«Σ’ αυτούς τους καιρούς η αγάπη για τον Θεό θα παγώσει και μεγάλη θλίψη θα πέσει στον κόσµο.
Το ένα έθνος θα αποστρέφεται το άλλο. Λαοί θα μετακινούνται από τα μέρη τους (σημ. Αυτά πού βλέπουμε με τους μετανάστες σήμερα...) και οι Χριστιανοί θα είναι νωθροί στις προσευχές τους, και επιπόλαιοι στις κρίσεις τους…
-«Και θα σου πω και το εξής παιδί μου (λέγει προς τον μαθητή του o Αββάς Παμβώ), ότι θα έρθουν μέρες που οι Χριστιανοί θα προσθέτουν και θα αφαιρούν, και θα τροποποιούν τα βιβλία των ιερών Ευαγγελιστών, και των Αγίων Αποστόλων, και των θείων Προφητών και των Αγίων Πατέρων.
Θα υποτονίζουν τις άγιες Γραφές, και θα συνθέτουν τροπάρια, ύµνους και γραπτά τεχνιέντως. Ο νους τους θα διαχυθεί από αυτά και θα αποµακρυνθεί από το Ουράνιο Πρότυπό του. Γι’ αυτούς τους λόγους οι άγιοι πατέρες είχαν προγενέστερα παροτρύνει τους μοναχούς της ερήµου, να καταγράψουν τους βίους των Πατέρων όχι σε περγαµηνές, αλλά σε χαρτί, διότι η ερχοµένη γενιά θα τους αλλάξει για να συµπίπτουν µε τις προσωπικές τους προτιµήσεις. Ώστε, όπως βλέπεις, το κακό που θα έρθει θα είναι τροµερό…».
Τότε ο μαθητής είπε:
-«Ώστε γέροντα οι παραδόσεις και τα έθιµα των Χριστιανών πρόκειται να αλλάξουν; Μήπως δεν θα υπάρχουν αρκετοί ιερείς στην εκκλησία, όταν θα έλθουν αυτοί οι δυστυχείς καιροί»;
Ο γέροντας τότε είπε:
-«Σ’ αυτούς τους καιρούς η αγάπη στο Θεό σε πολλές ψυχές θα ψυγεί (θα παγώσει) και μεγάλη θλίψη θα πέσει στον κόσµο. Το ένα έθνος θα αποστρέφεται το άλλο. Λαοί θα μετακινούνται από τα μέρη τους (σημ. Αυτά πού βλέπουμε με τους μετανάστες σήμερα…).
Οι κυβερνήτες θα είναι μπερδεµένοι. Ο κλήρος θα βαδίσει προς την αναρχία, και οι μοναχοί θα κλίνουν περισσότερο προς την αµέλεια. Οι ηγέτες της Εκκλησίας θα θεωρούν ανώφελο ό,τι προέτρεπε σε ψυχική σωτηρία, τόσο για τον εαυτό τους, όσο και για τις ψυχές των ποιµνίων τους, και θα αποβάλλουν κάθε τέτοιο ενδιαφέρον. Όλοι θα δείχνουν προθυµία και δραστηριότητα για όλα τα θέµατα που θα αφορούν το τραπέζι του φαγητού τους και τις ορέξεις τους. Θα είναι νωθροί στις προσευχές τους, και επιπόλαιοι στις κρίσεις τους.
Όσο για τους βίους και τις διδασκαλίες των Αγίων Πατέρων, δεν θα έχουν κανένα ενδιαφέρον να τους μιµηθούν, ούτε ακόµη και να τους ακούσουν. Αλλά μάλλον θα μεµψιµοιρούν και θα λέγουν: «Αν είχαµε ζήσει στους δικούς τους καιρούς, τότε θα’ χαµε κι΄εμείς συµπεριφερθεί σαν κι’ αυτούς».
Και οι επίσκοποι θα υποχωρούν στους ισχυρούς του κόσµου, δίνοντας απαντήσεις σε διάφορα θέµατα, μόνο αφού πάρουν δώρα από παντού, και αφού συµβουλευθούν την κοσµική λογική των μορφωμένων. Τα δίκαια του πτωχού δεν θα υπερασπίζονται, θα καταπιέζουν τις χήρες και θα ταλαιπωρούν τα ορφανά. Η διαφθορά θα διαπερνά αυτούς τους ανθρώπους.
Οι περισσότεροι δεν θα πιστεύουν στο Θεό, θα μισούν ο ένας τον άλλο, και θα κατατρώγωνται μεταξύ τους σαν τα θηρία. Ο ένας θα κλέβει τον άλλο, θα μεθούν, και θα βαδίζουν σαν τυφλοί».
Ο μαθητής ξανά ρώτησε:
-«Και τι μπορούµε να κάνουµε σε μια τέτοια κατάσταση»;
Και ο γέροντας Παµβώ απάντησε:
-«Παιδί μου, σ’ αυτούς τους τότε καιρούς όποιος σώσει την ψυχή του, και προτρέψει και άλλους να σωθούν, θα ονοµασθεί Μέγας στο βασίλειο του Ουρανού».
Από το «Μέγα Γεροντικό», τόμος Α΄ κεφ. Α' 84
