μας φαινόταν, όταν
αθλητές έχουν από τους προπονητές τους, ιδιαίτερα πριν μεγάλους αγώνες,
συγκεκριμένο πρόγραμμα προπονήσεως, διατροφής και ωραρίου ύπνου και
αυτοί αντί για αυτά, έτρωγαν ότι ήθελαν, γυμνάζονταν και κοιμόντουσαν
ελάχιστα και αντί για τα γυμναστήρια ήταν στα μπαρ; Πως θα μας φαινόταν,
όταν αναπτύσσουν οι οδηγοί στα αυτοκίνητα υπερβολική ταχύτητα χωρίς να
φορούν τη ζώνη τους ή να φορούν οι οδηγοί κράνος στις μηχανές τους;
Αν
όλα αυτά από την καθημερινότητά μας στο επιστητό πειράζουν και πολλές
φορές τέτοια αμέλεια και χαλαρότητα μπορεί να αποδεχθούν και θανατηφόρα,
πόσο μάλλον στη πνευματική ζωή υπάρχει κίνδυνος η χαλαρότητα να μας
είναι τροχοπέδη στην πορεία μας να ενωθούμε με τον Θεό, ακόμη και να
νεκρωθούμε εντελώς από τα πολλά «δεν πειράζει» να βγούμε και εκτός
Εκκλησίας και επομένως σωτηρίας. Δεν είναι υπερβολικά όλα αυτά που λέμε,
γιατί έτσι δρα η αμαρτία: Στην αρχή γίνεται λογισμός, στη συνέχεια
γίνεται πάλη εσωτερική αν θα τον ακολουθήσουμε και εφαρμόσουμε τον
λογισμό που μας ωθεί σε μια αμαρτωλή πράξη. Στη συνέχεια έρχεται η
απόφαση για την υλοποίηση της αμαρτίας. Όλα αυτά είναι σε εσωτερικό
επίπεδο ακόμη. Από εδώ ξεκινά η αρχή των επιτιμίων λένε οι πατέρες, στην
εξομολόγηση, από την συγκατάθεση πριν κάνουμε την πράξη. Στη συνέχεια
είναι η απόπειρα της αμαρτίας που έχουμε αποφασίσει, στη συνέχεια η
υλοποίηση της αμαρτίας και στο τέλος έρχεται η αποπεράτωση η προσπάθεια
να κρύψουμε τα στοιχεία που μας ενοχοποιούν έναντι του Θεού και των
ανθρώπων. Από το ένα στάδιο στο άλλο…μεσολαβεί ένα «δεν πειράζει» και το
αντίθετο δεν θα γινόταν, αν ήμασταν σταθεροί και σθεναροί στην απόφαση
να υλοποιούμε το θέλημα του Θεού στη ζωή μας!
Φυσικά,
όπως όλα τα πράγματα, έτσι και εδώ χρειάζεται πάντα διάκριση και
εμπιστοσύνη στο πνευματικό μας. Δεν θέλει πολύ χαλαρότητα ο αγώνας, αλλά
από την άλλη ούτε πολύ αυστηρότητα προσπαθώντας να κάνουμε πράγματα,
πέρα από τις δυνατότητές μας ή από την τωρινή μας πνευματική κατάσταση
που είναι ανώριμη. Αυτό είναι σύνηθες λάθος στη πνευματική ζωή κάποιων
με υπερβολικό ζήλο, που παντού βλέπουν «δαίμονες» ακόμη και στις απλές
καθημερινές χαρές του βίου. Αυτό είναι το άλλο άκρο που επίσης πρέπει να
αποφεύγουμε.
Η
μέση οδός, ο ορθόδοξος και ορθόπρακτος τρόπος είναι το καλύτερο. Αυτό
θα μας διδάξει και η Εκκλησία μας την Κυριακή Δ΄ Νηστειών προβάλλοντας
την Κλίμακα των αρετών του Αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου. Ξεκινάμε σιγά
σιγά, από τα χαμηλά προς τα ανώτερα, όχι με άλματα, αλλά σκαλί σκαλί και
όταν προχωράμε μπροστά, δεν πρέπει να κάνουμε πίσω, όπως έκανε και η
γυναίκα του Λωτ στη καταστροφή των Σοδόμων και των Γομόρρων, μένοντας
στήλη άλατος (Γέν. 19,1-29). Αμήν!
